Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Aπό τα εκτενή ποιήματα του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, η "Δευτέρα Παρουσία" έχει τη μορφή δραματικού μονολόγου. Πρωταγωνιστής του, ένας μοναχός που προσεύχεται. Ωστόσο, ο θεός στον οποίο απευθύνεται δεν έχει τίποτε κοινό με τον βλοσυρό και παντοδύναμο θεό των Γραφών. Ο θεός του μοναχού μας, ο θεός του ποιήματος, είναι γυμνός και περίτρομος. Τώρα πια βλέπει: η έγερση των νεκρών που επαγγέλθηκε δεν οδηγεί στην Ανάσταση, αλλά στη φρίκη. Σ' εκείνη τη φρίκη που γεννά η μάταιη ελπίδα. Δίπλα σ' αυτόν τον θεό, μόνος σύντροφος μπορεί να σταθεί όποιος τον πίστεψε. Γιατί μόνο εκείνος που κ...

Στον κυματιμό του όλου η ευτυχία είναι απέραντη τη θάλασσα κρατάς στο στόμα και στο στήθος τον ουρανό.

... αφήνει το λαμπρό φως του ήλιου να φωτίζει το πρόσωπό του και το πνεύμα του, νιώθει ότι ανήκει στο ηλιόφωτο τοπίο, έχει τη δύναμη να το κάνει φωτεινό, όταν ο ουρανός είναι συννεφιασμένος, όταν βρέχει ή ρίχνει χαλάζι, ακόμη και όταν ο ίδιος βρίσκεται σε δωμάτιο με κλειστά παράθυρα. Παίρνει τη μια ηλιαχτίδα που έχει κάπου απομείνει, στον ουρανό ή στη σκέψη του, και την κάνει ποίημα. Η ποιητική του γραφή δεν μοιάζει με καμιά άλλη - όσο και αν ο ίδιος αναφέρεται συχνά σε άλλους ποιητές. Ζωγραφίζει σφριγηλές ανθρώπινες μορφές που μας προσκαλούν να ζήσουμε ανάμεσά τους, μιλά...

Ποια είναι η ιδιαιτερότητα εκείνη της μουσικής που κάνει έναν ποιητή να συνθέσει μια ολόκληρη ποιητική από την τέχνη των ήχων; Η παρούσα ανθολογία προσπαθεί να σκιαγραφήσει μια ενδεχόμενη απάντηση. Ο Ρίλκε, στις αρχές του 20ού αιώνα, έρχεται αντιμέτωπος με έναν ενθουσιασμό για τη μουσική που έχει πια παγιωθεί στη σύγχρονη συνείδηση, ως ύστερος εκπρόσωπος μιας γενιάς ρομαντικών ποιητών και στοχαστών από τον Χέγκελ μέχρι τον Νίτσε, με καταλύτες τον Βάγκνερ και τον Μπετόβεν. Πρόκειται για μια γενιά με εξαιρετικά αμφίθυμη στάση απέναντι στη μουσική. Η αμφιθυμία όμως αυτή δεν απ...

Ο Βάλτερ Πούχνερ είναι μέτοχος της ελληνικής σκέψης στη βαθύτερη εκδοχή της. Και μάλιστα από απόφαση και επιλογή. Όχι κατά τύχη ή κατά συμβεβηκός. Για να χλευάζει έτσι με το παράδειγμά του τους γονιδιοφύλακες και τους αιματομέτρες του τόπου μας, τους αγράμματους και ανιστόρητους σωβινιστές δηλαδή, που επιμένουν στο νήπιο δόγμα τους πως "Έλληνας γεννιέσαι, δεν γίνεσαι". Ο πολυγραφότατος συγγραφέας, με τα δεκάδες βιβλία θεατρολογικού και λαογραφικού περιεχομένου, με δημοσιευμένο έργο δεκάδων χιλιάδων σελίδων, από τα ποιήματά του, από την προσωπικότερη, την πλέον μύχια και πλέ...

Η Ίνγκεμποργκ Μπάχμαν, όπως και οι Αυστριακοί συγγραφείς της "Ομάδας της Βιέννης" Ρόμπερτ Μούζιλ, Τόμας Μπέρνχαρντ και Πέτερ Χάντκε, ασχολήθηκε με το θέμα της υπαρξιακής σχέσης ανάμεσα στη γλώσσα, τη νόηση και τον κόσμο. Το ποιητικό εγώ δεν μιλάει εκ των έσω ενός εξωτερικού κόσμου, αλλά μένει στα σύνορα, στην περιφέρεια, και η γλώσσα που χρησιμοποιεί είναι γλώσσα ορίων: "συνορεύει εδώ μια λέξη με μένα, την αφήνω να συνορεύει". "Τα όρια της γλώσσας μου [...] επισημαίνουν τα όρια του κόσμου μου. Δεν μπορεί να υπάρξει ένας καινούργιος κόσμος χωρίς μια νέα γλώσσα". Με το έργο...

"Ο βίος της Μαρίας" ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγες μέρες, από τις 15 έως τις 23 Ιανουαρίου του 1912, χρονικό διάστημα το οποίο ταυτίζεται με την περίοδο συγγραφής των πρώτων "Ελεγειών του Ντουίνο", που επρόκειτο να αποτελέσουν τη μέγιστη λυρική σύνθεση του Ρίλκε. Ωστόσο "Ο βίος της Μαρίας" δεν αποτελεί άσκηση γραφής ή πάρεργο, αλλά σχετίζεται με μια σημαντική για την καλλιτεχνική σταδιοδρομία του Ρίλκε περίοδο ποιητικής κυοφορίας. "Ο βίος της Μαρίας" θα πρέπει να διαβαστεί ως μοναδικό ποιητικό επίτευγμα εσωτερικής αναζήτησης, στο οποίο διασταυρώνεται η υπαρξιακή αγωνία ενός από...

Η στοχαστικότητα της ποίησης του Πούχνερ διαπνέεται από έναν λυρισμό που υπονομεύει τον κίνδυνο της διανοητικής σκλήρυνσης, και από μια διάθεση εξομολογητική πού, όπως και ο φιλοσοφικός εκλεκτικισμός της, εκφράζεται με μιαν ευρεία κλίμακα τόνων: από τον υποβλητικό ψίθυρο, τον ευάρεστο στο αυτί του ευαίσθητου αναγνώστη, ως τη μεγαλόφωνη -για τον βαρήκοο- εκμυστήρευση.

"Οι Ελεγείες του Ντουίνο" αποτελούν, μαζί με τα "Σονέτα στον Ορφέα", το κορυφαίο έργο του Ρίλκε, που συνειδητά και βασανιστικά ωρίμαζε μέσα του για δέκα ολόκληρα χρόνια (1912-1922). Εκτός από τους "εραστές" και την "ερωτευμένη γυναίκα" που εγκαταλείπεται από τον αγαπημένο της, οι "Ελεγείες" υφαίνονται γύρω από δύο ακόμη κεντρικές μορφές: τον "άγγελο" και τον "νεαρό νεκρό". Ο Ρίλκε τις χρησιμοποιεί για να καταδείξει την αδυναμία να βιωθεί πλήρως το ανθρώπινο αίσθημα καθώς και την ανάγκη να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από τα δεσμά της πραγματικότητας. Το "αίτημά" του συνδέ...

Ο Αυστρογερμανός ποιητής Ράινερ Μαρία Ρίλκε γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου του 1875 στην Πράγα από πατέρα πρώην στρατιωτικό και μητέρα μια κοσμική γυναίκα, από πλούσια οικογένεια βιομηχάνων, κόρη αυτοκρατορικού συμβούλου. Ως παιδί και έφηβος δεν υπήρξε ιδιαίτερα ευτυχισμένος. Η παιδεία του ήταν ανοργάνωτη και αποσπασματική. Αρχικά ακολουθεί στρατιωτική εκπαίδευση, όμως αδυνατεί να προσαρμοστεί και τελικά λόγω εύθραυστης κράσης την εγκαταλείπει. Εισάγεται στην Εμπορική Σχολή του Λίντς, άλλα μετά από έναν χρόνο επιστρέφει στην Πράγα και συγκεντρώνεται στις σπουδές του το 1895 εγ...

Και το φως θα είναι όλο φως αβάστακτο ολόλευκο φως. Β. Πούχνερ

Ο Πέτερ Χάντκε, αυτός ο ακάματος γραφιάς, τεχνίτης και μάγος της γερμανικής γλώσσας έλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας του 2019. Δυστυχώς αυτή η απονομή δίχασε τη γερμανική κοινή γνώμη, και την αυστριακή βεβαίως, και ήταν πολλοί οι πρόθυμοι αναμάρτητοι που έβαλαν εναντίον του τον λίθο. Του καταλόγισαν τη φιλοσερβική του στάση στον γιουγκοσλαβικό πόλεμο, τον ταύτισαν με φονιάδες, δεν του αναγνώρισαν ούτε το δικαίωμα στο λάθος -αν ήταν λάθος-, δεν του αναγνώρισαν ούτε το δικαίωμα στη δική του οπτική και στην υποστήριξη των θέσεών του. Συμβαίνουν αυτά όμως. Με το "Ποίημα για τη δι...

Οι μεταφράσεις των 11 από τα 18 ποιήματα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση, πρωτοδημοσιεύτηκαν στο περιοδικό "Εντευκτήριο", τχ. 53, Ιανουάριος - Μάρτιος 2001. ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Στο εισαγωγικό μου σημείωμα επισήμανα ήδη ότι στον Ernst Jandl η ίδια η ιδέα του ποιήματος συχνά γεννιέται από το άκουσμα μιας λέξης ή φράσης με ιδιάζον νοηματικό ή ηχητικό δυναμικό, και γι' αυτό μεγάλο μέρος των ποιημάτων του είναι "απολύτως" μη μεταφράσιμο. Θα μου αντιταχθεί: ποια ποιήματα είναι μεταφράσιμα; Ας διατυπώσω την απάντηση προσεκτικά: αυτά που νομίζει κανείς ότι μπορε...

Μακριά από κάθε εξωραϊσμό ή εξιδανίκευση, ελπίδα ή απελπισία, αισιοδοξία ή απαισιοδοξία και βαδίζοντας ενάντια στις μεγάλες αντιξοότητες του βίου του, ο Γκέοργκ Τρακλ είχε το θάρρος να κοιτάξει κατάματα τους μέσα δαίμονες, την άλλη πλευρά, τη σκοτεινή και "απαγορευμένη", και να δημιουργήσει ένα έργο επιβλητικής ομορφιάς. Ο Τρακλ δεν είναι ούτε τυπικός εκπρόσωπος της "εξπρεσιονιστικής" ποίησης, ούτε τα ποιήματά του περιέχουν "σκοτεινά σύμβολα" και "αρρωστημένα οράματα", αλλά συνιστούν ακριβολόγους ανταποκρίσεις από το μέλλον που έβλεπε να ορμά καταπάνω του γιγαντιαίο και εφι...