Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η φιλοσοφία σήμερα, έχοντας διατρέξει πέντε μεγάλες, γεμάτες από διανοητικές περιπέτειες εποχές, δίνει την αίσθηση της κόπωσης και, ακόμη παραπέρα, της χρεοκοπίας -τόσο μάλιστα, ώστε ορισμένοι να επείγονται να συντάξουν τη ληξιαρχική πράξη του θανάτου της. Η διάχυτη, πράγματι, παρακμή της φιλοσοφίας στον καιρό μας, όμως, οφείλεται στην ανεπάρκεια των μεθόδων που οι απολογητές της μας κληροδότησαν, και όχι στην ίδια την ιδιοσυγκρασία των φιλοσόφων, οι οποίοι, σαν αιώνιοι ανατροπείς του οικείου και του συνήθους, σαν ανεξάντλητοι αναζητητές του διαφορετικού, εξακολουθούν -και...

Η φιλοσοφία σήμερα, έχοντας διατρέξει πέντε μεγάλες, γεμάτες από διανοητικές περιπέτειες εποχές, δίνει την αίσθηση της κόπωσης και, ακόμη παραπέρα, της χρεοκοπίας -τόσο μάλιστα, ώστε ορισμένοι να επείγονται να συντάξουν τη ληξιαρχική πράξη του θανάτου της. Η διάχυτη, πράγματι, παρακμή της φιλοσοφίας στον καιρό μας, όμως, οφείλεται στην ανεπάρκεια των μεθόδων που οι απολογητές της μας κληροδότησαν, και όχι στην ίδια την ιδιοσυγκρασία των φιλοσόφων, οι οποίοι, σαν αιώνιοι ανατροπείς του οικείου και του συνήθους, σαν ανεξάντλητοι αναζητητές του διαφορετικού, εξακολουθούν -και...

H φιλοσοφία σήμερα, έχοντας διατρέξει πέντε μεγάλες, γεμάτες από διανοητικές περιπέτειες, εποχές, δίνει την αίσθηση της κόπωσης και, ακόμη παραπέρα, της χρεοκοπίας -τόσο μάλιστα, ώστε ορισμένοι να επείγονται να συντάξουν την ληξιαρχική πράξη του θανάτου της. H διάχυτη, πράγματι, παρακμή της φιλοσοφίας στον καιρό μας, όμως, οφείλεται στην ανεπάρκεια των μεθόδων που οι απολογητές της μας κληροδότησαν, και όχι στην ίδια την ιδιοσυγκρασία των φιλοσόφων, οι οποίοι, σαν αιώνιοι ανατροπείς του οικείου και του συνήθους, σαν ανεξάντλητοι αναζητητές του διαφορετικού, εξακολουθούν -κα...

Αυτό το βιβλίο απευθύνεται σε όλους όσους θέλουν να μυηθούν στη φιλοσοφία. Προτείνει μια συγκριτική προσέγγιση 20 φιλοσόφων, από τον Πλάτωνα ως το Ζαν-Πολ Σαρτρ, περνώντας από τον Σπινόζα, τον Καντ, τον Νίτσε, τον Μαρξ, τον Κοντ ή τον Μπασελάρ, κτλ. Παρουσιάζει τον πυρήνα της σκέψης τού κάθε φιλοσόφου, και πώς κάθε φορά η σκέψη αυτή συστηματοποιεί τη φιλοσοφία που προηγήθηκε ή της αντιτίθεται. Για τον συγγραφέα, η φιλοσοφία δεν είναι ένας ναός, ούτε καν ένα εργοτάξιο, αλλά ένα πεδίο μάχης. Το βιβλίο αυτό διδάσκεται στο Μπακαλορεά.

Η ιδέα να καταπιαστούμε μόνο με τις "μεγάλες" φιλοσοφίες και να παρατήσουμε τις λεγόμενες "μικρές", αφήνοντάς τες στους λόγιους και στους ειδικούς, δεν αποτελεί καν εγγύηση. Στη φιλοσοφία περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, η ήδη ύποπτη διάκριση "μεγάλο ή μικρό", περικλείει μια φιλοσοφική διάγνωση, μια φιλοσοφική θέση -και μάλιστα τοποθέτηση- που πάντα θα μπορούν, από φιλοσοφική σκοπιά, να επικριθούν και να αμφισβητηθούν. Εν προκειμένω, κανένας κριτής δεν είναι ουδέτερος. Θα πρέπει επιπλέον, ακροβατώντας πάνω στα αβέβαια όρια της σκέψης, να επιλέξουμε τη συμπερίληψη ή τον απο...

Ανάτυπο από το περιοδικό "Βυζαντινός Δόμος" τόμ. 22-23-24 (Βυζαντινή και Νεότερη Ελληνική Ιστορία και Πολιτισμός) 2017.

Η παρουσίαση της "Αισθητικής" του Χέγκελ στο βιβλίο αυτό, σκοπό έχει να δείξει πόσο γόνιμη είναι για τη σημερινή φιλοσοφία της τέχνης αυτή η φιλοσοφική κατεύθυνση, που υποστηρίζει ότι η ανάλυση του Ωραίου δεν πρέπει να ξεκινά από την περιγραφή ωραίων πραγμάτων αλλά από τη γνώση του Ωραίου καθεαυτή.

Με την επανάστασή του, το γαλλικό έθνος έπλασε έναν από τους πιο ανθεκτικούς πολιτικούς και πνευματικούς μύθους στην ιστορία της Ευρώπης. Αντίθετα, το γερμανικό έθνος, παρότι κι αυτό εκπήγασε από μια πνευματική και θρησκευτική επανάσταση, τον προτεσταντισμό, δεν κατάφερε να προσδώσει στη δική του επανάσταση ένα ανάλογο κύρος. Κηδεμόνας του γερμανισμού και προάγγελος της γερμανικής ενοποιήσεως, ο Χέγκελ κατέβαλε θεαματικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σε ευάριθμα νεανικά του κείμενα, μη εξαιρουμένης της Φαινομενολογίας του Πνεύματος, επιχειρεί ορισμένους τολμηρούς δ...

Στις 9 Σεπτεμβρίου του 2000 ο Γιουργκεν Χάμπερμας έδωσε μια ομιλία στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης με την ευκαιρία της απονομής του Βραβείου Dr Magrit. Στην ομιλία του προέβη στη διάκριση μεταξύ μιας καντιανών καταβολών θεωρίας της δικαιοσύνης και μιας υπαρξιστικής ηθικής, όπως αυτή που συναντάμε στον Κίρκεγκωρ. Η τελευταία μαρτυρεί ένα "μετα-μεταφυσικό έθος", καθώς απαντά στο ερώτημα για τον ορθό βίο με την "ικανότητα να είναι κανείς ο εαυτός του". Από ποια παραδοχή εκκινεί ο Χάμπερμας; Πρόκειται για την ιδέα ότι, στις συνθήκες της όψιμης νεωτερικότητας, δεν είναι δυνατό, ούτ...

Η φιλοσοφία υπήρξε διστακτική απέναντι στο φόβο. Πολλοί στοχαστές αναγνωρίζουν την παρουσία του σε καίριες στιγμές του πρακτικού μας βίου· η στάση, όμως, που υιοθετούν απέναντί του είναι συνήθως επικριτική. "Όσον αφορά το φόβο... δεν πιστεύω ότι θα μπορούσε ποτέ να είναι αξιέπαινος ή χρήσιμος", ομολογεί ο Ντεκάρτ, ακολουθώντας την παράδοση αρνητικών απόψεων περί φόβου που εγκαινίασε ο Πλάτων όταν όριζε ως αρετή την ικανότητα αντίστασης σε ό,τι πιστεύουμε ή επιθυμούμε όταν βρισκόμαστε "εν φόβοις". [...]

Το παρόν βιβλίο του γάλλου φιλοσόφου Ετιέν Μπαλιμπάρ περιλαμβάνει δύο εκτενή άρθρα, εκ των οποίων το πρώτο αφορά την πολιτική φιλοσοφία του Σπινόζα και το δεύτερο τη θεωρητική σχέση του Φουκώ με τον Μαρξ. Εκ πρώτης όψεως, τα δύο κείμενα δεν σχετίζονται άμεσα, ωστόσο έχουν μεγάλη συνάφεια ως προς τη στόχευσή τους. Το κοινό στοιχείο τους είναι, βεβαίως, η πολιτική, ενώ το ειδικότερο μοτίβο που τα συνδέει από φιλοσοφική σκοπιά είναι το ζήτημα της διαλεκτικής ή, καλύτερα, το ζητούμενο μιας διαλεκτικής ανοιχτής, εποικοδομητικής και μη τελεολογικής. Σήμερα είναι προφανής η σημ...

Κεντρικό άξονα στη νεότερη φιλοσοφία αποτελεί η έννοια του υποκειμένου, η οποία συνδέεται πρωτίστως με τον ορθολογισμό, καθώς θεμελιώνεται στο καρτεσιανό cogito. Eγκαταλείποντας τη σχολαστική παράδοση, ο Kαρτέσιος, οδηγεί τη φιλοσοφία σε μια καινούργια οδό στην οποία το υποκείμενο κατακτά το δικαίωμα του πρωταγωνιστή, κυριαρχεί στη σκηνή και διατηρείται σταθερά σε αυτή την προνομιακή θέση από τον 17ο έως και τον 20ό αιώνα. Για να εξεταστούν ο ρόλος του υποκειμένου και οι μετασχηματισμοί του στη νεότερη φιλοσοφία, στην παρούσα μελέτη επιχειρείται πρώτα η διερεύνηση των κ...

Στην ιστορία των ιδεών του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, το έργο του Montesquieu κατέχει ασφαλώς μια εξέχουσα θέση, αποτελώντας ταυτόχρονα αντικείμενο πολλαπλών και διαφορετικών ερμηνευτικών θεωρήσεων. Από την πλευρά του, ο συγγραφέας του βιβλίου υποστηρίζει τη στωική ρίζα της φιλοσοφίας του Montesquieu και επιχειρεί να αναδείξει επιμέρους πτυχές του έργου του αριστοκράτη στοχαστή, με βασικό άξονα αναφοράς το διαχρονικό φιλοσοφικό ζήτημα της σχέσης ελευθερίας και αναγκαιότητας. Η γνωσιοθεωρητική θέση του νόμου στη φιλοσοφία του Montesquieu, το ζήτημα του φιλοσοφικού και ιστορικού...