Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Λυσιέν Γκολντμάν σχεδίασε να γράψει ένα βιβλίο για τον Λούκατς και τον Χάιντεγγερ όπου, αναφερόμενος στα πρώτα τους κυρίως γραφτά, θα έδειχνε τις συγγένειες και τις διαφορές ανάμεσα στους δύο τούτους διάσημους σύγχρονους φιλοσόφους και τη σημασία τους για την ευρωπαϊκή σκέψη. Ο πρόωρος χαμός του (τον Οκτώβριο του 1970) δεν τον άφησε να πραγματοποιήσει αυτό το σχέδιό του. Το μόνο που πρόλαβε είναι η "Εισαγωγή στον Λούκατς και τον Χάιντεγγερ" - κι αυτή όχι τελειωμένη - που την έγραψε τον Αύγουστο του 1970, όπου καταστρώνει τις βασικές θέσεις του. Είναι το κείμενο που...

Ο Γκέοργκ Λούκατς, πέρ' από τη σπουδαία συμβολή του στην ιστορία των ιδεών, υπήρξε η εμβληματική εκείνη μορφή στην οποία συνοψίστηκε κατά κάποιον τρόπο η μοίρα των στοχαστών μιας άλλης εποχής, όταν το αξίωμα του Αριστοτέλη περί του ανθρώπου ως "ζώου πολιτικού" επαληθευόταν πειστικότερα απ' ό,τι στη δική μας εποχή, η οποία έχει προ πολλού εναποθέσει την πολιτική δραστηριότητα στους image makers και στους χορηγούς των ΜΜΕ. Ο Λούκατς ανήκει στην ομάδα εκείνων των στοχαστών που δεν αποποιήθηκαν τη "στράτευση του πνεύματος", παρά το κόστος και τους κινδύνους που συνόδευσαν πά...

Το βιβλίο αυτό, παρ’ όλα τα χρόνια που πέρασαν από την εποχή της συγγραφής του και τη μάλλον ψυχρή υποδοχή του από την κοινότητα των φιλοσόφων/μαθηματικών και, επιπλέον, παρά τις επιθέσεις που εν τω μεταξύ υπέστη η λεγόμενη "ορθόδοξη" ερμηνεία τού ίδιου του Wittgenstein -στον καμβά της οποίας ο Shanker εξυφαίνει την επιχειρηματολογία του- διατηρεί αμείωτη την αξία του. Κυρίως επειδή είναι ένα τολμηρό σύγγραμμα: αφ’ ενός, δεν διστάζει να καταπιαστεί με ένα τεράστιο πλέγμα προβλημάτων της φιλοσοφίας των μαθηματικών τα οποία άπτονται μεν των βιτγκενσταϊνικών απόψεων για τη θεμ...

Tο βιβλίο αποτελεί μια επισκόπηση της ιστορίας της νεότερης πολιτικής και κοινωνικής φιλοσοφίας και καλύπτει την περίοδο από τον δέκατο έκτο έως και τον δέκατο ένατο αιώνα. Η ανάλυση εστιάζεται στο έργο των κυριότερων εκπροσώπων του νεότερου πολιτικού στοχασμού και παρακολουθεί τις βασικές κατευθύνσεις της προβληματικής που αναπτύσσεται σε ό,τι αφορά την προσέγγιση του πολιτικού φαινομένου στα νεότερα χρόνια. Eιδικότερα αναλύεται ο πολιτικός στοχασμός των N. Machiavelli, Th. Hobbes, J. Locke, Montesquieu, J.-J. Rousseau, J. S. Mill, G.W.F. Hegel και K. Marx.

Όπως επισημαίνει και ο Etienne Balibar στην πρόσφατη γαλλική έκδοση "Η διαρκής αναδρομή του Σμιτ στα προβλήματα που θέτει το βιβλίο του Χομπς, η διαρκής εναλλαγή του τρόπου με τον οποίο αξιολογεί τις συγκρούσεις των τάσεων που εκδηλώνονται σε αυτό, δεν σημαίνει ότι ο Σμιτ επικαλείται τον Χομπς, είτε για να διασφαλίσει μια θέση στους αγώνες των παρατάξεων, της ιδεολογίας και του κύρους, είτε για να αποδώσει [...] το ιστορικό βάθος και την αύρα που μπορεί να παράσχει η συγγένειά του με μια "μοναχική" σκέψη. Σημαίνει μάλλον ότι ο Σμιτ θα αναζητήσει "απεγνωσμένα" στον Χομπς, σ...

"Τον θάνατο; Δεν τον σκέφτοµαι". Αν αληθεύει αυτό το σχόλιο που αποδίδεται στον Ζαν-Πολ Σαρτρ, τότε εκείνος κατείχε σπάνια θέση µεταξύ των φιλοσόφων: ελάχιστοι ήταν εκείνοι που δε βασανίζονταν από ιδέες του θανάτου. Στο βιβλίο αυτό, που καλύπτει ευρύτατο πεδίο και προσφέρει αµέτρητα ερεθίσµατα, ο Σάιµον Κρίτσλεϋ υποστηρίζει ότι το ερώτηµα τι συνιστά "καλό θάνατο" βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο της φιλοσοφίας, από την αρχαιότητα ως σήµερα. Αλλά, τι µαθήµατα µπορούµε να αντλήσουµε από τον θάνατο των ίδιων των φιλοσόφων; Από τις 190 περιπτώσεις που εξιστορούνται εδώ, πολλοί...

Η θητεία μου στον Hegel δεν τελείωσε με την κατάθεση της διδακτορικής διατριβής μου στην Ιστορικο-Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βασιλείας την άνοιξη του έτους 1974· συνεχίστηκε και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και μάλιστα σε δύο πλέον επίπεδα -στο ερευνητικό και στο διδακτικό. Δείγματα της συνέχειας αυτής αποτελούν οι μελέτες, που συνεκδίδονται στον ανά χείρας τόμο. Νίκος Κ. Ψημμένος Περιέχονται τα κείμενα: - Πρόλογος - Η κλασική παιδεία του νεαρού Hegel - Δημήτριος Νικολίδης, ένας φίλος του νεαρού Hegel - "Was ich mir vorgesetzt": ο Hegel ως διάκονος τ...

Η φιλοσοφία σήμερα, έχοντας διατρέξει πέντε μεγάλες, γεμάτες από διανοητικές περιπέτειες εποχές, δίνει την αίσθηση της κόπωσης και, ακόμη παραπέρα, της χρεοκοπίας -τόσο μάλιστα, ώστε ορισμένοι να επείγονται να συντάξουν τη ληξιαρχική πράξη του θανάτου της. Η διάχυτη, πράγματι, παρακμή της φιλοσοφίας στον καιρό μας, όμως, οφείλεται στην ανεπάρκεια των μεθόδων που οι απολογητές της μας κληροδότησαν, και όχι στην ίδια την ιδιοσυγκρασία των φιλοσόφων, οι οποίοι, σαν αιώνιοι ανατροπείς του οικείου και του συνήθους, σαν ανεξάντλητοι αναζητητές του διαφορετικού, εξακολουθούν -και...

Η "Φιλοσοφία" είναι ιδανικό βιβλίο για όποιον θέλει να ανακαλύψει και να κατανοήσει τη φιλοσοφία ή να εμπλουτίσει τις φιλοσοφικές του γνώσεις. Αποτελείται από είκοσι οκτώ κεφάλαια που μπορούν να διαβαστούν με οποιαδήποτε σειρά, ανάλογα με τις προτιμήσεις, τις ανάγκες ή τις επιλογές του κάθε αναγνώστη. Παρουσιάζει τη σκέψη των μεγαλύτερων φιλοσόφων, από τους κλασικούς μέχρι τους σύγχρονους: Πλάτων, Αριστοτέλης, Ντεκάρτ, Σπινόζα, Καντ, Χέγκελ, Βιτγκενστάιν, Χάιντεγγερ, αλλά και Άρεντ, Ρωλς, Ρόρτυ, Σαρτρ, Λεβινάς, Φουκώ, Λακάν, Ντερριντά. Αναφέρεται επίσης στα ζητήμ...

Από τους σημαντικότερους και ίσως ο πιο αμφιλεγόμενος στοχαστής στην ιστορία της φιλοσοφίας, ο Νίτσε θεωρείται ο δριμύτερος και πιο επινοητικός επικριτής των ηθικών παραδοχών του νεότερου κόσμου. Το έργο του, που δεν κατατάσσεται εύκολα σε κάποια σχολή σκέψης και έχει υποστεί πολλές παραναγνώσεις και εσφαλμένες ερμηνείες, έχει μελετηθεί ευρέως, από φιλοσόφους και μη. Πολλές από τις ιδέες του είναι εντυπωσιακές όσο και προκλητικές, έχουν αποτελέσει έναυσμα σημαντικών διαφωνιών και έχουν επηρεάσει καθοριστικά πολυάριθμα πνευματικά κινήματα. Στη "Γενεαλογία της ηθικής", τη...

Το βιβλίο αποτελεί µια επισκόπηση της ιστορίας της νεότερης φιλοσοφίας, µε έµφαση στον φιλοσοφικό στοχασµό του 17ου αιώνα. Παρακολουθεί τη γένεση της νεότερης φιλοσοφικής σκέψης σε συνάρτηση µε τις κρίσιµες αλλαγές που συντελέστηκαν την περίοδο µετά την Αναγέννηση και ως τις αρχές του 18ου αιώνα τόσο στο κοινωνικό και πολιτικό πεδίο όσο και στο πεδίο του πολιτισµού. Η βακωνική προβληµατική για την επιστήµη, ο καρτεσιανός ορθολογισµός, η ανατοµία του πολιτικού φαινοµένου (Hobbes), η έρευνα για τις δυνατότητες και τα όρια της ανθρώπινης νόησης, η αντίθεση µεταξύ υλισµού κα...

«Η χαρά της καταστροφής είναι ταυτόχρονα χαρά δημιουργική». Αυτή είναι η θεμελιώδης ιδέα που κυριαρχεί στη σκέψη του νεαρού Μπακούνιν, και σ' αυτή θα παραμείνει πιστός σ' ολόκληρη τη ζωή του. Σε έναν κόσμο όλο και πιο κομφορμιστή, ταξινομημένο, αγελαίο, σε έναν κόσμο όπου δεν χαράσσονται νέοι δρόμοι αλλά ακολουθούνται οι παλιοί, αυτή η άγρια κραυγή βρίσκει μια νέα απήχηση, γιατί εκφράζει, αν όχι ελπίδα, τουλάχιστον ένα παράπονο που δεν θα εγκαταλείψει τόσο σύντομα την καρδιά των ανθρώπων. Στον Μπακούνιν πρέπει να αναγνωριστεί ότι εμφύσησε στο σοσιαλιστικό κίνημα τη δύναμ...

Αντιμετωπίζοντας το "πρόβλημα της εισαγωγής στη φιλοσοφία" που τόσο απασχολούσε τον ίδιο τον Χέγκελ, ο συλλογικός αυτός τόμος φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως εισαγωγή στη μελέτη της Φαινομενολογίας του πνεύματος.. Όμως πώς να "εισαγάγει" κανείς σε ένα έργο που στις σελίδες του διακηρύσσεται απερίφραστα ότι "το αληθές είναι το όλον"; Πώς να συνοψίσει μερικά μόνο στοιχεία του, όταν αυτά, για τον Χέγκελ, αποκτούν το αληθινό τους νόημα μόνο μέσα στη συνολική φιλοσοφική έκθεση; Ανταποκρινόμενοι στην πρόκληση, διακεκριμένοι έλληνες και ξένοι μελετητές παρουσιάζουν εδώ τη Φαινομε...

Κάπου γύρω στα 1965, ήμουν μεταξύ είκοσι και τριάντα χρόνων, γνώρισα έναν εξαίρετο αριθμό δασκάλων στο πεδίο της φιλοσοφίας. Οι παλαιοί, όπως ο Σαρτρ, ο Λακάν ή ο Κανγκιλέμ, ήσαν ακόμη σε πλήρη δραστηριότητα- κάποιοι άλλοι που ήσαν λίγο νεότεροι, όπως ο Αλτουσέρ, ανέπτυσσαν το έργο τους, ενώ μια ολόκληρη γενιά, οι Ντελέζ, Φουκώ, Ντεριντά, εισερχόταν στην αρένα. Όλοι αυτοί οι δάσκαλοι, σήμερα, είναι νεκροί. Η φιλοσοφική σκηνή, κατειλημμένη ευρέως από απατεώνες, συγκροτείται διαφορετικά αντλώντας τη συνεκτικότητά της μόνον από εκείνους, νέους και λιγότερο νέους, οι οποίοι...

Όλα τα πράγματα, όσο και αν διαφέρουν κατά τα άλλα μεταξύ τους, έχουν τουλάχιστον αυτό κοινό: όλα τους υπάρχουν, όλα τους είναι όντα. Η ύπαρξη είναι μια ιδιότητα τόσο καθολική, ώστε σπανίως στρέφουμε την προσοχή μας σε αυτή. Και όμως, εάν επιχειρήσουμε να κατανοήσουμε τί σημαίνει το να υπάρχει κάτι, ερχόμαστε αντιμέτωποι με δυσκολίες που μοιάζουν ανυπέρβλητες. Ο Αριστοτέλης παρατηρεί: διαφεύγει τί το ον και τις η ουσία των όντων. Η δυτική φιλοσοφία -αρχαία, μεσαιωνική και νεότερη- αναγνώρισε το πρόβλημα της ύπαρξης ως το θεμελιωδέστερο φιλοσοφικό πρόβλημα και επιχείρησε με...

Διάλογος του συγγραφέα με τα πολύ κρίσιμα έργα του Νίτσε: "Πέρα του καλού και του κακού" & "Γενεαλογία της ηθικής". Με τα έργα του αυτά ο γερμανός φιλόσοφος επιχειρεί να δείξει ότι οι ηθικές αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού διέβρωσαν τα θεμέλια της επιστήμης και συνέβαλαν αποφασιστικά στην εξασθένηση του ανθρώπου της Δύσης. Στις θέσεις αυτές του Νίτσε, ο Στέλιος Ράμφος κάνει τις δικές του υπογραμμίσεις, εγείρει τις ενστάσεις του και θέτει τα δικά του ερωτηματικά. Σκοπός του είναι να προτείνει ένα κείμενο εργασίας και όχι απλά ανάγνωσης. Αντιμετωπίζει τη λογική του όπως ξετυλ...

Κατά τον ίδιο τρόπο που ο Ευκλείδης μεταμόρφωσε τη γεωμετρία, αρθρώνοντάς τη σε αξιωματική βάση, έτσι και ο Γκόττλομπ Φρέγκε (1848-1925) θέλησε να μεταμορφώσει την αριθμητική, στηρίζοντάς την στον στέρεο βράχο της λογικής αλήθειας. Το σύστημα του Φρέγκε κατέρρευσε. Η προσπάθειά του, όμως, δεν ήταν μάταιη. Στο πλαίσιο του επιβλητικού μαθηματικού του προγράμματος, ο Φρέγκε ανακάλυψε μιαν εντελώς νέα μορφή λογικής -τη σύγχρονη τυπική λογική- βάζοντας τέλος στην υπερδισχιλιετή κυριαρχία της αριστοτελικής θεωρίας του συλλογισμού. Επιπλέον, δίχως ο ίδιος να το συνειδητοποιεί, ο Φ...