Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ηπειρωτική φιλοσοφία είναι μια επίμαχη έννοια, η οποία αγγίζει την ταυτότητα της φιλοσοφίας και τη σχέση της με θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος και προσωπικής ζωής. Αυτό το βιβλίο προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα "τι είναι ηπειρωτική φιλοσοφία;" με το να αφηγείται μια ιστορία που αρχίζει με τον Καντ 200 χρόνια πριν και να πραγματεύεται σημαντικούς φιλοσόφους, όπως ο Νίτσε, ο Χούσερλ και ο Χάιντεγκερ. Η έκκληση για την τοποθέτηση της φιλοσοφίας στο κέντρο της πολιτισμικής ζωής βρίσκεται στο επίκεντρο του βιβλίου, αναζωπυρώνοντας έτσι τον αρχαίο ορισμό της φιλοσοφίας ως αγά...

Αξιοποιώντας την παράδοση του κλασικού βρετανικού φιλελευθερισμού, της οποίας τα προτάγματα παραμένουν ισχυρά, η παρούσα εργασία αποπειράται να συμβάλει στην προβληματική της θέσης ότι οι αξιακές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ηθικών κρίσεων, είναι αναπόφευκτα παρούσες στο οικονομικό επιχείρημα. Έτσι, η υπόθεση της κλασικής οικονομικής κάνει κάτι περισσότερο από το να εξηγεί θέσεις: περιέχει θεωρία για τα αίτια της οικονομικής δράσης. Ο John Locke, o Bernard Mandeville, και ο Adam Smith προσφέρουν στέρεη βάση στην υπόθεση ότι το ηθικό status των οικονομικών συστημάτων...

"Τελικώς, θα πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι ως ηθικό πρόσωπο -εάν θέλει, βέβαια, να είναι τέτοιο πρόσωπο- οφείλει να επιλέγει ελεύθερα τις αρχές του και, αισθανόμενος τις καθολικές επιταγές που συνεπάγονται, να πράττει σύμφωνα με αυτές μόνον. Η υποθήκη αυτή, που υπαγορεύεται από την ανάλυση του νοήματος της ηθικής γλώσσας, είναι το πολύ σπουδαίο όπλο που μπορεί να προσφέρει η ηθική φιλοσοφία στους ανθρώπους για την προστασία του ηθικού βίου των. Όσοι αδιαφορούν γι' αυτήν είναι άξιοι της τύχης των -της απώλειας της ηθικής αξιοπρέπειάς των".

Tελικώς, θα πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι ως ηθικό πρόσωπο - εάν θέλει, βέβαια, να είναι τέτοιο πρόσωπο- οφείλει να επιλέγει ελεύθερα τις αρχές του και, αισθανόμενος τις καθολικές επιταγές που συνεπάγονται, να πράττει σύμφωνα με αυτές μόνον. H υποθήκη αυτή, που υπαγορεύεται από την ανάλυση του νοήματος της ηθικής γλώσσας, είναι το πολύ σπουδαίο όπλο που μπορεί να προσφέρει η ηθική φιλοσοφία στους ανθρώπους για την προστασία του ηθικού βίου των. Όσοι αδιαφορούν γι’ αυτήν είναι άξιοι της τύχης των -της απώλειας της ηθικής αξιοπρέπειάς των-

Στις μέρες μας παρατηρείται το παράδοξο από τη μια να στηλιτεύουμε το έλλειμμα ηθικής που ταλανίζει τις σχέσεις μας και από την άλλη ο ηθικός προβληματισμός να γνωρίζει εντυπωσιακή άνθιση στις επιστήμες και τα επαγγέλματα. Γιατί άραγε να συμβαίνει αυτό; Αυτή η έκρηξη της εφαρμοσμένης πλευράς της ηθικής θα μπορέσει να μας βοηθήσει να ζήσουμε καλύτερα ή μήπως όχι, αφού το να προσπαθούμε να εξηγήσουμε τι είναι καλό για να δείξουμε πώς πρέπει να ζούμε θα είναι πάντοτε κάτι το διαφορετικό από το να καταγινόμαστε με οριακές περιπτώσεις και διλήμματα αναλύοντας το νόημα των ηθικών...

Οι φιλόσοφοι πάντα χρησιμοποιούσαν παραδείγματα στα κείμενά τους και στη διδασκαλία τους· και συνεχίζουν ακόμη να τα χρησιμοποιούν. Σε μερικές φιλοσοφικές παραδόσεις η χρήση παραδειγμάτων είναι πιο συχνή από ό,τι σε άλλες, αλλά αποδεικνύεται δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να εντοπίσει κανείς φιλοσόφους που δεν καταφεύγουν σε παραδείγματα για την αρτιότερη παρουσίαση των απόψεών τους. Παρόλο, όμως, που τα παραδείγματα φαίνεται να είναι απαραίτητα στη φιλοσοφία, τα ερωτήματα σχετικά με τη σημασία της χρήσης τους δεν έχουν συζητηθεί αρκετά από τους ίδιους τους φιλοσόφους. Για παράδε...

Οι "Λογικές έρευνες" (1900-1901) του Χούσερλ άνοιξαν ένα δρόμο προς τον οποίο, όπως γνωρίζουμε, ετράπη σύνολη η φαινομενολογία. Ίσαμε την 4η έκδοση (1928), δεν παρατηρείται καμιά θεμελιώδης μετατόπιση, καμιά αποφασιστική ανασκευή. Βέβαια έχουμε αναθεωρήσεις και μια ρωμαλέα προσπάθεια επεξήγησης: "Ιδέες...Ι" και "Τυπική λογική και υπερβατική λογική". Σε αυτές τις πραγματείες εκδιπλώνονται χωρίς διακοπή οι έννοιες του αναφορικού ή νοηματικού νοήματος, η διαφορά ανάμεσα στις δύο διαστρώσεις της αναλυτικής με την ισχύουσα έννοια (καθαρή μορφολογία των κρίσεων και λογική του συμ...

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται ορισμένες κρίσιμες στιγμές μιας αντίληψης που εξελίσσεται μέσα στο χρόνο. Στόχος είναι η μελέτη ενός προβλήματος τόσο αρχαίου όσο και η φιλοσοφία, και τόσο επίκαιρου όσο τα πιο πρόσφατα δεδομένα των φυσικών επιστημών. Στην αφετηρία, οι προσωκρατικοί: οι μεγάλοι στοχαστές, οι οποίοι, στην αυγή της ιστορίας, διατύπωσαν τα θεμελιώδη ερωτήματα της φιλοσοφίας. Κατόπιν, η φυσική φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Με ένα άλμα φθάνουμε στη νεότερη διαλεκτική, στον Χέγκελ. Στη συνέχεια αναλύονται οι απόπειρες για συγκρότηση μιας διαλεκτικής της Φύσης από τον Μαρξ...

Τι είναι όμως φιλοσοφία; Τι απέμεινε μετά την αποχώρηση από την πατρογονική εστία των επιστημονικών πεδίων που γέννησε η φιλοσοφία; Αυτό που απέμεινε είναι ένας ερευνητικός τομέας ο οποίος δεν κάνει παρατηρήσεις, δεν εκτελεί πειράματα, και δεν χρειάζεται εμπειρικά δεδομένα: πρόκειται για ένα θεωρητικό αντικείμενο που απαιτεί μονάχα στοχασμό. Από μια εμπειριστική σκοπιά εκφράζεται σκεπτικισμός σχετικά με την ύπαρξη ενός τέτοιου αντικειμένου: από τη σκοπιά αυτή κάθε γνώση απορρέει ασφαλώς από την εμπειρία. Μια πρόχειρη απάντηση θα ήταν η ερώτηση. "Τι εμπειρικό δεδομένο σου πα...

Η φιλοσοφία του Χάιντεγκερ Στο δοκίμιο "Η φιλοσοφία του Χάιντεγκερ" ο Χρήστος Μαλεβίτσης παρέχει μιά εμπεριστατωμένη εικόνα της φιλοσοφικής σκέψης ενός από τους μεγαλύτερους διανοητές της εποχής μας. Η σπουδαιότητα της σκέψης του Χάιντεγκερ έγκειται στο ότι θέτει τον άνθρωπο μπροστά στα πιο κρίσιμα ιστορικά και οντολογικά του προβλήματα. Έτσι τον καθιστά υπέρμαχο του έσχατου νοήματος της ανθρώπινης παρουσίας στον κόσμο. Πολιτεία και ερημιά Η πολιτεία και η ερημιά συνθέτουν την οντολογία του κοινωνικού ανθρώπου. Σήμερα το πρόβλημα της "πολιτείας" μεγενθύνεται μέχρι...

Σε αυτό το πρωτότυπο και σύνθετο έργο παρουσιάζεται η φιλοσοφία των σημαντικότερων πρώιμων χριστιανών φιλοσόφων, όπως ο Ιουστίνος, ο Κλήμης, ο Τερτυλλιανός, ο Ωριγένης, ο Βασίλειος, ο Γρηγόριος Νύσσης κ.ά. Υποστηρίζεται συχνά ότι οι χριστιανοί φιλόσοφοι οικειοποιήθηκαν, προσάρτησαν, ακολούθησαν ή ενσωμάτωσαν πλατωνικές, περιπατητικές ή στωικές απόψεις. Αρκετές μελέτες κάνουν λόγο για την οικειοποίηση του Πλάτωνα από τους χριστιανούς, τη χριστιανική χρήση του Αριστοτέλη ή τον στωικισμό των Πατέρων της Εκκλη­σίας. Αυτή η προσέγγιση όμως είναι απλουστευτική. Οι χριστιανοί στ...

Το 1947, στην Ελβετία, δύο χρόνια μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τόμας Μαν δίνει την ανά χείρας περίφημη διάλεξη -που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά- με θέμα τη φιλοσοφία του Φρίντριχ Νίτσε "υπό το φως της εμπειρίας" αυτού του πολέμου. Ο νομπελίστας πεζογράφος ανατέμνει δεξιοτεχνικά το πολυδιάστατο έργο του φιλοσόφου, στο πρόσωπο του οποίου αντικρίζει αφενός έναν αγαπημένο πνευματικό ήρωα των νεανικών του χρόνων, αφετέρου έναν επικίνδυνο στοχαστή, που με τις αντιδημοκρατικές ιδέες του συνέβαλε με τον δικό του τρόπο στην τραγική πορεία της Ευρώπη...

Ένα από τα θεμελιώδη γνωρίσματα της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού είναι ότι, ενώ αναζητεί με πάθος την πρόοδο, ενώ επιδιώκει να συντρίψει τις αρχαίες πλάκες του Νόμου και να φτάσει σε μια τελείως νέα διανοητική συγκρότηση της ύπαρξης, μολαταύτα επανέρχεται συνεχώς στα πρωταρχικά, φιλοσοφικά προβλήματα της ανθρωπότητας. Ήδη ο Καρτέσιος είχε αντικρούσει τη μομφή ότι αποσκοπούσε να θεμελιώσει μια εντελώς "νέα" φιλοσοφία, αντιτείνοντας ότι η θεωρία του, επειδή βασίζεται σε αυστηρά ορθολογικές αρχές, επειδή στηρίζεται αποκλειστικά στον Λόγο, έχει ως εκ τούτου και το δικαίωμα να αξι...

H φιλοσοφική πρακτική του Αυστριακού φιλοσόφου Ludwig Wittgenstein (1889-1951) δεν αποτελεί μονάχα ριζική απομάκρυνση από την παραδοσιακή, ιδίως την ακαδημαϊκή, φιλοσοφία, αλλά και μια από τις σκοτεινότερες, αδιαφανέστερες και αινιγματικότερες φιλοσοφικές διδασκαλίες. Ο Wittgenstein ισχυρίζεται ότι το νόημα των όσων λέμε βρίσκεται στη χρήση της γλώσσας, ότι δεν τον ενδιαφέρουν οι θεωρίες και οι εξηγήσεις, και ότι τα φιλοσοφικά προβλήματα δεν επιδέχονται λύση ή θεωρητικο-τεχνική πραγμάτευση, αλλά διάλυση και θεραπεία. Εντούτοις, τι ακριβώς σημαίνουν τέτοιες δηλώσεις; Πώς επι...

Η Φιλοσοφία της Αναγέννησης -η φιλοσοφία, δηλαδή, του 15ου και 16ου αιώνα- σε αντίθεση με τις πολιτικές και θρησκευτικές εξελίξεις, τη λογοτεχνία και την τέχνη της ίδιας περιόδου, και σε αντίθεση με τη Φιλοσοφία της κλασικής Αρχαιότητας, δεν αποτέλεσε αντικείμενο σοβαρής ιστορικής μελέτης παρά μονάχα κατά τα τελευταία εκατό περίπου χρόνια. Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται το περίπλοκο αντικείμενο της αναγεννησιακής Φιλοσοφίας με συντομία, έτσι ώστε και να μπορεί να διαβαστεί χωρίς διακοπές, αλλά και να χρησιμοποιηθεί ως βιβλίο αναφοράς. Εξετάζει την σχέση της αναγεννησιακής...

Ο άνθρωπος δεν έχει κατανοήσει την ανωτερότητά του, τη συμπαντικότητά του και τη μοναδικότητά του μέσα στον κόσμο. Και τούτο διότι δεν νίκησε το μοναδικό εχθρό του, που είναι ο ίδιος ο εαυτός του, η μη γνώση του οποίου τον έβγαλε έξω από τον κόσμο των "Ιδεών" και τον οδήγησε στη σπηλιά του κόσμου των "σκιών". Ο άνθρωπος δεν τελειώνει, ως ύπαρξη, αλλά Φύσει, Γνώσει και Εντελεχεία μπορεί να εξελίσσεται από το ενθάδε "Είναι" στο εκείσε "Συνείναι" και εκείθεν στο επέκεινα "Υπερείναι" ή στο "Απόλυτο Είναι". Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος, αν δεν αποκτήσει την ελευθερία του και την αυ...