Φιλοσοφία - Ερμηνεία και κριτική

Νίτσε: Η ζωή σαν λογοτεχνία

Αλεξάνδρεια (2002)

Σταθμός στη σύγχρονη βιβλιογραφία για τον Νίτσε, το βιβλίο αυτό προσφέρει μια σφαιρική και ρηξικέλευθη θεώρηση του έργου του. Ο Νεχαμάς αντιμετωπίζει με μέτρο και φαντασία τα επίμαχα σημεία, τους κοινούς τόπους και τις παγίδες που έχουν ανακύψει στη διεθνή συζήτηση γύρω από τη μοναδική αυτή πνευματική φυσιογνωμία. Βασική του θέση είναι ότι ο Νίτσε έφερε την τέχνη του λόγου στο επίκεντρο της σκέψης και της ίδιας της ζωής του: πρώτον, βλέποντας τον κόσμο σαν ένα τεράστιο κείμενο ανοιχτό σε ερμηνείες· δεύτερον, δημιουργώντας μέσω των κειμένων του έναν υποδειγματικό όσο και αμί...

Φιλοσοφία, φυσική και κοσμολογία

Δωδώνη (2002)

Η φιλοσοφία, η φυσική και η κοσμολογία έχουν κοινό αντικείμενο έρευνας: είναι ο αντικειμενικός κόσμος ή ο κόσμος που μας περιβάλλει. Σ' αυτό το αντικείμενο έρευνας οι άνθρωποι δίνουν διάφορα ονόματα: ο κόσμος, η φύση, το Σύμπαν, το Είναι κλπ., αλλά πρόκειται για το ίδιο "αντικείμενο" πάντοτε γιατί δεν υπάρχει και άλλο. Και ακριβώς γι' αυτό δεν είναι δικαιολογημένο το να υπάρχει στους φιλοσόφους, στους φυσικούς και στους κοσμολόγους ασυμφωνία χαρακτήρων. Αν το πιστεύετε αυτό μπορείτε να προχωρήσετε στην ανάγνωση αυτού του σύντομου συγγράμματος. Η οποία ανάγνωση απαιτεί πάν...

Ο Νίτσε και η φιλοσοφία

Πλέθρον (2002)

Η φιλοσοφία του Νίτσε έχει μεγάλη πολεμική σημασία. Αποτελεί μία απόλυτη αντι-διαλεκτική, στοχεύει να καταγγείλει όλους τους φενακισμούς, που βρίσκουν στη διαλεκτική ένα ύστατο καταφύγιο. Αυτό που είχε ονειρευτεί, αλλά δεν είχε πραγματοποιήσει ο Σοπενχάουερ, καθώς ήταν παγιδευμένος στο δίχτυ του καντιανισμού και του πεσσιμισμού, ο Νίτσε το οικειοποιείται, με τίμημα τη ρήξη του με τον Σοπενχάουερ. Να στήσει μία νέα εικόνα της σκέψης, να απελευθερώσει τη σκέψη από τα βάρη που τη συνθλίβουν. Τρεις ιδέες ορίζουν τη διαλεκτική: η ιδέα μιας εξουσίας του αρνητικού, ως θεωρητ...

Γοητευτικές και παραπλανητικές ακροβασίες της φιλοσοφίας

Εκδόσεις Πατάκη (2002)

Με αφορμή την υπόθεση Σοκάλ, ο Jacques Bouveresse επιχειρεί, μ' έναν τρόπο που να αποφεύγει τη γενίκευση και τη βιαστική θεωρητικοποίηση, να αντικειμενικοποιήσει τις επιδράσεις της εφαρμογής και της διάχυσης της "μεταμοντέρνας" σκέψης, καθώς και τις βασικές διανοητικές αλχημείες που συντελούν στην επιτυχία των "μεταμοντέρνων" στους κόλπους της λογοτεχνίας. Μέσα από την κριτική που ασκεί στη "μεταμοντέρνα" σκέψη στην παρούσα εργασία του, ο Jacques Bouveresse μας δίνει μια σαφή εικόνα για το πώς θα έπρεπε να είναι η φιλοσοφία (δηλαδή κάτι σαν την "τέχνη να μεταχειριζόμαστε σω...

Η πάλη των αξιών στον αιώνα της παγκοσμιοποίησης

Κριτική (2002)

Με τις αιρετικές, σκεπτικιστικές και γνωστικιστικές σκέψεις περί αξιών που εκφράζει εδώ, ο συγγραφέας στρέφεται ενάντια στο δογματισμό των αξιών, όπως αυτός εκφράζεται μέσα από το επίσημο πιστεύω της εποχής μας. Η στάση του αυτή εντάσσεται στην παράδοση του αρχαίου Σκεπτικισμού και της μοντέρνας κριτικής θεωρίας, που δεν αφορά μόνο την αποδόμηση των αξιών, αλλά και την εξασφάλιση του «κανονιστικού περιεχομένου της νεωτερικότητας». Τελικά, οι σκέψεις του συγγραφέα για τις αξίες εκφράζουν τον εκκοσμικευμένο «γνωστικισμό» της σύγχρονης διανόησης, που παρατηρεί ανήμπορη την πορ...

Νίτσε και μεταμοντερνισμός

Futura (2002)

Ο Νίτσε γνώριζε πως ήταν προφήτης. Οι φωτογραφίες του μας αποκαλύπτουν συνήθως έναν άνδρα με γελοίο παχύ μουστάκι και άγρια λαμπερά μάτια. Θεωρούσε πάντοτε πως έγραφε για ένα μελλοντικό κοινό, το οποίο θα τον εκτιμούσε περισσότερο και περιέγραφε τον εαυτό του σαν ένα «μεταθανάτιο» φιλόσοφο. Εκατό χρόνια μετά, ίσως να είμαστε εμείς αυτό το κοινό, κι εκείνος ο πρώτος σημαντικός μεταμοντέρνος... Ο Νίτσε, όμως, μίλησε με πολλές και διαφορετικές φωνές. Η φιλοσοφία του είναι αντιφατική, μεταφορική και ειρωνική. Μετά θάνατον τα λόγια του αποδομήθηκαν και αναδομήθηκαν με όλους του...

Συνείδηση, γλώσσα και ιστορική ζωή

Πορεία (2002)

Το έργο αυτό σκιαγραφεί μια εντυπωσιακή συνάμα και κρίσιμη περίοδο της φιλοσοφίας, η οποία μας αφορά με τρόπο αμεσώτερο ίσως από οποιαδήποτε άλλη. Πρόκειται για μιαν αναφορά στα κοσμοθεωρητικά συστήματα που διαμορφώθηκαν κατά τον 19ο αιώνα και στην κριτική τους, η οποία διαρκεί έως τις ημέρες μας. Οι ιδέες αυτές διαμόρφωσαν την κοινωνική πραγματικότητα αλλά και την συλλογική συνείδηση της εποχής μας με τρόπο ασύγκριτα πιο εμφατικό και καταλυτικό σε σχέση με οποιαδήποτε άλλα διανοητικά συστήματα της χριστιανικής τουλάχιστον περιόδου. Ο λόγος γι' αυτό είναι ότι οι φιλοσοφίε...

Τρεις κριτικοί του Διαφωτισμού Vico, Hamann, Herder

Κριτική (2002)

Σ' αυτό το βιβλίο συνδυάζονται για πρώτη φορά τρεις σημαντικές μελέτες που εκπόνησε ο Sir Isaiah Berlin, ακολουθώντας το επιστημονικό του σχέδιο - να εξηγήσει τον αντίλογο στον υπέρμετρα επιστημονικό γαλλικό διαφωτισμό, εξετάζοντας σε βάθος και με συμπάθεια τις απόψεις των επικριτών του. Το επίμαχο θέμα ανάμεσα στους υπέρμαχους του Διαφωτισμού και σ' αυτούς τους τρεις επικριτές του είναι σήμερα τόσο βασικό όσο ήταν και τότε. Ο Berlin, με τη γνωστή για την εντιμότητά της προσέγγισή του, αναλύει τις ιδέες των τριών σχολιαστών και αποδεικνύει πόσο άμεση σχέση έχει η σκέψη του...

Κώστας Αξελός

Ελληνικά Γράμματα (2002)

Πρόκειται για μια εισαγωγή στη φιλοσοφία του Κώστα Αξελού όπου σκιαγραφείται αδρομερώς η πορεία της ζωής του και καταγράφονται λεπτομερειακά τα εργογραφικά στοιχεία του. Το κύριο μέρος του έργου αναλύει όλα τα βιβλία του, επισημαίνει τις θεμελιώδεις έννοιες-κλειδιά της φιλοσοφίας του και τεκμηριώνει τις αναλύσεις με εκτενείς παραπομπές στο πρωτότυπο κείμενο του φιλοσόφου μας. Τα πενήντα μεστά χρόνια συγγραφικής παραγωγής του Κώστα Αξελού αρθρώνονται σε πέντε περιόδους που αφορούν στις απαρχές του στοχασμού του (Ηράκλειτος, Μάρξ), αναφέρονται στη διαμόρφωση της σκέψης του (Π...

Κοντ: Η φιλοσοφία και οι επιστήμες

Εκδόσεις Πατάκη (2002)

O Αύγουστος Κοντ αναγνωρίζεται ως ο θεμελιωτής του θετικισμού. Τι είναι ο θετικισμός; Ο θετικισμός, σύμφωνα με τη μορφή που θέλησε να δώσει στον όρο αυτό ο εμπνευστής του, είναι μια απόπειρα συνδυασμού επιστήμης και πολιτικής μέσω της φιλοσοφίας. Η σκέψη του Κοντ έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην επεξεργασία της δημοκρατικής ιδεολογίας του 19ου αιώνα εντός και εκτός των συνόρων της Γαλλίας και επηρέασε ιδιαίτερα τον κλάδο της παιδαγωγικής. Ο συγγραφέας της παρούσας μελέτης, σημαντικός φιλόσοφος Πιερ Μασερέ, επιχειρώντας να τοποθετήσει ιστορικά το φιλοσοφικό σύστημα του Κοντ και ε...

Έμβολα

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2002)

Ο Ζακ Ντερριντά είναι ο εισηγητής μιας πρακτικής του φιλοσοφείν όπου το κύριο μέλημα του στοχαστή είναι η αποκατασκευή (αποδόμηση) των παραδοσιακών φιλοσοφικών εννοιών θεολογικού χαρακτήρα, όπως είναι η δήθεν αμεσότητα της «φωνής» και η δήθεν απλή έννοια του «σημείου», που τις αποκατασκευάζει ο Ντερριντά στα πρώτα του έργα μετά το Η φωνή και το φαινόμενο για την έννοια του σημείου στον Χούσσερλ (μτφ. Ολκός 1997). Αυτή η πρακτική έχει να μάθει, βέβαια, από τον Νίτσε, τον «φιλόσοφο της υποψίας», αλλά συγχρόνως οδηγεί σε μια πρωτότυπη ανάγνωσή του, σύμφωνα με την οποία η αμφισ...

Εισαγωγή στη φιλοσοφία

Τυπωθήτω (2002)

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε με στόχο να βοηθήσει τον αναγνώστη να έλθει σε μια πρώτη επαφή με τον φιλοσοφικό στοχασμό. Εξετάζει το οικουμενικό και διαχρονικό πνευματικό γεγονός της φιλοσοφίας σε σχέση με τ' άλλα στοιχεία του ανθρώπινου πολιτισμού, και δείχνει ότι η φιλοσοφία δεν είναι μόνο έκφραση πολιτισμού αλλά και το μέσο με το οποίο κρίνονται και αξιολογούνται τα υπόλοιπα πολιτιστικά στοιχεία. Μ' αυτό τον τρόπο -και όχι μόνο- η Φιλοσοφία παρεμβαίνει στο "γίγνεσθαι" της ιστορίας και του πολιτισμού. Αν η ενασχόληση με τη φιλοσοφία ήταν στο παρελθόν μια γοητευτική πνευματική δ...

Ο Σοπενχάουερ ως παιδαγωγός. Σκέψεις και αποσπάσματα

Εκδόσεις Γκοβόστη (2002)

Σοπενχάουερ: Όσο άδολος και ιδανικός κι αν φαίνεται ο θαυμασμός μας για το αγαπημένο πρόσωπο, ο πραγματικός τελικός σκοπός του έρωτά μας είναι η δημιουργία ενός νέου ατόμου. Αυτό φαίνεται πολύ καλά απ' το γεγονός ότι ο έρωτας δεν αρκείται σε μια αμοιβαιότητα αισθημάτων μόνο, αλλά ζητάει ν' αποκτήσει το αντικείμενο του πάθους του κι αυτό θα γίνει ουσιαστικά με τη γενετήσια πράξη. Η βεβαιότητα μόνο πως αγαπιόμαστε δεν είναι ποτέ αρκετή να μας παρηγορήσει για τη στέρηση του αγαπημένου μας προσώπου και δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που σε τέτοιες περιπτώσεις αυτοκτόνησαν. Ενώ, α...

Για την επιστημολογία του Λουί Αλτουσέρ

Νήσος (2002)

Ο στόχος του παρόντος κειμένου ήταν διπλός. Πρώτον, να παρουσιάσει τον λογικό σκελετό της έννοιας "τρόπος παραγωγής". Δεύτερον να εκμεταλευθεί το δυναμικό αυτής της έννοιας προκειμένου να εντάξει τις διάφορες όψεις της επιστήμης της φυσικής και να εντοπίσει τις σχέσεις μεταξύ τους στο εσωτερικό του ενιαίου πλαισίου που παρέχει η εν λόγω έννοια. Πρέπει να υπογραμμιστεί ακόμα μια φορά ότι οι πλέον θεμελειώδεις όψεις της φυσικής (τις οποίες χαρακτηρίζουμε ως τα τρία συγκροτησιακά στοιχεία της φυσικής, μέσα στο δίκτυο των μεταξύ τους σχέσεων), δηλαδή αυτές που συνιστούν τη γνωσ...

Διαφωτισμός. Ο Βολταίρος συζητά με τον Λουκιανό και τον Έρασμο

Θύραθεν (2001)

Μια απολαυστική αντιπαράθεση ανάμεσα σ' έναν ανελέητο επικριτή του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, έναν πρωτεργάτη του και έναν δικηγόρο του διαβόλου -που δεν είναι άλλος από τον Λουκιανό, που πάντα θεωρούσε τον διάλογο παιδί της Φιλοσοφίας και εχθρό της ρητορικής... Ένα βιβλίο που αναδεικνύει το σημερινό ρόλο του Διαφωτισμού, σ' έναν κόσμο που καταποντίζεται στη θρησκοληψία, τη μωροπιστία και τη μισαλλοδοξία. "Έγραψα αυτούς τους διαλόγους για να υπηρετήσω δύο διαφορετικούς αλλά σχετιζόμενους μεταξύ τους στόχους: για να καταδείξω τη διαρκή ζωντάνια του Διαφωτισμού και για να παρ...

Νίτσε

Ενάλιος (2001)

Αν δεν πιστεύεις στον Θεό, δεν γίνεται να πιστέψεις ότι ο Θεός είναι νεκρός: μια οντότητα που δεν έχει υπάρξει ποτέ δεν είναι δυνατό να έχει πεθάνει. Ο αιρετικός και μεγαλοφυής Νίτσε, που τόσο θαυμάστηκε και μισήθηκε από τους συγχρόνους του, είναι αναμφισβήτητα ο μεγάλος φιλόσοφος του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού. Μέσα από τις πολλές διαφορετικές φωνές των χαρακτήρων των έργων του, υψώνει τη δική του αγωνιώδη κραυγή, αποκαλύπτοντας ότι το μόνο παράδοξο είναι η ύπαρξη μιας και μοναδικής αλήθειας - γιατί αλήθειες υπάρχουν πολλές, ανάλογα με την οπτική γωνία απ...

Έριδες μεταφιλοσοφίας

Πλέθρον (2001)

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται μια σειρά μελετών, οι περισσότερες από τις οποίες εκφωνήθηκαν και συζητήθηκαν σε πανεπιστημιακά σεμινάρια. Έτσι εκτίθενται με σύντομο και εύληπτο τρόπο συζητήσεις και φιλοσοφικές αντιπαραθέσεις που έλαβαν χώρα κυρίως σε γαλλικό αλλά και σε αγγλοσαξονικό και γερμανικό πλαίσιο. Αυτές οι αντιπαραθέσεις διασταυρώνονται σε ορισμένα σημεία μεταξύ τους και υπακούουν σε ένα μεταφιλοσοφικό μέλημα του συγγραφέα: πως η φιλοσοφία μπορεί να αναστοχαστεί τις ίδιες της τις προϋποθέσεις.[...] Η συλλογή αυτή τελειώνει με ένα κείμενο διαφορετικού ύφους, το "Curr...

Καντ

Ίνδικτος (2001)

Ο Ερνστ Κασσίρερ καταφέρνει να παραγάγει εδώ ένα εισαγωγικό ιστορικοφιλοσοφικό κείμενο, βάζοντας ταυτόχρονα τον φιλοσοφικό του "ήρωα", Καντ, να σηματοδοτεί μία φιλοσοφική στάση, η οποία και κατά την εποχή που ο συγγραφέας της Φιλοσοφίας των συμβολικών μορφών μελετά την καντιανή φιλοσοφία δεν έχει χάσει τίποτε από την επικαιρότητά της. Η σκοπιά του κειμένου, αισιόδοξα μοντερνιστική, εμφαίνει σε μία έννοια διαφωτισμού ο οποίος δεν περιορίζεται σε στενά ιστορικά πλαίσια "κινήματος" παρά δρα ιστορικά. Η προσωπικότητα του Καντ παρουσιάζεται απλά υποβοηθητικά ώστε να κατανοηθούν...

Κριτική φιλοσοφία και λογική των θεσμών

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2001)

Παραδόξως, ενώ ο Κ. Ψυχοπαίδης θεωρείται από πολλούς ο σημαντικότερος εν ζωή νεοέλληνας φιλόσοφος, ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του περισσότερο κοινωνικό επιστήμονα. Το έργο του όντως μελετά τόσο κοινωνικούς θεωρητικούς με φιλοσοφικό τρόπο όσο και φιλοσόφους υπό κοινωνικό πρίσμα. Έτσι η μελέτη του για τον Καντ έχει προεκτάσεις για την κοινωνική θεωρία. Μάλιστα η σημασία του Καντ, εισηγητή της κριτικής φιλοσοφίας, είναι καθοριστική σ' αυτό το επίπεδο, αφού με βάση αυτόν ορίζεται η κριτική στάση που απαιτεί η κοινωνική θεωρία. Μέσω αυτού μπορούμε, πρώτα πρώτα, να υπερβούμε τον σχ...

Υπαρξιστές και μυστικιστές

Χατζηνικολή (2001)
Συνολικά Βιβλία 552
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου