Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο Tractatus Logico-Philosophicus, ο Wittgenstein εξετάζει τη σχέση ανάμεσα στη γλώσσα και τον κόσμο και διατυπώνει τη λεγόμενη "θεωρία της εικόνας των προτάσεων". Σε γενικές γραμμές αυτή η "θεωρία" υποστηρίζει ότι τα στοιχεία της γλώσσας, δηλαδή τα ονόματα, αντιστοιχούν σε μέρη της πραγματικότητας, δηλαδή σε αντικείμενα. Για να συμβαίνει αυτό, είναι απαραίτητο, για τον Wittgenstein, να δημιουργήσει μίαν αντίληψη για τη δομή του κόσμου. Ολόκληρη η ορολογία αυτής της ιδέας βασίζεται πάνω στον γερμανικό όρο "Gegenstand" ("αντικείμενο") ο οποίος αφήνεται τελικά ασαφής με σκόπ...

Ο Νίτσε έφυγε νωρίς. Δεν πρόλαβε να δει γονιμοποιημένη την προφητική του οργή, καρποφόρο τον ρεαλισμό των διορατικών του διαγνώσεων. "Πολύ πρώιμος πρόδρομος μιας πολύ όψιμης άνοιξης". Ευδιάκριτη δεν είναι ακόμα ούτε και η άνοιξη, όμως οι πρόδρομοι πληθύνονται - τα σημάδια ότι κυοφορούνται επιγνώσεις εκρηκτικής δυναμικής ξεμυτίζουν ασταμάτητα στον παγετώνα τριών αιώνων κυριαρχίας του Διαφωτισμού-μηδενισμού. Συνεχιστές της νιτσεϊκής επαναστατικής διαύγασης του "ενός, ούτινός έστι χρεία", καθένας με διαφορετικό απόθεμα ωριμότητας, σίγουρα ο Ντοστογιέφσκι, ο Χάιντεγγερ, ο Σάρτ...

Ο Νίτσε έφυγε νωρίς. Δεν πρόλαβε να δει γονιμοποιημένη την προφητική του οργή, καρποφόρο τον ρεαλισμό των διορατικών του διαγνώσεων. "Πολύ πρώιμος πρόδρομος μιας πολύ όψιμης άνοιξης". Ευδιάκριτη δεν είναι ακόμα ούτε και η άνοιξη, όμως οι πρόδρομοι πληθύνονται - τα σημάδια ότι κυοφορούνται επιγνώσεις εκρηκτικής δυναμικής ξεμυτίζουν ασταμάτητα στον παγετώνα τριών αιώνων κυριαρχίας του Διαφωτισμού-μηδενισμού. Συνεχιστές της νιτσεϊκής επαναστατικής διαύγασης του "ενός, ούτινός έστι χρεία", καθένας με διαφορετικό απόθεμα ωριμότητας, σίγουρα ο Ντοστογιέφσκι, ο Χάιντεγγερ, ο Σάρτ...

Αντίλογος στον Στέλιο Ράμφο σημαίνει άρνηση προσχώρησης στο πνεύμα των καιρών, αντίσταση στην προέλαση "παγκοσμιοποίησης" και Αμερικανικού πολιτισμού, στροφη στην μελέτη μιας απέραντης πνευματικής παράδοσης (ελληνικής, χριστιανικής και οικουμενικής) καί ενεργοποίησή της, εμμονή στο συγκεκριμένο, στο τοπικό, στο διάφανο, στο θεϊκό, στο ανθρώπινο και όχι σε αφηρημένες κατηγορίες σκέψης, στον ανύπαρκτο οικουμενικο άνθρωπο και στην άψυχη τεχνολογία του.

Σε αυτή τη μονογραφία ο Πάνος Θεοδώρου επιχειρεί δύο πράγματα. Από τη μια, παρουσιάζει την προσέγγισή του πάνω σε ορισμένα σημεία της φαινομενολογικής σκέψης του Έντμουντ Χούσερλ καθώς και τις απόψεις του για το φαινόμενο του νοητικού πειραματισμού στις επιστήμες και στη Φιλοσοφία. Από την άλλη, εφαρμόζει αυτή την ερμηνεία σε καίρια ζητήματα της φιλοσοφίας της αντίληψης, της φιλοσοφίας της επιστήμης, και της φιλοσοφίας της πράξης. Τα ζητήματα αυτά αντιμετωπίζονται μέσα στην ενιαία προοπτική του ερωτήματος για τη δυνατότητα και το νόημα της συγκρότησης αντικειμενικοτήτων στη...

Ο παρών τιμητικός τόμος αφιερώνεται στην καθηγήτρια Βασιλική Παπούλια με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα πέντε χρόνων προσφοράς της στο Πανεπιστήμιο. Ως δασκάλα και ερευνήτρια η τιμωμένη διακρίνεται για την πολυσχιδή της προσωπικότητα αλλά κα τα πολύπλευρα ενδιαφέροντά της. τα ελληνικά και διεθνή επιστημονικά fora, η ελληνική και η διεθνής Ένωση Σπουδών για την Νοτιοανατολική Ευρώπη, η Ελληνική Ιστορική Εταιρεία, κυρίως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονικής συνιστούν τον ευρύτατα ανοικτό χώρο των εμπειριών και των δράσεών της, επιστημονικών και επαγγελματικών. [......

Από πού έλκει την καταγωγή της η ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη; Σε ποιον βαθμό έχουν επηρεαστεί οι ιδέες και τα πολιτισμικά επιτεύγματα της Δύσης από τις θρησκείες, τον στοχασμό και γενικότερα την κουλτούρα της Ανατολής; Το φαινόμενο του ευρωκεντρισμού οδήγησε όντως σε υποβάθμιση της συμβολής της Αιγύπτου στον εκπολιτισμό της Ελλάδας όπως διατείνονται οι αφροκεντριστές; Ποιος ο ρόλος των Αράβων και των διαφόρων "μυστικών" εταιρειών στη διάσωση και διάδοση της γνώσης; Πέρα από την ενδελεχή διερεύνηση ζητημάτων σχετιζόμενων με συναφή ερωτήματα, στο ανά χείρας βιβλίο επιχ...

Σήμερα δεν απαιτείται απλώς μια διευρυμένη κατανόηση του νεοθετικισμού ώστε να γίνει σαφής η σύνδεσή του με τις τρέχουσες γνωσιοθεωρητικές προβληματικές· απαιτείται, επιπλέον, μια βαθύτερη κατανόησή του διαμέσου μιας ανασυγκρότησης των αφετηριακών εννοιών του σχηματισμού του και των καταγωγικών συγκροτήσεων της μεταφυσικής του. Η παράσταση, η παραστασιο-κεντρικότητα της γνώσης και άλλα συστατικά ή παράγωγα στοιχεία του παριστάναι (όπως, λ.χ., το υποκείμενο, η αυτοστοχαστικότητα, η ιδεολογία και η ιδεολογικοποίηση της γνώσης) διαμορφώνουν το υπόστρωμα μέσα στο οποίο αναδύετα...

Η μεταρρύθμιση της συνείδησης, η "αγωγή" με την ευρεία σημασία της λέξης, είναι μία εξελικτική διαδικασία που έχει τον χαρακτήρα της ανέλιξης. Κατά την ανέλιξη εγκαταλείπονται/ξεπερνιώνται νοοτροπίες, τρόποι του σκέπτεσθαι που είναι επιβαρυμένοι με ιδεολογήματα και προλήψεις και στη βάση των οποίων βρίσκεται διανοητική αδράνεια και έλλειψη αυτοκριτικής. Η κατανόηση της εξελικτικής διαδικασίας, της γένεσης, προϋπόθεση για τη συνδρομή στις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω μας και εντός μας, ιδιαίτερα η κατανόηση της εξέλιξης και ανέλιξης στον χώρο της Ιστορίας, του πνεύματος και τ...

Η πολεμική που εξαπέλυσε ο Πασκάλ εναντίον των Ιησουιτών στις "Επαρχιακές επιστολές" του παραμένει το παράδειγμα της αιώνιας αντίθεσης μεταξύ αδιάλλακτης ηθικής και ηθικής ελευθερίας, μεταξύ γιανσενισμού και καζουιστικής. Το βιβλίο θέλει να δείξει ότι η "χαλαρή ηθική" των καζουιστών, την οποία ο Πασκάλ καταδικάζει, χαρακτηρίζει στην πραγματικότητα μια στάση συνεπή με τη ζωή του πνεύματος (και του χριστιανικού Πνεύματος). Όσον αφορά την αδιάλλακτη ηθική του Πασκάλ, το βιβλίο περιγράφει τα αδιέξοδα μιας άκαμπτης ερμηνείας του χριστιανικού μηνύματος. Με αυτόν τον τρόπο, δίχως...

Οι "Θέσεις για τη φιλοσοφία της ιστορίας" (1940) του Walter Benjamin είναι ένα από τα πιο σημαντικά κείμενα του 20ού αιώνα, και ίσως η πιο σημαντική απόδειξη της κριτικής σκέψης από την εποχή των "Θέσεων για τον Φόυερμπαχ" του Marx. Κείμενο υπαινικτικό, συβιλλικό, του οποίου ο ερμητισμός είναι διάσπαρτος από εικόνες και αλληγορίες, παραδοξολογίες και ενοράσεις. Ο Michael Lowy δεν επιδιώκει τόσο να ασκήσει κριτική στις "Θέσεις", όσο προσπαθεί να τις κατανοήσει. Η προτεινόμενη ανάγνωση δεν έχει στόχο να θεωρηθεί η πιο σωστή ή η πιο επιστημονική. Απλώς, εκεί που άλλες βλέπουν...

Η ιεροποίηση της αποσπασματικότητας είναι το πρόδηλο περιεχόμενο της ιεροποίησης των κειμένων, της μεταμόρφωσής τους, δηλαδή, σε ιερά μικροσκοπικά αντικείμενα μέσω των οποίων το πάθος της συλλογής καθίσταται το κυρίαρχο πάθος της μικροσκοπικής ματιάς πάνω στον κόσμο, την ιστορία και την πρόζα του κόσμου. Αυτό είναι το πρόταγμα της μπενγιαμινικής παροξυσμικότητας για μια συλλογική θέαση τόσο της φιλοσοφίας όσο και της ιστορίας. Ένα ιδιόμορφο μείγμα μαρξισμού, ιουδαϊκού μυστικισμού και μοντερνισμού διαμορφώνει την εσωτερική δυναμική του έργου του Benjamin και συντελεί στην π...

Ήδη από το 1784 ο Kant έθεσε το ερώτημα "Τι είναι διαφωτισμός;", στρέφοντας την προσοχή του σε εκείνη τη διάσταση του χρόνου που αναδεικνύει πάντοτε το νέο, το μοντέρνο-δηλαδή, στο παρόν. Η απάντηση που έδωσε και η οποία έκτοτε κατέστη κυρίαρχη υπογράφει και επικυρώνει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του ανθρώπου. Ωστόσο, οι Stirner, Nietzsche και Foucault υπήρξαν πολύ καχύποπτοι, για να μην προσέξουν έναν άλλο γεγονός που έλαβε χώρα ταυτόχρονα με τη γέννηση του ανθρώπου: τον θάνατο του Θεού· και πολύ διορατικοί, για να μην δουν ότι η καντιανή απάντηση έμοιαζε με το απονενοημέ...

Η προσέγγισης της εσωτερικής ζωής ενός στοχαστού και η σκιαγράφησις του περιγράμματος της προσωπικότητός του είναι εφικτή κυρίως μέσα από τα γραπτά του κείμενα και ειδικότερον μέσα από τα ημερολόγιά του. Δια φιλοσόφους του ύψους και του χαρακτήρος του Soren Kierkegaard, κάθε σελίς του γραπτού κειμένου τους είναι ένα παράθυρον, το οποίο βλέπει εις την ψυχή τους, κάθε έργον δε του εν λόγω Δανού φιλοσόφου, διαφωτίζει και μια πτυχή της προσωπικότητός του και καθιστά διαυγές το ψυχολογικό του υπόβαθρο. Η σύγκρουσίς τους με τον φιλοσοφικόν στοχασμόν του Hegel και η αναζήτησις...