Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η σύντομη πραγματεία του Πάουλ Κλέε γύρω απ΄ τη μοντέρνα τέχνη γράφτηκε για ν' αποτελέσει τη βάση της διάλεξης που έκανε ο Κλέε στα εγκαίνια μιας έκθεσης στο Μουσείο της Ιένας, το 1924. Στην έκθεση αυτή περιλαμβάνονταν και μερικά δικά του έργα. Εκείνη την εποχή ο Κλέε δίδασκε ήδη στην περίφημη σχολή σχεδίου (το Bauhaus), που ιδρύθηκε στη Βαϊμάρη με διευθυντή τον Βάλτερ Γκρόπιους, και οι σημειώσεις του αυτές είναι προϊόν βαθιού στοχασμού γύρω απ' τα προβλήματα της τέχνης -στοχασμού που δέχτηκε αποφασιστική ώθηση απ' τα διδακτικά καθήκοντα του Κλέε. [...] (από τον πρόλογο...

Το βιβλίο που δημοσίευσε ο Le Corbusier το 1923 ήταν μια ολοκληρωμένη έκφραση της νεωτερικότητας και αποτέλεσε πραγματικό σταθμό για την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα. Η ριζοσπαστική αναζήτηση του νέου πνεύματος απέρριπτε το ακαδημαϊκό παρελθόν, αλλά αυτό το νέο πνεύμα στηριζόταν προκλητικά στην επανερμηνεία του κλασικού ιδεώδους του Παρθενώνα μέσα σε ένα απρόσμενο περιβάλλον μηχανών (αεροπλάνα, αυτοκίνητα, πλοία). Αυτές οι ιδέες ξεπέρασαν το στενό πλαίσιο της εποχής τους και αποτέλεσαν πεδίο προβληματισμού για την πορεία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής μέχρι τις μέρες μας. Το...

Το "Βορτιστικό Μανιφέστο" δημοσιεύθηκε στο πρώτο τεύχος του περιοδικού "Blast" (1914) και συγκαταλέγεται στα πιο σημαντικά κείμενα του αγγλο-αμερικανικού μοντερνισμού. Δίνει σάρκα και οστά -τόσο από ρητορικής όσο και από τυπογραφικής άποψης- στη βίαιη εικονοκλασία του βορτικισμού (vorticism), ενός αβανγκάρντ κινήματος στη λογοτεχνία και στις εικαστικές τέχνες, με επίκεντρο το Λονδίνο. Τα τρία μέρη του "Μανιφέστου" -το οποίο υπογράφεται, μεταξύ άλλων, από τον ποιητή Έζρα Πάουντ, τον συγγραφέα και ζωγράφο Γουίνταμ Λιούις και τον γλύπτη Ανρί Γκωντιέ-Μπρζέσκα- εκφράζουν την...

... Αλλά και η θέση της πρωτοπορίας δεν ήταν, και δεν μπορούσε να είναι, λιγότερο αμφιλεγόμενη. Η οξύτατη κριτική που άσκησε εναντίον του συστήματος είχε ταυτόχρονα τη μορφή ενός δραματικού αγώνα ενσωμάτωσης μέσα στο ίδιο το σύστημα. Αν ο αγώνας αυτός προέβαλλε ένα χαρακτήρα μεσσιανικό, ουτοπικό, με έκτυπα συχνά τα στοιχεία εξάρτησής του από ένα μοντέλο αισθητικής αναρχίας ή στιλιστικού ολοκληρωτισμού, είναι γιατί η ίδια έπρεπε να επινοήσει μια προοπτική ένταξής της στην κοινωνική πραγματικότητα και την κοινωνική παραγωγή. Αλλά εδώ ακριβώς είναι που δηλώνονται τα αδιέξοδα κ...

Ο Α. Τζακομέττι είναι ίσως ο μεγαλύτερος γλύπτης του 20ου αιώνα. Διερευνά με συστηματικό τρόπο τη φύση της τέχνης, ιδιαίτερα δε της ζωγραφικής και της γλυπτικής. Εξετάζει σε βάθος την ιστορία και το ενδιαφέρον του εντοπίζεται στις σημαντικότερες περιόδους της κοινωνικής εξέλιξης και πολιτιστικής δημιουργίας, δηλαδή στην αρχαία Ελλάδα και την Αναγέννηση. Ως καλλιτέχνης της πρωτοπορίας, εκφράζει τις αντιθετικές τάσεις και τις εντάσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Η καλλιτεχνική δραστηριότητά του προσέλαβε ένα ριζοσπαστικό και ανατρεπτικό κοινωνικό και ιδεολογικό περιεχόμενο.

Η Peggy Guggenheim -πολυεκατομμυριούχος, θρυλική ερωμένη, σαδομαζοχίστρια, φρικτή μητέρα- έγινε γνωστή τόσο για την περιπετειώδη ερωτική της ζωή όσο και για την ισόβια αφοσίωσή της στη μοντέρνα τέχνη. Αυτήν ακριβώς την διάσταση της πολύπλευρης προσωπικότητάς της εξερευνά ο δημοσιογράφος και ερευνητής Anton Gill με ειλικρίνεια, ευαισθησία και γλαφυρότητα. Μετά το θάνατο του πατέρα της στο ναυάγιο του Τιτανικού όταν ήταν μόλις 14 ετών, η Peggy Guggenheim εξελίχθηκε σε μια μοναχική, επαναστατημένη νεαρή, με οδυνηρή αυτοσυνείδηση της κάθε άλλο παρά ιδανικής εμφάνισής της. Σφραγ...

Δώδεκα αρχιτέκτονες και μία ιστορικός της τέχνης συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις γεωγραφικές συντεταγμένες και τα νοηματικά όρια της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το ερώτημα που τους συνδέει είναι ρητορικό και οδηγεί σε όλα συμπληρωματικά ερωτήματα για το σημείο συνάντησης του ιστορικού με το πνεύμα της προστασίας και τη σύγχρονη αρχιτεκτονική δημιουργία. Η καλλιέργεια του προβληματισμού για την αρχιτεκτονική εκδοχή της νεωτερικότητας και τη μεταλλασσόμενη ερμηνεία της θα βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα τον 20ό αιώνα και να στηρίξουμε, στην αυτογνωσία αυτή, τ...

Ο αρχιτεκτονικός μοντερνισμός, και ειδικά το μοντέρνο κίνημα των δεκαετιών '20 και '30, είχε ως "γενετικό" χαρακτηριστικό την πυκνή αντιστοιχία εφαρμογής και διδασκαλίας της αρχιτεκτονικής. Οι εκπρόσωποί της φρόντισαν να θεωρητικοποιήσουν τις εφαρμογές τους, τους έδωσαν θεωρητικό περιεχόμενο και νόημα, τις ανήγαγαν σε θεωρία και διδασκαλία. Οι πτυχές του μοντερνισμού που σχετίζονται με την αρχιτεκτονική εκπαίδευση έχουν πολλαπλό ενδιαφέρον. Εικοσιένα αρχιτέκτονες συναντήθηκαν για να διερευνήσουν τις πολυποίκιλες σχέσεις ανάμεσα στις θεωρητικές ή εφαρμοσμένες εκφάνσεις του α...

Το μοντέρνο πνεύμα ήταν η πιο σημαντική δύναμη επαναπροσδιορισμού της αρχιτεκτονικής και της τέχνης σε ολόκληρη την Ευρώπη στις δεκαετίες του 1920 και 1930. Και οι εκδοχές του μοντέρνου στην Αθήνα του μεσοπολέμου αποτέλεσαν σημεία συνάντησης των δημιουργικών δυνάμεων της εποχής με μια κοινωνική πραγματικότητα που αναζητούσε "εκμοντερνισμό" χωρίς να αποποιείται ιστορία και παραδόσεις. Οι αστικές πολυκατοικίες στο Κέντρο της Αθήνας και οι μικρές μονοκατοικίες στα προάστια, τα λιτά σχολεία σε όλες τις γειτονιές και τα κτίριο κοινωνικής πρόνοιας -σανατόρια, νοσοκομεία, παιδουπό...

Ο έκτος τόμος των Τετραδίων του Μοντέρνου είναι αφιερωμένος στην επέτειο των 25 χρόνων από την ίδρυση του ελληνικού docomomo. Περιλαμβάνει μια σειρά δοκιμίων που αναδεικνύουν κτίρια του ελληνικού μοντερνισμού που έτυχαν καλύτερης ή χειρότερης μοίρας στο πέρασμα του χρόνου και μια σειρά θεωρητικών προσεγγίσεων για το ρόλο και το αντικείμενο της τεκμηρίωσης και της προστασίας της μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Περιλαμβάνει επίσης τρεις χαρακτηριστικές υλοποιημένες μελέτες μετασκευής κτιρίων του μεσοπολεμικού και του μεταπολεμικού μοντερνισμού, τα οποία παρουσιάζονται από τους αρχ...

Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων. [...]...