Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κάτι απίστευτο συμβαίνει στις μέρες μας: οι δύο αξίες τις οποίες επικαλούμαστε συνεχώς, οι δύο αρχές που προβάλλουμε μονίμως, ήτοι η ανθρωπιά και ο ίδιος ο άνθρωπος, τίθενται υπό αμφισβήτηση και απειλούνται με πλήρη ισοπέδωση. Τι είναι τελικά το ανθρώπινο είδος; Πώς μπορεί να προσδιοριστεί ο άνθρωπος; Αναρίθμητες συζητήσεις και διαφωνίες έχουν προκαλέσει οι τρεις επαναστάσεις -οικονομική, αριθμητική, γενετική- που μας πολιορκούν σήμερα και των οποίων όλοι βιώνουμε τις συνέπειες. Από την εξέλιξη της βιοτεχνολογίας μέχρι τη διεύρυνση του κυβερνοχώρου, από τους γενετικούς χειρ...

Ο φιλελευθερισμός, γεννήθηκε από την ανάγκη να βρεθεί μια πολιτική διέξοδος από τους τρομερούς θρησκευτικούς εμφύλιους πολέμους που ερήμωσαν την Ευρώπη κατά τον 16ο και 17ο αιώνα. Εξ ου και η πολύ κατανοητή δυσπιστία των φιλελεύθερων προς κάθε "ιδεολογία του Καλού", καθώς και η επιθυμία τους να πιστεύουν σε μια κοινωνία αξιολογικά ουδέτερη, που διέπεται από τους απρόσωπους μηχανισμούς του Δικαίου και της Αγοράς. Το ζήτημα είναι ότι, αποφασίζοντας να αποβάλουμε κάθε αναφορά σε κοινά αποδεκτές ηθικές αξίες, σκοτώνουμε επίσης ό,τι ο Όργουελ ονόμαζε "common decency", δηλαδή...

Οι ιδέες μου για την προέλευση των ηθικών μας προ- καταλήψεων -γιατί αυτό ακριβώς πραγματεύομαι σε τούτο το πολεμικό έργο -παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά διακριτικά και λακωνικά, σ' εκείνη τη συλλογή αφορισμών με τον τίτλο "Ανθρώπινο, Πολύ Ανθρώπινο: Ένα βιβλίο για Ελεύθερα Πνεύματα". Είχα αρχίσει τη σύvταξη του έργου στο Σορέντο, κάποιο χειμώνα που μου έτυχε να σταματήσω εκεί σαν τον ταξιδιώτη που ξαποσταίνει κάπου, και να αγκαλιάσω με το βλέμμα την απέραντη και επικίνδυνη χώρα που είχε διασχίσει το πνεύμα μου ως τότε. Ήταν τον χειμώνα του 1876-77 . Οι καθαυτές ιδέες μου όμ...

Τι είναι η ειρωνεία; Ποιες είναι οι μορφές που παίρνει; Ποιες, επίσης, είναι οι παγίδες που στήνει αλλά και την απειλούν; Ερωτήσεις πολύ λεπτές, στις οποίες ο συγγραφέας απαντά, όχι χωρίς ειρωνεία, με τη βοήθεια πάμπολλων παραδειγμάτων που δείχνουν την απέραντη μουσική και φιλοσοφική του παιδεία. Συνοπτικά, τι είναι η ειρωνεία, αν όχι η συνείδηση αλλά συνείδηση ήσυχη και χαρούμενη, ευδιάκριτη από την υποκρισία; Δεν υπάρχει χιούμορ χωρίς αγάπη, ούτε ειρωνεία χωρίς ευθυμία. Η ειρωνεία, κοντολογίς, σώζει ό,τι γίνεται να σωθεί. Για τις ψευδαισθήσεις είναι θανατηφόρα· παντού στ...

Ένα βιβλίο κλασικό της νεοελληνικής γραμματείας (μεταφρασμένο στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ρουμανικά) επανεκδίδεται σε βελτιωμένη έκδοση από τον Ίκαρο. Είναι η πρώτη στη βιβλιογραφία απόπειρα να αντληθεί μια εκδοχή ήθους και Ηθικής όχι από συμβατικές σκοπιμότητες χρηστικής ωφελιμότητας, κοινωνικής αναγκαιότητας ή ψυχολογικών ναρκισσικών απαιτήσεων, αλλά από οντολογικές ερμηνευτικές προτάσεις. Να συνδεθεί το ήθος με στόχους υπαρκτικής γνησιότητας, αποφυγής των ποικίλων μορφών αλλοτρίωσης- υποδούλωσης του ανθρώπου. Ένα βιβλίο τολμηρής αντιπαράθεσης με αρτηριοσκληρωτικές συμ...

Για τους Έλληνες το Ήθος υπήρξε πάντοτε ιδιότητα θεϊκής προέλευσης, την οποία ο άνθρωπος αποκτούσε, αφού αποδείκνυε την βαθιά του αγάπη προς τον πνευματικό του εαυτό και δι' αυτού προς την ανθρωπότητα και την πρόοδο του πολιτισμού.

Το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, ειδικά μετά το 1968, η ηθική σκέψη, στις περισσότερες χώρες της Δύσης, απαξιώθηκε και περιέπεσε σε ανυποληψία. Την απαξίωση αυτή δεν τη συναντάμε μόνο στο διανοητικό πεδίο, τη συναντάμε επίσης και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, με όλο εκείνο το κίνημα αμφισβήτησης, σεξουαλικής απελευθέρωσης, ηδονισμού και καθημερινού, χαρούμενου μηδενισμού. Η απαξίωση της ηθικής δεν άφησε ανεπηρέαστη και την Ορθόδοξη θεολογία. Η θεολογία των Ρώσων της Διασποράς και η θεολογία του '60 στην Ελλάδα, που εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από την πρώτη, ταυτίζουν την η...

Η ηθική, η πολιτική, η εκπαίδευση και η τέχνη είναι οι τέσσερις τομείς στους οποίους επικεντρώνεται αυτό το βιβλίο. Ο συγγραφέας συμμερίζεται την απαισιοδοξία ή και την απελπισία διανοητών όπως ο Baudelaire, o Nietzche, η Hannan Arendt, ο Charles Taylor ή ο George Steiner κ.α., υποδεικνύοντας -πιο συχνά καταγγέλοντας- την ολέθρια κρίση που πλήττει την ευρωπαϊκή νεωτερική και μετανεωτερική ταυτότητα. Αυτή, έχοντας απελευθερωθεί από τις πάγιες υπερβατικές αρχές, καταλήγει σταδιακά σε έναν γενικευμένο σχετικισμό, ακόμα και μηδενισμό, ο οποίος αποδίδεται με όρους "κρίσης του ν...

Ανθρώπινα δικαιώματα, βιοηθική, σεβασμός του άλλου: η ηθική είναι σήμερα της μόδας. Όμως, οι αξίες της (ο άνθρωπος, ο άλλος, η ζωή) παραείναι γενικές και δεν επιτρέπουν να σκεφτούμε τις μοναδικές καταστάσεις. Κόντρα στο ρεύμα μιας ηθικής αρχών, που διαπρέπει κυρίως στο να καταγγέλλει παντού ένα ριζικό Κακό, μια ηθική των συγκεκριμένων αληθειών- αληθειών της πολιτικής, επιστήμης, της τέχνης και του έρωτα- θα μας επέτρεπε να ταυτοποιήσουμε διαφορετικά το Κακό, ώστε να μπορέσουμε να το αντιμετωπίσουμε.

Το 2003, όταν απεβίωσε, ο Bernard Williams θεωρούνταν ήδη ένας από τους σπουδαιότερους φιλοσόφους της γενιάς του. Το έργο του χαρακτηρίζεται από έναν ασυνήθη συγκερασμό επίμονης έρευνας, φαντασίας, εμβρίθειας, αλλά και ανθρωπισμού. Κατά γενική ομολογία, η "Ηθική και τα όρια της φιλοσοφίας" είναι από τα πιο σημαντικά συγγράματα του Bernard Williams και κλασικό εγχειρίδιο στο πεδίο της ηθικής φιλοσοφίας. Παρέχοντας μια εμπεριστατωμένη κριτική αυτού που ο Williams αποκαλεί "ηθικότητα, ο ιδιόμορφος θεσμός", ο συγγραφέας αντλεί υλικό από την αρχαία Ελλάδα και επαναπροσανατολίζε...

Η "διχοτόμηση" οικονομικών και ηθικής κυριαρχεί. Εκλαμβάνουμε τα οικονομικά ως θετική επιστήμη, ανεξάρτητη από τη φιλοσοφία, ενώ ήταν κομμάτι της. Παγιδευτήκαμε στην αντίληψη πως οικονομικά και ηθική είναι δύο μη εφαπτόμενα πεδία, ενώ στην πράξη κανένα δεν μπορεί να αποφύγει τις συνέπειες του άλλου. Η απόσταση ηθικής και πολιτικής μεγάλωσε και καθορίζεται από πίστη σε μια ιδέα "φυσικής τελειότητας" της αγοράς που αρνείται την ελεύθερη βούληση, προσδίδοντας προορισμό στην εξέλιξη, αντίθετα από τον Δαρβίνο. Νέες ηθικές θεωρίες αντέστρεψαν τις προηγούμενες αλλάζοντας τους αυτο...

Η εμπειρία και η γνώση πρέπει να μεταφράζονται σε πρακτική αποτελεσματικότητα για το πώς πρέπει να βελτιώνονται τα πράγματα, έτσι ώστε η αξία της οικονομίας να μην εκφράζει την διχασμένη συνείδηση του ανθρώπου. Να παντρεύεται με την αξία της Δημοκρατίας και να την υπηρετεί με κατεύθυνση την ενότητα του ανθρώπου με τον εαυτό του και τους γύρω του. Σε μικρή και μεγάλη κλίμακα αυτό λέγεται Δικαιοσύνη, καθώς η Δικαιοσύνη αποτελεί την προπαιδευτική της Ανάπτυξης. Σε μια εποχή σαν την σημερινή, κάτω από τον αστερισμό του εκμηδενισμού της ύπαρξης του ανθρώπου, δεν δικαιούσαι να...

Ο οίκτος είναι ένα προβληματικό ζήτημα. Το συναίσθημα που βρίσκεται στην καρδιά της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας έχει προκαλέσει έντονη διαμάχη τόσο στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα όσο και στη νεώτερη Ευρώπη. Ορισμένοι νεώτεροι φιλόσοφοι, ασπαζόμενοι το γενικό ήθος των Ελλήνων τραγικών ποιητών, υποστηρίζουν ότι ο οίκτος είναι ένα πολύτιμο κοινωνικό συναίσθημα χωρίς το οποίο θα ήταν δύσκολο να ιδρυθούν σωστές πολιτικές κοινότητες. Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσώ, αφιερώνοντας ένα ολόκληρο βιβλίο, τον Αιμίλιο, στον οίκτο και στον κοινωνικό του ρόλο, συνδέει στενά αυτό το συναίσθημα με την ίδια...