Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Καππαδόκης Σεραφείμ Ν. Ρίζος, ο Σινασίτης συγγραφέας, μαζί με πολλούς άλλους αντιλαμβάνεται την ιστορία της πατρίδας του όχι μόνον ως αποτέλεσμα αρχειακής έρευνας αλλά και ως βίωμα: ο αφηγητής του παρελθόντος μεταφέρει πραγματολογικά στοιχεία από έντυπα τεκμήρια, αλλά και από άγραφες, ιδίως πηγές. Η αξία αυτού του τύπου της εξιστόρισης έγκειται στην μοναδικότητα των πληροφοριών που αποθησαυρίζει. Πρόκειται για μαρτυρίες γηγενών, τώρα πια, με το πέρασμα του χρόνου αναντικατάστατες. [...] Μια υποδειγματική στο είδος της δίτομη εργασία, με την οποία ο Ρίζος συγκροτεί ένα γε...

Οι τελετουργίες είναι προκαθορισμένες, επαναλαμβανόμενες, συμβολικές δραστηριότητες, που συνίστανται από λεκτικά και μη λεκτικά στοιχεία και χρησιμοποιούνται για να δηλώσουν την επικοινωνιακή πλευρά κάθε συμπεριφοράς. Είναι δηλαδή συμβολικές πρακτικές, τρόπος επικοινωνίας παραστάσεις που επιβεβαιώνουν το σύστημα των κοινωνικά αποδεκτών σχέσεων ανάμεσα σε άτομα και σε ομάδες, ενισχύουν την κοινωνική δομή, παράγουν το δικό τους είδος συμβολικής γνώσης. Οι "σταθμοί της ζωής" του ανθρώπου, όταν αυτός διέβαινε από μια κατάσταση σε άλλη, συνοδεύονταν από τελετουργίες, γι' αυτό κα...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μικρή συμβολή στη συζήτηση που συνεχίζεται για το παρελθόν, το παρόν και -κυρίως- το μέλλον της Λαογραφίας, σε εποχή μάλιστα καθόλου ευνοϊκή γι' αυτήν. Οι μέχρι σήμερα "βεβαιότητές" της, εκείνες που την κατέστησαν "εθνική" επιστήμη (παραπέμποντας ταυτόχρονα σ' ένα "βεβαρημένο" παρελθόν) βρίσκονται σε σαφή υποχώρηση, μπροστά στην εμφανέστατη πολιτιστική ρευστότητα και ποικιλομορφία των ημερών μας αλλά και την αμφισβήτηση της φυλετικής-εθνικής "καθαρότητας" (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι απόψεις περί "ολοκλήρωσης του ιστορικο...

Η Ημερίδα Εργασίας με τον τίτλο: «Εξορκίζοντας το κακό: Πίστη και δεισιδαιμονίες στο Βυζάντιο» συγκλήθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης «Η προσέγγιση του βυζαντινού ανθρώπου μέσα από τη ματιά ενός συλλέκτη» που εγκαινίασε στις 12 Ιουνίου 2002 στη Βενετία η Αυτού θειοτάτη Παναγιότης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Βαρθολομαίος. Οι οργανωτές, δηλαδή το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης και το Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας, σκέφθηκαν ότι θα ήταν ενδιαφέρον, αφού η έκθεση διαφώτιζε μία όψη της καθημερινής ζωής στο Βυζάντιο, να εξετάσουν τον τρόπο με τον οποίο ο...

Ο γεωγράφος-χαρτογράφος και ιστοριοδίφης Μιχαήλ Χρυσοχόου ή Χρυσικός (1834-1921), από τη Ζίτσα της Ηπείρου, ο οποίος δημοσίευσε πλήθος χαρτών και συνέταξε πλείστες γεωγραφικές μονογραφίες και τοπογραφικούς πίνακες, συνεισφέρει στην επιστήμη της ρωμανολογίας (βλαχολογίας) μία νέα οπτική θεώρηση των πραγμάτων, τη σκοπιά της ιστορικής γεωγραφίας. Ο Χρυσικός μελέτησε με επιτόπια έρευνα το γεωγραφικό ανάγλυφο των μητροπολιτικών κοιτίδων των Βλάχων, από τον Αμβρακικό κόλπο έως το Κρούσοβο της Μακεδονίας, με "κεντρικό κόμβο" την Πίνδο, και των φυσικών ανθρωπολογικών χαρακτηριστικώ...

Ένα βιβλίο που καταγράφει τις εορτές, τα χρηστά ήθη και τα έθιμα των πιστών στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου Καλάσα. Τεκμηριωμένο από 300 αναφορές μέσω του αρχαίου ελληνικού λόγου. Ό Ύας Βαζίκ κατάγεται από τον βασιλικό ίκο των Καλάσα. Επισκέπτεται την Ελλάδα ως γενικός γραμματέας της εταιρείας προστασίας του Καλασικού Πολιτισμού, με σκοπό την παρουσίαση της άγραφης παράδοσης της διεθνώς αναγνωρισμένης θρησκευτικής καλασικής κοινότητας στην ελληνική κοινωνία. Την συγγραφή των λόγων του και την τεκμηρίωση τους μέσα από την ελληνική παράδοση, ανέλαβε η καθηγήτρια Ευστα...

Ο ραβίνος Βενιαμίν εκ Τουδέλας της Ισπανίας [...] είναι ο πρώτος περιηγητής στις ελληνικές χώρες που ανακαλύπτει και αποκαλύπτει τους Βλάχους και τη "χώρα" τους τη Βλαχία. Αλλά μέχρι τότε που ο Βενιαμίν εκ Τουδέλας συνάντησε τους Βλάχους στη Λαμία, τι γνώριζε ο κόσμος γι' αυτούς; Μάλλον λιγοστά πράγματα. Οι σχετικές αναφορές είναι σποραδικές και σπάνιες, ασαφείς και δυσερμήνευτες, τέτοιες, που άφησαν τεράστια περιθώρια στους ασχολούμενους μετά από αιώνες με το θέμα, και να τις παρερμηνεύσουν ακουσίως ή εκουσίως και να προπαγανδίσουν ποικιλοτρόπως, αναπτύσσοντας τις πιο απίθ...

Οι Σαρακατσάνοι είναι ένα νομαδικό φύλο, που άφησε τον νομαδικό και τον ημινομαδικό τρόπο ζωής τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, διατηρώντας με προσήλωση τον θεσμό της ενδογαμίας, τις παραδόσεις και την κοινωνική του οργάνωση. Όσοι επιστήμονες ασχολήθηκαν με την καταγωγή τους, συμφωνούν ότι πρόκειται για ένα ελληνικό φύλο. Κοιτίδα των Σαρακατσαναίων αποτέλεσε η περιοχή των Αγράφων και ο ευρύτερος ορεινός όγκος της Πίνδου, από όπου και διασκορπίστηκαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Το γλωσσικό τους ιδίωμα, οι παραστάσεις και τα σχέδια στις φορεσιές και τα υφαντά, ο...

H ιστορική και λαογραφική μελέτη "Oι Ζεϊμπέκοι της Mικράς Aσίας" αναφέρεται στην ιστορία και τον πολιτισμό ομάδων ανθρώπων με ιδιότυπα κοινωνικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά, που έζησαν για αρκετούς αιώνες στις κεντροδυτικές περιοχές της αιγαιακής Mικρασίας και αφομοιώθηκαν, χωρίς να αφήσουν επιβιώματα, στις αρχές του 20ού αιώνα, μέσα στο πολυεθνικό χαρμάνι της οθωμανοτουρκικής επικράτειας. Πιθανός καρπός επιμειξίας Θρακών μεταναστών και κατοίκων της Φρυγίας, οι Ζεϊμπέκοι αγωνίστηκαν πεισματικά για τη διατήρηση της ελευθερίας και της αυτονομίας τους, ανέπτυξαν δυναμική λη...

Τελευταίες στροφές, τελευταίες ανηφοριές και κατηφοριές. Η αγωνία στο κατακόρυφο· μεγάλων κυρίως όμως των μικρών· αγωνία που στεγνώνει το στόμα, ανεβάζει τους παλμούς. Αγωνία που κάνει την απόσταση να φαίνεται μεγαλύτερη, να νομίζεις πως ο δρόμος δεν τελειώνει, πως το χωριό μετακινείται όπως αγαπημένο πρόσωπο που κάνει τσαλίμια. Τι απόλαυση να βλέπουν, στο τέλος της τελευταίας στροφής, να ξεπροβάλει ο αγαπημένος χώρος! Να ξεδιπλώνεται σαν χάρτης η πάνω γειτονιά, το μεσοχώρι, ο κάτω μαχαλάς, όλα πεντακάθαρα, στραφταλιστά στον ανοιξιάτικο ήλιο, που τα εξωραΐζει όπως η αγάπη...

Το βιβλίο "Τα Φάρασα της Καππαδοκίας", ανήκει στην κατηγορία των λαογραφικών βιβλίων, που το περιεχόμενό τους αποτελεί τυπικό δείγμα της συλλογικής μνήμης του λαού, εν προκειμένω των Φαράσων. Τη μνήμη αυτή αποτύπωσε ο Φαρασιώτης Λάζαρος Κελεκίδης βασιζόμενος στα "ακούσματα" των ξεριζωμένων γερόντων και γεροντισσών, έως και πενήντα χρόνια μετά την Ανταλλαγή. Τους ηλικιωμένους πληροφορητές διακρίνει υψηλό πατριωτικό φρόνημα, βαθειά θρησκευτική πίστη και εμμονή στις παραδόσεις της πατρίδας τους. Η πληροφόρηση γίνεται με σαφήνεια και αντικειμενικότητα. Εντυπωσιάζει το γεγονός...

Η συγγραφέας Τακουί Τοβμασιάν, Αρμένισσα της Πόλης από το Γεντίκουλε (Επταπύργιο) με καταγωγή από την Τσόρλου (Τυρολόη) της Ανατολικής Θράκης, δεινή μαγείρισσα και γνώστης των διατροφικών παραδόσεων της αρμενικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης, με την εργασία της αυτή συμβάλλει στον εμπλουτισμό της μελέτης για την κουζίνα της πολυεθνικής, κοσμοπολίτικης μεγαλόπολης, της πάλαι ποτέ Βασιλεύουσας. [...] Μαζί με τις συνταγές, μεταφέρει στον αναγνώστη και τις μνήμες της για τους δικούς της ανθρώπους που μοιράστηκαν τη χαρά της συνύπαρξης γύρω από ένα τραπέζι. [...] Το βιβλί...

Η μελέτη αυτή περιλαμβάνει κείμενα της θεωρίας της λαογραφίας που αντανακλούν το κλίμα των διεργασιών, οι οποίες σημειώθηκαν στη διάρκεια του επιστημονικού διαλόγου. Ο διάλογος αυτός, που ξεκίνησε από τη Γαλλία και απέκτησε ισχύ και διαστάσεις στον ελλαδικό χώρο, μετά το 1974, διεξήχθη όταν η έννοια της ιστορικότητας αποτέλεσε κέντρο του ενδιαφέροντος των ιστορικών της παγκόσμιας ιστοριογραφίας και του ευρύτερου επιστημονικού χώρου των κοινωνικών επιστημών. Πρωταρχικό κίνητρο για την εκπόνηση της μελέτης είναι η παραδοχή ότι η λαογραφία είναι ιστορική επιστήμη και ότι η ισ...

Έχει γίνει μόδα ορισμένοι ιστορικοί, κοινωνικοί, ανθρωπολόγοι, κοινωνιολόγοι και άλλοι να ασκούν αξιωματικά μιαν επιδερμική κριτική στη λαογραφία, χρησιμοποιώντας μονότονα τα ίδια πάντα τετριμμένα, κυριολεκτικά έωλα επιχειρήματα, αγνοώντας (ηθελημένα ή όχι, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία) την ιστορία και προπάντων τη διαδρομή της επιστήμης αυτής ιδίως στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα. Ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου έχει εκφράσει με διάφορους τρόπους την ανάγκη να γίνει ένας επιστημονικός διάλογος για να διευκρινιστούν πολλές παρεξηγήσεις. Εντούτοις οι τιμητές της λαογρ...

"Λόγω μιας αχαρακτήριστης άγνοιας, η λέξη βλάχος = λατινόφων έχασε -μόνο στη γραικική γλώσσα- το πραγματικό της νόημα και μετατράπηκε σ' έναν πεζό όρο, σημαίνοντας ένα απολίτιστο άτομο ή έναν χωριάτη. Αυτό αποτελεί μια μεγάλη πλάνη, που δυστυχώς χαρακτηρίζει τις ερευνητικές εργασίες και γενικά την εκπαίδευσή μας, όπως και τη μορφή της ορθής πληροφόρησης του πληθυσμού σχετικά με τα ανθρωπογεωγραφικά προβλήματα της περιοχής μας". (Leon Heuzey, 1860)