Θεωρητική λαογραφία
Puchner Walter 1947-
Αρμός (2009)
Τι χωρίζει και τι ενώνει σήμερα τη Λαογραφία από την Ανθρωπολογία και την Εθνολογία; Τι ρόλο παίζει η προσωπική ματιά, ο ψυχισμός, το συναίσθημα και το βίωμα, στην εξερεύνηση και ερμηνεία παλιότερων, ιστορικών πλέον, μορφών βίου και κοινωνικής οργάνωσης; Ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός καθηγητής Βάλτερ Πούχνερ αναλύει και συστηματοποιηθεί τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για τα εργαλεία της μελέτης του λαϊκού πολιτισμού, ενώ στέκεται κριτικά στις αποικιοκρατικές δυτικές προσεγγίσεις και στις ευρωκεντρικές αγκυλώσεις των ερευνητών. Ο συγγραφέας εστιάζει πίσω από...
Θέματα συγκριτικής λαογραφίας
Puchner Walter 1947-
Σταμούλης Αντ. (2018)
Το βιβλίο αυτό περιέχει 21 μελετήματα της Συγκριτικής Λαογραφίας της Ελλάδας, των Βαλκανίων, της Ανατολικής Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, οι οποίες χωρίζονται σε τέσσερεις διαφορετικές ενότητες: 1) Θρησκευτικά και Μαγικά (κεφ. 1-8), 2) Εθιμικά και Παραστατικά (κεφ. 9-11), 3) Γλωσσικά και Φιλολογικά (κεφ. 12-17) και 4) Θεωρητικά και Προσωπογραφικά (κεφ. 18-21). Η πρώτη ενότητα περιέχει μελέτες για ιερές πομπές, τη λατρεία του Αγίου Γεωργίου στα ορθόδοξα Βαλκάνια, το φιλί του Ιούδα και τις μεταμορφώσεις του Χριστού στις λαϊκές παραδόσεις, τους ανθρωπόμορφους εορταστικούς...
Θέματα ρωσικής και αρμενικής λαογραφίας από τη Ρωσία, την Αρμενία, την Ελλάδα και τον ευρύτερο Παρευξείνιο χώρο (19ος-21ος αιώνες)
Συλλογικό έργο
Σταμούλης Αντ. (2019)
Γράφουν οι: Gayane Shagoyan , Aghasi Tadevosyan, Μανόλης Γ. Βαρβούνης, Ιωάννης Μ. Μπακιρτζής, Νικόλαος Θ. Κωνσταντινίδης, Νικόλαος Ξ. Καρπούζης, Χριστίνα Μάρκου, Grisha Smbatyan, Μανόλης Γ. Σέργης, Ιωσήφ Γ. Κασσεσιάν, Γαρυφαλλιά Γ. θεοδωρίδου, Αγγελική Κομποχόλη, Ελευθέριος Π. Αλεξάκης, Ελευθέριος Κ. Χαρατσίδης, Marianna Apresyan, Rafik, Nahapetyan, Δημήτριος Φεγγομύτης, Παναγιώτης Οργαντζής, Harutyun Marutυan, Πασχάλης Ι. Βαλσαμίδης, Ζωή Ν. Μάργαρη, Αναγνώστης Ευαγγ. Παπακυπαρίσσης, Ελπινίκη Χ. Ταστάνη, Χαρά Κοσεγιάν, Ευαγγελία Γραμματική, Βασιλική Παρηγορη, Κωνσταντ...
Θέματα λαογραφίας & πολιτισμού, μουσικής παράδοσης & διαβαλκανικής κληρονομιάς
Παναγόπουλος Αλέξιος Π.
Παναγόπουλος Αλέξιος Π. (2009)
Πολλές φορές έχει απασχολήσει τους ειδικούς για το ποιος και τι είδους λαογραφικός πολιτισμός υπήρξε στην ανατολική Ρωμανία/Βυζάντιο, τόσο στις έντονες μακροχρόνιες σχέσεις του με τους πολιτισμούς της Εσπερίας όσο και με το Ισλάμ, καθώς και των Λαών της Βαλκανικής. Η πνευματική παράδοση του Μεσαιωνικού Ελληνισμού στον διαβαλκανικό και τον Ισλαμικό κόσμο έχει συντελέσει στην πνευματική και πολιτισμική αναβάθμιση όλων των εμπλεκόμενων Λαών με τα διαφορετικά ήθη, έθιμα, απόψεις, αντιλήψεις, ιδέες και συμπεριφορές. Οι κοινωνίες και οι πολιτισμοί δεν προάγονται μόνο σε συν...
Θέματα λαογραφίας
Μερακλής Μιχάλης Γ. 1932-
Εκδόσεις Καστανιώτη (1999)
Ο τόμος εντάσσεται στη σειρά της "Νεας Ελληνικής Λαογραφίας". Ο προσδιορισμός "νέα" δεν υπονοεί ότι υπάρχει κάποια βαθιά ρήξη με τη λαογραφία του Πολίτη και των επιστημόνων συνεχιστών του. Θέλει απλώς να δηλώσει ότι και η λαογραφία, όπως και όλες οι άλλες επιστήμες του ανθρώπου, αναπόφευκτα εξελίσσεται, αποτελώντας ωστόσο φυσική συνέχεια της προηγούμενης λαογραφίας. Η εξέλιξη δεν σημαίνει ρήξη. Άλλωστε, ειδικά όσον αφορά στις επιστήμες του ανθρώπου, όσο πιο συνετός γίνται κανείς με τα χρόνια, τόσο περισσότερο πείθεται ότι η ανανέωση και η εξέλιξη πρέπει να νοούνται με τη με...
Ήθη, έθιμα των Καλάσα
Bazik Yas
Τάδε Έφη (2006)
Ένα βιβλίο που καταγράφει τις εορτές, τα χρηστά ήθη και τα έθιμα των πιστών στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου Καλάσα. Τεκμηριωμένο από 300 αναφορές μέσω του αρχαίου ελληνικού λόγου. Ό Ύας Βαζίκ κατάγεται από τον βασιλικό ίκο των Καλάσα. Επισκέπτεται την Ελλάδα ως γενικός γραμματέας της εταιρείας προστασίας του Καλασικού Πολιτισμού, με σκοπό την παρουσίαση της άγραφης παράδοσης της διεθνώς αναγνωρισμένης θρησκευτικής καλασικής κοινότητας στην ελληνική κοινωνία. Την συγγραφή των λόγων του και την τεκμηρίωση τους μέσα από την ελληνική παράδοση, ανέλαβε η καθηγήτρια Ευστα...
Η συνηγορία της λαογραφίας
Μερακλής Μιχάλης Γ. 1932-
Ίδρυμα Αγγελικής Χατζημιχάλη (2004)
Έχει γίνει μόδα ορισμένοι ιστορικοί, κοινωνικοί, ανθρωπολόγοι, κοινωνιολόγοι και άλλοι να ασκούν αξιωματικά μιαν επιδερμική κριτική στη λαογραφία, χρησιμοποιώντας μονότονα τα ίδια πάντα τετριμμένα, κυριολεκτικά έωλα επιχειρήματα, αγνοώντας (ηθελημένα ή όχι, δεν έχει ιδιαίτερη σημασία) την ιστορία και προπάντων τη διαδρομή της επιστήμης αυτής ιδίως στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα. Ο συγγραφέας του παρόντος βιβλίου έχει εκφράσει με διάφορους τρόπους την ανάγκη να γίνει ένας επιστημονικός διάλογος για να διευκρινιστούν πολλές παρεξηγήσεις. Εντούτοις οι τιμητές της λαογρ...
Η στιγμή της αλήθειας
Γεωργούσης Γιώργος 1940-2017
Διάττων (2009)
...Η ταυρομαχία μπορεί να είναι σύγχρονο φαινόμενο, αλλά είναι γέννημα άλλων εποχών, όταν, εκτός από την διαφορετική οργάνωση της κοινωνίας, διαφορετική ήταν και η σχέση του ανθρώπου με τη φύση.
Η στιγμή της αλήθειας
Γεωργούσης Γιώργος 1940-2017
Γαβριηλίδης (2015)
Η ταυρομαχία είναι ένας προϊστορικός μύθος, επιβλητικός και τερατώδης, στην εκδοχή των ιστορικών χρόνων. Και είναι πιθανώς η μοναδική σήμερα επιζώσα μορφή αρχαϊκής σκέψης και δράσης. Η ταυρομαχία είναι ένα δραματικό δρώμενο, "θρησκευτικού-λατρευτικού" πρωτίστως χαρακτήρα με πολλές παγανιστικές απηχήσεις. Μια μορφή λαϊκής τραγωδίας που τελείται τα ζεστά θερινά απομεσήμερα, όταν ο ισόθεος ταύρος (κραταιός ως θάνατος, ωραίος ως αγάπη) τελετουργικά αινείται και τελετουργικά θυσιάζεται, για να επανεμφανιστεί ένα άλλο ζεστό απομεσήμερο, όπως οι αενάως και περιοδικώς θνήσκοντες...
Η Σινασός
Ρίζος Σεραφείμ Ν.
Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (2007)
Ο Καππαδόκης Σεραφείμ Ν. Ρίζος, ο Σινασίτης συγγραφέας, μαζί με πολλούς άλλους αντιλαμβάνεται την ιστορία της πατρίδας του όχι μόνον ως αποτέλεσμα αρχειακής έρευνας αλλά και ως βίωμα: ο αφηγητής του παρελθόντος μεταφέρει πραγματολογικά στοιχεία από έντυπα τεκμήρια, αλλά και από άγραφες, ιδίως πηγές. Η αξία αυτού του τύπου της εξιστόρισης έγκειται στην μοναδικότητα των πληροφοριών που αποθησαυρίζει. Πρόκειται για μαρτυρίες γηγενών, τώρα πια, με το πέρασμα του χρόνου αναντικατάστατες. [...] Μια υποδειγματική στο είδος της δίτομη εργασία, με την οποία ο Ρίζος συγκροτεί ένα γε...
Η Σινασός
Ρίζος Σεραφείμ Ν.
Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών (2007)
Ο Καππαδόκης Σεραφείμ Ν. Ρίζος, ο Σινασίτης συγγραφέας, μαζί με πολλούς άλλους αντιλαμβάνεται την ιστορία της πατρίδας του όχι μόνον ως αποτέλεσμα αρχειακής έρευνας αλλά και ως βίωμα: ο αφηγητής του παρελθόντος μεταφέρει πραγματολογικά στοιχεία από έντυπα τεκμήρια, αλλά και από άγραφες, ιδίως πηγές. Η αξία αυτού του τύπου της εξιστόρισης έγκειται στην μοναδικότητα των πληροφοριών που αποθησαυρίζει. Πρόκειται για μαρτυρίες γηγενών, τώρα πια, με το πέρασμα του χρόνου αναντικατάστατες. [...] Μια υποδειγματική στο είδος της δίτομη εργασία, με την οποία ο Ρίζος συγκροτεί ένα γε...
Η προίκα
Σοφιανού Μιράντα
Εκδόσεις του Φοίνικα (2014)
Πολυτελής έκδοση που περιλαμβάνει έργα κεντητικής, ραπτικής και υφαντικής τέχνης προερχόμενα από την Κωνσταντινούπολη και την Πέργαμο της Μικράς Ασίας. Τα κεντήματα, τα υφάσματα και τα ενδύματα αυτά ανήκουν στην οικογενειακή συλλογή Σοφιανού και συμπληρώνουν μια πλήρη προίκα. Τσεβρέδες, τραπεζομάντιλα, κουρτίνες, κάθε λογής εργόχειρα, κρεβατόγυροι, καλύμματα, σεντόνια, υφαντές κουβέρτες, φορεσιές, μαντίλια, γιλέκα, πουκάμισα, εσώρουχα, μαξιλάρια, υφάσματα άραφτα, χαρτιά με προσχέδια, κλωστές, μοτίβα, ένα υλικό πλούσιο και ζωντανό, βγαίνει στο φως με αυτήν την έκδοση, σε...
Η πολίτικη κουζίνα των τεσσάρων εποχών
Μπόζη Σούλα
Εκδόσεις Πατάκη (2019)
Στο βιβλίο αυτό, η Σούλα Μπόζη, ύστερα από µια σύντοµη αναδροµή στην ιστορία της ελληνικής διατροφικής παράδοσης, επιστρέφει στην παραµυθένια Πόλη των παιδικών της χρόνων. Ανασυστήνοντας την ατµόσφαιρα µιας ολόκληρης εποχής, θυµάται γεύσεις, συνήθειες, µπαχάρια και µαγειρικές ευωδιές. Και εν τέλει µας προτείνει, για καθεµιά από τις τέσσερις εποχές του χρόνου, ένα πλήρες πολίτικο µενού ανά εβδοµάδα. Κάθοµαι στο µαρµάρινο πεζούλι του ξεροπήγαδου, στη µέση ενός ξεχασµένου κήπου, στο κάποτε ελληνικότατο Νιχώρι, µε το βλέµµα καρφωµένο στα βαθυγάλανα νερά -η θάλασσα ήσυχη, ε...
Η παραδοσιακή κοινωνία
Ρόκου Βασιλική
Ταξιδευτής (2005)
Η μελέτη αυτή περιλαμβάνει κείμενα της θεωρίας της λαογραφίας που αντανακλούν το κλίμα των διεργασιών, οι οποίες σημειώθηκαν στη διάρκεια του επιστημονικού διαλόγου. Ο διάλογος αυτός, που ξεκίνησε από τη Γαλλία και απέκτησε ισχύ και διαστάσεις στον ελλαδικό χώρο, μετά το 1974, διεξήχθη όταν η έννοια της ιστορικότητας αποτέλεσε κέντρο του ενδιαφέροντος των ιστορικών της παγκόσμιας ιστοριογραφίας και του ευρύτερου επιστημονικού χώρου των κοινωνικών επιστημών. Πρωταρχικό κίνητρο για την εκπόνηση της μελέτης είναι η παραδοχή ότι η λαογραφία είναι ιστορική επιστήμη και ότι η ισ...
Η παράδοση μέσα από τη νεωτερικότητα
Anttonen Pertti J.
Εκδόσεις Πατάκη (2018)
Η έννοια της παράδοσης από πού προκύπτει; Δηµιουργήθηκε από εκείνους που ερευνούν τις παραδόσεις ή από εκείνους των οποίων τις παραδόσεις ερευνούν οι επιστήµονες; Και στις δύο περιπτώσεις εφαρµόζονται συγκεκριµένα κριτήρια για την παραδοσιακότητα, είτε αυτά δηλώνονται ρητά είτε όχι. Κι ενώ τα άτοµα ή οι οµάδες που ακολουθούν παραδοσιακές πρακτικές δεν είναι υποχρεωµένα να απαριθµήσουν τα κριτήρια που τους οδηγούν στο να χαρακτηρίζουν µια πράξη τους παραδοσιακή, δεν µπορεί να συµβαίνει το ίδιο µε εκείνους που µελετούν τις παραδόσεις επιστηµονικά. Στην ακαδηµαϊκή ανάλυση, οι...
Η ξεχασμένη νύφη
Puchner Walter 1947-
Αρμός (2011)
Η μονογραφία αυτή έχει ως θέμα το συναρπαστικό παραμύθι της λησμονημένης μνηστής που έχει γνωρίσει πολλαπλές μεταμορφώσεις σε πρόσωπα, τίτλους και μοτίβα, ενώ έχει διαδοθεί σε όλη την Ευρώπη: ένα βασιλόπουλο χάνει την μνήμη του και ξεχνάει την αγαπημένη του, την οποία ξαναθυμάται με ένα φιλί της βασίλισσας μητέρας του. Ο καθηγητής Βάλτερ Πούχνερ καταγράφει και συγκρίνει κείμενα του προφορικού λόγου, ανέκδοτες ελληνικές παραλλαγές, αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις του μύθου, εξετάζει το γλωσσικό υλικό, ρήσεις, ρίμες και λογοτύπους για να παρουσιάσει μια από τις εξαιρετικές...
Η Κοινή της Χίου
Μονιώδης Νίκος Π.
Άλφα Πι (2003)
Ο σκοπός αυτής της εργασίας, που αναφέρεται στο χωριό μας Κοινή, καθώς και στην ιστορική Μονή της Επισκέψεως της Θεοτόκου, δεν είναι η προβολή των ατόμων που συνέβαλαν στη συγκέντρωση των στοιχείων και στην έκδοση τους, αλλά η διάσωση όλου αυτού του υλικού που συγκεντρώθηκε από διάφορες πηγές ώστε να μεταφερθεί στις επόμενες γενεές. [...] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)