Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Τα κείμενα που απαρτίζουν τον τόμο αυτό γράφτηκαν στο διάστημα μιας δωδεκαετίας περίπου και δημοσιεύονται εδώ κατά τη χρονολογική σειρά της συγγραφής τους έτσι ώστε να διακρίνεται η σταδιακή διαμόρφωση και επεξεργασία των απόψεων μου, η οποία εξ άλλου είναι εμφανής και εξ αιτίας της επανάληψης ορισμένων χωρίων και επιχειρημάτων. Στο Παράρτημα, τέλος, παραθέτω δύο Επιστολές, την πρώτη προς μια εφημερίδα και την δεύτερη προς ένα επιστημονικό περιοδικό, ενδεικτικές του τρόπου που θεωρώ ότι μπορεί κάποιος να εντοπίζει και να σχολιάζει -από τη σκοπιά της ηθικής- την επιστη...

Δύο αιώνες αφότου δημοσιεύθηκαν, τα ηθικά γραπτά του Kant εξακολουθούν να αποτελούν πρότυπο διανοητικής εργασίας και αντικείμενο θαυμασμού - εντούτοις, αρκετές σοβαρές κριτικές αναφορικά με τη συνοχή του Καντιανού εγχειρήματος παραμένουν άλυτες. Η Οnora O'Neill ανιχνεύει τις δήθεν ασυνέπειες που εμπεριέχει η προσπάθεια να συνδεθεί η Καντιανή ηθική με σύγχρονες αντιλήψεις περί της ορθολογικότητας, της πράξης, και των δικαιωμάτων. Όταν αποφευχθεί ο πειρασμός της ετεροχρονισμένης απλοποίησης της Καντιανής σκέψης, αναδύεται εμπρός μας μια εντυπωσιακά διαφορετική και ιδιαίτερα π...

Ο Καντ αποτελεί αναμφισβήτητα σταθμό στην ιστορία της ηθικής σκέψης. Έθεσε με νέο τρόπο τα ζητήματα, ανεκάλυψε καινούργιες απαντήσεις, κατόρθωσε να διανοίξει πρωτοποριακές προοπτικές για την ηθική, και όλα τούτα μέσα στο πλαίσιο μιας στερεής συστηματικής η οποία αναπτύσσει και καλύπτει το σύνολο των φιλοσοφικών προβλημάτων. Μολαταύτα και παρ' όλο τον ρηξικέλευθο είτε και επαναστατικό χαρακτήρα της ηθικής του, σε ορισμένα κεντρικά ζητήματα η θεωρία του αποτελεί μετεξέλιξη αντίστοιχων μεγάλων σταθμών της φιλοσοφικής παράδοσης, ιδίως του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, της Στοάς, του...

"Ασφαλώς δεν έχει ειπωθεί ποτέ σπουδαιότερος λόγος από τούτον τον καντιανό, που αποτελεί συνάμα και το περιεχόμενο ολόκληρης της φιλοσοφίας του: Όρισε εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου!" (Φρήντριχ Σίλλερ) Η καντιανή ηθική φιλοσοφία είναι αναμφίβολα, από κοινού με την αριστοτελική ηθική και τον ωφελιμισμό, μια από τις κυριότερες ηθικές θεωρίες. Εντούτοις δεν παύει να θέτει αρκετά ζητήματα τόσο ερμηνευτικά όσο και φιλοσοφικά. Ο Καντ αναπτύσσει μιαν εντελώς πρωτοποριακή ηθική, η οποία δεν αποβλέπει στην ατομική εγωιστική ευτυχία, αλλά στο να γίνει ο άνθρωπος ενεργητικά άξιος της...

"Στεγνό, σκοτεινό και ...πληκτικό." Αυτή ήταν η κριτική που έκανε ο ίδιος ο Καντ για την πρώτη του κριτική, την Κριτική του Καθαρού Λόγου - και εξόργισε τους φοιτητές από τότε που επέκτεινε τους χαρακτηρισμούς αυτούς και στο υπόλοιπο έργο του. Παρά την έκταση και το απαγορευτικό της περιεχόμενο, η ηθική φιλοσοφία του Καντ εξακολούθησε να τραβά την προσοχή κάθε σοβαρού στοχαστή της φιλοσοφίας.

Ελευθερία είναι να μπορείς να λες "ναι" ή "όχι". Ελευθερία είναι να αποφασίζεις, αλλά επίσης -μην το ξεχνάς- να συνειδητοποιείς ότι αποφασίζεις. Αυτό είναι το άκρως αντίθετο από το να παρασύρεσαι, όπως καταλαβαίνεις. Για να ξέρεις αν κάτι είναι πράγματι σωστό ή όχι, θα πρέπει μόνος σου να εξετάσεις σε βάθος αυτό που κάνεις. Η ελευθερία της επιλογής είναι αποκλειστικά δική σου, πράγμα που σημαίνει ότι κανείς δεν μπορεί να σε απαλλάξει από το να επιλέγεις και να ψάχνεις μόνος σου. Κάποια στιγμή πρέπει να ενηλικιωθείς, δηλαδή να γίνεις ικανός να ανακαλύψεις τη δική σου ζωή και...

Το βιβλίο του Thomas Nagel "Θανάσιμα ερωτήματα" ερευνά κάποια βασικά ζητήματα σχετικά με το νόημα, τη φύση και την αξία τής ανθρώπινης ζωής. Ερωτήματα για τη στάση μας απέναντι στο θάνατο, τη σεξουαλική συμπεριφορά, την κοινωνική ανισότητα, τον πόλεμο και την πολιτική εξουσία φαίνεται ότι οδηγούν στα πιο φιλοσοφικά θέματα της προσωπικής ταυτότητας, της συνείδησης, της ελευθερίας και της αξίας. Αυτό το πρωτότυπο και διαφωτιστικό βιβλίο στοχεύει τόσο στη θεωρητική όσο και στην προσωπική κατανόηση, καθώς καταπιάνεται με ζητήματα κυριολεκτικά ζωής και θανάτου. "[...] ο Nagel γ...

Είστε συντηρητικός ή φιλελεύθερος; Είμαστε ηθικά υποχρεωμένοι να δώσουμε τέλος στον κόσμο; Και τι το κακό έχει να φας την γάτα σου; Το βιβλίο "Θα τρώγατε την γάτα σας;" σας προκαλεί να εξετάσετε τα παραπάνω ερωτήματα καθώς και πολλά άλλα. Από τον Τζέρεμυ Στάνγκρουμ, συγγραφέας του "Ο γρίφος του Αϊνστάιν", αυτή είναι μια μοναδική συλλογή από κλασικά και σύγχρονα προβλήματα και παράδοξα που εγγυάται να αμφισβητήσετε τις προκαταλήψεις σας. Ο Στάνγκρουμ δημιουργεί μια σύγχρονη εκδοχή διάφορων διάσημων διλημμάτων, όπως και την ηθικότητα της αυτοκτονίας και την ηθική των...

Οι οικονομικές επιλογές γίνονται απο έναν "Άνθρωπο" -όχι από έναν ακρωτηριασμένον "οικονομικό άνθρωπο": Διότι ΩΦΕΛΕΙΑ δεν είναι μόνον όσα αγοράζονται, αλλά συχνότατα είναι και πλήθος από χαρές, η απόκτηση των οποίων προϋποθέτει επιλογές ζημιογόνες σε όρους χρηματικούς! Άσε που και ο Δαρβίνος μας είπε οτι μόνον εκείνες οι Ομάδες χιμπατζήδων απόχτησαν εξελικτικό πλεονέκτημα, όσες είχαν "εσωτερική συνοχή" (δηλαδή Ήθος). Και δέν είναι τυχαία η ετυμολογική ταυτότητα ανάμεσα στην Πίστη και στην Πίστωση: Πλήθος δράσεων παραγωγής πλούτου ("πίστωση") στηρίζονται σε στάσεις και πράξ...

Η ηθική φιλοσοφία του V. Jankelevitch αρνείται την ηθική της εξαγοράς και της μετάνοιας, μια κανονιστική δηλαδή ηθική, η οποία κατά βάση θέτει αξεπέραστους φραγμούς στην ελευθερία του ανθρώπινου όντος. Διότι το πρόβλημα του ηθικού όντος υπήρξε πάντα, και εξακολουθεί να είναι, η ελευθερία, η προϋπόθεση της οποίας είναι ο όρος εκ των ων ουκ άνευ της ηθικής. Και είναι ακριβώς γι' αυτόν το λόγο που το καλό και το κακό, οι δύο πόλοι της κανονιστικής ηθικής, ακυρώνονται μέσα στην ηθική της ελευθερίας, αφού, όπως γράφει ο συγγραφέας, "αν το κακό καταστρέφεται από μόνο του, είναι γ...

Yπάρχει, άραγε, ένα τέτοιο πράγμα όπως το ορθό και το επιλήψιμο; Αν ναι, τι είναι αυτό που κάνει μια πράξη να είναι ορθή ενώ μια άλλη να είναι επιλήψιμη; Υπάρχουν ηθικοί κανόνες καθολικής ισχύος ή μήπως ορισμένες πράξεις είναι ορθές σε ένα μέρος και επιλήψιμες σε κάποιο άλλο; Το βιβλίο διερευνά αυτές τις ερωτήσεις, καθώς και πολλές άλλες σχετικές ερωτήσεις, εισάγοντας τον αναγνώστη στις διάφορες φιλοσοφικές προσεγγίσεις της ηθικής φιλοσοφίας, συμπεριλαμβανομένων του ηθικού σχετικισμού, της αρετολογικής ηθικής, της Καντιανής ηθικής, της θεωρίας της θεϊκής προσταγής και της φ...

"Τελικώς, θα πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι ως ηθικό πρόσωπο -εάν θέλει, βέβαια, να είναι τέτοιο πρόσωπο- οφείλει να επιλέγει ελεύθερα τις αρχές του και, αισθανόμενος τις καθολικές επιταγές που συνεπάγονται, να πράττει σύμφωνα με αυτές μόνον. Η υποθήκη αυτή, που υπαγορεύεται από την ανάλυση του νοήματος της ηθικής γλώσσας, είναι το πολύ σπουδαίο όπλο που μπορεί να προσφέρει η ηθική φιλοσοφία στους ανθρώπους για την προστασία του ηθικού βίου των. Όσοι αδιαφορούν γι' αυτήν είναι άξιοι της τύχης των -της απώλειας της ηθικής αξιοπρέπειάς των".

Tελικώς, θα πρέπει να κατανοήσει κανείς ότι ως ηθικό πρόσωπο - εάν θέλει, βέβαια, να είναι τέτοιο πρόσωπο- οφείλει να επιλέγει ελεύθερα τις αρχές του και, αισθανόμενος τις καθολικές επιταγές που συνεπάγονται, να πράττει σύμφωνα με αυτές μόνον. H υποθήκη αυτή, που υπαγορεύεται από την ανάλυση του νοήματος της ηθικής γλώσσας, είναι το πολύ σπουδαίο όπλο που μπορεί να προσφέρει η ηθική φιλοσοφία στους ανθρώπους για την προστασία του ηθικού βίου των. Όσοι αδιαφορούν γι’ αυτήν είναι άξιοι της τύχης των -της απώλειας της ηθικής αξιοπρέπειάς των-

"Τα ζητήματα της επιχειρηματικής ηθικής και της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων εφιστούν ολοένα και περισσότερο την προσοχή του κοινού. Το βιβλίο αυτό ρίχνει άπλετο φως σε έναν τομέα που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή από τις επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα παρέχει χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές σε οργανισμούς για την ανάπτυξη και την εφαρμογή των δικών τους ηθικών προτύπων." George Cox Γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διευθυντικών Στελεχών

Η Κορίν Πελλυσόν δεν ασχολείται με τη φιλοσοφία μόνο για την απόλαυση που προσφέρουν οι ιδέες, η θεωρία και τα ποικίλα διανοητικά παιχνίδια. Ο στόχος της είναι πολιτικός: να αφυπνιστεί η συνείδηση των ανθρώπων ώστε να μετασχηματιστούν σταδιακά η κοινωνία, το μοντέλο ανάπτυξης και παραγωγής, η οργάνωση της εργασίας, ο τρόπος ζωής. Η Κορίν Πελλυσόν φοβάται το φάσμα της αποανθρωποποίησης που πλανάται πάνω από τις ζωές μας. Μπροστά σε αυτό τον τρομερό κίνδυνο, αναλαμβάνει την αποστολή να αγωνιστεί για έναν κόσμο κατοικήσιμο, προσαρμοσμένο στις οικολογικές απαιτήσεις και πιο δίκ...

Πως μπορούμε να μάθουμε τι σκέφτονται οι νέοι; Ρωτώντας τους. Απάντηση φαινομενικά απλή, που κρύβει όμως μια μεγάλη δυσκολία. Γιατί χρειάζεται να ξέρει κανείς να ρωτάει, χρειάζεται να ξέρει να μπαίνει στη θέση των νέων, να κερδίζει την εμπιστοσύνη τους. Να ακούει και συγχρόνως να συμβουλεύει, να εκφέρει γνώμη, να παίρνει θέση... Η "Ηθική της ανάγκης" μας προειδοποιεί για τις ανησυχίες αυτών που σύντομα θα κληρονομήσουν τις ευθύνες του κόσμου του αύριο. Ο μεγάλος Ισπανός φιλόσοφος και συγγραφέας του "Μιλώντας στο γιο μου για την ηθική και την ελευθερία" ξαναπιάνει το...