Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ψυχανάλυση έχει πλέον πεθάνει, ή µήπως πρέπει να ερµηνεύσουµε τις συχνές επιθέσεις που δέχεται για τα θεωρητικά της "σφάλµατα" και τις κλινικές της "απάτες" ως ενδείξεις για την ανθεκτικότητά της; Σε αυτό το δοκίμιο ο Slavoj Zizek υπερασπίζεται µε πάθος τον Λακάν και αποδεικνύει ότι η ψυχανάλυση εξακολουθεί να είναι ηθικά επίκαιρη. Παραδοσιακά, η ψυχανάλυση υποτίθεται ότι έδινε στον ασθενή τη δυνατότητα να υπερβεί τα εμπόδια που περιόριζαν την πρόσβαση στη "φυσιολογική" σεξουαλική απόλαυση. Σήμερα, όμως, βομβαρδιζόμαστε συνεχώς και από παντού µε διαφορετικές εκδοχές τη...

"Θα σας τη διατυπώσω, τέλος, κατά λέξη, γιατί είναι η μοναδική φράση του Λακάν που θα αναφέρω αυτή τη βραδιά στην οποία περιλαμβάνεται, κατά τη γνώμη μου, ο όρος της σχιζοφρένειας. Όλα τα άλλα αποτελούν μια πολύμοχθη κατασκευή στηριγμένη στον Φρόυντ και σε άλλα κείμενα του Λακάν. Αξίζει λοιπόν να σας τη διαβάσω: "...δεν υπάρχει έμφυλη σχέση, καθότι υπάρχει ένα ζώο που έχει ως κατοικία τη γλώσσα και, εφόσον κατοικεί αυτήν, αυτή αποκτά επίσης λειτουργία οργάνου το οποίο εξ-ιστάμενο μ' αυτό τον τρόπο το καθορίζει με τη λειτουργία του, και μάλιστα πριν αυτήν τη λειτουργία την α...

Πέρα από τη συνεισφορά του στον θεωρητικό και κλινικό αναπροσανατολισμό της ψυχανάλυσης, το έργο του Ζακ Λακάν επηρεάζει ολοένα και περισσότερο τη σύγχρονη φιλοσοφία, αλλά και τις κοινωνικές επιστήμες. Συνδυάζοντας μια συνοπτική παρουσίαση του λακανικού εννοιολογικού οπλοστασίου με μια συστηματική αξιολόγηση της σημασίας του για τη σύγχρονη πολιτική θεωρία, "Ο Λακάν και το πολιτικό" αναδεικνύει τη ριζοσπαστική οπτική του Γάλλου στοχαστή πάνω στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο. Παράλληλα, οριοθετεί τη συμβολή του σ' ένα θεωρητικό στερέωμα που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την...

Το να γνωρίζει κανείς τον Ζακ Λακάν -την ψυχαναλυτική πρακτική του, την πνευματική φυσιογνωμία του, την επικαιρότητα της Σχολής του- είναι ένα must για τον καλλιεργημένο άνθρωπο της εποχής μας. Σε αυτή την ανάγκη έρχεται να ανταποκριθεί το παρόν βιβλίο, διεκδικώντας τον ρόλο ενός αντισυμβατικού εγχειριδίου. Τα κείμενα που προτείνει χαρακτηρίζονται από την έντονη προσωπική εμπλοκή των συγγραφέων τους. Στο πρώτο μέρος καταθέτουν τη μαρτυρία τους πρόσωπα που έκαναν ανάλυση ή εποπτεία με τον Γάλλο ψυχαναλυτή. Στο δεύτερο μέρος αναδεικνύεται ο θεωρητικός του λόγος, με κείμενα...

H ιστορία του Ζακ Λακάν είναι η ιστορία ενός στυλ: γιος καθολικής οικογένειας, μεγαλωμένος με τα ιδανικά της παραδοσιακής Γαλλίας, πολύ γρήγορα ένιωσε ανώτερος από τους καθηγητές του στην ψυχιατρική και ήρθε αντιμέτωπος με την ψυχαναλυτική νομιμοφροσύνη της εποχής του. Mε διάθεση να αναμορφώσει τη φροϋδική θεωρία, και να γίνει πατέρας ενός συστήματος σκέψης θεμελιωμένου στον καθορισμό του υποκειμένου από τη γλώσσα· αλλά και με διάθεση να κυριαρχήσει πάνω στον τόπο και τον χρόνο, να κάνει συλλογές αντικειμένων, να γοητεύσει γυναίκες, να συναντήσει τους μεγάλους αυτού του κόσ...

Η απόλαυση του τραγικού είναι εμπνευσμένη από το σχόλιο του Lacan στην τραγωδία της Αντιγόνης. Το σχόλιο αυτό ξετυλίγεται σε επτά διαδοχικές συνεδρίες με τις οποίες «κλείνει» το σεμινάριο της περιόδου 1956-60. Ο Lacan αναδεικνύει τη θέση της ηρωίδας και επιχειρεί τη σύνδεσή της με ζητήματα ηθικής της ψυχανάλυσης, που αποτέλεσε το αντικείμενο του σεμιναρίου εκείνης της χρονιάς. Η απόλαυση του τραγικού είναι κείμενο που αιχμαλωτίζει. Ο ρυθμός, με τις κορυφώσεις και τις παύσεις του, κρατά τον αναγνώστη σε διαρκή εγρήγορση. Κάθε λέξη μοιάζει πολύτιμη, γιατί έχει την ακρίβεια πο...

Το βιβλίο του Μάρκου Ζαφειρόπουλου "Λακάν και Λεβί-Στρως ή η Επιστροφή στον Φρόυντ (1951- 1957)" παρουσιάζει και αναλύει τα σημαντικότερα κείμενα του Λακάν από το 1951 μέχρι το 1957, και επισημαίνει τις οφειλές του λακανικού εγχειρήματος στο έργο του Κλωντ Λεβί- Στρως. Κατά τον συγγραφέα, η επιστροφή του Λακάν στον Φρόυντ περνά από τον Λεβί-Στρως, τόσο σε σχέση με κομβικά θεωρητικά ζητήματα (η επικέντρωση στο συμβολικό πεδίο αναφοράς, η σύμπλεξη των τριών τάξεων -του φαντασιακού, του συμβολικού και του πραγματικού, η επινόηση του ονόματος του πατέρα) όσο και σε σχέση...

Ο Jacques Lacan, ο στοχαστής για θέµατα ψυχανάλυσης µε τη µεγαλύτερη επιρροή από την εποχή του Freud, φαίνεται συχνά ακατάληπτος σ' εκείνους στους οποίους ήθελε κυρίως να φτάσει το µήνυµά του. Αυτοί είναι και οι αναγνώστες στους οποίους απευθύνεται ο Bruce Fink, σ' αυτή τη σαφή και πρακτική παρουσίαση της εξαιρετικά πρωτότυπης προσέγγισης της θεραπείας από τον Lacan. Γραµµένο από έναν κλινικό για κλινικούς, η "Εισαγωγή" του Fink είναι ένας ανεκτίµητος οδηγός για τη λακανική ψυχανάλυση, για το πώς διεξάγεται και σε τι διαφέρει από άλλες µορφές θεραπείας. Ενώ διευκρινίζει πολ...

Το "Λειτουργία και πεδίο της ομιλίας και της γλώσσας στην ψυχανάλυση" είναι το εναρκτήριο κείμενο του λακανισμού. Με αυτό ο Λακάν έγινε ο Λακάν. Μέχρι το θάνατό του συνέχισε να λέει: "Είμαι καταρχάς εκείνος που εκφώνησε την Ομιλία της Ρώμης". Πώς να χαρακτηρίσουμε την προσπάθεια του Λακάν σε αυτό το κείμενο; Στοχεύει στα θεμέλια της ψυχανάλυσης. Δεν κάνει μια μερική πολεμική, στο τάδε ή το δείνα σημείο της κλινικής. Θέτει υπό αμφισβήτηση και την ίδια τη σύλληψη αυτού που δρα στην ψυχανάλυση και, ταυτόχρονα, τα ίδια της τα θεμέλια. Προσφέρει έναν νέο ορισμό του ασυνειδήτου...

Δεν ξεπερνούσαν τα τριάντα άτομα οι ψυχίατροι και ψυχολόγοι που παρακολούθησαν στο Παρίσι, στα μέσα της δεκαετίας του '50, το σεμινάριο για τις ψυχώσεις του Ζακ Λακάν. Σήμερα το μελετούν χιλιάδες αναγνώστες, σε πολλές γλώσσες. Το τρίτο σεμινάριο είναι διάβημα μεγάλης επιστημολογικής αξίας: συντελείται σε αυτό η μετάβαση από τη φαινομενολογική θεώρηση των ψυχωτικών εκδηλώσεων, η οποία χαρακτηρίζει τις διάφορες ψυχιατρικές ή ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις, στη δομική θεώρηση, σύμφωνα με την οποία η ψύχωση αποτελεί πρωτίστως διαφορετική σχέση με τη γλώσσα, με το σημαίνον. Όπως διδ...

... ένα υποκείμενο δεν μπορεί να θέλει επιτέλους αυτό που επιθυμεί. Η επιθυμία, ως προς την εκδοχή της ζωής, του έρωτα, είναι οιδιπόδεια επιθυμία και αυτό είναι αναμφισβήτητο... Η ανάλυση βεβαίως αλλάζει τη σχέση με την επιθυμία αλλά όχι και τη δομή της. Και τι θα ήταν μια επιθυμία κυρίως ερωτική, που δεν θα όφειλε τίποτα στο Οιδιπόδειο; Τι θα μπορούσε να θεμελιώσει τους καθορισμούς της; Η αξία; Η ομορφιά; Και ποιος θα τους θεσπίσει; Στην άλλη εκδοχή της, η επιθυμία είναι επιθυμία θανάτου, και εδώ, όπως και στον έρωτα, είναι καλύτερα το υποκείμενο να συνεχίζει να μην θέλει...

O Jacques Lacan αποτελεί ίσως τον πιο πρωτότυπο και σημαντικό στοχαστή της ψυχανάλυσης μετά τον Freud. Οι ιδέες του έφεραν επανάσταση στην κλινική πρακτική της ψυχανάλυσης και συνεχίζουν να ασκούν σημαντική επιρροή σε πολύ διαφορετικά μεταξύ τους πεδία, όπως η θεωρία του κινηματογράφου, η λογοτεχνική κριτική, η φεμινιστική θεωρία και η φιλοσοφία. Το "Εισαγωγικό λεξικό της λακανικής ψυχανάλυσης" αποτελεί μια μοναδική πηγή αναφοράς για ψυχαναλυτές αλλά και για όσους ενδιαφέρονται γενικότερα για την ψυχανάλυση στην κλινική και θεωρητική της διάσταση. Σε αυτό ο αναγνώστης θα α...

Τα Σεμινάρια του Ζακ Λακάν (1953-1979) κατέχουν μια σημαντική θέση στην ιστορία του ψυχαναλυτικού κινήματος όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο Μουσταφά Σαφουάν, από τους πιο στενούς μαθητές του Γάλλου στοχαστή, συνοψίζει τα δέκα πρώτα Σεμινάρια που παρέδωσε ο Λακάν στο νοσοκομείο της Αγίας Άννας, το διάστημα 1953-1963, παρουσιάζοντας τους τόμους εκείνους που εκδόθηκαν με επιμέλεια του Ζακ Αλέν Μιλέρ, στον οποίο ο Λακάν ανέθεσε την ευθύνη για τη μεταγραφή της προφορικής του διδασκαλίας. Με μια σημαντική τροποποίηση, βασική συνθήκη κάθε απόπειρας κατανόηση...

Ο συγγραφέας, ο οποίος έχει παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τη λακανική διδασκαλία, προτίθεται να δείξει ότι "στον Λακάν υπάρχει σκέψη". Καθώς μια σκέψη διατυπώνεται σε προτάσεις, θα εκθέσει ορισμένες από τις κεντρικές προτάσεις του Λακάν, θα προσδιορίσει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια την πορεία της λακανικής σκέψης και την πρόοδό της, καθώς και τις συνδέσεις του λακανικού πεδίου με επιμέρους μαθήσεις: την κοινωνική θεωρία, τη γλωσσολογία, τα μαθηματικά, την ποιητική, την τέχνη. Με τις συνδέσεις αυτές οι ψυχαναλυτικοί όροι αποκτούν μια μεγαλύτερη εμβέλεια.

Πόσο γόνιμη για τον στοχασμό είναι η ψυχαναλυτική θεωρία; Πέντε συγγραφείς προτείνουν ισάριθμες απαντήσεις, ο καθένας από διαφορετική σκοπιά. Στο βιβλίο συστεγάζονται ένας γλωσσολόγος, ένας θεωρητικός των εικαστικών τεχνών, ένας κριτικός λογοτεχνίας, ένας άνθρωπος του θεάτρου κι ένας ειδικός της κινεζικής ποίησης. Κοινός παρανομαστής η συνάντηση του καθενός με τη σκέψη του Ζακ Λακάν, συνάντηση που εξακολουθεί να τους επηρεάζει δημιουργικά. Αυτή η περιδιάβαση από τον Τζέιμς Τζόις στον Πολ Κλοντέλ, από τον Σοσύρ και τον Βιντγκενστάιν στον Λαοτσέ και τον Κομφούκιο, από το σι...

Το ανθρώπινο ζώο -ένα πλάσμα που μιλάει- δεν εντάσσεται στον κόσμο "κατά φύσιν", ούτε ταυτίζεται με το σώμα του. Η σημερινή αχαλίνωτη επέμβαση της επιστήμης στο ανθρώπινο σώμα -πλαστική χειρουργική, engineering ιστών και οργάνων- προϋποθέτει την καρτεσιανή αντίληψη που διαχωρίζει το υποκείμενο ως cogito από το σώμα-μηχανή. Παρομοίως, η ψυχανάλυση αναδύεται στο ρήγμα που χωρίζει το είναι και το σώμα: αφενός, το ομιλούν ον δεν είναι το σώμα του, αλλά έχει σώμα. Αφετέρου, το έμβιο σώμα δεν είναι ούτε το συμβολικό ούτε το φαντασιακό σώμα, αλλά το σώμα που προσβάλλεται από την α...

Ο Ζακ Λακάν δίδαξε τον Φρόιντ. Τον δίδαξε με τα βιβλία στο χέρι προωθώντας την επιστροφή στον Φρόιντ. Ναι, όλα αυτά είναι αλήθεια. Ίσως όμως δεν έχουμε δίκιο να υιοθετούμε μια νοοτροπία ιστορικού· να πιστεύουμε δηλαδή ότι υπήρχε κάτι στις απαρχές, που με το πέρασμα του χρόνου έγινε θολό, ξεχάστηκε. Τη δεκαετία του 1950 ο Λακάν δεν απέρριπτε αυτή την ιδέα, που τότε ήταν διαδεδομένη ("η παράδοση, λήθη των καταβολών"). Έκανε μια ιστορική παρουσίαση του ασυνειδήτου, υποστηρίζοντας ότι ήταν το λογοκριμένο κεφάλαιο της ιστορίας, ωσάν η ιστορία να ήταν ένα βιβλίο όπου έλειπε ένα κ...

Μα ποιος ήταν τελικώς ο Λακάν; Ένας από τους μεγάλους στοχαστές της εποχής μας, που όμως θεωρούσε το στοχασμό ως σύμπτωμα και τη σκέψη ως μια μορφή πάθησης; Ένας ιδεολόγος που σαγήνεψε τη νεολαία; Ένας αγύρτης που εξαπατούσε τον κόσμο χρησιμοποιώντας με αυθαίρετο τρόπο τον επιστημονικό λόγο; Στο βιβλίο αυτό ο Αλέν Βανιέ συνοψίζει τις κυριότερες θεωρίες του Ζαν Λακάν. Παρακολουθεί τη διαδρομή και την εξέλιξη της σκέψης του. Υπό αυτήν την έννοια, δεν είναι μόνο μια παρουσίαση του Λακάν, αλλά και μια συμπύκνωση του έργου του.

Ο Λακάν, μια από τις μεγαλύτερες μορφές της σύγχρονης ψυχανάλυσης, αγαπήθηκε παθιασμένα και μισήθηκε επίσης σφόδρα από τους επικριτές του. Υπήρξε άτομο έξω από τα συνηθισμένα μέτρα, παθιασμένος και μεγαλοφυής. Εμβαθύνοντας στα γραπτά του, στο έργο του, μπαίνει κανείς σε μια ασύγκριτα πλούσια περιπέτεια, όπου συμπορεύονται το απόλυτο όραμα της φροϋδικής θεωρίας με μια πρωτόφαντη και ανατρεπτική προσωπική διερεύνηση. Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει την ουσία της λακανικής σκέψης χωρίς να παραλείπει τα συμφραζόμενα, χωρίς να αποφεύγει την αναφορά στην ίδια την προσωπικότητά του κα...