Η οργάνωση και το έργο της δημογεροντίας Ξάνθης κατά την περίοδο 1892-1912
Αλεξόπουλος Αριστοτέλης Ε.
Σπανίδης (2014)
Η Θράκη στο μεταίχμιο
Λαυρέντζος Αναστάσιος
Πραγματεία (2013)
Από τη δεκαετία του 1920 που η Θράκη ενσωματώθηκε στον ελλαδικό κορμό, πέρασε περίπου ένας αιώνας. Στο διάστημα αυτό η Τουρκία εξάλειψε την ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, στην Ίμβρο και στην Τένεδο, ενώ χρησιμοποιώντας ως μοχλό τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, έθεσε σε εφαρμογή μια πολιτική αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας στην περιοχή. Στο ίδιο διάστημα το ελληνικό κράτος χειρίστηκε τα ζητήματα της Θράκης χωρίς μακροπρόθεσμη οπτική. Το αποτέλεσμα ήταν η Θράκη να καταδικασθεί σε έναν χρόνιο οικονομικό και δημογραφικό μαρασμό και παράλληλα να δοθεί πρό...
Οι τελευταίοι Οθωμανοί
Συλλογικό έργο
Αλεξάνδρεια (2013)
Γιατί οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης, ενώ βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια βάναυση κατοχή και έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, διατήρησαν μια παθητική στάση τη δεκαετία του 1940; Αυτή η πρώτη στο είδος της ιστορική μελέτη εξετάζει το γρίφο της μειονοτικής "αδράνειας", δίνοντας έμφαση στην περίπλοκη ταυτότητα της μειονότητας και στη στρατηγική σημασία της κατά τη διάρκεια αυτής της ταραγμένης δεκαετίας. Η έρευνα βασίστηκε σε ευρύτατο αρχειακό υλικό από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Τουρκία, τη Βρετανία και τις ΗΠΑ -μεγάλο μέρος του οποίου παρουσιάζεται για πρώτη φορά- καθώς...
Μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη και οι μειονότητες στην Ευρώπη 1923-2010
Θεοδώρου Θεόδωρος Ι.
Σπανίδης (2012)
Η ελληνική παιδεία στην Ανατολική Θράκη κατά την Οθωμανοκρατία (1352 - 1922)
Δρούγκα Κλεονίκη Α.
Σταμούλης Αντ. (2011)
Ο πρώτος διωγμός των Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη
Τσακόγλου Βασιλική
Τσακόγλου Βασιλική (2010)
Έναυσμα για την εργασία αυτή, αποτέλεσε η καταγωγή μου από τα μέρη της Ανατολικής Θράκης. Παιδικά ακούσματα από ορφανούς γιους και κόρες και χήρες γιαγιάδες με συζύγους χαμένους στην αναμπουμπούλα του πολέμου, για εξορίες στην "Αρμενία", για το σεισμό του 1912, για χαμένες πατρίδες μου είχαν γεννήσει πολλά ερωτηματικά για τις αλήθειες, που κρύβονταν πίσω απ' όλα αυτά. Άκουγα ακόμα στις καθημερινές διηγήσεις των ηλικιωμένων εκφράσεις όπως, "με την Ανταλλαγή", "όταν μας έστειλαν εξορία στην Αρμενία", "στην εξορία πέθανε ο τάδε", "όταν φυλακίστηκε ο τάδε", "στην Περίσταση σ...
Θράκες
Ξεπαπαδάκος Γιώργος
Έθνος (2010)
[...] Η αδιαίρετη Θράκη είχε το θλιβερό προνόμιο να βιώσει όσο καμία άλλη περιοχή, τα πολιτικοστρατιωτικά γεγονότα που οδήγησαν στην πτώση του βυζαντινού κράτους. Προσαρτήθηκε εύκολα από τους Οθωμανούς και από τότε ουσιαστικά άρχισε να αποκτά τα δημογραφικά χαρακτηριστικά που τη χαρακτηρίζουν έως σήμερα. Ο επί αιώνες ενιαίος πολιτισμικά χώρος της Θράκης είναι σήμερα γεωγραφικά μοιρασμένος στην Τουρκία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία. Ο ανά χείρας τόμος της σειράς "Ρίζες των Ελλήνων" περιορίζεται εξ αντικειμένου στη λαογραφία των ελληνόφωνων πληθυσμών της Δυτικής Θράκης συμπ...
Αλεξανδρούπολη
Ξανθούλης Γιάννης
Εθνολογικό Μουσείο Θράκης (2009)
... Τούτη η πόλη διαρκώς ενηλικιώνεται, αποκτά κύρος καταργώντας τις αποστάσεις από τους εγκεφάλους των αποφάσεων, υιοθετεί καινούργια δυναμική και ονειρεύεται το μέλλον με τον εύρωστο θυμό της νεότητά ς της. Γιατί είναι νέα. Γράφοντας τα κείμενα αυτού του βιβλίου-λευκώματος παρέβλεψα τον ενεστώτα χρόνο, σχηματίζοντας ένα χάρτη γεγονότων και, κυρίως, αισθημάτων, καθοριστικών για το σήμερα· ένα χάρτη ιστορικών στιγμών και -λιγότερο ή περισσότερο δικαιωμένων- συγκινήσεων που διαμόρφωσαν την Αλεξανδρούπολη. Με την τεχνική του παραμυθιού προχώρησα, αφού το ζητούμενο ήταν να...
Για τη Μακεδονία και τη Θράκη
Σβώλος Αλέξανδρος
Εκδόσεις Παπαζήση (2009)
[...] Μέσα σ' αυτό τον καταιγισμό, όπου το αίμα -τότε "ανεπισήμως"- έρρεε κρουνηδόν, ο Αλέξανδρος Σβώλος εξέδωκε ένα βιβλιαράκι υπό τον τίτλο "Για τη Μακεδονία και τη Θράκη". Εκδότης του βιβλίου αυτού ήταν ο Αργύριος Παπαζήσης· τον πρόλαβα, τον είχα γνωρίσει. Το βιβλίο αυτό έφθασε στα χέρια μου μέσω του αειμνήστου φίλου, πλανόδιου παλαιοβιβλιοπώλη, Γεράσιμου Χαλκιόπουλου, που πέθανε φέτος (2008). Στο εξώφυλλο υπάρχει μια αφιέρωση προς κάποιον Νίκο. Όπως με διαβεβαίωσε ο Γεράσιμος, πρόκειται για τον μεγάλο βυζαντινολόγο Νίκο Βέη (Βees). Στη μέσα σελίδα υπάρχει η μονογραφή το...
Εμείς οι Γκαγκαβούζηδες
Κοζαρίδης Χρήστος
Παρατηρητής της Θράκης (2009)
"Αφιερωμένο στους Γκαγκαβούζηδες - της πρώτης γενιάς προσφύγων που έφυγαν από τη ζωή, διωγμένοι και ταλαιπωρημένοι... - σε όσους ντρέπονται ακόμη σήμερα να παραδεχτούν την καταγωγή τους... - σε όλους εκείνους που, χωρίς να τη γνωρίζουν, την υποτιμούν... - σε όσους με υπερηφάνεια τη δηλώνουν..." Οι Γκαγκαβούζηδες καταγράφονται στην ιστορία ως θρακικό φύλο. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους; είναι τουρκόφωνοι χριστιανοί. Στην Ελλάδα η πλειοψηφία τους είναι πρόσφυγες από την επαρχία Χάφσα της Αδριανούπολης και από διάφορα χωριά της Βουλγαρίας. Για πρώτη φορά εντοπίζον...
Θρησκευτικά μνημεία στο νομό Ξάνθης
Συλλογικό έργο
Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθωρίου (2009)
Τα πολιτιστικά μνημεία αποτελούν έκφραση του τρόπου ζωής μιας κοινωνίας, των αναζητήσεων και επιτευγμάτων της σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, ταυτόχρονα όμως αποτελούν και πολύτιμη παρακαταθήκη για τις μεταγενέστερες γενιές. Ειδικότερα, τα θρησκευτικά μνημεία εκφράζουν τις θρησκευτικές ανάγκες και αναζητήσεις συγκεκριμένων πληθυσμιακών ομάδων αλλά και τις πολιτιστικές κατευθύνσεις τους, οι οποίες αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού εκφράζουν μία δυναμική με εξαιρετική εμβέλεια μέσα στο χρόνο και παραμένουν ζωντανές στο παρόν. Τα χριστιανικά, μουσουλμανικά και εβραϊκά...
Θρακικός ελληνισμός, ιστορική ταυτότητα και γενοκτονία
Μαλκίδης Θεοφάνης
Εκδόσεις Περιοδικού Ενδοχώρα (2009)
Μνήμης οδοιπορία
Ζαφείρης Χρίστος Ν.
Επίκεντρο (2008)
Το βιβλίο αυτό είναι μια περιδιάβαση στο χρόνο και στο χώρο της Ανατολικής Θράκης. Είναι μια συγκινητική αναζήτηση της πολύχρονη ς ελληνικής παρουσίας, του άδικου ξεριζωμού και των ελληνικών καταλοίπων που διατηρούνται ως σήμερα εκεί. Με επιτόπια οδοιπορία, έρευνα και αναδίφηση αναμνήσεων και μαρτυριών, ο συγγραφέας κατέγραψε προσφιλείς τόπους, ρημαγμένες εκκλησίες και σχολεία και προπαντός ανθρώπους, που κρατήθηκαν στη μνήμη των Θρακιώτικων προσφύγων και των απογόνων τους. Η προσέγγιση είναι προσωπική. Αναφέρεται επιλεκτικά σε τόπους και ανθρώπους, σε ιστορικές καταστάσει...