Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το χαμένο έργο "Περί αλυπίας" του Γαληνού ανακαλύφθηκε μόλις πριν λίγα χρόνια, το 2005, στη Θεσσαλονίκη, στη Μονή Βλατάδων, από τον νεαρό Γάλλο ερευνητή Antoine Pietrobelli, που έτυχε να εργάζεται εκεί. Το θέμα του Γαληνού είναι η αποφυγή της θλίψης με τη βοήθεια της φιλοσοφίας. Η απώλεια, η κακοδαιμονία, οι συμφορές που μας τυχαίνουν και μας βυθίζουν στη στενοχώρια, για τους Έλληνες φιλοσόφους δεν ήταν παρά προκλήσεις - ευκαιρίες να επιβεβαιώσουν την αποτελεσματικότητα των όπλων τους, κάνοντας πράξη τη θεωρία τους. Ο Γαληνός περιγράφει σε ένα φίλο του το μέγεθος της συμ...

"...πολλές φορές, συγχισμένοι από την επιτίμηση δεν αντιλαμβάνονται τη φρόνηση. Κάποτε νομίζουν ότι ο θεραπευτής παραλογίζεται επιτιμώντας τους ενώ δεν έχουν σφάλει, ή ότι παρέβλεψε κά­τι από αυτά που ακόμη και ένας σοφός ενδέχεται να παραβλέψει, ή ότι είναι μεν πιο συνετός, αλλά δεν τους αγαπά ή τους μισεί ή τους φθονεί..." Ένα μικρό απόσπασμα μιας πρώιμης, αρχαιοελληνικής ψυχοθεραπευτικής πραγματείας. Η επικούρεια μέθοδος της παρρησίας, μακρυνός πρόγονος της ψυχανάλυσης, απαιτούσε "να λέγονται όλα από όλους", στα πλαίσια ομαδικών συνεδριών. Στο "Περί παρρησίας του Φιλ...

Παραδοξογραφία ονομάζεται ένα ιδιαίτερο είδος της αρχαιοελληνικής γραμματείας το οποίο ασχολείτο με την καταγραφή κάθε λογής αξιοθαύμαστων και εντυπωσιακών πραγμάτων (παράδοξα, θαυμάσια), τα οποία προέρχονταν από τον χώρο της φύσης, των ανθρώπινων επιτευγμάτων, της ιστορίας και της μυθολογίας και ξέφευγαν από τα πλαίσια της καθιερωμένης λογικής τάξης και της κοινής εμπειρίας, προκαλώντας έκπληξη και θαυμασμό. Τα ενδιαφέροντα των παραδοξογράφων κάλυπταν ένα ευρύ πεδίο, από τα φυσικά φαινόμενα, τη ζωολογία, τη βοτανολογία, τη γεωλογία και την υδρογραφία έως τα περίεργα έθιμα...

Στον 2ο τόμο των Παραδοξογράφων περιλαμβάνονται τα αποσπάσματα και τα έργα των παραδοξογράφων της ύστερης αρχαιότητας (2ος αι. π.Χ. - 5ος αι. μ.Χ.). Κορυφαία θέση ανάμεσά τους έχει το παραδοξογραφικό έργο του ιστορικού Φλέγωνα από τις Τράλλεις, το οποίο ασχολείται με διάφορα παράδοξα από το χώρο του υπερφυσικού, όπως εμφανίσεις φαντασμάτων νεκρών, γεννήσεις ερμαφρόδιτων, ανευρέσεις γιγαντιαίων σκελετών, τερατογενέσεις, γεννήσεις μεγάλου αριθμού πολυδύμων, παιδιά που γέρασαν πρόωρα, ανευρέσεις κενταύρων. Επίσης συμπεριλαμβάνεται το έργο του Φλέγωνα το οποίο απαριθμεί τους αν...

Η Σπάρτη ηττημένη από τους Θηβαίους του Επαμεινώνδου βρίσκεται σε δεινή θέση. Οι εταίροι την εγκαταλείπουν και την συμβουλεύουν να συνθηκολογήση, καθώς οι εχθροί είναι προ της πόλεως. Ένας νεαρός Λακεδαιμόνιος, ο Αρχίδαμος, πείθει μέσω του λόγου τούτου την πόλι να δώση την υστάτη μάχη.

...πολλές φορές οι ντροπαλοί κάνουν τα ίδια λάθη µε τους ξεδιάντροπους, οι πρώτοι όµως, στενοχωρούνται και υποφέρουν για ό,τι αδιάντροπο κάµουν, ενώ οι δεύτεροι, ευχαριστούνται µε τις αδιαντροπιές τους...

Στον 2ο τόμο περιλαμβάνεται ο Ευβοϊκός λόγος του Δίωνα, ένα από τα κορυφαία δείγματα της τέχνης του λόγου αυτής της εποχής. Ο λόγος αυτός έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς περιγράφει με γλαφυρό τρόπο την ειδυλλιακή ζωή των ανθρώπων της υπαίθρου, ενώ καταδεικνύει και πολλά φαινόμενα κοινωνικής, ηθικής, ακόμα και πολιτικής παρακμής τα οποία φαίνεται ότι ταλαιπωρούσαν τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία εκείνης της περιόδου και πιθανώς συνέβαλαν στη σταδιακή αποδυνάμωσή της. Στον ίδιο τόμο περιλαμβάνονται και ορισμένοι λόγοι με διαλογική μορφή όπου συνομιλητής είναι ο Διογένης ο Κυνικός,...

Στον 3ο τόμο περιλαμβάνονται οι σημαντικότατοι λόγοι του Δίωνα που έχουν τον τίτλο Τρωικός και Ολυμπικός. Στον πρώτο από αυτούς ο Δίων ασκεί σφοδρή κριτική στον Όμηρο και υποστηρίζει ότι διαστρεβλώνει τα γεγονότα του Τρωικού Πολέμου στην προσπάθειά του να γίνει αρεστός στους βασιλείς των Αχαιών. Σύμφωνα με την πραγματική εκδοχή των γεγονότων, την οποία υποστηρίζει ότι πληροφορήθηκε από κάποιον Αιγύπτιο ιερέα, ο Πάρης δεν έκλεψε την Ελένη, αλλά την πήρε νόμιμα από τους γονείς και τους αδερφούς της, ως ισχυρός βασιλιάς της Ασίας. Προσβεβλημένοι οι υπόλοιποι Έλληνες μνηστήρες,...

Στον 4ο τόμο του Δίωνα περιλαμβάνεται μια σειρά λόγων με διαλογική μορφή, οι οποίοι εκφράζουν τον φιλοσοφικό προβληματισμό του συγγραφέα σχετικά με διάφορα ηθικά ζητήματα. Θέματα όπως η δουλεία και η ελευθερία, η πλεονεξία, η ευδαιμονία, η συμπεριφορά των ανθρώπων στα συμπόσια και ο αθλητισμός αντιμετωπίζονται από φιλοσοφική σκοπιά και διερευνάται η σχέση τους με την ηθική εξύψωση και την αρετή του ανθρώπου, σύμφωνα πάντα με το Κυνικό και Στωικό φιλοσοφικό πρότυπο, τα οποία συνδύαζε ο Δίων στη ζωή του.

Ο ρήτορας-πολιτικός, σοφιστής και φιλόσοφος Δίων, ο επονομαζόμενος Προυσαεύς ή Χρυσόστομος (αρχαιοελληνική προσωνυμία που δήλωνε τον έχοντα "χρυσό στόμα", δηλαδή τον δεινό ρήτορα), έζησε μεταξύ 40-120 μ.Χ. Γεννήθηκε στην Προύσα της Βιθυνίας και καταγόταν από επιφανή οικογένεια, της οποίας τα μέλη είχαν το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη. Σπούδασε ρητορική στην πατρίδα του, ενώ περί το 70 μετέβη στη Ρώμη, όπου διδάχτηκε τη φιλοσοφία κοντά στον Στωικό Μουσώνιο Ρούφο. Γύρω στο 85 εξορίστηκε από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό. Υιοθέτησε τότε το Κυνικό πρότυπο του περιπλανώμενου ζητιάνου...

Ο ρήτορας-πολιτικός, σοφιστής και φιλόσοφος Δίων, ο επονομαζόμενος Προυσαεύς ή Χρυσόστομος (αρχαιοελληνική προσωνυμία που δήλωνε τον έχοντα "χρυσό στόμα", δηλαδή τον δεινό ρήτορα), έζησε μεταξύ 40-120 μ.Χ. Γεννήθηκε στην Προύσα της Βιθυνίας και καταγόταν από επιφανή οικογένεια, της οποίας τα μέλη είχαν το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη. Σπούδασε ρητορική στην πατρίδα του, ενώ περί το 70 μετέβη στη Ρώμη, όπου διδάχτηκε τη φιλοσοφία κοντά στον Στωικό Μουσώνιο Ρούφο. Γύρω στο 85 εξορίστηκε από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό. Υιοθέτησε τότε το Κυνικό πρότυπο του περιπλανώμενου ζητιάνου...

... Στις θρησκευτικές γιορτές και στους διάφορους αγώνες, στο θέατρο και στα συμπόσια, στις συνεδρίες της εκκλησίας του δήμου και της βουλής, στα δικαστήρια και στην αγορά, όπως και σε ορισμένα καταστήματα, δηλ. κουρεία, καπηλειά (παντοπωλεία), σκιραφεία (="κυβευτήρια") οι πολίτες συζητούσαν για πρόσωπα ή πράγματα της δημόσιας αλλά και της καθημερινής ζωής· στις συναναστροφές αυτές δεν έλειπε το χιούμορ. Το χιούμορ των αρχαίων Ελλήνων καταλαβαίνει επίσης κανείς αν γνωρίζει πόσο κοντά αισθάνονταν (όπως άλλωστε και είναι) την χαρά με τη λύπη, την ευτυχία με την δυστυχία, τ...

Οι "Ιεροί λόγοι" του ρήτορα Αίλιου Αριστείδη (117-180/181 μ.Χ.) αποτελούν, ίσως, το πιο παράδοξο και το πιο προκλητικό κείμενο της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Συνίστανται από 130 ενύπνια και οράματα που αποστέλλονται από την προστάτη και θεραπευτή θεό Ασκληπιό στον φιλάσθενο, πλην φιλόδοξο και φανατικό για την τέχνη της ρητορικής, Αριστείδη. Ο ίδιος ο Ασκληπιός είναι που προτρέπει τον ρήτορα, ως άλλος θεϊκός εκδότης, να δημοσιεύσει τα όνειρα αυτά, μαρτυρία και δοξολογία των ποικίλων ευεργεσιών του. Συντεταγμένοι οι "Ιεροί Λόγοι" ολωσδιόλου διαφορετικά από τους πολλούς...

Ο Πλούταρχος γεννήθηκε στη Χαιρώνεια της Βοιωτίας περίπου το 45μ.Χ. Καταγόταν από εύπορη αριστοκρατική οικογένεια κάτι που τον βοήθησε ν' ακολουθήσει ανώτερες σπουδές και να εμπλακεί σε αυτοκρατορικούς κύκλους της Ρώμης. Το 67 μ.Χ. μεταβαίνει στην Αθήνα για να φοιτήσει στην Πλατωνική Ακαδημία. Εκεί διατηρεί επαφές με στωικούς και αριστοτελικούς, και διαμορφώνει ένα ιδιότυπο φιλοσοφικό υπόβαθρο. Πίστευε ότι τα ατομικά χαρακτηριστικά είναι αυτά που καθορίζουν τη μοίρα του ανθρώπου και της κοινωνίας του. Θεωρείται ο μεγάλος βιογράφος της αρχαιότητας. Τα έργα του Πλούτα...

Η Μαρίνα Αννίνου και ο Γιάννης Λεμονής επιλέγουν και παρουσιάζουν χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τους "Δειπνοσοφιστές" του Αθήναιου του Ναυκρατίτη, έργο το οποίο περιγράφει ένα φανταστικό συμπόσιο με τις πλέον διακεκριμένες προσωπικότητες της εποχής του. Στις σελίδες του βιβλίου παρατίθενται οι απόψεις του Ομήρου, του Πλάτωνα, του Ευριπίδη, του Αριστοτέλη, και δεκάδων άλλων σοφών της αρχαιότητας, ως προς τη διατροφή, τη μαγειρική, τα ήθη και τα έθιμα και την κάθε είδους απόλαυση. Ακολουθούν 191 συνταγές από την κουζίνα των Αρχαίων (για ορεκτικά, ψάρια και θαλασσινά, πουλερ...

"Περί εθών": Ο σπουδαίος ρόλος που παίζουν οι συνήθειες του ασθενούς για τον ορθό προσδιορισμό της θεραπευτικής αγωγής των νοσημάτων. "Περί ευχυμίας και κακοχυμίας": Διαιτητική πραγματεία που περιγράφει τις τροφές οι οποίες περιέχουν καλούς ή κακούς χυμούς και ως εκ τούτου γεννούν αντίστοιχα καλούς ή κακούς χυμούς μέσα στο ανθρώπινο σώμα. "Περί λεπτυνούσης διαίτης": Πραγματεία που ασχολείται με τη "δίαιτα που λεπταίνει", δηλαδή με τις τροφές που γεννούν εντός του ανθρώπινου σώματος λεπτούς και όχι παχιούς ή κολλώδεις χυμούς, καθώς και με τις τροφές που λεπταίνουν όσους...

"Περί νεύρων ανατομής": Πραγματεία που ασχολείται με την αναλυτική παρουσίαση των 7 συζυγιών των εγκεφαλικών νεύρων και με τη συντομότερη παρουσίαση των συζυγιών των νωτιαίων νεύρων. "Περί του της οσφρήσεως οργάνου": Πραγματεία που έχει σαν σκοπό να αποδείξει ποιο ακριβώς είναι το μέρος και ποιος ο μηχανισμός με τον οποίο επιτυγχάνεται η αίσθηση της όσφρησης. "Περί μήτρας ανατομής": Συνοπτική περιγραφή της μήτρας και εισαγωγή στην εμβρυολογία, με έμφαση στους ανατομικούς σχηματισμούς που συνδέουν το έμβρυο με τη μήτρα. "Ότι ταις του σώματος κράσεσιν αι της ψυχής δυνάμει...

"Περί μυών ανατομής": Στο έργο αυτό ο Γαληνός ενσωματώνει όλη την προγενέστερή του γνώση στον τομέα της ανατομίας των μυών, διορθώνει τα λάθη των παλαιοτέρων και απαριθμεί τις δικές του ανακαλύψεις στον τομέα αυτό. "Περί μυών κινήσεως": Η κίνηση των μυών: τα βασικά στοιχεία του τρόπου με τον οποίο κινούνται οι μύες και επίλυση ορισμένων προβλημάτων που ανακύπτουν σχετικά με την κίνηση των μυών, μαζί με μια αντίκρουση διαφόρων άλλων λανθασμένων θεωριών που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή σχετικά με το ίδιο θέμα.

[...] Ο Λυκούργος της Σπάρτης και του Πλουτάρχου αναδύεται από το σκοτάδι ή το ημίφως των μυθικών χρόνων της εποχής του χαλκού και φέρνει το φως, τον ήλιο της Δικαιοσύνης, στην σπαρασσόμενη από εμφύλιους πολέμους περιοχή της Λακεδαιμονικής γης. Η μορφή του Λυκούργου δεν είναι μυθική μόνον εκ του λόγου ότι βρίσκεται στα όρια του μύθου και της ιστορίας, δεδομένου ότι έζησε στους πρώιμους αρχαϊκούς χρόνους, τον 8ο αιώνα π.Χ. Άλλωστε, δε θεωρώ ότι οι προϊστορικοί χρόνοι ανήκουν στη μυθολογία. Απλά, τα στοιχεία καταγραφής λείπουν. Και αυτά όχι όλες τις φορές. Οι τρεις εκστρατείε...