Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οι ναοί της ορθοδοξίας -οι βυζαντινοί ναοί- αποτελούν αληθινές κιβωτούς όπου φυλάσσουν, όχι μόνο τις αρχαιότερες διδακτικές απεικονίσεις της Ευαγγελικής διδασκαλίας, αλλά, εντός τους, κάθε τμήμα τους, όπως διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια των δύο χιλιετιών, διατηρεί πρωταρχικές συμβολικές μορφές, όπως αποκρυσταλλώθηκαν με βάση τη διδασκαλία και τις υποδείξεις των πατέρων της Εκκλησίας. Η συστηματική έρευνα στις πηγές, η παρατήρηση και η επαλήθευση των μαρτυριών οδήγησε τον συγγραφέα στην επισήμανση (αποκάλυψη) σημαντικών μυστικών αποτροπαϊκών επεμβάσεων σε δομικά στοιχεία (αρχ...

Οι αρχαίες ρωσικές εικόνες αποτελούν έναν πρωτότυπο καλλιτεχνικό κόσμο, που δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτός. Αν όμως κάποιος καταφέρει να βρει το κλειδί του, τότε θα αρχίσει να ανακαλύπτει μια αιώνια ομορφιά. Η αφηρημένη γλώσσα, η θετική πλευρά και τα σύμβολα των εικόνων γίνονται ολοένα και πιο κατανοητά, με αποτέλεσμα να αποτυπώσουν στην ψυχή μας το βαθύτερο νόημα της συγκεκριμένης καλλιτεχνικής απεικόνισης.

Οι εικόνες του ναού του Αγίου Δημήτριου έχουν να επιδείξουν θεματική και τεχνοτροπική πολυμορφία. Σε ό,τι αφορά στη θεματολογία τους παρατηρείται σταθερή προτίμηση στην απεικόνιση μεμονωμένων μορφών αγίων και στην απουσία πολυπρόσωπων αφηγηματικών παραστάσεων. Οι εικονιζόμενοι άγιοι προέρχονται από τον ευρύτερο χώρο της ορθόδοξης ανατολής (Κυριακή, Μαρίνα, Μηνάς, Γεώργιος) και κατέχουν σημαντική θέση στη λαϊκή θρησκευτική συνείδηση ως ιαματικοί (Παντελεήμων, Ερμόλαος, Κυριακή) ή ως στρατιωτικοί, προασπιστές της πίστης (Δημήτριος, Γεώργιος, Μηνάς). Είναι ενδεικτικό ότι για α...

Η συλλογή των πονημάτων που δημοσιεύονται στον παρόντα τόμο συνιστά το αποτέλεσμα μιας μακράς διδακτικής και ερευνητικής δραστηριότητας του υποφαινόμενου ομότιμου καθηγητή της Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η βραχύτητα της έκτασης μερικών εκ των δημοσιευμάτων αυτών οφείλεται στο ότι εκφωνήθηκαν ως ανακοινώσεις δεκάλεπτης ή δεκαπεντάλεπτης χρονικής διάρκειας σε πανελλήνια, τοπικά ή διεθνή επιστημονικά συνέδρια που αφορούσαν ιστορικά, αρχαιολογικά και θεολογικά θέματα και αργότερα συμπεριλήφθηκαν στα πρακτικά αυτών, ή...

Στο ανά χείρας βιβλίο εξετάζεται το αυστηρού ρυθμού καλλιτεχνικό ρεύμα που κυριάρχησε στο Άγιον Όρος από το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα και το οποίο μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε "κρητική σχολή". Με αφορμή εικαστικά έργα της μονής Διονυσίου, η διερεύνηση του θέματος πραγματώνεται σε χωριστές ενότητες, όπου, παράλληλα με την εξέταση εικόνων αλλά και τοιχογραφιών, τίθεται προς ανάλυση σειρά ζητημάτων, σχετικών με τη στιλιστική τεκμηρίωση, τη χρονολόγηση, την απόδοση σε εργαστήρια ή καλλιτέχνες κ.α.

Εκπαιδευτικός φάκελος με καρτέλες που πραγματεύονται το θέμα της απεικόνισης της Παναγίας στη βυζαντινή τέχνη, από διαφορετικές οπτικές: Δημόσια & ιδιωτική λατρεία, η σχέση της Θεοτόκου με την Κωνσταντινούπολη, ο ξεχωριστός τύπος της Οδηγήτριας.

[...] Με το πόνημα αυτό επανέρχομαι και αφιερώνω για πρώτη φορά ειδική μονογραφία στις τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ευθυμίου. Στη μονογραφία αυτή, η οποία συνοδεύεται με 195 έγχρωμες φωτογραφίες και 33 σχέδια, παρουσιάζεται το σύνολο των τοιχογραφιών του παρεκκλησίου και γίνεται εκ νέου μελέτη του εικονογραφικού προγράμματος, της εικονογραφίας των παραστάσεων, όπως και αποτίμηση της τέχνης των τοιχογραφιών, τις οποίες συνδέω με τις τοιχογραφίες του ναού του Πρωτάτου στο Άγιο Όρος. Παράλληλα σε ειδικό κεφάλαιο αναφέρομαι στο ιστορικό της έρευνας και στο πρόβλημα γ...

Η ορθόδοξος εικονογραφία είναι ταπεινή. Γιατί ταπεινός είναι και ο ενανθρωπήσας Θεός. Είναι ταπεινή γιατί είναι ανθρωποκεντρική. Δεν προβάλλει τον αυτονομημένο άνθρωπο, αλλά τον Θεάνθρωπο και εν τω Θεανθρώπω τον θεούμενο άνθρωπο. Έτσι δείχνει την αληθινή δόξα του ανθρώπου...

[...] Η ιδιαιτερότητα του λευκώματος έγκειται στην αναλυτική παρουσίαση της αρχιτεκτονικής και του εντοίχιου διακόσμου. Αποφασίσαμε, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα και τον αγιογράφο, να καταγραφεί και να τεκμηριωθεί η πορεία του έργου: οι λεπτομέρειες και προβληματισμοί για σχεδιαστικές, χρωματικές, θεολογικές και πρακτικές επιλογές που σηματοδοτούν το έργο. Τόσο ο ειδικός επιστήμονας όσο και ο απλός αναγνώστης μπορούν να λάβουν πληροφορίες χρήσιμες αλλά και ωφέλιμες. Το βιβλίο-λεύκωμα περιλαμβάνει επτά κείμενα επιστημόνων και ειδικών, που ασχολήθηκαν με την ανέγερση κ...