Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Γυναίκα της Ζάκυθος" είναι έργο ταυτόχρονα αινιγματικό και ημιτελές. Ο Σολωμός έκανε τρεις απόπειρες να το ολοκληρώσει, αλλά τελικά εγκατέλειψε το εγχείρημα. Η πιο ολοκληρωμένη εκδοχή του είναι του 1829, όταν ο ποιητής το καθαρόγραψε στο γνωστό Τετράδιο Ζακύνθου, αρ. 13. Για πολλά χρόνια παρέμεινε ανέκδοτο, μετά την απόφαση του Δημητρίου Σολωμού να μην επιτρέψει, για οικογενειακούς λόγους, στον Πολυλά να το περιλάβει στα "Ευρισκόμενα" το 1859. Το έργο έγινε γνωστό το 1827 από σχετική κοινοποίηση του Κ. Καιροφύλα και θεωρήθηκε, δίκαια, κορυφαίο σολωμικό επίτευγμα και ένα...

Η "Γυναίκα της Ζάκυθος" αρχίζει να γράφεται στη Ζάκυνθο στο διάστημα της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγιού (1825-1826), συμπυκνώνοντας και αναμορφώνοντας γεγονότα της περιόδου αυτής. Είναι η αφήγηση ενός υποθετικού Διονυσίου Ιερομονάχου εγκάτοικου στο ξωκλήσι τον Αγίου Λύπιου (Αλύπιου) στη Ζάκυνθο. Πίσω από το πρόσωπο αυτό κρύβεται βέβαια ο Σολωμός. Είναι άλλωστε μια συμβατική κάλυψη, αντίστοιχη προς το Βιβλικό ύφος του έργου. Κανείς δεν θα αμφέβαλλε ότι πρόκειται για τον ίδιο. Η "Γυναίκα της Ζάκυθος" αρχίζει να γράφεται στη Ζάκυνθο στο διάστημα της δεύτερης πολιορκίας τ...

Η παρούσα έκδοση της "Γυναίκας της Ζάκυθος" συστήνει εκ νέου στο αναγνωστικό κοινό αυτό το σημαντικό σολωμικό έργο σε εκδοτική επιμέλεια της Ελένης Τσαντσάνογλου, η οποία το είχε μελετήσει εξαντλητικά, ανασυνθέτοντας τη σταδιακή διαμόρφωσή του μέσα από τις διαδοχικές γραφές που σώζονται στα χειρόγραφα του ποιητή. Πρώτος καρπός της έρευνάς της ήταν η αναλυτική και σχολιασμένη έκδοση του έργου το 1991, η οποία περιλάμβανε όλο το επεξεργασμένο υλικό των χειρογράφων. Με βάση τη διάκριση του υλικού αυτού σε τρία στάδια επεξεργασίας, την οποία πρότεινε ο Γάλλος νεοελληνιστής Λουί...

Ποιήματα, μικρά πεζά, ιστορίες με ή χωρίς ηθικό δίδαγμα, μονόπρακτα και μοναδικόπρακτα, σενάρια, ασκήσεις επί νομικών θεμάτων και τραπεζικών επενδύσεων, αποσπάσματα ημερολογίου, σημειώσεις για ένα μανιφέστο, μονοδιάλογοι αποτελούν το σώμα το οποίο επιβιώνει με την αναπνοή του αυτοσχεδιαστή. Από τα ταραγμένα χρόνια της χούντας, την κωδικοποίηση και τη λογοκρισία, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90, αντιμετωπίζοντας ειρωνικά και αποφασιστικά τη νέα τεχνολογία και τη μαζική ομοιομορφία, προτείνοντας τον αυτοσχεδιασμό και την ελεύθερη αναπνοή.

"Ονομάζομαι 'Εκτορας Μενελάου, επάγγελμα λογιστής... τουλάχιστον μέχρι τότε που γνώρισα εκείνη. Γιατί μετά μπήκα στη δίνη της μοίρας που έσερνε μαζί της και χάθηκα στους πολύπλοκους λαβύρινθους που μου επιφύλασσε το πεπρωμένο πλάι της. 'Οταν βρισκόμουν κοντά της, ηρεμούσα. Κι όταν την έχανα, προσπαθούσα να την αναπλάσω με τη φαντασία μου, για να ηρεμήσω. 'Ετσι την είχα πάντα μαζί μου. "'Οπως ίσως καταλάβατε, η Εύα δεν ήταν μια συνηθισμένη γυναίκα. Εμφανίστηκε στη ζωή μου συμπτωματικά, στο "πεζό" λεωφορείο της αστικής γραμμής. Και την ερωτεύτηκα τρελά. Χωρίς όρια. Τόσο πολύ...

[...] Τώρα, στη δική μου περίπτωση, το θέμα της αυτοετερογραφίας περιπλέκεται από την παιδιόθεν ελληνο-γαλλική μου διγλωσσία. "Δύο ψυχές ζούνε στο στήθος μου", λέει ο Φάουστ ο Μέγας στον σχολαστικό Βάγκνερ, που 'χει μόνο μία ψυχή. Ο δίγλωσσος, και δη ο συγγραφέας, θυμίζει κάπως, μου φαίνεται, κείνα τα μυθικά τέρατα, γοργόνες, κένταυρους, αγριόκυκνους του Άντερσεν, τ' αμφίβια που έχουν μεν δύο ζωές, αλλά μισές, εναλλασσόμενες. Όταν γράφω ελληνικά, λ.χ. όπως σήμερα, χάνονται τα γαλλικά. Και αντιστρόφως. [...] Αποφάσισα λοιπόν κι εγώ να γίνω άνθρωπος ολόκληρος κι όχι ημι-άνθρ...

... Και μία συνουσία είναι η σχέση μας, με τα πάντα· γεμάτη χυμούς. Βάλαμε τον εαυτό μας να τη δαμάσει και χάσαμε τα πάντα στη τρίτη δεκαετία της ζωής μας. Αλλά από το στερητικό «πάντα» μέχρι το υπάρχον "τίποτα" δεν υπάρχει έξοδος διαφυγής· ούτε έξοδος κινδύνου· ποτέ· και ούτε στη νύχτα: μια νύχτα πάντα υπέροχη που τώρα πια δεν έχει να υποσχεθεί τίποτα· ούτε να ωραιοποιήσει: με μαραμένες πούτσες, κρεμασμένα βυζιά, πεσμένους κώλους, και ελλειπτική δυνατότητα επικοινωνίας. Αυτοί που κοινωνούσαμε φύγανε, και εμείς βλακωδώς ίσως, επιμένουμε εδώ, περιμένοντας το ανύπαρκτο με σφρ...

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται ένα θεατρικό έργο σε πέντε πράξεις, μια "τραγικωμωδία ηθών και εθίμων" κι ένα σύντομο διήγημα, ιδέα ίσως για ένα φιλμ νουάρ γυρισμένο στους δρόμους της Ταγγέρης. Η μυθολογία του πηγάζει κατευθείαν από τις "Χίλιες και μία νύχτες", το έργο του Ζαν Ζενέ, "Το τσάι στη Σαχάρα" του Πωλ Μπόουλς και το "Γυμνό ψωμί" του Μωχάμεντ Σουκρί. Η αναζήτηση του χαμένου παράδεισου μιας παιδικής αθωότητας, τα χαμάμ, το λιμάνι, η έρημος, τα ανθρώπινα συναισθήματα και οι δύσκολες σχέσεις των αντρών όταν παλεύουν να αποδε...

Τιτλοφορούμενο με δυο ατόφιες λέξεις της Σαπφούς που δηλώνουν με ακρίβεια το περιεχόμενό του, το βιβλίο "Έρος μυθόπλοκος" περιλαμβάνει πενήντα δύο αφηγήματα για τον έρωτα από την ελληνική μυθολογία. Κρατώντας την γοητευτικότερη εκδοχή των μύθων, κινούμενη ανάμεσα σε δυο ή και περισσότερες παραλλαγές τους ή κι ακόμη προσθέτοντας εντελώς φανταστικά στοιχεία, η Φωτεινή Στεφανίδη παραδίδει -με λόγο και εικόνα- ξανά αυτές τις αρχαίες ιστορίες χωρίς χρονολογική ή άλλη σειρά, μόνο με την αίσθηση των εποχών του έτους που εκτυλίχθηκαν. Και που ίσως να εκτυλίσσονται ακόμη και σήμερα....

Χάρτινος νιώθω τώρα κι εγώ, μακριά απ' όλα κι απ' όλους. Τους συντρόφους, την αμμουδιά και τη θάλασσα. Η θάλασσα είναι πια σαν ζητούμενο. Μια θάλασσα που μου αντιστέκεται και φυλάει τα κλειδιά των ανθρώπων που χάθηκαν στο βυθό. Ναι, μου αντιστέκεται με ατέρμονες μεταμορφώσεις. Την κοιτάζω πίσω απ' τα μεγάλα παράθυρα να φεύγει. Κι εγώ μένω εδώ, με τα λόγια της συγχωρεμένης γιαγιάς μου να μου τρυπούν τα μηλίγγια. Η λογική είναι οδηγός, παιδί μου, φύλακας πιστός, πυξίδα και ναυαγοσώστης. Τώρα μάλιστα. Τότε που έπρεπε, ούτε σαν φύλακας λειτούργησε ούτε σαν ναυαγοσώστης. Τώρα νι...

Με τον δεύτερο αυτό τόμο των "Εργων" του Σαραντάρη (ο πρώτος εκδόθηκε πάλι από τη Βικελαία το 2001 και είναι εξαιρετικά δυσεύρετος) η Σοφία Σκοπετέα πραγματοποιεί όχι ένα κατόρθωμα μα έναν άθλο. Δεν πρόκειται απλώς για φιλολογική δουλειά και τον μόχθο που τη συνοδεύει, δεν πρόκειται για την αποκρυπτογράφηση πολλών απο τα χειρόγραφα του ποιητή που αρκετά παρουσίαζαν, όντας τόσο πολυκαιρισμένα, ανυπέρβλητες δυσκολίες στην ανάγνωσή τους, πρόκειται για μια συνολική σύνθεση παράλληλα με τα παραπάνω, μια σύνθεση και ταυτόχρονη συνομιλία της επιμελήτριας, όχι μόνο με το έργο του π...

Δεν είναι ποίηση αυτά που γράφω -μακριά από μένα αυτή η βλασφημία-. Είναι τραυματισμένα βλέμματα, παραληρήματα, καημοί, λογοκριμένα ρεπορτάζ και καταχωνιασμένες μνήμες, που βγαίνουν απ' τη μούχλα με τραυλισμούς, με δυσπλασίες, με αποσιωπητικά κι αναστενάγματα.