Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Περιεχόμενα: Βασιλική Κοντογιάννη, Προλογικό σημείωμα Χαρίκλεια Ιωαννίδου, Χαιρετισμός προέδρου Λουκία Δρούλια, Εισαγωγική ομιλία "Ένα δύσκολο εγχείρημα: η αυτοπαρουσίαση" Τύπος Γένους Θηλυκού - Ελένη Φουρναράκη, "Ένα πρώιμο γυναικείο δημοσιογραφικό εγχείρημα: η "Κυψέλη" της Ευφροσύνης Σαμαρτζίδου (Κωνσταντινούπολη, 1845)" - Κωστούλα Σκλαβενίτη, "Οι σουφραζέτες της πένας. Μια συζήτηση για τη γυναικεία ψήφο στο περιοδικό Ελλάς το 1912" - Σοφία Ντενίση, "Μια διερεύνηση της εικόνας της γυναικείας λογοτεχνικής και εικαστικής παρουσίας (1900-1940) με αφορμή ένα ερευν...

Όταν οι επίορκοι συνταγματάρχες είχαν επιβάλει την ολοκληρωτικής νοοτροπίας δικτατορία τους, μία μικρή ομάδα μεταπολεμικών συγγραφέων έπαψαν να δημοσιεύουν έργα τους σε έντυπα, επειδή θα υποχρεώνονταν να υποστούν τον ταπεινωτικό έλεγχο της λογοκρισίας. Μετά την άρση της λογοκρισίας, στην οποία αναγκάστηκε να προβεί μετέπειτα ο ισχυρός της τριανδρίας Γ. Παπαδόπουλος για να περιοριστούν οι καταγγελίες -αν και διατηρούσε το δικαίωμα να τιμωρεί εκ των υστέρων τις παρεκτροπές-, η μικρή αυτή ομάδα της "σιωπής", όπως κεφαλαιοποιήθηκε από τον ξένο Τύπο η στάση τους, κυκλοφόρησε τον...

Η έννοια της παγκοσμιοποίησης έχει γίνει τόσο αμφίσημη και αμφιλεγόμενη, ώστε είναι αδύνατον να την ορίσουμε χωρίς να εμπλακούμε στη διαμάχη αναφορικά με τη φύση και τη σημασία των φαινόμενων με τα οποία αυτή συνήθως συνδέεται. Ακόμα όμως, και ένας σχετικά ουδέτερος, περιγραφικός ορισμός της παγκοσμιοποίησης ως της επίτασης των παγκόσμιων κοινωνικών σχέσεων, κάνει σαφές ότι η εποχή της παγκοσμιοποίησης συνιστά μια πρόσκληση για τις επιστήμες της κοινωνίας και του πολιτισμού. Την εποχή της παγκοσμιοποίησης, η ζωή των σημείων εκτυλίσσεται σε ολοένα και πιο διακοινωνικά και δι...

Ο συλλογικός αυτός τόμος επιδιώκει να προσεγγίσει το, πάντοτε κρίσιμο, ζήτημα της θέσης της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση υπό το πρίσμα μιας διμερούς θεματικής: αφενός, μέσω μιας αναγωγής στην ιστορία των νεοελληνικών γραμμάτων και, αφετέρου, βάσει μιας αναφοράς στο πεδίο των σύγχρονων προβληματισμών πάνω στη διδασκαλία και τη διδακτική της γραμματείας. Η αναγωγή στην ιστορία συνίσταται στην κριτική παρουσίαση απόψεων που έχουν διατυπωθεί σχετικά με τη διδασκαλία της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της ελληνικής φιλολογικής και παιδαγωγικής επιστήμης, απόψεις που παρουσιάζουν ιδιαίτ...

Λογοτεχνία, κινηματογράφος, διάφορα κοινωνικά φαινόμενα και προβλήματα πολιτιστικά -με εξέχον το θέμα της γλώσσας-, καθώς και τα άρθρα άλλων συγγραφέων, αποτελούν τις αφορμές των έντεκα κειμένων αυτού του βιβλίου, τα οποία συνιστούν ισάριθμες μαχητικές παρεμβάσεις στον χώρο των ιδεολογικών ζυμώσεων κατά την περίοδο 1964-67 και 1977-81. Ανυπότακτα σε μιαν αυστηρή ειδολογική ταξινόμηση, οικοδομούνται ως ελεύθερος στοχασμός που, υπερβαίνοντας τα άμεσα εναύσματά του χωρίς να τα συρρικνώνει, επιχειρεί να διατυπώσει μερικά κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την υφή των συγχρόνων κοινων...

Ένα συλλογικό έργο μιας πλειάδας καταξιωμένων συγγραφέων και πανεπιστημιακών με αντικείμενό του τους θεμελιώδεις μύθους της Ευρώπης, το ρόλο και την αξιοποίησή τους στο χώρο της λογοτεχνίας, της δραματουργίας, της όπερας και του κινηματογράφου. Πιο συγκεκριμένα, στον παρόντα τόμο οι συγγραφείς εξετάζουν συγχρονικά και διαχρονικά τον μύθο του Ορφέα και της Ευρυδίκης, το Γκράαλ, τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα, τον Δον Κιχώτη, τον Φάουστ, τον Δον Ζουάν, τον Καζανόβα, καθώς και την Ιταλία ιδωμένη μέσα από τα μάτια των κατά καιρούς περιηγητών αλλά και του Σταντάλ και του Γκαίτε...

Ο Οδυσσέας ταξιδεύει, η Πηνελόπη περιμένει και υπομένει. Αυτό ήταν το μοντέλο για το ταξίδι και, κατ' επέκταση,για τις ταξιδιωτικές αφηγήσεις που δημοσιεύονται στην Ευρώπη, μέχρι τον 19ο αιώνα. Το ταξίδι ήταν ανδρική υπόθεση. Η εκβιομηχάνιση, η ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου, η βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς, η εκπαίδευση του γυναικείου πληθυσμού και η δημιουργία των μεγάλων αποικιακών αυτοκρατοριών υπήρξαν οι κυριότεροι παράγοντες που ευνόησαν τα ταξίδια των γυναικών. Η Αγγλίδα Lady Mary Montagu (Turkish Embassy Letters, 1763) και η Γαλλίδα Comtesse de la Ferte-Meun...

Η γραφή ήταν από την γέννησή της συνδεδεμένη με το σχέδιο και την εικόνα. Σήμερα, στην εποχή της ψηφιακής τεχνολογίας, τείνει να διαμορφωθεί ένα νέο είδος γραφής, που ενσωματώνει χωρίς σαφείς διαχωρισμούς την εικόνα, το σχέδιο και το κείμενο. Μια γραφή που μοιάζει να φέρνει εκ νέου τις τέχνες σε μια μεγάλη προσέγγιση μεταξύ τους, από τη λογοτεχνία μέχρι την αρχιτεκτονική, και όπου η μία τροφοδοτεί την άλλη με ιδέες, μεθόδους και εργαλεία. Το βιβλίο αυτό είναι ένα δοκίμιο γραμμένο με τη μείξη κειμένου και εικόνας, που τις θεωρεί σαν ισότιμες μορφές της ανθρώπινης σκέψης....

Πρόκειται για συλλογικό τόμο αφιερωμένο τιμητικά στον κ. Ντίνο Γεωργούδη καθηγητή της Νεοελληνικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και διακεκριμένο λεξικολόγο. Οι μελέτες που τον συγκροτούν γράφτηκαν αποκλειστικά και μόνο από παλαιούς μαθητές του και έχουν ποικίλη θεματολογία από την Βυζαντινή και Νεοελληνική Γραμματεία, την Ιστορία και την Λαογραφία. Στον τόμο συμμετέχουν με μελέτες τους οι παρακάτω: Δημήτρης Αγγελάτος ("Από το "κείμενο" στο "έργο"- Όψεις τον μεθοδολογικού συνδυασμού ιστορίας και θεωρίας της λογοτεχνίας: η περίπτωση τον Απόκοπου")...

Κανένας, τίποτα δεν μπορεί να διεισδύσει αποδεδειγμένα στις σκέψεις μου. Όταν λέμε ότι κάποιος "διαβάζει" τις σκέψεις κάποιου άλλου δεν έχουμε τίποτα περισσότερο από ένα σχήμα λόγου. Τις σκέψεις μου μπορώ να τις κρύψω παντελώς. Μπορώ να συγκαλύψω και να παραποιήσω την εξωτερική τους έκφραση, όπως μπορώ να κάνω το ίδιο και για το ύφος του προσώπου μου ή για τη σωματική μου γλώσσα. George Steiner (απόσπασμα από το βιβλίο)

Στον παρόντα τόμο αναδημοσιεύουμε κείμενα που είδαν το φως της δημοσιότητας τα τελευταία τέσσερα περίπου χρόνια σε διάφορα περιοδικά ή Πρακτικά συνεδρίων και ασχολούνται με θέματα που αφορούν στη λογοτεχνία. Τα κείμενα αυτά καλύπτουν ένα ευρύ πλαίσιο θεμάτων και δημιουργών και τούτο, όσο και αν καθιστά έναν τόμο κάπως απροσανατόλιστο, προσφέρει, όμως, ένα ευρύ φάσμα προβληματισμών οι οποίοι σχετίζονται με τον Ερωτόκριτο, τον Σεφέρη, τον Καβάφη, τον Χαραλαμπίδη, την Ελληνοαυστραλιανή λογοτεχνία κτλ. Ο τρόπος με τον οποίο κοιτάζουμε τα σχετικά κείμενα ελπίζουμε ότι προσφέρ...

"Μια αρνητική κριτική αξίζει περισσότερο από το τίποτε, από το να σε αγνοήσουν... ή μήπως όχι;" έγραφε στο μεγαλύτερο αδερφό του Αλέξανδρο ο Άντον Τσέχoφ, προσπαθώντας να τον βοηθήσει, ελαφρύνοντας τη μοναξιά που συνοδεύει το γράψιμο. Σε επιστολή του στο Μαξίμ Γκόρκι ο Τσέχoφ παρατηρεί: "τους κλείνουν τις πόρτες, όχι επειδή γράφουν, αντιθέτως, γράφουν επειδή τους κλείνουν τις πόρτες και δεν έχουν πού αλλού να πάνε". Σε κάποιο άλλο σημείο, στα σημειωματάριά του, διαβάζουμε την ειρωνική γνώμη ενός καθηγητή: "αυτό που έχει σημασία δεν είναι ο Σαίξπηρ, αλλά τα σχόλια για το...

Ένα βιβλίο, για να είναι κανονικό βιβλίο, πρέπει να αρχίζει από το μηδέν και να καταλήγει στο μηδέν: έτσι γίνεται ολοκληρωμένο και αυτοτελές εφόσον δεν αφήνει δικό του τίποτε πίσω και τίποτε εμπρός. Aυτό εδώ το βιβλίο δεν είναι ένα βιβλίο κανονικό: δεν αρχίζει από το μηδέν, αρχίζει από το πολυάριθμο, καταλήγει όμως σε ένα άλλου είδους μηδέν, αρχίζει κλειστό και τελειώνει ανοιχτό, αρχίζει πλήρες και καταλήγει άδειο: αυτό το ανοιχτό και άδειο είναι το δικό του μηδέν, κι αυτό το μηδέν είναι η πραγματική αρχή του. Tο βιβλίο αυτό αρχίζει εκεί όπου τελειώνει. Στο τέλος το...

Ένας καυστικός σχολιασμός της νεοελληνικής κοινωνίας μέσα από σατιρικά κείμενα. Κείμενα υποΚριτικού στοχασμού πάνω σε έργα και καταστάσεις που αν και ουδέποτε υπήρξαν, φωτογραφίζουν κάποιες φαιδρές και παράλογες όψεις της πραγματικότητας, καλλιτεχνικής και όχι μόνο. Στομφώδεις και άλογες εκδοχές της Ιστορίας, της λογοτεχνίας, της γλυπτικής, της δειπνοσοφίας, του τραγουδιού, του ποδοσφαίρου και της τηλεοπτικής ενημέρωσης κρίνονται εμβριθώς και με τον δέοντα προς τις περιστάσεις σκωπτικό σεβασμό, σε ένα σατιρικό παιχνίδι κακών προθέσεων.

Ας υποθέσουμε ότι θέλεις να γράψεις - άρθρο, μυθιστόρημα, διήγημα, σενάριο, τα απομνημονεύματά σου, ένα μακροσκελές γράμμα σε "πρόσωπο" ή μια ωραία συγκινητική διαθήκη... αλλά ισχυρίζεσαι ότι "δεν έχεις αρκετό ταλέντο" ή "δεν ξέρεις πώς να αρχίσεις". Ορίστε, λοιπόν, ένα βιβλίο που σου δείχνει πώς να αρχίσεις, πώς να προχωρήσεις, πώς να τελειώσεις - ενώ ταυτόχρονα περνάς καλά. Σου λέει, επίσης, ότι το ταλέντο είναι λιγότερο απαραίτητο από το πάθος, από την επιθυμία (να γράψεις)... και ψάχνει μαζί σου τρόπους να διαχειρίζεσαι αυτό το πάθος πολύ εποικοδομητικά. Θα μάθεις...

Αν τα καθαυτό λογοτεχνικά έργα του Φερνάντο Πεσσόα τον έχουν καθιερώσει -πολλά χρόνια μετά θάνατον- ως έναν από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους δημιουργούς του 20ού αιώνα, αυτή η συλλογή δοκιμίων, δημοσιευμάτων και σκόρπιων κειμένων μας παρουσιάζει τη φιλοσοφική του πλευρά και, αναδεικνύει την κοσμοθεωρία του ως καλλιτέχνη. Άλλοτε στηρίζοντας με πάθος τους Πορτογάλους ποιητές της γενιάς του, άλλοτε εγκωμιάζοντας μα και κρίνοντας τον μεγάλο Σαίξπηρ, άλλοτε απορρίπτοντας ό,τι δεν είναι οικουμενικό και άλλοτε εκπλήσσοντας με την οξυδέρκεια και την προφητικότητά του στο δοκίμιο...

Το "Γλωσσικό κουτί" προσκαλεί σε μια συνάντηση για να συζητήσουμε τα προβλήματα της γραφής. Είναι, με άλλα λόγια, ένας "κοινός τόπος", ένα σχήμα σύμφωνα με το οποίο τοποθετούνται τα επί μέρους ερωτήματα που αφορούν στο λογοτεχνικό έργο, στον συγγραφέα και στην εργασία του. Μέσα στο "Γλωσσικό κουτί" υπάρχει ένα πολυσθενές δοκίμιο που ισορροπεί ανάμεσα στην κριτική και στη συγγραφική θεωρία, χωρίς να συντάσσεται πλήρως με καμία πλευρά. Δεν προσεγγίζει τα λογοτεχνικά κείμενα "από έξω", ούτε όμως μυθολογεί τη γραφή αποκαλύπτοντας μια εσωτερική μυστικιστική διεργασία. Το "Γλωσ...

"Η γνήσια ποίηση είναι αντιβιογραφική. Η πατρίδα του ποιητή είναι το ποίημά του· αλλάζει από το ένα ποίημα στο άλλο. Οι αποστάσεις είναι οι παλιές, οι αιώνιες: άπειρες όπως το σύμπαν των κόσμων, όπου το κάθε ποίημα προσπαθεί να επιβιώσει και να επιβληθεί ως -μικροσκοπικό- άστρο. Άπειρες όπως και η απόσταση ανάμεσα στο εγώ και το εσύ του ποιητή: κι από τις δύο πλευρές, κι από τους δύο πόλους ρίχνεται γέφυρα. Διότι ο τόπος του ποιήματος είναι στη μέση, στα μισά του δρόμου, εκεί όπου προσδοκάται η κολόνα της στήριξης, από πάνω ή από κάτω. Από πάνω: αόρατα και αβέβαια. Από κάτω...

Το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2005 απονέμεται στον Άγγλο συγγραφέα Harold Pinter "o οποίος στα έργα του ξεσκεπάζει τον γκρεμό κάτω από την καθημερινή φλυαρία και εισβάλλει στις κλειστές αίθουσες της καταπίεσης". (Σουηδική Ακαδημία, 13 Οκτωβρίου 2005)