Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τους εαυτούς μας, ως ηθικά άτομα με καλούς τρόπους, συνοδεύεται συχνά από σκεπτικισμό, σχετικισμό, υποκρισία και μηδενισμό. Πολλοί φοβούνται ότι, σε έναν κόσμο χωρίς Θεό, η επιστήμη έχει αποκαλύψει το πραγματικό μας πρόσωπο: είμαστε πλάσματα, των οποίων τα γονίδιά τους επιβάλλουν να είναι εγωιστικά και να διαθέτουν ισχυρό αίσθημα φυλετικής ταυτότητας, ή ανταγωνιστικά και επιθετικά. Ο Simon Blackburn καταπιάνεται με τα μεγαλύτερα ηθικά διλήμματα γύρω από τη ζωή, το θάνατο, την επιθυμία, την ευτυχία και την ελευθερία, ενώ παράλληλα μας δείχνει τον...

Σπινόζα (Spinoza), Βικέντριος Βαρούχ. Μέγας Ιουδαίος φιλόσοφος (1632-1677). Εγγεννήθη εν Αμστελαδάμω και κατήγετο εξ Ιουδαίων μεταναστευσάντων εις Ολλανδίαν εξ Ισπανίας. Κατ' αρχάς προωρίζετο να γίνη ραββίνος, οι δε ομόθρησκοι αυτού εστήριζον επ' αυτού πολλάς και μεγάλας ελπίδας. Αλλ' αι ιδέαι αυτού καθίστανται από έτους εις έτος ελευθερώτεραι και απεκρυσταλλώθησαν τέλος εν τη "Θεολογικό- πολιτική πραγματεία" αυτού. Εν τω συγγράμματι αυτού τούτω απαιτεί ανεξιθρησκείαν, ελευθερίαν σκέψεως και λόγου όσον αφορά την θρησκείαν και ιστορικήν κριτικήν της αγίας Γραφής. Αι προσπάθε...

Η "Ηθική" είναι το έργο που συνέγραφε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και άφησε ανολοκλήρωτο ο "αναρχικός πρίγκιπας" Πιοτρ Κροπότκιν (1842-1921). Γράφει στα "Απομνημονεύματά" του ο επαναστάτης (τροτσκιστής) Βίκτορ Σερζ: "Τον Φεβρουάριο του 1821 πέθανε στο Ντιμίτροβο ο γηραιός Κροπότκιν. Δεν είχε θελήσει να τον επισκεφθώ, επειδή φοβόμουν μια οδυνηρή συνάντηση. Πίστευε ακόμη ότι οι μπολσεβίκοι είχαν πάρει χρήματα από τους Γερμανούς κτλ. Ξέροντας ότι ζούσε μες στο κρύο και στο σκοτάδι, γράφοντας την "Ηθική" και παίζοντας για ξεκούραση λίγο πιάνο, του είχαμε στείλει, οι φίλοι...

Η "Ηθική" είναι έργο ζωής του Σπινόζα. Περιέχει τα θεμέλια, την ουσία και το μεγαλύτερο μέρος της σκέψης του: μεταφυσική, φυσική, γνωσιολογία, ανθρωπολογία, ψυχολογία, ηθική (συν στοιχεία θρησκειολογίας και πολιτικής). Ο συγγραφέας θέτει ως στόχο όχι μόνο να εκθέσει, αλλά και να αποδείξει "με γεωμετρικό τρόπο" τη φύση και τη συναρμογή των πραγμάτων. Αγωνίζεται να αναδείξει την ύψιστη ενότητα του Όντος εντάσσοντας όλα τα επιμέρους αντικείμενα γνώσης σε ένα συμπαγές και αυστηρά δομημένο φιλοσοφικό σύστημα. Η φύση και ο Θεός, η ύλη και το πνεύμα, η έκταση και η σκέψη, ο κόσμος...

Το θέμα εδώ έχει πρακτικό χαρακτήρα: με ποιά μέτρα και προς ποιούς σκοπούς ρυθμίζει ο άνθρωπος την ατομική και συλλογική του ζωή. Με άλλα λόγια: ποιά είναι και σε τί κατατείνει η ανθρώπινη αρετή. Αλλά η εξέτασή του γίνεται με τρόπο καθαρά θεωρητικό. Αυτό σημαίνει ότι ο στοχαστής που φιλοσοφεί απάνω στο ηθικό πρόβλημα, δεν έχει την πρόθεση να φρονηματίσει τους άλλους, αλλά να συλλάβει θεωρητικά και κριτικά ν' αποσαφηνίσει την ουσία της αρετής. Το "λόγον διδόναι", της φιλοσοφίας γενικά, άρα και της ηθικής φιλοσοφίας η τάση, είναι μια ορισμένη κατεύθυνση στην κίνηση του πνεύμα...

Σπινόζα (Spinoza), Βικέντριος Βαρούχ. Μέγας Ιουδαίος φιλόσοφος (1632-1677). Εγγεννήθη εν Αμστελαδάμω και κατήγετο εξ Ιουδαίων μεταναστευσάντων εις Ολλανδίαν εξ Ισπανίας. Κατ' αρχάς προωρίζετο να γίνη ραββίνος, οι δε ομόθρησκοι αυτού εστήριζον επ' αυτού πολλάς και μεγάλας ελπίδας. Αλλ' αι ιδέαι αυτού καθίστανται από έτους εις έτος ελευθερώτεραι και απεκρυσταλλώθησαν τέλος εν τη "Θεολογικό- πολιτική πραγματεία" αυτού. Εν τω συγγράμματι αυτού τούτω απαιτεί ανεξιθρησκείαν, ελευθερίαν σκέψεως και λόγου όσον αφορά την θρησκείαν και ιστορικήν κριτικήν της αγίας Γραφής. Αι προσπάθε...

Η "Ηθική" του Σπινόζα είναι βιβλίον πραγματευόμενον περί ηθικής, ηθικής ατομικής και ηθικής κοινωνικής. Και η Ηθική του Σπινόζα έχει τούτο το μέγα προσόν, ότι δεν είναι η ηθική του οίκτου και της απαρνήσεως των εγκοσμίων. Εάν λ.χ. ο Μετσνικώφ καταλήγει εις το συμπέρασμα ότι ο οίκτος είναι ως επί το πλείστον η αντίδρασις εναντίον μεγάλου τινός κακού και ότι τούτου εξαφανιζομένου ο οίκτος είναι όχι μόνον ανωφελής αλλά και βλαβερός, ο Σπινόζα δεν είναι λιγότερο αυστηρός υπό την άποψιν αυτήν, χαρακτηρίζων τον οίκτον ως ανωφελή και κακόν, εξορίζων δε αυτόν τελείως από τον βίον τ...

Πώς παίρνονται οι αποφάσεις; Είναι ίδιες όλες οι μέθοδοι ηθικής λήψης απόφασης; Εάν κάποιος είναι ηθικό άτομο και οι αποφάσεις του θα είναι ηθικές; Πώς μπορεί να ξέρει κάποιος εάν η πράξη του είναι ηθική; Εάν κάποιος διαπιστωθεί ότι δεν ενεργεί ηθικά πώς μπορούμε να παρέμβουμε ώστε να τον κάνουμε να ενεργεί ηθικά; Η λειτουργία ενός κοινωνικού συνόλου, όπως το σχολικό και ο αθλητισμός, είναι αποτέλεσμα λήψης αποφάσεων. Η λήψη αποφάσεων, ωστόσο, παραπέμπει σε συμπεριφορές γι' αυτό είναι φυσικό να δημιουργούνται ερωτήματα παρόμοια με τα παραπάνω. Η «ηθική αγωγή» είναι έ...

Το κείμενο αποτελεί το καταληκτικό 20ό κεφάλαιο του βιβλίου του J. Glover, "Causing Death and Saving Lives: The Moral Problems of Abortion, Infanticide, Suicide, Euthanasia, Capital Punishment, War and Other Life-or-death Choices" Penguin Books 1990, σ. 286-297.

Oι ραδιοφωνικές συνομιλίες που περιλαμβάνει αυτός ο τόμος, μεταξύ του Λεβινάς και του Φιλίπ Nεμό, ηχογραφήθηκαν και μεταδόθηκαν από τη Φρανς-Kυλτύρ κατά τον Φεβρουάριο-Mάρτιο 1981. Συγκροτούν μια βραχύλογη παρουσίαση της φιλοσοφίας του Eμμανουήλ Λεβινάς η οποία, εν συνόλω, θα μπορούσε να λάβει τον τίτλο "Hθική και άπειρο". Oι δέκα συνομιλίες παρακολουθούν την ανάπτυξη της σκέψης του Λεβινάς από τα χρόνια των σπουδών του έως τα πιο όψιμα άρθρα τα οποία αφιέρωσε στο ζήτημα του Θεού περνώντας από δύο σύντομα αλλά σημαντικά βιβλία: "Aπό την ύπαρξη στο υπάρχον", "O χρόνος και το...

Η ηθική είναι ζήτημα που απασχολεί συστηματικά την ανθρώπινη σκέψη από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, όσον δε αφορά στην ιατρική πράξη, κανόνες και "αλγόριθμοι" δεοντολογίας διατυπώθηκαν ήδη από τον Ιπποκράτη. Σήμερα οι απαιτήσεις για την εφαρμογή τους έχουν αυξηθεί, θεραπευτικά πρωτόκολλα εφαρμόζονται με ολοένα και μεγαλύτερη αυστηρότητα, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι ιατροί να αισθάνονται ότι οι ηθικές επιλογές τους σε συγκεκριμένες περιπτώσεις περιορίζονται ή καταπιέζονται. Το παρόν βιβλίο καταπιάνεται με την ηθική και τη δεοντολογία στην ψυχιατρική κλινική πράξη, φιλο...

Το μάθημα της Εducation morale (Ηθικής και Εκπαίδευσης) είναι το πρώτο μάθημα πάνω στην Επιστήμη της εκπαίδευσης που έκανε ο Durkheim στη Σορβόννη, το 1902-1903. Το πρώτο μέρος του μαθήματος είναι αυτό που ο Durkheim άφησε πιο ολοκληρωμένο πάνω σε αυτό που λέμε "θεωρητική ηθική": θεωρία των υποχρεώσεων, του καλού, της αυτονομίας. Ένα μέρος των μαθημάτων παρουσιάστηκε στο "Ο καθορισμός της ηθικής πράξης" που δημοσιεύτηκε στο Bulletin de la Societe francaise de Philosophie του 19064 και επανεκδόθηκε στον τόμο με τίτλο: Philosophie et sociologie (1924)5. Οι ίδιες ερωτήσεις ξα...

Η εκπαίδευση δεν θα έπρεπε να ταυτίζεται αποκλειστικά με την απόκτηση γνώσεων και την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Το σχολείο θα έπρεπε να επιτελεί και έναν άλλο ρόλο: αυτόν της ηθικής αγωγής. Επιπλέον, η έξαρση της βίας, οι κοινωνικές διακρίσεις, αλλά και οι πολιτικές εντάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο μας υποχρεώνουν να επαναθεωρήσουμε την ηθική κρίση της εποχής και τις επιπτώσεις της στο χώρο της εκπαίδευσης. Ο συλλογικός αυτός τόμος, λοιπόν, αποτελεί μια απόπειρα εμπλουτισμού του διαλόγου πάνω στο ζήτημα της ηθικής αγωγής στην εκπαίδευση. Επισημαίνει τις έντονες προκλήσεις κα...

Η εκπαίδευση δεν θα έπρεπε να ταυτίζεται αποκλειστικά με την απόκτηση γνώσεων και την ανάπτυξη δεξιοτήτων. Το σχολείο θα έπρεπε να επιτελεί και έναν άλλο ρόλο: αυτόν της ηθικής αγωγής. Επιπλέον, η έξαρση της βίας, οι κοινωνικές διακρίσεις, αλλά και οι πολιτικές εντάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο μας υποχρεώνουν να επαναθεωρήσουμε την ηθική κρίση της εποχής και τις επιπτώσεις της στο χώρο της εκπαίδευσης. Ο συλλογικός αυτός τόμος, λοιπόν, αποτελεί μια απόπειρα εμπλουτισμού του διαλόγου πάνω στο ζήτημα της ηθικής αγωγής στην εκπαίδευση. Επισημαίνει τις έντονες προκλήσεις κα...

Η ηθική κερματίζει τα νοητά είδωλα και καθιστά τους όρους άτμητο, άφθαρτο, αδιάστατο, αναντιπαράστατο θετικότατους, πεμπτουσία κοινωνίας στην ενότητα. Ήδη και η αγάπη που αγγέλλεται ως οικουμενική συμπάθεια καθοράται ως καθαρότητα, ως απέραντη οντολογική διαφάνεια του ηθικού, ως απόλυτο πλήρωμα το οποίο θραύεται υπό μορφές καθαρότητας, δεκτικότητας, προσφοράς, θυσίας. Να γιατί αυξάνεται όποιος κατεδαφίζει το ειδωλικό του εγώ, όποιος τρέφεται προσφερόμενος. Μόνο ηθικά ο άνθρωπος αναγνωρίζεται στη γνησιότητά του. Ο όρος ηθική, βεβαρυμένος από χρησιμοθηρικές και ευδαιμονιστ...

Στις μέρες μας παρατηρείται το παράδοξο από τη μια να στηλιτεύουμε το έλλειμμα ηθικής που ταλανίζει τις σχέσεις μας και από την άλλη ο ηθικός προβληματισμός να γνωρίζει εντυπωσιακή άνθιση στις επιστήμες και τα επαγγέλματα. Γιατί άραγε να συμβαίνει αυτό; Αυτή η έκρηξη της εφαρμοσμένης πλευράς της ηθικής θα μπορέσει να μας βοηθήσει να ζήσουμε καλύτερα ή μήπως όχι, αφού το να προσπαθούμε να εξηγήσουμε τι είναι καλό για να δείξουμε πώς πρέπει να ζούμε θα είναι πάντοτε κάτι το διαφορετικό από το να καταγινόμαστε με οριακές περιπτώσεις και διλήμματα αναλύοντας το νόημα των ηθικών...

Είναι δυνατόν να δικαιολογηθεί η κανονιστική σχέση ηθικής και πολιτικής; Αν ναι, υπό ποιες προϋποθέσεις και με ποια κριτήρια; Το βιβλίο ξεκινά από αυτό το ερώτημα και αναζητεί τη δυνατότητα δικαιολόγησης των πεποιθήσεων έξω από το πεδίο της απλής και συχνά δογματικής βεβαιότητας. Η έρευνα, κινούμενη στον χώρο της πολιτικής φιλοσοφίας, εξετάζει κριτικά τις θεωρίες τού καντιανής εμπνεύσεως φιλελευθερισμού του John Rawls, του αντιφιλελεύθερου και σχετικιστικού κοινοτισμού του Michael Sandel αλλά και του Alasdair MacIntyre, καθώς και του νεοφιλελευθερισμού του Robert Nozick. Ο...

Είναι δυνατόν να διασωθεί η ηθική ακεραιότητα του ανθρώπου μέσα στη ζούγκλα της ελεύθερης αγοράς; Με άλλα λόγια, είναι δυνατόν να συμβιβαστεί η έννοια της ηθικής με την έννοια της οικονομίας, του μάρκετινγκ και του εμπορίου; Ο πρωτοπόρος Τούρκος οικονομολόγος Ερόλ Ουσέρ υποστηρίζει ότι όχι μόνο η ηθική και η οικονομία δεν είναι έννοιες ασύμβατες αλλά ότι, επιπλέον, το να τηρεί κανείς ορισμένες θεμελιώδεις ηθικές αρχές μπορεί να οδηγήσει μια επιχείρηση σε αυξημένη κερδοφορία, ανάπτυξη και ευρωστία. Στην καρδιά της παγκόσμιας κρίσης, ο Ουσέρ εντοπίζει τις παθογένειες τ...

Πως μπορούμε να μάθουμε τι σκέφτονται οι νέοι; Ρωτώντας τους. Απάντηση φαινομενικά απλή, που κρύβει όμως μια μεγάλη δυσκολία. Γιατί χρειάζεται να ξέρει κανείς να ρωτάει, χρειάζεται να ξέρει να μπαίνει στη θέση των νέων, να κερδίζει την εμπιστοσύνη τους. Να ακούει και συγχρόνως να συμβουλεύει, να εκφέρει γνώμη, να παίρνει θέση... Η "Ηθική της ανάγκης" μας προειδοποιεί για τις ανησυχίες αυτών που σύντομα θα κληρονομήσουν τις ευθύνες του κόσμου του αύριο. Ο μεγάλος Ισπανός φιλόσοφος και συγγραφέας του "Μιλώντας στο γιο μου για την ηθική και την ελευθερία" ξαναπιάνει το...