Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Εισαγωγή" του Φουκώ στην Ανθρωπολογία από πραγματιστική άποψη του Καντ γράφτηκε το 1960 αλλά είδε το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά το 2008. Το κείμενο συνόδευε ώς τότε μια μυστηριώδης φήμη. Αινιγματική παραμένει ακόμη και σήμερα η σημασία του. Πρόκειται άραγε για μια πρωτοποριακή απόπειρα ερμηνείας της καντιανής ανθρωπολογίας ή για το προοίμιο της φουκωικής κριτικής στον ανθρωπισμό; Συνιστά τεκμήριο της απελευθέρωσης του Φουκώ από την παραδοσιακή έννοια της κριτικής ή μήπως μαρτυρία της διαρκούς οφειλής του στον Διαφωτισμό και την κριτική φιλοσοφία; Σε κάθε περίπτω...

Ο Ζαν Βαλ (1888 - 1974), καθηγητής φιλοσοφίας στη Σορβόνη, αναπτύσσει στο παρόν έργο την πορεία της σκέψης των Κίρκεγκωρ, Χάϊντεγκερ, Γιάσπερς, Μαρσέλ και Σάρτρ, πρωτεργατών της φιλοσοφίας της υποστάσεως. Καίρια και κρίσιμα ερωτήματα για την ανθρώπινη ύπαρξη ζητούν απάντηση: Ποιός είμαι εγώ αυτή τη στιγμή που υπάρχω; Ποιός είναι ο κόσμος αυτή τη στιγμή που τον βλέπω; Τι νόημα έχει για την ύπαρξη ότι θα χάσω το προνόμιο να ζω; Γιατί να υπάρχει ο κόσμος και όχι το τίποτε; Οι απαντήσεις στα παραπάνω φιλοσοφικά ερωτήματα δεν αποτελούν οριστικές λύσεις, αλλά αναβαθμούς προς το π...

Ο Λυσιέν Γκολντμάν σχεδίασε να γράψει ένα βιβλίο για τον Λούκατς και τον Χάιντεγγερ όπου, αναφερόμενος στα πρώτα τους κυρίως γραφτά, θα έδειχνε τις συγγένειες και τις διαφορές ανάμεσα στους δύο τούτους διάσημους σύγχρονους φιλοσόφους και τη σημασία τους για την ευρωπαϊκή σκέψη. Ο πρόωρος χαμός του (τον Οκτώβριο του 1970) δεν τον άφησε να πραγματοποιήσει αυτό το σχέδιό του. Το μόνο που πρόλαβε είναι η "Εισαγωγή στον Λούκατς και τον Χάιντεγγερ" - κι αυτή όχι τελειωμένη - που την έγραψε τον Αύγουστο του 1970, όπου καταστρώνει τις βασικές θέσεις του. Είναι το κείμενο που...

H ιστορική και φιλοσοφική έρευνα του Μισέλ Φουκώ έχει περάσει από πολλά στάδια. Ο Todd May ακολουθεί την πορεία της από την πρώιμη "Ιστορία της Τρέλας" μέχρι τη μετά θάνατον δημοσίευση των διαλέξεών του στο College de France, και δείχνει ότι παρά τις συνεχείς μεταβολές, αυτό που εμπνέει και παραμένει σταθερό στο έργο του Φουκώ είναι το ερώτημα: "ποιοι είμαστε;". Με αυτό το ερώτημα ως οδηγό, το βιβλίο προσφέρει μία εντυπωσιακή σε εύρος και βάθος, και συνάμα εύληπτη, συνολική παρουσίαση του φουκωικού έργου και κομβικών εννοιών, όπως: - Η αρχαιολογία - Η γενεαλογία - O λόγο...

Αναλύοντας τις εκδοχές του νόμου, δηλαδή τη σχάση και τις αντινομίες του, η εργασία αυτή αναφέρεται σε τρεις πρωταγωνιστές του νόμου: τον Kant, τον Sade και τον Kafka. Ο Kant εισάγει την έννοια του νόμου ως καθαρή μορφή και την έννοια της ηθικότητας ως ιδιότητα του έλλογου όντος να ενεργεί χάριν των νόμων. Όταν συγκροτεί τον νόμο, η καντιανή φιλοσοφία δεν περιορίζεται στη φύση της ηθικής αλλά στην καθολικότητα του νόμου. Ο Sade εισέρχεται με το έργο του -αυτήν την "ανοσιουργό φιλοσοφία", όπως χαρακτηρίζεται η ιδιότυπη λογοτεχνία του- στη σφαίρα του νόμου, εισάγοντας μ...

Ο Τάσος Πανταζής (1966-2009) μελετάει τις απόψεις του Ρουσσώ για τον πολιτισμό και την αγωγή, όχι μόνο στον "Αιμίλιο" αλλά και υπό το φως των δύο Λόγων του, του "Λόγου περί επιστημών και τεχνών" και του "Λόγου περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας" ανάμεσα στους Ανθρώπους. Ο Ρουσσώ εισηγείται αγωγή με ελευθερία και στοχεύει στην πραγμάτωση της ελευθερίας του ανθρώπου. Το πεδίο της εκπαίδευσης θεωρείται από τον Ρουσσώ ιδιαίτερα κρίσιμο, όπως και για τον Καντ, οι ιδέες του οποίου εξετάζονται συγκριτικά με αυτές του Ρουσσώ σε αρκετά σημεία. Η ιδέα της επιστροφ...

Στο βιβλίο αυτό γίνεται η απόπειρα μίας κριτικής γενεαλογίας των "Θέσεων για την ιστορία" του Walter Benjamin. Χωρώντας από τη βασική αφετηρία της αξίωσης του Διαφωτισμού από τον Immanuel Kant, ότι το ανθρώπινο ον πρέπει να μάθει να χρησιμοποιεί τις δικές του δυνάμεις για να χειραφετηθεί, η ανάλυση προχωρά στον Schiller, τον Goethe και τον Hegel αναλύοντας τόσο λογοτεχνικά όσο και φιλοσοφικά εγχειρήματα αναφορικά με την ανθρώπινη ιστορία. Ακολούθως αναλύονται διεξοδικά οι δύο μεγάλες κριτικές συλλήψεις του 19ου αιώνα για την ιστορικότητα: αφενός του Marx, ως μία βαθυδομι...

Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να διερευνήσει ζητήματα που εντάσσονται στο χώρο της ηθικής φιλοσοφίας και της ιστορίας της μέσα από μια σειρά αντιθέσεων, όπως ειμαρμένη-ελευθερία βούλησης, ηθική-πολιτική, παγκοσμιοποίηση-πολιτιστικές ιδιαιτερότητες κ.ά. Με αυτό το σκεπτικό επιλέγονται να εξεταστούν οι φιλοσοφικές αντιλήψεις του Γεωργίου Γεμιστού ή Πλήθωνα, του Jean-Jacques Rousseau και του Ludwig Wittgenstein. Στην εξέτασή τους ακολουθούνται δύο άξονες: ένας ιστορικός, στον οποίο γίνεται προσπάθεια να φανούν οι καταβολές των θεωριών των συγκεκριμένων φιλοσόφων, και ένας συστημα...

Ο Ζακ Ντερριντά είναι ο εισηγητής μιας πρακτικής του φιλοσοφείν όπου το κύριο μέλημα του στοχαστή είναι η αποκατασκευή (αποδόμηση) των παραδοσιακών φιλοσοφικών εννοιών θεολογικού χαρακτήρα, όπως είναι η δήθεν αμεσότητα της «φωνής» και η δήθεν απλή έννοια του «σημείου», που τις αποκατασκευάζει ο Ντερριντά στα πρώτα του έργα μετά το Η φωνή και το φαινόμενο για την έννοια του σημείου στον Χούσσερλ (μτφ. Ολκός 1997). Αυτή η πρακτική έχει να μάθει, βέβαια, από τον Νίτσε, τον «φιλόσοφο της υποψίας», αλλά συγχρόνως οδηγεί σε μια πρωτότυπη ανάγνωσή του, σύμφωνα με την οποία η αμφισ...

H φιλοσοφία του Xομπς κατέχει μοναδική ίσως θέση στην ιστορία των ιδεών: έχει υποστεί κατά καιρούς τόσες πολλές και αλληλοσυγκρουόμενες ερμηνείες, ώστε είναι αδύνατον να την κατατάξει κανείς με ακρίβεια σε κάποιο από τα υπάρχοντα φιλοσοφικά ρεύματα. Aπό τους μελετητές της, άλλοι την τοποθετούν μεταξύ του Mπέικον και του Nτεκάρτ, ενώ άλλοι τη συσχετίζουν με το Γαλιλαίο· άλλοι τη θεωρούν βλάσφημη, απολυταρχική και επικίνδυνη για τους πολίτες και τα δικαιώματά τους, ενώ άλλοι τη θεωρούν την αξιολογότερη και ρεαλιστικότερη ανάλυση του σύγχρονου κράτους που προτάθηκε μέχρι σήμερ...

Περιέχονται τα κείμενα: - Th. Pentzopoulou - Valalas: "Vers une esterique philosophique du silence" - G. Gipriani: "Toward an Ethical Hermeneutics for Art and its Theories" - Z. Antonopoulou - Trechli: "Ώσπερ σάρμα εική κεχυμένων, ο κάλλιστος κόσμος" - J. Frere: "Le double lien. Le deux recours heracliteens a l'image" - E. Moutsopoulos: "Musique et philosophie dans le theatre grec classique" - E. Moutsopoulos: "De la perxeption a la contemplation du beau dans le "Banquet"de Platon" - Chr. Polycarpou: "Eudoxean Aesthetics" - P. Klimatsakis: "Hegel's Understanding o...

Περιέχονται τα κείμενα: - Κ. Δεσποτόπουλος: "Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος (1900-1981)" - Ε. Μουτσόπουλος: "Ο Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλος και ο σύγχρονος ελληνικός στοχασμός" - Κ. Παπαλεξίου: "Το Απολλώνειο και το Διονυσιακό στη γραφή του Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλου" - Σ. Σπέντζας: "Οι προβλέψεις του Ι. Θεοδωρόπουλου (1975) για την "τεχνική" και η σημερινή απειλητική πραγματικότητα" - Μ. Καράσης: "Παναγιώτης Κανελλόπουλος - Κωνσταντίνος Τσάτσος. Συγκλίσεις και αποκλίσεις." - Γκ. Μαγγίνη: "Για μια φαινομενολογία του τραγικού" - Th. Kessidis: "On the problem of the "Greek Wonder""...

Το έργο του Μarion δεν είναι απλώς και μόνο μία ιστορική περιγραφή της φαινομενολογικής σκέψης του Husserl και του Heidegger, αλλά συγχρόνως, και κυρίως, μία κριτική της προσέγγισής τους. Σύμφωνα με τον Μarion, o Husserl και ο Heidegger προχωρούν στην αναγωγή του φαινομένου μέσα στα όρια που υπαγορεύονται από ένα κυρίαρχο υποκείμενο, και για λογαριασμό του. Ο Μarion δεν θα διστάσει να συμπεράνει ότι ο Husserl και ο Heidegger αποτυγχάνουν και οι δύο στην προσπάθειά τους να αναπτύξουν μία φαινομενολογία που θα ανταποκρίνεται στον βασικό χουσσερλιανό στόχο, την επιστροφή "σ...

Η "Επιστολή προς Φραγκίσκον Κ. Μαύρον" του Κωνσταντίνου Κούμα προέρχεται από τον πρόλογο του πρώτου τόμου του τετράτομου "Συντάγματος φιλοσοφίας" (Βιέννη 1818-1820), της πρώτης ολοκληρωμένης παρουσίασης της καντιανής φιλοσοφίας στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Η επιστολή του Θεσσαλού διαφωτιστή (τότε σχολάρχη του ελληνικού Γυμνασίου της Σμύρνης) προς έναν από τους αριστεύσαντες μαθητές του αντικατοπτρίζει εναργέστατα τις θεωρητικές αναζητήσεις μίας μερίδας των πνευματικών ηγητόρων των Νεοελλήνων τρία χρόνια πριν την Επανάσταση και την αγωνία τους για την πρόοδο του Γένους "ε...

Οι δοκιμές του έργου ετούτου οριοθετούν το πεδίο όπου μία τύχη αγαθή με έταξε ν' αθλήσω το πνεύμα μου. Εδοκίμασα τους καρπούς της αθλήσεως αυτής στο επίπεδο της γνώσης (αναλυτικής a priori και συνθετικής a posteriori με την Καντιανή έννοια) ως αποκάλυψη της αποστολής της ψυχής μου με μία Πλατωνική σύλληψη. Στα κείμενα αυτά συνδυάζεται η Πλατωνική στην αφετηρία της ιδεαλιστικής Γερμανικής προσέγγισης στον κόσμο, στην ζωή και στην αλήθεια, με τον Αριστοτελικό στην φύση του Αγγλοσαξωνικού εμπειρισμού, όπως οι προσεγγίσεις αυτές εκδηλώνονται στο πνεύμα μου ως αίτημα της μορφ...