Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Με το δοκίμιο αυτό ο Ζαν-Μαρκ Μαντοζιό προχωρά σε μια τολμηρή κριτική του έργου αλλά και της προσωπικής διαδρομής του Μισέλ Φουκώ. Στηριζόμενος σε πλήθος αποσπασμάτων από τα βιβλία και τις δημόσιες παρεμβάσεις του Γάλλου φιλοσόφου, ο Μαντοζιό αποδομεί τη σκέψη του, αναδεικνύοντας όχι μόνο τις βασικές αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τις διάφορες φάσεις της διανοητικής του πορείας αλλά και την ανακολουθία ανάμεσα στις εκάστοτε θεωρίες του και την πολιτική κι επαγγελματική του διαδρομή Ταυτόχρονα η Μακροημέρευση μιας απάτης αποτελεί μια εξαίσια κι εμπνευσμένη πολεμική, γεμάτη χιο...

Στο βιβλίο αυτό ο ιστορικός Έτορε Τσινέλα μελετάει την εκπληκτική διανοητική και πολιτική μεταμόρφωση του ύστερου Μαρξ. Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1870 και μέχρι τον θάνατό του, το 1883, ο Μαρξ αρχίζει να αμφισβητεί τα συμπεράσματα των προηγούμενων έργων του και να έχει σοβαρές αμφιβολίες για την πιθανότητα μιας προλεταριακής επανάστασης στη Δύση. Εξού και η παθιασμένη μελέτη της αγροτικής κοινότητας στη Ρωσία και του πρωτόγονου κόσμου, αλλά και οι δεσμοί και ο θαυμασμός του για τους ναρόντνικους αγωνιστές της Θέλησης του Λαού, γνωστούς για τις θεαματικές τρομοκρατικές...

Αν ό,τι σημαδεύει τη νεοτερικότητά μας από τον Κant και μετά είναι μια ερωτηματοθεσία πάνω στη δυνατότητα κάθε γνώσης μέσω μιας γλώσσας που διαχέεται, η θεματική αυτού που επακολουθεί -και που άλλοι ονόμασαν μετα-νεοτερικό- αναφέρεται σε μια πρόταξη του ετερογενούς το οποίο φέρνει στην επιφάνεια μια δυναμική αναζήτησης μορφών. Για τον Foucault, το νεοτερικό συμπίπτει με τη συγκρότηση ενός εμπειρικο-υπερβατολογικού υποκειμένου που δεν προβαίνει μονάχα σε μια πράξη εσωτερικής αναδίπλωσης, αλλά εκτείνεται και σε μια διεργασία λανθάνουσας προθετικότητας ή, ακόμη, αποπειράται να...

Η ανά χείρας μελέτη επιχειρεί μια υλιστική και διαλεκτική αποτίμηση της πολιτικής φιλοσοφίας του Διαφωτισμού μέσω δύο κορυφαίων εκπροσώπων του, του Thomas Hobbes και του Jean-Jacques Rousseau. Ό, τι επιδιώκεται εδώ είναι να έρθει στην επιφάνεια η επικαιρότητα της σκέψης των δύο στοχαστών για την κυριαρχία, ιδίως πάνω σε ζητήματα όπως το δημοκρατικό έλλειμμα και οι κοινωνικές ανισότητες που αντιλαμβανόμαστε γύρω μας. Στη φιλοσοφία του Hobbes, η κυριαρχία εκφράζει τη διάκριση δύο επιμέρους περιπτώσεων ή ειδών ανθρώπου, του ελλόγως και του εμπαθώς δρώντος, σε ό, τι αφορά τις κ...

Πράγματι: τι άλλο κάνουμε, "επιτελώντας" θεωρία, από το να καρφώνουμε σανίδια στο καταφύγιο που χτίζουμε γύρω μας για να ζήσουμε εντός του; Τι άλλο κάνουμε από το να συναρμόζουμε, εν πλω, τα μέρη του σκάφους με το οποίο ταξιδεύουμε; [...] Στην ανοιχτή θάλασσα των "μεταμορφώσεων" του ανθρώπινου είναι, σε αυτή την αχώρητη, πολυσχιδή, διάρκεια της ακάματης επανεύρεσης του κόσμου μας, της ανθρωποποίησής του, σε τι διαφέρει, πράγματι, η δεξιοτεχνία της χωρικής ακρίβειας -το να στέλνεις με το σφυρί σου το καρφί εκεί ακριβώς που πρέπει, έτσι όπως ακριβώς πρέπει, ώστε να το "βυζάξε...

Στο βιβλίο δημοσιεύεται η διάλεξη του Ζακ Ντερριντά στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1η Ιουλίου 1996), η οποία προβαίνει σε μια αποδομητική ανάγνωση των περί ψεύδους θεωριών του Πλάτωνος, του Αριστοτέλη, του Αυγουστίνου, του Μονταίνιου, του Ρουσσώ, του Καντ, του Νίτσε, του Φρόυντ, του Χάιντεγγερ, του Ώστιν, του Κοϋρέ και της Άρεντ. Ο Ντερριντά τονίζει τα δύο παραδοσιακά αντιθετικά ζεύγη: αφ’ ενός την αλήθεια προς την πλάνη, την ανακρίβεια, αφ’ ετέρου την αληθολογία προς το ψεύδος ως ψευδολογία. Το πρώτο ζεύγος έχει γνωσιακό, επιστημολογικό, τουτέστιν εξωηθικό χαρακτήρα,...

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης (1922-1997) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους του 20ού αιώνα. Σήμερα, δύο δεκαετίες μετά τον θάνατό του, οι ιδέες του συζητιούνται εντονότερα από ποτέ, καθώς καθίστανται επίκαιρες από τα ίδια τα πολιτικά και υπαρξιακά προβλήματα που ανακύπτουν στην πραγματικότητα των σύγχρονων κοινωνιών. Στην τιτάνεια προσπάθειά του να σκεφτεί και να διαυγάσει κάθε πεδίο και κάθε στιβάδα του είναι, ο Καστοριάδης έσπασε τα θεσμισμένα στεγανά της γνώσης, συνδυάζοντας φαινομενικά διαχωρισμένα αντικείμενα, όπως η πολιτική σκέψη και πράξη, η φιλοσοφία, η τ...

Στα "Μαύρα τετράδια" του Μάρτιν Χάιντεγκερ και στο "Glossarium" του Καρλ Σμιτ -τα πιο σκοτεινά ημερολόγια στην ιστορία της φιλοσοφίας-, οι δύο κορυφαίοι στοχαστές του Τρίτου Ράιχ καταδύονται στον ένδον εαυτό δίχως δίχτυ ασφαλείας. Καθώς καταφεύγουν στην εξομολογητική γραφή, οι ηττημένες φασιστικές ιδέες διαθλώνται με τρόπους προσωπικούς και γίνονται φιλοσοφική προφητεία για το επικείμενο τέλος της Δύσης. Ως άλλες κιβωτοί, τα δύο ημερολόγια μεταφέρουν το πιο δυσοίωνο μήνυμα: ο Χάιντεγκερ και ο Σμιτ θεωρούν πως θα δικαιωθούν στο απώτερο μέλλον· τότε που θα αποκαλυφθεί πως η κ...

Μια εισαγωγή στη φιλοσοφία του Κώστα Αξελού όπου σκιαγραφείται αδρομερώς η πορεία της ζωής του και καταγράφονται λεπτομερειακά τα εργογραφικά στοιχεία του. Το κύριο μέρος του έργου αναλύει όλα τα βιβλία του, επισημαίνει τις θεμελιώδεις έννοιες-κλειδιά της φιλοσοφίας του και τεκμηριώνει τις αναλύσεις με εκτενείς παραπομπές στο πρωτότυπο κείμενο του φιλοσόφου μας. Τα μεστά χρόνια συγγραφικής παραγωγής του Κώστα Αξελού αρθρώνονται σε πέντε περιόδους, που αφορούν στις απαρχές του στοχασμού του (Ηράκλειτος, Μαρξ), αναφέρονται στη διαμόρφωση της σκέψης του (Περιπλάνηση, Κόσμος, Π...

Η φιλοσοφία έχει ως βασικό έρεισμά της τη νόηση, θέλοντας να σχηματίσει μια λογική εικόνα του κόσμου, η οποία να μην αντιβαίνει προς τους νόμους της νόησης. Στην ιστορία της φιλοσοφίας, η έννοια της τελευταίας έχει υποστεί ποικίλες μεταβολές. Μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι αναζητούσε την αλήθεια περί της ουσίας των όντων, πέρα από όσα έδινε η αίσθηση ή η διάνοια, ή και οι δύο μαζί. Μια ανασκόπηση αποτίμηση αυτής της αναζήτησης προσπαθεί να κάνει το παρόν βιβλίο, μέσα στο οποίο, πέρα από τις υποκειμενικές θέσεις, έγιναν επισημάνσεις αντιφάσεων των ίδιων των φιλοσόφων, με τις...

Ζωρζ Μπατάιγ: ένας μυστικιστής του σύγχρονου πνεύματος, που δεν αποβλέπει όμως σε καμία σωτηρία, ένας θεολόγος χωρίς Θεό, ένας φιλόσοφος που μισεί τον λόγο και την επιχειρηματολογία των λογικών συλλογισμών, ένας εραστής της έκστασης, που δεν διστάζει όμως να περάσει μέσα από την οδύνη για να ταλαντευθεί στα κράσπεδα της αβύσσου. Και είναι αυτό το μοναδικό στίγμα του γάλλου συγγραφέα που καταγράφεται με προνομιακό τρόπο στην Εσωτερική εμπειρία. Γνήσιος κληρονόμος του Νίτσε, θα θεωρήσει τη μη-γνώση, την απώλεια του νοήματος, το άνοιγμα του εαυτού πέρα από το ψευδαισθητικό...

Η Lydia H. Liu, καθηγήτρια στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, επιχειρεί μέσα από μια ιστορική έρευνα των μεταπολεμικών θεωρητικών ανταλλαγών ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να καταρρίψει μια σειρά από διαδεδομένους μύθους που ακόμη κατατρύχουν τη συζήτηση περί "γαλλικής θεωρίας" και "μεταδομισμού". Οι μύθοι αυτοί διαδραματίζουν τον ρόλο του κλεμμένου γράμματος του Edgar Alan Poe, καθώς κρύβονται στο πλέον εμφανές σημείο και παραμένουν κρυμμένοι, μόνο για όσο αρνείται κανείς να αναμετρηθεί με το ιστορικό συμβάν της συνάντησης...

Με τη μαρξιστική φιλοσοφία της πράξης, την οποία διατύπωσε κατά τη δεκαετία του 1920, ο Γκέοργκ Λούκατς έθεσε τα θεμέλια του εγελιανού μαρξισμού και της κριτικής θεωρίας. Εντούτοις, η πρόσληψη του έργου του καθορίστηκε εν πολλοίς από τις μονόπλευρες αναγνώσεις σημαντικών θεωρητικών, όπως ο Λουί Αλτουσέρ, ο Τέοντορ Αντόρνο, ο Γιούργκεν Χάμπερμας και ο Άξελ Χόνετ. Το παρόν βιβλίο προτείνει μία νέα ανασυγκρότηση του πρώιμου μαρξιστικού έργου του Λούκατς, η οποία αποκαθιστά τη διαλεκτική του πολυπλοκότητα, αναδεικνύοντας το ρίζωμά του στη νεοκαντιανή, "προμαρξιστική" του περίοδ...

Δύο από τους μεγαλύτερους διανοητές του δυτικού πολιτισμού, ο Φρίντριχ Νίτσε και ο Σωκράτης του Πλάτωνα, συναντιούνται σε μια φιλοσοφική πραγματεία που εξετάζει μια σειρά από έννοιες κλειδιά για τη σωκρατική σκέψη με άξονα την ερμηνεία τους από τον νιτσεϊκό στοχασμό. Στο πρώτο μέρος, ο ερευνητής ανιχνεύει το φιλολογικό υπόβαθρο της αναφοράς του Νίτσε στην περίπτωση του Σωκράτη με εκκίνηση τα πλατωνικά έργα Συμπόσιο, Φαίδρος, Φαίδων, Γοργίας, Πολιτικός, Μένων, Ίων και τις εκδοχές του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου που μας παραδίδουν ο Λουκιανός (Περί ορχήσεως) και ο Διογένης Λα...

Στις αρχές του εικοστού αιώνα, ο Έντμουντ Χούσερλ εγκαθιδρύει ένα από τα μεγαλύτερα ρεύματα της σύγχρονης φιλοσοφίας, τη Φαινομενολογία. Εντός της φαινομενολογικής παράδοσης, με την πιο στενή ή και με ευρύτερη έννοια, κινήθηκαν έκτοτε εξαιρετικά σημαντικοί φιλόσοφοι, όπως ο Μαξ Σέλερ, ο Μάρτιν Χάιντεγκερ, ο Μωρίς Μερλώ-Ποντύ, ο Ζαν-Πωλ Σαρτρ, η Χάνα Άρεντ, ο Εμμανουέλ Λεβινάς. Χωρίς αμφιβολία, η ορθή κατανόηση του ξεχωριστού χαρακτήρα και της συνεισφοράς αυτού του σπουδαίου φιλοσοφικού ρεύματος, απαιτεί την αποσαφήνιση των θεμελίων της φαινομενολογικής μεθοδολογίας και στάσ...

Το 1973 ο καθηγητής Φιλοσοφίας και φιλόσοφος Ντήτερ Χένριχ, αναγνωρισμένος ήδη για την έρευνά του στον Καντ, τον Φίχτε, τον Χαίλντερλιν και τον Χέγκελ, ιδίως με τις δημοσιεύσεις του γύρω από τα προβλήματα της αυτοσυνείδησης, κλήθηκε να παραδώσει στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ μια σειρά διαλέξεων για την περίοδο της κλασικής γερμανικής φιλοσοφίας (1781-1844). Οι 21 αυτές διαλέξεις, οι οποίες εκδόθηκαν δύο δεκαετίες αργότερα με τη φροντίδα του Ντέιβιντ Πατσίνι, αποτέλεσαν και αποτελούν σταθμό στην εξοικείωση της "αγγλοσαξονικής" με την "ηπειρωτική" παράδοση της φιλοσοφίας, στην αν...

"Ασφαλώς δεν έχει ειπωθεί ποτέ σπουδαιότερος λόγος από τούτον τον καντιανό, που αποτελεί συνάμα και το περιεχόμενο ολόκληρης της φιλοσοφίας του: Όρισε εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου!" (Φρήντριχ Σίλλερ) Η καντιανή ηθική φιλοσοφία είναι αναμφίβολα, από κοινού με την αριστοτελική ηθική και τον ωφελιμισμό, μια από τις κυριότερες ηθικές θεωρίες. Εντούτοις δεν παύει να θέτει αρκετά ζητήματα τόσο ερμηνευτικά όσο και φιλοσοφικά. Ο Καντ αναπτύσσει μιαν εντελώς πρωτοποριακή ηθική, η οποία δεν αποβλέπει στην ατομική εγωιστική ευτυχία, αλλά στο να γίνει ο άνθρωπος ενεργητικά άξιος της...