Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τι είναι όμως φιλοσοφία; Τι απέμεινε μετά την αποχώρηση από την πατρογονική εστία των επιστημονικών πεδίων που γέννησε η φιλοσοφία; Αυτό που απέμεινε είναι ένας ερευνητικός τομέας ο οποίος δεν κάνει παρατηρήσεις, δεν εκτελεί πειράματα, και δεν χρειάζεται εμπειρικά δεδομένα: πρόκειται για ένα θεωρητικό αντικείμενο που απαιτεί μονάχα στοχασμό. Από μια εμπειριστική σκοπιά εκφράζεται σκεπτικισμός σχετικά με την ύπαρξη ενός τέτοιου αντικειμένου: από τη σκοπιά αυτή κάθε γνώση απορρέει ασφαλώς από την εμπειρία. Μια πρόχειρη απάντηση θα ήταν η ερώτηση. "Τι εμπειρικό δεδομένο σου πα...

Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται ορισμένες κρίσιμες στιγμές μιας αντίληψης που εξελίσσεται μέσα στο χρόνο. Στόχος είναι η μελέτη ενός προβλήματος τόσο αρχαίου όσο και η φιλοσοφία, και τόσο επίκαιρου όσο τα πιο πρόσφατα δεδομένα των φυσικών επιστημών. Στην αφετηρία, οι προσωκρατικοί: οι μεγάλοι στοχαστές, οι οποίοι, στην αυγή της ιστορίας, διατύπωσαν τα θεμελιώδη ερωτήματα της φιλοσοφίας. Κατόπιν, η φυσική φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Με ένα άλμα φθάνουμε στη νεότερη διαλεκτική, στον Χέγκελ. Στη συνέχεια αναλύονται οι απόπειρες για συγκρότηση μιας διαλεκτικής της Φύσης από τον Μαρξ...

Οι "Λογικές έρευνες" (1900-1901) του Χούσερλ άνοιξαν ένα δρόμο προς τον οποίο, όπως γνωρίζουμε, ετράπη σύνολη η φαινομενολογία. Ίσαμε την 4η έκδοση (1928), δεν παρατηρείται καμιά θεμελιώδης μετατόπιση, καμιά αποφασιστική ανασκευή. Βέβαια έχουμε αναθεωρήσεις και μια ρωμαλέα προσπάθεια επεξήγησης: "Ιδέες...Ι" και "Τυπική λογική και υπερβατική λογική". Σε αυτές τις πραγματείες εκδιπλώνονται χωρίς διακοπή οι έννοιες του αναφορικού ή νοηματικού νοήματος, η διαφορά ανάμεσα στις δύο διαστρώσεις της αναλυτικής με την ισχύουσα έννοια (καθαρή μορφολογία των κρίσεων και λογική του συμ...

Οι φιλόσοφοι πάντα χρησιμοποιούσαν παραδείγματα στα κείμενά τους και στη διδασκαλία τους· και συνεχίζουν ακόμη να τα χρησιμοποιούν. Σε μερικές φιλοσοφικές παραδόσεις η χρήση παραδειγμάτων είναι πιο συχνή από ό,τι σε άλλες, αλλά αποδεικνύεται δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να εντοπίσει κανείς φιλοσόφους που δεν καταφεύγουν σε παραδείγματα για την αρτιότερη παρουσίαση των απόψεών τους. Παρόλο, όμως, που τα παραδείγματα φαίνεται να είναι απαραίτητα στη φιλοσοφία, τα ερωτήματα σχετικά με τη σημασία της χρήσης τους δεν έχουν συζητηθεί αρκετά από τους ίδιους τους φιλοσόφους. Για παράδε...

Στις μέρες μας παρατηρείται το παράδοξο από τη μια να στηλιτεύουμε το έλλειμμα ηθικής που ταλανίζει τις σχέσεις μας και από την άλλη ο ηθικός προβληματισμός να γνωρίζει εντυπωσιακή άνθιση στις επιστήμες και τα επαγγέλματα. Γιατί άραγε να συμβαίνει αυτό; Αυτή η έκρηξη της εφαρμοσμένης πλευράς της ηθικής θα μπορέσει να μας βοηθήσει να ζήσουμε καλύτερα ή μήπως όχι, αφού το να προσπαθούμε να εξηγήσουμε τι είναι καλό για να δείξουμε πώς πρέπει να ζούμε θα είναι πάντοτε κάτι το διαφορετικό από το να καταγινόμαστε με οριακές περιπτώσεις και διλήμματα αναλύοντας το νόημα των ηθικών...

"Τελικώς, θα πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι ως ηθικό πρόσωπο -εάν θέλει, βέβαια, να είναι τέτοιο πρόσωπο- οφείλει να επιλέγει ελεύθερα τις αρχές του και, αισθανόμενος τις καθολικές επιταγές που συνεπάγονται, να πράττει σύμφωνα με αυτές μόνον. Η υποθήκη αυτή, που υπαγορεύεται από την ανάλυση του νοήματος της ηθικής γλώσσας, είναι το πολύ σπουδαίο όπλο που μπορεί να προσφέρει η ηθική φιλοσοφία στους ανθρώπους για την προστασία του ηθικού βίου των. Όσοι αδιαφορούν γι' αυτήν είναι άξιοι της τύχης των -της απώλειας της ηθικής αξιοπρέπειάς των".

Tελικώς, θα πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι ως ηθικό πρόσωπο - εάν θέλει, βέβαια, να είναι τέτοιο πρόσωπο- οφείλει να επιλέγει ελεύθερα τις αρχές του και, αισθανόμενος τις καθολικές επιταγές που συνεπάγονται, να πράττει σύμφωνα με αυτές μόνον. H υποθήκη αυτή, που υπαγορεύεται από την ανάλυση του νοήματος της ηθικής γλώσσας, είναι το πολύ σπουδαίο όπλο που μπορεί να προσφέρει η ηθική φιλοσοφία στους ανθρώπους για την προστασία του ηθικού βίου των. Όσοι αδιαφορούν γι’ αυτήν είναι άξιοι της τύχης των -της απώλειας της ηθικής αξιοπρέπειάς των-

Αξιοποιώντας την παράδοση του κλασικού βρετανικού φιλελευθερισμού, της οποίας τα προτάγματα παραμένουν ισχυρά, η παρούσα εργασία αποπειράται να συμβάλει στην προβληματική της θέσης ότι οι αξιακές κρίσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ηθικών κρίσεων, είναι αναπόφευκτα παρούσες στο οικονομικό επιχείρημα. Έτσι, η υπόθεση της κλασικής οικονομικής κάνει κάτι περισσότερο από το να εξηγεί θέσεις: περιέχει θεωρία για τα αίτια της οικονομικής δράσης. Ο John Locke, o Bernard Mandeville, και ο Adam Smith προσφέρουν στέρεη βάση στην υπόθεση ότι το ηθικό status των οικονομικών συστημάτων...

Η ηπειρωτική φιλοσοφία είναι μια επίμαχη έννοια, η οποία αγγίζει την ταυτότητα της φιλοσοφίας και τη σχέση της με θέματα δημοσίου ενδιαφέροντος και προσωπικής ζωής. Αυτό το βιβλίο προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα "τι είναι ηπειρωτική φιλοσοφία;" με το να αφηγείται μια ιστορία που αρχίζει με τον Καντ 200 χρόνια πριν και να πραγματεύεται σημαντικούς φιλοσόφους, όπως ο Νίτσε, ο Χούσερλ και ο Χάιντεγκερ. Η έκκληση για την τοποθέτηση της φιλοσοφίας στο κέντρο της πολιτισμικής ζωής βρίσκεται στο επίκεντρο του βιβλίου, αναζωπυρώνοντας έτσι τον αρχαίο ορισμό της φιλοσοφίας ως αγά...

Tο 1927, έτος κατά το οποίο δημοσιεύεται το "Eίναι και Xρόνος", ο Mάρτιν Xάιντεγγερ δίνει μια δημόσια διάλεξη με θέμα τη σχέση της θεολογίας προς τη φιλοσοφία. Aυτή η διάλεξη αποτελεί το επίκεντρο της παρούσας μελέτης σε μια βήμα προς βήμα εμβάθυνση στα νοήματά της. O Γερμανός στοχαστής αναδεικνύεται εδώ ανατόμος αυτού που ο ίδιος χαρακτήρισε οντο-θεολογία, και μάλιστα με το νόημα ότι αναλαμβάνει ως οντολόγος να προδιαγράψει στη θεολογική επιστήμη τον βασικό χαρακτήρα της, το αντικείμενό της, τους κλάδους της και την ενδεδειγμένη σχέση της προς άλλες επιστήμες.

Αρχές του 1845 η Ευρώπη, η απολυταρχική, ιδεαλιστική, Καθολική Ευρώπη είναι έτοιμη να εκραγεί. Η αντιδραστική πρωσική κυβέρνηση καταφέρνει να επιβάλλει την απέλαση του Μαρξ από τη Γαλλία, όπου απολαμβάνει κάποιες στιγμές πνευματικής ελευθερίας. Θα εγκατασταθεί στις Βρυξέλες και τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς θα ρίξει πρόχειρα στο χαρτί κάποιες σημειώσεις για τη φιλοσοφία του Γερμανού υλιστή Λούντβιχ Φόυερμπαχ. Πρόκειται για το περίφημο κείμενο Θέσεις για τον Φόυερμπαχ, κείμενο «ανεκτίμητο, δεδομένου ότι είναι το πρώτο, στο οποίο τοποθετήθηκε ο μεγαλοφυής σπόρος της νέας άποψ...

Το βιβλίο αυτό εξετάζει τον Θωμά Ακυινάτη ως φιλόσοφο. Για να το διαβάσει κανείς, δεν είναι απαραίτητο να συμμερίζεται τα θεολογικά ενδιαφέροντα του Ακυινάτη. Μολονότι, αν εξαιρέσουμε τα υπομνήματά του στον Αριστοτέλη, λίγα έργα του Θωμά μπορούν να χαρακτηριστούν αμιγώς φιλοσοφικά, στα θεολογικά του έργα υπάρχουν πολλές σημαντικές φιλοσοφικές συλλήψεις, οι οποίες μας επιτρέπουν να τον κατατάξουμε δικαιωματικά στη χορεία των μεγάλων φιλοσόφων. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο παρουσιάζονται η ζωή και το συγγραφικό έργο του Ακυινάτη, καθώς και η σημασία του στοχ...

Στο έργο αυτό ο Σ.Θ. Ταβουλάρης διερευνά τις προγραμματικές διατυπώσεις του G.W.F. Hegel περί ιδεαλισμού, επιχειρώντας να ερμηνεύσει το φιλοσοφικό πρόγραμμα του μεγάλου αυτού Γερμανού διανοητή σε σχέση με το φιλοσοφικό του περιβάλλον και τη φιλοσοφική επικαιρότητα της εποχής του. Η νέα αντίληψη για τον ιδεαλισμό του Hegel που το έργο αυτό φιλοδοξεί να θεμελιώσει διαφοροποιείται από τις κλασικές συσχετίσεις του Hegel με τον Kant, με την παραδοσιακή προ-καντιανή μεταφυσική ή το ρομαντισμό. Ο Σ.Θ. Ταβουλάρης προτείνει μια ερμηνεία του ιδεαλισμού του Hegel σαν αντίδραση στο σύγ...

Δύο αιώνες μετά το θάνατό του, η φιλοσοφία του Καντ αναγνωρίζεται καθολικά ως θεμελιακή. Οι κυριότεροι φιλόσοφοι, οι οποίοι εκπροσωπούν τα πιο ποικίλα ρεύματα σκέψης και διαφέρουν σε πολλά άλλα ζητήματα, συγκλίνουν στην παραδοχή αυτή. Η παρούσα έκδοση αποτελεί μία πρωτότυπη επιλογή από το έργο του Καντ, η οποία αναδεικνύει τον μοναδικό πλούτο, την παντοτινή επικαιρότητα αλλά και τη ζωντάνια της καντιανής σκέψης. Το πρώτιστο επίτευγμά της είναι η θεμελιώδης κριτική του ανθρώπινου Λόγου: Ο Καντ είναι ο κατ' εξοχήν στοχαστής της νεωτερικότητας και του Διαφωτισμού. Αλλά η πραγμ...

Ο Ιμμάνουελ Καντ παραμένει σήμερα επίκαιρος. Μάλιστα για πολλούς φιλόσοφους και σχολιαστές του θα πρέπει να θεωρείται ως ο κατεξοχήν φιλόσοφος της νεωτερικότητας, εκείνος που με την "κοπερνίκεια στροφή" του στον στοχασμό επιτέλεσε μια αξεπέραστη πλέον ρήξη με την παραδεδομένη σκέψη. Ιδίως σε ό,τι αφορά την καντιανή πρακτική φιλοσοφία, από τα μέσα του περασμένου αιώνα καταγράφεται μια αναγέννηση του ενδιαφέροντος και μια έντονη συζήτηση γι' αυτήν, με απώτερο στόχο να βρεθούν εννοιολογικά μέσα για την αποσαφήνιση των σύγχρονων ερωτημάτων σχετικά με το νόημα του ηθικού νόμου κ...

Με τη μαρξιστική φιλοσοφία της πράξης, την οποία διατύπωσε κατά τη δεκαετία του 1920, ο Γκέοργκ Λούκατς έθεσε τα θεμέλια του εγελιανού μαρξισμού και της κριτικής θεωρίας. Εντούτοις, η πρόσληψη του έργου του καθορίστηκε εν πολλοίς από τις μονόπλευρες αναγνώσεις σημαντικών θεωρητικών, όπως ο Λουί Αλτουσέρ, ο Τέοντορ Αντόρνο, ο Γιούργκεν Χάμπερμας και ο Άξελ Χόνετ. Το παρόν βιβλίο προτείνει μία νέα ανασυγκρότηση του πρώιμου μαρξιστικού έργου του Λούκατς, η οποία αποκαθιστά τη διαλεκτική του πολυπλοκότητα, αναδεικνύοντας το ρίζωμά του στη νεοκαντιανή, "προμαρξιστική" του περίοδ...