Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Μάρκος Ρενιέρης (1815-1897), τυπικό παράδειγμα "πολιτικού διανοουμένου" του 19ου αιώνα, ερμηνεύει την Ιστορία ως συνεχή πάλη μεταξύ "λαού" ("ουκ εγώ") και "ατομικότητας" ("εγώ"). Έτσι, ταυτίζει την αρχαιότητα με τη "βασιλείαν του λαού, της ενότητος", τη "νέαν ιστορίαν" με την "βασιλείαν της ατομικότητας, της ποικιλίας" και τη μελλοντική κοινωνία με την "βασιλείαν του εγώ και του ουκ εγώ, της ενότητος εν τη ποικιλία", οραματιζόμενος την εποχή που τα δύο αντιμαχόμενα στοιχεία θα συμφιλιωθούν και η ανθρωπότητα θα φτάσει την τελειότητα.

Είναι έργο του κάθε έθνους να γράφει τη "δική του" ιστορία. Από την Ρωσική Επανάσταση του 1905 μέχρι μιαν ασήμαντη κλοπή αγγινάρων στην Γενεύη το 1743, το εξαιρετικό και το κοινότοπο επανεξετάζονται και περνούν από το κόσκινο μιας επιλεκτικής μνήμης. Με το βιβλίο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, η ιστορία επηρεάζει τον τρόπο μας να βλέπουμε τον κόσμο. Αλλά ποια ιστορία; Μήπως η κινηματογραφική ταινία γουέστερν δεν αποσιωπά την τύχη των Ινδιάνων και δεν προτείνει μια στερεότυπη αμερικανοποίηση; Ο Μαρκ Φερρό ξεσκεπάζει τους μηχανισμούς της κατασκευής των ιστορικών σ...

Στο έργο αυτό ο συγγραφέας επιχειρεί μια συστηματική έκθεση των φιλοσοφικοϊστορικών θεωριών που διατυπωθήκαν στην κλασική αρχαιότητα από αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους στοχαστές. Η παρουσίαση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας της ιστορίας δίνεται κατά χρονολογική σειρά ενώ σ' ένα τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζεται επίσης η ρωμαϊκή φιλοσοφία της ιστορίας. Παράλληλα, επιχειρείται μια ταξινόμηση των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών ιστοριοθεωριών στις τρεις βασικές κατηγορίες, στις οποίες μπορούν να διακριθούν οι ερμηνείες του ιστορικού γίγνεσθαι, με βάση τη μορφή της ιστορικής πορ...

"Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια προσπάθεια να απαντηθούν δύο απατηλά απλές ερωτήσεις. Ποια είναι η χρήση της κοινωνικής θεωρίας για τους ιστορικούς και ποια η χρήση της ιστορίας για τους κοινωνικούς επιστήμονες;" Το κλασικό πλέον αυτό βιβλίο του Peter Burke προσφέρει συστηματικές απαντήσεις στις δύο αυτές ερωτήσεις, παρουσιάζοντας, από τη σκοπιά της σύγχρονης συζήτησης, την πρόσφατη ιστορία των δύο κλάδων, τα μοντέλα και τις μεθόδους τους, τις κεντρικές τους έννοιες και τα προβλήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν.

Το βιβλίο αυτό θέτει ζητήματα, τα οποία αφορούν την αξιακή φόρτιση, το επιστημολογικό πλαίσιο, το γνωστικό περιεχόμενο και τις διδακτικές πρακτικές του μαθήματος της Ιστορίας σε μια σύγχρονη πολυπολιτισμική δημοκρατική κοινωνία, η οποία εξακολουθεί να ιδεολογικοποιεί και να πολιτικοποιεί το παρελθόν αποϊστορικοποιώντας παράλληλα το παρόν. Μελετά το πλαίσιο και τους άξονες της ιστορικής παιδείας αλλά και της γενικότερης διαδικασίας κοινωνικο-πολιτικού αλφαβητισμού των παιδιών και των νέων σε συνάρτηση με τις τρέχουσες εξελίξεις στην ιστοριογραφία και την παιδαγωγική θεωρία....

Προσωπικότητα διεθνούς πλέον κύρους ο Giorgio Agamben σ' αυτό το νεανικό του δοκίμιο διατρέχει μετά λόγου γνώσεως τους κυριότερους σταθμούς στις μέχρι σήμερα θεωρίες για το χρόνο και την ιστορία, για να λάβει θέση -ως συνεπής μαρξιστής- και πάνω στον τρόπο απεμπλοκής μας από την αντεπαναστατική τους δυναστεία. Το τομίδιο επικουρούν δυο παρεμβάσεις σε επιμέρους ζητήματα της θεωρητικής του περιδιάβασης, από τον Ηρακλή Δ. Λογοθέτη και τον Ανδρέα Χριστινίδη.

Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα τι συνέβη στο παρελθόν; Ποια είναι τα ιστορικά γεγονότα; Ποιες είναι οι προκαταλήψεις; Η ιστορία είναι τέχνη ή επιστήμη; Αυτό το εισαγωγικό κείμενο, γραμμένο για φοιτητές της ιστορίας αντιμετώπισε το ερώτημα "τι είναι ιστορία;"

Το έργο "Παν-φιλοσοφία" διερευνά και καλύπτει συνοπτικά θέματα της Φιλοσοφίας της Ιστορίας, της Επιστήμης, της Τέχνης, της Οικονομίας, του Δικαίου, της Γλώσσας και του Πολιτισμού από την προϊστορική περίοδο μέχρι των ημερών μας, του 21ου αιώνα. Μελετά με συνοπτικό τρόπο θέματα εισαγωγής στη φιλοσοφία, όπως τα αντιμετώπισαν οι Αρχαίοι λαοί και κυρίως οι Αρχαίοι Έλληνες, οι οποίοι εχάραξαν την φιλοσοφική πορεία όλων των εποχών και τροφοδότησαν την φιλοσοφική σκέψη όλων σχεδόν των διανοητών και φιλοσόφων όλων των εποχών. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Στο βιβλίο προτείνεται μια πρωτότυπη επιστημονική ανακάλυψη: η εννοιολογική σύλληψη της δομής της κοινωνίας και της ανάπτυξής της. Είναι η μοναδική μετά το «Κεφάλαιο» του Κ. Μαρξ διαλεκτική σύνθεση στο πεδίο της κοινωνικής θεωρίας και της κοινωνικής φιλοσοφίας. Μια σύνθεση που δρομολογεί την διαλεκτική υπέρβαση- άρση του κεκτημένου της κοινωνικής θεωρίας, και ιδιαίτερα του κλασικού μαρξισμού.

Η μελέτη αυτή παρακολουθεί τις βασικές δυτικές ιστορικές ιδέες έτσι όπως αυτές διαμορφώνονται από την εποχή που συγγράφονται τα πρώτα ιστορικά είδη έως το τέλος του 18ου αιώνα που η ιστορία γίνεται γνωστικό αντικείμενο. Ασχολείται έκτοτε με την ιστορία μέσα από τη σχολική της εκδοχή, μελετώντας και ερμηνεύοντας τους βασικούς προβληματισμούς που την αφορούν, τις μεταμορφώσεις της στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, τις διαμάχες που τη συνοδεύουν. Η μελέτη καταλήγει στο σύγχρονο δυτικό περιβάλλον και στις ριζικές αλλαγές που μετασχηματίζουν το διδακτικό αντικείμενο της ιστορίας.

Λείπουν οι παιδαγωγοί..., η βασική δηλαδή προϋπόθεση της εκπαίδευσης· εξ ου και η παρακμή του γερμανικού πολιτισμού. Μία από τις σπανιότατες εξαιρέσεις είναι ο αξιότιμος φίλος μου Γιάκομπ Μπούρκχαρτ στην Βασιλεία - σ' αυτόν οφείλει η πόλη την υπεροχή της στις επιστήμες του ανθρώπου. Νίτσε, "Λυκόφως των ειδώλων" Παρακολουθώ κάθε βδομάδα τα μαθήματα του Μπούρκχαρτ για την Μελέτη της Ιστορίας και θεωρώ πως είμαι ο μόνος από τους 60 ακροατές του που αντιλαμβάνεται τους εμβριθείς συλλογισμούς, με τις παύσεις και τις αναδιπλώσεις τους πάνω στα πιο καίρια σημεία. Για πρώτη φορά...

Στο βιβλίο αυτό ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα για μια πρώτη, εισαγωγικού χαρακτήρα, προσέγγισης σημαντικών φιλοσοφικών ερμηνειών της Ιστορίας, που διατυπώθηκαν από τους χρόνους της ελληνικής αρχαιότητας μέχρις εκείνους της ευρωπαϊκής νεωτερικότητας. Ξεκινώντας με τη διατύπωση των βασικών ερωτημάτων της Φιλοσοφίας της Ιστορίας και εντοπίζοντας τις απαρχές της στην αρχαία ελληνική γραμματεία, ο συγγραφέας συνεχίζει με θεολογικές αναγνώσεις της Ιστορίας όπως αυτές του Αυγουστίνου και του Bossuet και, μετά από ένα σύντομο οδοιπορικό σε σημαίνοντες διανοητές της Αναγέννησης κα...

Οι "Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας" (1940) του Walter Benjamin είναι ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα του 20ού αιώνα, και ίσως η πιο σημαντική απόδειξη της κριτικής σκέψης από την εποχή των "Θέσεων για τον Φόυερμπαχ" του Marx. Κείμενο υπαινικτικό, συβιλλικό, του οποίου ο ερμητισμός είναι διάσπαρτος από εικόνες και αλληγορίες, παραδοξολογίες και ενοράσεις. Ο Michael Lowy δεν επιδιώκει τόσο να ασκήσει κριτική στις "Θέσεις", όσο προσπαθεί να τις κατανοήσει. Η προτεινόμενη ανάγνωση δεν έχει στόχο να θεωρηθεί η πιο σωστή ή η πιο επιστημονική. Απλώς, εκεί που άλλες βλέπουν...

Όχι μία ακόμη φιλοσοφία της ιστορίας! Όχι, δηλαδή, μία απόπειρα να αναχθούν τα ιστορικά καθέκαστα σε κάποια φυσικά ή μεταφυσικά καθόλου, μία προσπάθεια αναζήτησης πίσω ή πέρα από τα όντα για κάποια όντως όντα. Ο αννοβεριανός Theodor Lessing, γιατρός ελέω οικογενειακών καταβολών και σπουδών, φιλόσοφος κατ' επιλογήν και ποιητής από κλίση, αξιοποιώντας καθαρώς θεωρητικές και αφηρημένες αναλύσεις, τα γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (το παρόν βιβλίο συντάσσεται κατά την διάρκειά του, εκδίδεται δε το 1919) αλλά και εντελώς προσωπικές εμπειρίες και βιώματα, ψηλαφά το σώμα της...

Στο "ακτινοβόλο μέλλον" της σταλινικής προπαγάνδας που συνοικεί με τον "γνόφο της υποϊστορίας", η νέα ιστορία βρίσκεται σχεδόν σχιζοφρενικά "εκείθεν" και ταυτόχρονα "εντεύθεν" της παραδοσιακής: η ανθρώπινη υπόσταση διπλασιάζεται με τη μετοχή στη "μεταϊστορία των λουλουδιών του Rilke", αντιμετωπίζοντας, ωστόσο, την παράλογη αντίφαση των "φρικτότερων εγκλημάτων και των πιο παράδοξων συνωμοσιών" στην επίσημη ιστοριογραφία της "κομμουνιστικής" καθημερινότητας. Πάγια τακτική της κάθε μορφής ολοκληρωτισμού, χωρίς να εξαιρείται ο νεοφιλελευθερισμός του 21ου αι., είναι ο στολισμός...

Ό,τι είναι για τους ζωγράφους τα χρώματα, ή για τους μαθηματικούς οι αριθμοί, είναι για τον ιστορικό τα γεγονότα. Σ' αυτά στηρίζεται, αλλά -ακριβώς όπως και για τον ζωγράφο ή τον μαθηματικό- δεν είναι τα ίδια τα γεγονότα καθεαυτά, παρά οι συνδυασμοί τους που τον ενδιαφέρουν: αναζητάει την αρμονία που μπορεί να προκύψει από τη σύνθεσή τους. Συσχετίζοντας, γράφοντας, σβήνοντας, ο συγγραφέας ενός ιστορικού δοκιμίου προσπαθεί να φτιάξει έναν πίνακα, με το ζωγραφικό είτε το μαθηματικό νόημα της λέξης, όπου ν' απεικονίζεται το παρελθόν. Καμβάς αυτού του πίνακα είναι ο χρόνος. Ο...