Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Is it possible that I desire more intensely to act according to my second best judgment than I desire to act according to my leading one, at the very same instance? Is this (hypothetical) incoherence recognizable in our ordinary moral deliberations? If yes, it is worth adjusting our intuitions and philosophical insight so that such incoherence is seen to fall in some place it deserves between the moral and the rational...

Από τα μέσα του 17ου μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα διεξάγεται στη Βρετανία μια ηθικοφιλοσοφική συζήτηση κατά την οποία εμφανίζεται μια πρώιμη διατύπωση θεμάτων της νεωτερικής φιλοσοφίας και κατά συνέπεια των ιδεολογικών μορφωμάτων που προέκυψαν από αυτήν του φιλελευθερισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Το περιβάλλον της συζήτησης αυτής διαμορφώνεται από: α) την εν γένει πορεία της πολιτικής και κοινωνικής σταθεροποίησης των πρώιμων αστικών σχέσεων, β) την παρακμή των εκκλησιαστικών και θρησκευτικών αυθεντιών και των ηθών της παραδοσιακής κοινότητας, και γ) την κυριαρχία ενός...

Γιατί να γράψει κανείς για την ηθική; Σε συμφωνία με τη φιλοσοφική παράδοση του παρελθόντος, ο Νορμπέρτο Μπόμπιο διευρύνει το πεδίο των μελετών του, που στρεφόταν ιδιαίτερα στη θεωρία του δικαίου και της πολιτικής, για να αντιμετωπίσει με σύντομα κείμενα "λαϊκής φιλοσοφίας" ορισμένα σπουδαία ηθικά ζητήματα της εποχής μας. Το δοκίμιο που δίνει τον τίτλο του στο βιβλίο εξετάζει μια αρετή στην ατομική και κοινωνική της διάσταση: την πραότητα. Με τον τρόπο αυτό ο συγγραφέας επιστρέφει στην ηθική διδασκαλία των αρχαίων, που βλέπει περισσότερο στις αρετές, παρά σε ένα σύνολο κανό...

Σήμερα, ένα κείμενο για την επιστημονική δεοντολογία μπορεί για πολλούς να μοιάζει με συζήτηση για το αυτονόητο ή με έξοδο φαντασμάτων από το χρονοντούλαπο της επιστημονικής ιστορίας. Ωστόσο, η διαχρονικότητα του δέοντος στην επιστήμη και η προσήλωση σε αυτό ούτε είναι πάντα και για όλους αυτονόητες ούτε μπορούμε να ισχυριστούμε ότι αποτέλεσαν πάντα μια σταθερά για κάθε συνθήκη επιστημονικής παραγωγής. Στην Ελλάδα το ζήτημα της επιστημονικής δεοντολογίας δεν φαίνεται να μας έχει απασχολήσει αρκετά, άρα θεωρούμε ότι το πόνημά μας συμπληρώνει ένα υπάρχον κενό στον τομέα αυτό....

Είναι δυνατόν να δικαιολογηθεί η κανονιστική σχέση ηθικής και πολιτικής; Αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις και με ποια κριτήρια; Το βιβλίο ξεκινά από αυτό το ερώτημα και αναζητεί τη δυνατότητα δικαιολόγησης των πεποιθήσεων έξω από το πεδίο της απλής και συχνά δογματικής βεβαιότητας. Η έρευνα, κινούμενη στον χώρο της πολιτικής φιλοσοφίας, εξετάζει κριτικά τις θεωρίες τού καντιανής εμπνεύσεως φιλελευθερισμού του John Rawls, του αντιφιλελεύθερου και σχετικιστικού κοινοτισμού του Michael Sandel αλλά και του Alasdair MacIntyre, καθώς και του νεοφιλελευθερισμού του Robert Nozick. Ο...

Ο μεγάλος γάλλος φιλόσοφος Πωλ Ρικέρ χρωστά τη φήμη του όχι μόνο στην κριτική αναμέτρησή του με ρεύματα όπως η ψυχανάλυση, ο στρουκτουραλισμός και η κριτική κοινωνική θεωρία αλλά και στους λεπταίσθητους στοχασμούς του γύρω από σύνθετα και δυσεπίλυτα ζητήματα όπως η μεταφορά, το κείμενο, η αφήγηση και ο χρόνος, από τους οποίους απορρέει το αίτημα μιας φαινομενολογικής ερμηνευτικής του υποκειμένου που θα έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την καρτεσιανή και καντιανή παράδοση του cogito. Το επίμαχο αίτημα υλοποιείται με υποδειγματική σαφήνεια στο βιβλίο του "Ο ίδιος ο εαυτός ως άλ...

Η "Γενεαλογία της ηθικής" δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1887, ένα χρόνο μετά το "Πέρα από το καλό και το κακό" και τρία μετά το "Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα". Είναι το πιο συστηματικό και συγκροτημένο έργο του Νίτσε, στο οποίο προσπαθεί να δείξει, όπως λέει ο Μ. Sautet, ότι οι ηθικές και φιλοσοφικές αξίες της Δύσης, όχι μόνο συνέβαλαν στην εξασθένηση του ανθρώπου, αλλά και έφθειραν τα θεμέλια της γνώσης και των επιστημών. Με το έργο αυτό ο Νίτσε εγκαινιάζει την προσπάθειά του για μια επαναξιολόγηση όλων των αξιών, προσπάθεια που θα σταματήσει όμως με βίαιο τρόπο η τρέλα (188...

Ο ελληνικής καταγωγής συγγραφέας Κρίστοφερ Φίλιπς συζητά σε διάφορα μέρη του πλανήτη με ομάδες πολιτών διαφόρων κρατών και τους ρωτά για την έννοια της δικαιοσύνης, της αρετής, της σωφροσύνης, της ανδρείας, του αγαθoύ και της ευσέβειας. Τα ερωτήματα αυτά αποτελούν στην ουσία μία και μόνη ερώτηση: Τι είναι άνθρωπος; Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια διαφορετική προσέγγιση του ίδιου πράγματος, της μίας και σημαντικής ερώτησης: Τι είναι ικανό να κάνει το ανθρώπινο γένος και πώς μπορεί να γίνει καλύτερο; Ο συγγραφέας προσπαθεί ως σύγχρονος Σωκράτης να διαπιστώσει αν...

Το έργο του Λεοπάρντι "Στοχασμοί" εκδόθηκε λίγα χρόνια μετά το θάνατό του, το 1845. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα απόσταγμα των λεοπαρντιανών συμπερασμάτων περί ηθικής. Προεκτείνοντας στην ιδιωτική ζωή τις αρχές και τις αλήθειες που διατύπωσε ο -Μακιαβέλλι με πολιτικούς όρους, ο Λεοπάρντι αποκαλύπτει τα κρυφά κίνητρα ακόμη και των ευγενέστερων πράξεων, κατονομάζει την απάτη και το ψεύδος ως βάση της κοινωνικής ζωής και περιγράφει έναν κόσμο όπου κυριαρχεί απόλυτα η μεγάλη συμμαχία των αχρείων, των υποκριτών και των μετρίων ενάντια σε καθετί καλό κι αληθινό. Ένας διαχρονικ...

- Οι κρεατοφάγοι θα πάνε άραγε στον Παράδεισο; - Τα δένδρα έχουν δικαιώματα; - Είναι σωστό να "σχεδιάζει" κανείς πώς θα είναι το παιδί που θέλει να αποκτήσει; Αν η ηθική είναι ένα ταξίδι, μήπως είναι τελικά ένα ταξίδι στην αυταπάτη; Οι αρχαίοι φιλόσοφοι συνειδητοποίησαν ότι το ζήτημα χρειαζόταν μια αρκετά διαφορετική προσέγγιση. Η ηθική γι' αυτούς ήταν η μελέτη του τρόπου οργάνωσης του κόσμου ώστε να τον κάνουν πιο αρμονικό, αντιμετωπίζοντας τον σαν ένα οργανισμό που έπρεπε να του διασφαλίσουν "ορθή τάξη", υγεία και ευζωία. Εσείς; Κάνετε πάντα αυτό που είναι σωστό;...

Η υπερηφάνεια ή αλαζονεία είναι το μοναδικό από τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα που έχει μια ηθική πλευρά. Ασφαλώς και είναι καλό να αισθάνεσαι υπερηφάνεια για την πατρίδα σου, την κοινότητά σου, τον εαυτό σου. Όταν όμως φτάνει κανείς σε σημείο υπερβολής, όπως αποδεικνύει στην "Αλαζονεία" ο Μάικλ Έρικ Ντάισον, τότε αυτές οι αρετές γίνονται θανάσιμα αμαρτήματα. Ξεκινώντας από τον Αυγουστίνο και τον Ακινάτη και φτάνοντας στον ΜακΙντάιρ και τον Χάουεργουας, στον Νίμπουρ και τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Ντάισον προσφέρει μια πολύπλευρη θεώρηση του "ενάρετου κακού". Εμβαθύνει στις φι...

Oι ραδιοφωνικές συνομιλίες που περιλαμβάνει αυτός ο τόμος, μεταξύ του Λεβινάς και του Φιλίπ Nεμό, ηχογραφήθηκαν και μεταδόθηκαν από τη Φρανς-Kυλτύρ κατά τον Φεβρουάριο-Mάρτιο 1981. Συγκροτούν μια βραχύλογη παρουσίαση της φιλοσοφίας του Eμμανουήλ Λεβινάς η οποία, εν συνόλω, θα μπορούσε να λάβει τον τίτλο "Hθική και άπειρο". Oι δέκα συνομιλίες παρακολουθούν την ανάπτυξη της σκέψης του Λεβινάς από τα χρόνια των σπουδών του έως τα πιο όψιμα άρθρα τα οποία αφιέρωσε στο ζήτημα του Θεού περνώντας από δύο σύντομα αλλά σημαντικά βιβλία: "Aπό την ύπαρξη στο υπάρχον", "O χρόνος και το...

Σπινόζα (Spinoza), Βικέντριος Βαρούχ. Μέγας Ιουδαίος φιλόσοφος (1632-1677). Εγγεννήθη εν Αμστελαδάμω και κατήγετο εξ Ιουδαίων μεταναστευσάντων εις Ολλανδίαν εξ Ισπανίας. Κατ' αρχάς προωρίζετο να γίνη ραββίνος, οι δε ομόθρησκοι αυτού εστήριζον επ' αυτού πολλάς και μεγάλας ελπίδας. Αλλ' αι ιδέαι αυτού καθίστανται από έτους εις έτος ελευθερώτεραι και απεκρυσταλλώθησαν τέλος εν τη "Θεολογικό- πολιτική πραγματεία" αυτού. Εν τω συγγράμματι αυτού τούτω απαιτεί ανεξιθρησκείαν, ελευθερίαν σκέψεως και λόγου όσον αφορά την θρησκείαν και ιστορικήν κριτικήν της αγίας Γραφής. Αι προσπάθε...

Πώς παίρνονται οι αποφάσεις; Είναι ίδιες όλες οι μέθοδοι ηθικής λήψης απόφασης; Εάν κάποιος είναι ηθικό άτομο και οι αποφάσεις του θα είναι ηθικές; Πώς μπορεί να ξέρει κάποιος εάν η πράξη του είναι ηθική; Εάν κάποιος διαπιστωθεί ότι δεν ενεργεί ηθικά πώς μπορούμε να παρέμβουμε ώστε να τον κάνουμε να ενεργεί ηθικά; Η λειτουργία ενός κοινωνικού συνόλου, όπως το σχολικό και ο αθλητισμός, είναι αποτέλεσμα λήψης αποφάσεων. Η λήψη αποφάσεων, ωστόσο, παραπέμπει σε συμπεριφορές γι' αυτό είναι φυσικό να δημιουργούνται ερωτήματα παρόμοια με τα παραπάνω. Η «ηθική αγωγή» είναι έ...

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται δοκίμια ηθικής και πολιτικής φιλοσοφίας του Φιλήμονα Παιονίδη που γράφηκαν κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Καλύπτεται ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η σχέση της ηθικής με την επιστήμη και την τέχνη, η κλωνοποίηση, η ποιότητα ζωής, οι υποχρεώσεις προς τις μελλοντικές γενεές, ποικίλες πτυχές του σύγχρονου φιλελευθερισμού, η ρύθμιση των ΜΜΕ, η ελευθερία της έκφρασης και η τρομακτική απειλή κ.α. Εάν αναζητούσαμε ένα κεντρικό νήμα που θα συνέχει όλα αυτά τα κείμενα, αυτό θα εντοπιζόταν στην πεποίθηση του συγγραφέα ότι μπορούν να δοθούν εύλογες και φ...

O Charles Taylor, γεννημένος τον Nοέμβριο του 1931 στον Kαναδά, είναι ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή φιλόσοφους-καθηγητές που ασχολήθηκαν ενδελεχώς με το ζήτημα της προέλευσης και εξέλιξης αυτού που ονομάζουμε "νεωτερική ταυτότητα". Στο παρόν έργο του, που κατέχει πια θέση κλασικής μελέτης επί του θέματος, εξετάζει με τρόπο εξαντλητικό τις ρίζες του νεωτερικού φαινομένου, αναδεικνύοντας τις συνάφειες που κρύβονται στην φιλοσοφική σκέψη παλαιότερων διανοητών, έτσι όπως τις συναντά κανείς στην ιστορία της Φιλοσοφίας. O Iερός Aυγουστίνος, ο Kαρτέσιος, ο Λούθηρος, παραλαμ...

Μετά από 500 περίπου χρόνια, ο Μακιαβέλι εξακολουθεί, όχι μόνο να είναι επίκαιρος, αλλά και να μας δείχνει ενδεχομένως, τον πιο ασφαλή δρόμο επιτυχίας, στην πολιτική, στην επαγγελματική μας εξέλιξη και γενικά στη ζωή. Με απλά λόγια μας λέει πως η προσωπική μας επιτυχία δεν αξιολογείται με κριτήριο "το καλό ή το κακό αλλά το αποτελεσματικό ή αναποτελεσματικό μέσο". Στην πορεία της ζωής του καθενός μας, το αποτέλεσμα είναι αυτό που θα κρίνει αν πετύχαμε ή αποτύχαμε. Το βιβλίο αυτό παραθέτει και αναλύει τις συμβουλές για επιτυχία, ενός από τους πιο ειλικρινείς και πραγμα...

Κάτι απίστευτο συμβαίνει στις μέρες μας: οι δύο αξίες τις οποίες επικαλούμαστε συνεχώς, οι δύο αρχές που προβάλλουμε μονίμως, ήτοι η ανθρωπιά και ο ίδιος ο άνθρωπος, τίθενται υπό αμφισβήτηση και απειλούνται με πλήρη ισοπέδωση. Τι είναι τελικά το ανθρώπινο είδος; Πώς μπορεί να προσδιοριστεί ο άνθρωπος; Αναρίθμητες συζητήσεις και διαφωνίες έχουν προκαλέσει οι τρεις επαναστάσεις -οικονομική, αριθμητική, γενετική- που μας πολιορκούν σήμερα και των οποίων όλοι βιώνουμε τις συνέπειες. Από την εξέλιξη της βιοτεχνολογίας μέχρι τη διεύρυνση του κυβερνοχώρου, από τους γενετικούς χειρ...

Το βιβλίο του Thomas Nagel "Θανάσιμα ερωτήματα" ερευνά κάποια βασικά ζητήματα σχετικά με το νόημα, τη φύση και την αξία τής ανθρώπινης ζωής. Ερωτήματα για τη στάση μας απέναντι στο θάνατο, τη σεξουαλική συμπεριφορά, την κοινωνική ανισότητα, τον πόλεμο και την πολιτική εξουσία φαίνεται ότι οδηγούν στα πιο φιλοσοφικά θέματα της προσωπικής ταυτότητας, της συνείδησης, της ελευθερίας και της αξίας. Αυτό το πρωτότυπο και διαφωτιστικό βιβλίο στοχεύει τόσο στη θεωρητική όσο και στην προσωπική κατανόηση, καθώς καταπιάνεται με ζητήματα κυριολεκτικά ζωής και θανάτου. "[...] ο Nagel γ...