Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Τα ακούσματα που, από την παιδική μου ηλικία μέχρι και σήμερα, με έκαναν και με κάνουν να συνειδητοποιώ την ομορφιά και τη μοναδικότητα της ντοπιολαλιάς του νησιού μου, κάποια στιγμή αποφάσισα να τα βγάλω από την καρδιά και το μυαλό μου και να τα βάλω στο χαρτί. Ίσως γιατί ήθελα να διασώσω όσο περισσότερες λέξεις από τον πλούτο της γλώσσας, του ιδιώματος της Αστυπαλιάς μας. Ίσως γιατί πιστεύω ότι αυτά είναι η "δικολαγιά" -το σόι- μου, η "δικολαγιά" σας, αυτά που μας ενώνουν, η καταγωγή μας, η παράδοσή μας, ο πολιτισμός μας, ένα κομμάτι απ' την καθεμιά και τον καθένα μας.

Ο τόμος αυτός αποτελεί συναγωγή οκτώ κειμένων τα οποία αφορούν την αρβανιτοβλάχικη (καραγκούνικη) γλωσσική ομάδα της Ακαρνανίας. Τα μέλη αυτής της ομάδας κατοικούν μόνιμα εδώ και αιώνες, απομονωμένα από όλες τις άλλες βλαχόφωνες γλωσσικές ομάδες, στο νοτιότερο σημείο εξάπλωσης της βλάχικης γλώσσας στην Ελλάδα και φυσικά στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο, στην Ακαρνανία. Η συγκεκριμένη γλωσσική ομάδα διαφοροποιείται από τους υπόλοιπους Βλάχους (γλωσσικά, πολιτισμικά, εθνογραφικά, κλπ.) σε σημαντικό βαθμό. Σε κάποια φάση της ιστορίας της, αυτή η ομάδα υπήρξε τρίγλωσση, με τους ομι...

Ο Παντελής Μαυρογιώργης, φεύγοντας από τη ζωή, αφήνει αδημοσίευτο υλικό για ένα τρίτο βιβλίο με λεξιλογικό περιεχόμενο, το οποίο, μαζί με τους δύο τόμους που είχαν εκδοθεί με ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία, θα συμπλήρωνε μια τριλογία για το χωριό του, τον Άγιο Γεώργιο Συκούση. Πάνω σε μικρά, πυκνογραμμένα καρτελάκια έμεινε συγκεντρωμένο υλικό για τη σημασία ή τις σημασίες χιλιάδων λέξεων, με παραδείγματα από τη χρήση της καθεμιάς, παρμένα από τον προφορικό λόγο, κυρίως στην αγιωργούσικη ντοπιολαλιά, από δημοτικά τραγούδια, από νοταριακούς κώδικες, κυρίως του Αγίου Γεωργίο...

Η γλωσσική ποικιλία αφορά κοινωνικές, γεωγραφικές, δομικές και λειτουργικές εκφάνσεις της γλώσσας και ως εκ τούτου είναι πολύ δύσκολο να δοθεί ένας και μοναδικός ορισμός που θα καλύπτει όλο το φάσμα. Ωστόσο, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η ποικιλότητα, δηλαδή η ύπαρξη ποικιλίας (ή πολλών ποικιλιών), αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της γλώσσας. Παρά την αυξημένη σημασία του φαινομένου, πολύ περιορισμένες μελέτες στην ελληνική βιβλιογραφία έχουν επικεντρωθεί σε αυτό το ζήτημα, ενώ ο αριθμός των αντίστοιχων μελετών στη διεθνή βιβλιογραφία, αν και φανερά μεγαλύτερος, είναι επίση...

Μια ενδιαφέρουσα περιπλάνηση το ανά χείρας έργο στον γλωσσικό πλούτο του ιδιώματος της Μιραλής (Χρυσαυγής αργότερα) του Βοΐου και της Ανασελίτσας ευρύτερα. Οδηγός και ταξιδευτής μαζί μας ο αείμνηστος δάσκαλος Νικόλαος Μπαζάκας, ο οποίος πέρα απ' αυτά που ήξερε και βίωσε ο ίδιος ζώντας και μεγαλώνοντας στην κοινωνία εκείνη, κατέγραψε παλιότερους που ηλικιακά πατούσαν στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Αφουγκράστηκε τσελιγκάδες, θειάδες, νοικοκυρές, κυρατζήδες, αγρότες και μπαξεβάνους, λαϊκούς οργανοπαίχτες και συγχωριανούς του, μαστόρους - κουδαραίους. Στ...

Στη μέση περίπου του Ιονίου πελάγους, σε μικρή απόσταση από την Αιτωλοακαρνανία, βρίσκεται ένα μικρό καταπράσινο νησάκι με το όνομα Κάλαμος. Οι λέξεις και οι εκφράσεις του μικρού αυτού τόπου, ακούσματα παιδικών χρόνων από δύο αδέλφια, είναι και το αντικείμενο της ολιγοσέλιδης αυτής έκδοσης, η οποία έχει ως έναυσμα μια προσωπική παιδική υπόσχεση να διατηρηθούν λέξεις και εκφράσεις που ενώ τότε ηχούσαν μοναδικά, σήμερα συνιστούν έναν πλούτο ντόπιας διαλέκτου που κινδυνεύει να χαθεί. Το μικρό αυτό εγχείρημα αξιώνει τη διατήρηση των ακουσμάτων για τους νέους του νησιού, ελπί...

Σε ποια νησιά των Δωδεκανήσων το βερικόκο το λένε έτσι και σε ποια χρυσόμηλο ή καΐσι; Το μυαλό σε ποια νησιά των Δωδεκανήσων λέγεται (ε)μυαλός και σε ποια νους ή καύκαλον; Πώς λέγεται το σύννεφο σε κάθε νησί; Το θηλυκό άρθρο στην αιτιατική πληθυντικού πού είναι τις, όπως στην κοινή νέα ελληνική, πού είναι τας, όπως στην αρχαία, και σε ποια νησιά είναι τες, όπως μας μαρτυρείται ήδη σε μεσαιωνικά κείμενα; Πολλά ερωτήματα όπως αυτά βρίσκουν τις απαντήσεις τους στις σελίδες του βιβλίου αυτού, που, μαζί, με τον "Γλωσσικό Άτλαντα της Κρήτης" του Ν. Γ. Κοντοσόπουλου, είναι οι μόνο...