Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο παρόν βιβλίο διενεργείται η κριτική εξέταση θεωρητικών αντιλήψεων για την ιστορία και το έργο των ιστορικών. Ο έλεγχος αυτός αφορά τον τρόπο ανάπτυξης των οικείων επιχειρημάτων ως προς το είδος και κυρίως ως προς το βαθμό οικείωσης της ιστορικής πραγματικότητας. Για την τιτλοφόρηση αυτού του εγχειρήματος, συνεχίζεται μια πρακτική "αντιστροφής" γνώριμη και στον Μαρξ που αντιπαρατίθεται στον Προυντόν. Έτσι, τώρα από το "Πώς το παρελθόν γίνεται ιστορία" οδεύουμε προς το "Πώς η ιστορία γίνεται παρελθόν". Ως προς τη μορφή του κειμένου, αυτή είναι πολυειδής, δηλαδή καταβάλλε...

Τι θεωρείται ιστορία; Είναι η ιστορική έρευνα επιστημονική; Σε τι διαφέρει η εξήγηση από την κατανόηση ενός ιστορικού συμβάντος; Τι ρόλο διαδραματίζουν οι αξιακές κρίσεις των ιστορικών; Υπάρχουν ιστορικοί νόμοι; Ποιος είναι ο ρόλος και η φύση της αφήγησης; Υπάρχει αναγκαιότητα στην ιστορία; Μπορούμε να διατυπώσουμε ασφαλείς ιστορικές προβλέψεις; Ποιος είναι ο ρόλος της τύχης; Είμαστε ελεύθεροι; Ο W. Dray εξετάζοντας τα πιο πάνω ερωτήματα αναλύει πέντε θεμελιώδη ζητήματα της μεταθεωρίας της ιστορίας: την έννοια της εξήγησης και της κατανόησης, την επιρροή που ασκούν στην...

Σαράντα χρόνια μετά την έκδοση του κλασικού βιβλίου του Ε.Η. Carr "Τι είναι ιστορία;" οι συγγραφείς του τόμου θέτουν ξανά το ερώτημα γύρω από τη φύση της επιστήμης της ιστορίας, την ιδιαίτερη ανάπτυξη των κλάδων της και τις κατευθύνσεις της ιστορικής έρευνας υπό τις σημερινές συνθήκες. «Αν κανείς ήθελε να δώσει ένα ανάλογο του "Τι είναι ιστορία;" του Carr για τον πρώιμο 21ο αιώνα, αυτό θα ήταν οπωσδήποτε το βιβλίο του Cannadine". David Armitage «Το "Τι είναι ιστορία σήμερα;" αποτελεί μια επίκαιρη επισκόπηση των ιστορικών συζητήσεων σήμερα και μια εμπεριστατωμένη...

Στο βιβλίο αυτό ο J. H. Plumb διερευνά τους τρόπους με τους οποίους η ανθρωπότητα, από τις απαρχές του ιστορικού χρόνου, διαμορφώνει το παρελθόν, έτσι ώστε να προσδίδει κύρος και να νομιμοποιεί τους θεσμούς της κυβέρνησης, τις κοινωνικές δομές και την ηθική. Το παρελθόν έχει χρησιμεύσει για τη διαμόρφωση αντιλήψεων περί ιστορικής μοίρας που ενισχύουν τους στόχους της κοινωνίας και μας συμφιλιώνουν με την τύχη μας στον κόσμο. Στο κλασικό αυτό κείμενο, που περιλαμβάνει μια Εισαγωγή του Niall Ferguson και έναν Πρόλογο του Simon Schama, o J. H. Plumb εξετάζει κριτικά τη δύναμη...

"Η παγκόσμια ιστορία είναι η πρόοδος στη συνείδηση της ελευθερίας... Η εφαρμογή της αρχής της ελευθερίας στην πραγματικότητα... αποτελεί τη μακρά πορεία που καλείται ιστορία." Κανένα κείμενο του Χέγκελ δεν έχει διαβαστεί τόσο πολύ και με τόσο διαφορετικούς τρόπους όσο η "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της ιστορίας". Επιδίωξη του κειμένου είναι ο προσδιορισμός της φιλοσοφικής πραγμάτευσης της ιστορίας, δηλαδή μιας ιστορικής θεώρησης που δεν αναλώνεται στις λεπτομέρειες και δεν διολισθαίνει στον κατακερματισμό, αλλά αναζητεί την ενότητα και το νόημα της παγκόσμιας ιστορίας. Η ιστορ...

Ό,τι είναι για τους ζωγράφους τα χρώματα, ή για τους μαθηματικούς οι αριθμοί, είναι για τον ιστορικό τα γεγονότα. Σ' αυτά στηρίζεται, αλλά -ακριβώς όπως και για τον ζωγράφο ή τον μαθηματικό- δεν είναι τα ίδια τα γεγονότα καθεαυτά, παρά οι συνδυασμοί τους που τον ενδιαφέρουν: αναζητάει την αρμονία που μπορεί να προκύψει από τη σύνθεσή τους. Συσχετίζοντας, γράφοντας, σβήνοντας, ο συγγραφέας ενός ιστορικού δοκιμίου προσπαθεί να φτιάξει έναν πίνακα, με το ζωγραφικό είτε το μαθηματικό νόημα της λέξης, όπου ν' απεικονίζεται το παρελθόν. Καμβάς αυτού του πίνακα είναι ο χρόνος. Ο...

Στο "ακτινοβόλο μέλλον" της σταλινικής προπαγάνδας που συνοικεί με τον "γνόφο της υποϊστορίας", η νέα ιστορία βρίσκεται σχεδόν σχιζοφρενικά "εκείθεν" και ταυτόχρονα "εντεύθεν" της παραδοσιακής: η ανθρώπινη υπόσταση διπλασιάζεται με τη μετοχή στη "μεταϊστορία των λουλουδιών του Rilke", αντιμετωπίζοντας, ωστόσο, την παράλογη αντίφαση των "φρικτότερων εγκλημάτων και των πιο παράδοξων συνωμοσιών" στην επίσημη ιστοριογραφία της "κομμουνιστικής" καθημερινότητας. Πάγια τακτική της κάθε μορφής ολοκληρωτισμού, χωρίς να εξαιρείται ο νεοφιλελευθερισμός του 21ου αι., είναι ο στολισμός...

Όχι μία ακόμη φιλοσοφία της ιστορίας! Όχι, δηλαδή, μία απόπειρα να αναχθούν τα ιστορικά καθέκαστα σε κάποια φυσικά ή μεταφυσικά καθόλου, μία προσπάθεια αναζήτησης πίσω ή πέρα από τα όντα για κάποια όντως όντα. Ο αννοβεριανός Theodor Lessing, γιατρός ελέω οικογενειακών καταβολών και σπουδών, φιλόσοφος κατ' επιλογήν και ποιητής από κλίση, αξιοποιώντας καθαρώς θεωρητικές και αφηρημένες αναλύσεις, τα γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (το παρόν βιβλίο συντάσσεται κατά την διάρκειά του, εκδίδεται δε το 1919) αλλά και εντελώς προσωπικές εμπειρίες και βιώματα, ψηλαφά το σώμα της...

Οι "Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας" (1940) του Walter Benjamin είναι ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα του 20ού αιώνα, και ίσως η πιο σημαντική απόδειξη της κριτικής σκέψης από την εποχή των "Θέσεων για τον Φόυερμπαχ" του Marx. Κείμενο υπαινικτικό, συβιλλικό, του οποίου ο ερμητισμός είναι διάσπαρτος από εικόνες και αλληγορίες, παραδοξολογίες και ενοράσεις. Ο Michael Lowy δεν επιδιώκει τόσο να ασκήσει κριτική στις "Θέσεις", όσο προσπαθεί να τις κατανοήσει. Η προτεινόμενη ανάγνωση δεν έχει στόχο να θεωρηθεί η πιο σωστή ή η πιο επιστημονική. Απλώς, εκεί που άλλες βλέπουν...

Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα για μια πρώτη, εισαγωγικού χαρακτήρα, προσέγγισης σημαντικών φιλοσοφικών ερμηνειών της Ιστορίας, που διατυπώθηκαν από τους χρόνους της ελληνικής αρχαιότητας μέχρις εκείνους της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας. Ξεκινώντας με τη διατύπωση των βασικών ερωτημάτων της Φιλοσοφίας της Ιστορίας και εντοπίζοντας τις απαρχές της στην αρχαία ελληνική γραμματεία, ο συγγραφέας συνεχίζει με θεολογικές αναγνώσεις της Ιστορίας όπως αυτές του Αυγουστίνου και του Bossuet και, μετά από ένα σύντομο οδοιπορικό σε σημαίνοντες διανοητές της Αναγέννησης κα...

Λείπουν οι παιδαγωγοί..., η βασική δηλαδή προϋπόθεση της εκπαίδευσης· εξ ου και η παρακμή του γερμανικού πολιτισμού. Μία από τις σπανιότατες εξαιρέσεις είναι ο αξιότιμος φίλος μου Γιάκομπ Μπούρκχαρτ στην Βασιλεία - σ' αυτόν οφείλει η πόλη την υπεροχή της στις επιστήμες του ανθρώπου. Νίτσε, "Λυκόφως των ειδώλων" Παρακολουθώ κάθε βδομάδα τα μαθήματα του Μπούρκχαρτ για την Μελέτη της Ιστορίας και θεωρώ πως είμαι ο μόνος από τους 60 ακροατές του που αντιλαμβάνεται τους εμβριθείς συλλογισμούς, με τις παύσεις και τις αναδιπλώσεις τους πάνω στα πιο καίρια σημεία. Για πρώτη φορά...

Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα τι συνέβη στο παρελθόν; Ποια είναι τα ιστορικά γεγονότα; Ποιες είναι οι προκαταλήψεις; Η ιστορία είναι τέχνη ή επιστήμη; Αυτό το εισαγωγικό κείμενο, γραμμένο για φοιτητές της ιστορίας αντιμετώπισε το ερώτημα "τι είναι ιστορία;"

Το έργο "Παν-φιλοσοφία" διερευνά και καλύπτει συνοπτικά θέματα της Φιλοσοφίας της Ιστορίας, της Επιστήμης, της Τέχνης, της Οικονομίας, του Δικαίου, της Γλώσσας και του Πολιτισμού από την προϊστορική περίοδο μέχρι των ημερών μας, του 21ου αιώνα. Μελετά με συνοπτικό τρόπο θέματα εισαγωγής στη φιλοσοφία, όπως τα αντιμετώπισαν οι Αρχαίοι λαοί και κυρίως οι Αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι εχάραξαν την φιλοσοφική πορεία όλων των εποχών και τροφοδότησαν την φιλοσοφική σκέψη όλων σχεδόν των διανοητών και φιλοσόφων όλων των εποχών. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Στο βιβλίο προτείνεται μια πρωτότυπη επιστημονική ανακάλυψη: η εννοιολογική σύλληψη της δομής της κοινωνίας και της ανάπτυξής της. Είναι η μοναδική μετά το «Κεφάλαιο» του Κ. Μαρξ διαλεκτική σύνθεση στο πεδίο της κοινωνικής θεωρίας και της κοινωνικής φιλοσοφίας. Μια σύνθεση που δρομολογεί την διαλεκτική υπέρβαση- άρση του κεκτημένου της κοινωνικής θεωρίας, και ιδιαίτερα του κλασικού μαρξισμού.

Η μελέτη αυτή παρακολουθεί τις βασικές δυτικές ιστορικές ιδέες έτσι όπως αυτές διαμορφώνονται από την εποχή που συγγράφονται τα πρώτα ιστορικά είδη έως το τέλος του 18ου αιώνα που η ιστορία γίνεται γνωστικό αντικείμενο. Ασχολείται έκτοτε με την ιστορία μέσα από τη σχολική της εκδοχή, μελετώντας και ερμηνεύοντας τους βασικούς προβληματισμούς που την αφορούν, τις μεταμορφώσεις της στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, τις διαμάχες που τη συνοδεύουν. Η μελέτη καταλήγει στο σύγχρονο δυτικό περιβάλλον και στις ριζικές αλλαγές που μετασχηματίζουν το διδακτικό αντικείμενο της ιστορίας.

Προσωπικότητα διεθνούς πλέον κύρους ο Giorgio Agamben σ' αυτό το νεανικό του δοκίμιο διατρέχει μετά λόγου γνώσεως τους κυριότερους σταθμούς στις μέχρι σήμερα θεωρίες για το χρόνο και την ιστορία, για να λάβει θέση -ως συνεπής μαρξιστής- και πάνω στον τρόπο απεμπλοκής μας από την αντεπαναστατική τους δυναστεία. Το τομίδιο επικουρούν δυο παρεμβάσεις σε επιμέρους ζητήματα της θεωρητικής του περιδιάβασης, από τον Ηρακλή Δ. Λογοθέτη και τον Ανδρέα Χριστινίδη.

Το βιβλίο αυτό θέτει ζητήματα, τα οποία αφορούν την αξιακή φόρτιση, το επιστημολογικό πλαίσιο, το γνωστικό περιεχόμενο και τις διδακτικές πρακτικές του μαθήματος της Ιστορίας σε μια σύγχρονη πολυπολιτισμική δημοκρατική κοινωνία, η οποία εξακολουθεί να ιδεολογικοποιεί και να πολιτικοποιεί το παρελθόν αποϊστορικοποιώντας παράλληλα το παρόν. Μελετά το πλαίσιο και τους άξονες της ιστορικής παιδείας αλλά και της γενικότερης διαδικασίας κοινωνικο-πολιτικού αλφαβητισμού των παιδιών και των νέων σε συνάρτηση με τις τρέχουσες εξελίξεις στην ιστοριογραφία και την παιδαγωγική θεωρία....

"Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια να απαντηθούν δύο απατηλά απλές ερωτήσεις. Ποια είναι η χρήση της κοινωνικής θεωρίας για τους ιστορικούς και ποια η χρήση της ιστορίας για τους κοινωνικούς επιστήμονες;" Το κλασικό πλέον αυτό βιβλίο του Peter Burke προσφέρει συστηματικές απαντήσεις στις δύο αυτές ερωτήσεις, παρουσιάζοντας, από τη σκοπιά της σύγχρονης συζήτησης, την πρόσφατη ιστορία των δύο κλάδων, τα μοντέλα και τις μεθόδους τους, τις κεντρικές τους έννοιες και τα προβλήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν.

Στο έργο αυτό ο συγγραφέας επιχειρεί μια συστηματική έκθεση των φιλοσοφικοϊστορικών θεωριών που διατυπωθήκαν στην κλασική αρχαιότητα από αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους στοχαστές. Η παρουσίαση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας της ιστορίας δίνεται κατά χρονολογική σειρά ενώ σ' ένα τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζεται επίσης η ρωμαϊκή φιλοσοφία της ιστορίας. Παράλληλα, επιχειρείται μια ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών ιστοριοθεωριών στις τρεις βασικές κατηγορίες, στις οποίες μπορούν να διακριθούν οι ερμηνείες του ιστορικού γίγνεσθαι, με βάση τη μορφή της ιστορικής πορ...