Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Από το 1453 ως το 1821 το Γένος αναδιπλώνεται και οδεύει προς τα πεπρωμένα του. Αν οι χρονολογίες αυτές οριοθετούν, έστω συμβατικά, την αρχή και το τέλος της πορείας, χρέος μεγάλο είναι για την κατανόηση και την εξήγησή της, τόσο της ίδιας όσο και της κατάληξής της, ο καθορισμός και η μελέτη των σταθμών από τους οποίους πέρασε. Ιδιαίτερα του τελευταίου, της κορυφαίας δηλαδή περιόδου, από τις αρχές του ΙΗ αιώνα ως την επανάσταση, που παρασκεύασε ουσιαστικά κι έδωσε τελικά στο Γένος την ελευθερία. Έτσι αντικείμενο των γραμμών που ακολουθούν είναι η μελέτη της περιόδου...

[...] Την στιγμή αυτή η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε πλήρη πορεία. Προς τη Δημοκρατία, την οικονομική της ανάπτυξη, την εσωτερική της αναδιοργάνωση, τους νέους ορίζοντες που επιβάλλουν οι καιροί. Για ποιους όμως "νέους καιρούς" πρόκειται; Προς ποια κατεύθυνση πρέπει να οδεύσει η ελληνική κοινωνία; Ποιες είναι οι νέες ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν; Πρέπει ν' αναγνωρισθεί ότι τους τελευταίους καιρούς η ελληνική κοινωνία έχει αποδοθεί σε μια προσπάθεια να οργανώσει ένα σύγχρονο μέλλον για τον εαυτό της. Πρόκειται για μια κοινωνία σε πλήρη εξέλιξη, με μορφή υπό διαμό...

[...] Για τους Έλληνες, τέσσερες κύριες σταθερές, και άλλες μικρότερες αλλά εξίσου σημαντικές, προσδιόρισαν τη γένεση και τη διαμόρφωση της δικής τους βιόσφαιρας. Της πολιτιστικής. Η θάλασσα, τα βουνά, η ιδέα της Ελευθερίας, η πίστη στη Μεγάλη Μάνα. Και βέβαια η γλώσσα. Η επιρροή τους δεν υπήρξε ομοιόμορφη και ισοδύναμη στα διάφορα στάδια της ελληνικής ιστορίας, χωρίς να παύσει να είναι συνεχώς παρούσα. Ήταν μεταβαλλόμενη αλλά πάντα αισθητή. Οι γραμμές αυτές επεχείρησαν να την εντοπίσουν ή να την αξιολογήσουν, στα ανεβοκατεβάσματα της πορείας των Ελλήνων. Ελπίζεται ότι κά...

[...] Το δοκίμιο αυτό, που ξεκίνησε από τις αισθητικές ανησυχίες κάποιου ο οποίος διερωτάται συχνά περί μουσικής και περί την έφεσή του γι' αυτήν, διασχίζει με θράσος, χωρίς κεκτημένες αρμοδιότητες και χωρίς συστολές, περιοχές της γνώσης τόσο αξιοσέβαστες όσο η εθνολογία, η ιστορία, η ανθρωπολογία, ή οι επιστήμες της Βίβλου. Για να καταλήξει, χωρίς να το έχει κάνει εντελώς επίτηδες, σε ηθικές και πολιτικές παρεκβάσεις. Μπορεί άραγε σ' αυτήν τη βάση να ισχυριστεί αυτοδικαίως ότι αποτελεί, με τη σειρά του, ένα μουσικό κομμάτι; Σίγουρα, πάντως, δε θα μπορούσε να 'χει κάποιον ά...

Tα άρθρα που περιλαμβάνονται στον τόμο αποτελούν προϊόν μιας ομάδας η οποία λειτουργεί συλλογικά με τη μορφή εργαστηρίου και αποσκοπεί στην ανάπτυξη της "κριτικής διεπιστημονικότητας" με εκδόσεις σε ετήσια βάση. Επιδίωξη της ομάδας είναι να συμβάλει στη διεξαγωγή ενός κριτικού διαλόγου ανάμεσα στους διάφορους κλάδους της γνώσης, που θα έχει ως αποτέλεσμα όχι απλώς την ανταλλαγή ιδεών και μεθόδων αλλά και την αναθεώρηση των επιστημών και των μεταξύ τους σχέσεων σε ένα νέο πλαίσιο οργάνωσης και εποπτείας όπου κεντρικός άξονας θα είναι ο άνθρωπος. Η παραπάνω προσπάθεια δεν εί...

Στο βιβλίο αυτό, ο Marcel Detienne πραγματεύεται με ανατρεπτικό τρόπο την έννοια του αυτοχθονισμού, την αντίληψη δηλαδή ότι τα πολιτικά δικαιώματα πρέπει να αναγνωρίζονται μόνο στους αυτόχθονες, στους γηγενείς μιας επικράτειας. Εφαρμόζοντας την πειραματική συγκριτική μέθοδο που πρότεινε στο βιβλίο του "Συγκρίνοντας τα μη συγκρίσιμα", εστιάζει κυρίως σε τρία παραδείγματα: την Αθήνα και τη Θήβα των αρχαίων χρόνων και τη Γαλλία των νεότερων χρόνων. Ο αυτοχθονισμός για τον Detienne είναι μια "μυθιδεολογία", στηρίζεται δηλαδή σε μύθους οι οποίοι διαπλέκονται με ιδεολογήματα που...

Η ανθρωπολογική μέθοδος θεωρεί ως δεδομένο πως ο αναγνώστης είναι απαλλαγμένος από κάθε προκατάληψη φυλετικής ή πολιτιστικής ανωτερότητας και ότι τα κεκτημένα της ανθρωπολογικής επιστήμης δεν συνιστούν μια ολοκληρωμένη θεωρία. Θα λέγαμε πως η ανθρωπολογία βρίσκεται στο σταυροδρόμι όπου συναντιώνται διάφορα θεωρητικά ρεύματα. Η μελέτη μιας ιδιαίτερης κοινωνίας προϋποθέτει τη μελέτη των σχέσεων συγγένειας, των οικονομικών θεσμών, των πολιτικών γεγονότων και των συστημάτων σκέψης. Το εγχειρίδιο αυτό απαιτεί από τον αναγνώστη να ξεπεράσει την οπτική που έχει ως δυτικός, αν θέλ...

Όταν ο άγγλος ανθρωπολόγος Nigel Barley φτάνει στο Βόρειο Καμερούν για να μελετήσει την ορεσίβια φυλή των Ντοουάγιο, γνωρίζει πολύ καλά πως πρέπει να διεξάγεται η επιτόπια έρευνα. Οι Ντοουάγιο, όμως, δεν έχουν ιδέα... Η καταγραφή της πρώτης εμπειρίας του Nigel Barley στην έρευνα πεδίου συνθέτει μια συναρπαστική εισαγωγή στην αληθινή ζωή ενός κοινωνικού ανθρωπολόγου και ταυτόχρονα μας προσφέρει μια ανεπάντεχη γνωριμία με τα πολλά πρόσωπα της Αφρικής. Η αντισυμβατική αφήγησή του, στην οποία ο Barley εξιστορεί με αφοπλιστική ειλικρίνεια τις περιπέτειες του στη χώρα των Ντοουάγ...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μικρή συμβολή στη συζήτηση που συνεχίζεται για το παρελθόν, το παρόν και -κυρίως- το μέλλον της Λαογραφίας, σε εποχή μάλιστα καθόλου ευνοϊκή γι' αυτήν. Οι μέχρι σήμερα "βεβαιότητές" της, εκείνες που την κατέστησαν "εθνική" επιστήμη (παραπέμποντας ταυτόχρονα σ' ένα "βεβαρημένο" παρελθόν) βρίσκονται σε σαφή υποχώρηση, μπροστά στην εμφανέστατη πολιτιστική ρευστότητα και ποικιλομορφία των ημερών μας αλλά και την αμφισβήτηση της φυλετικής-εθνικής "καθαρότητας" (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι απόψεις περί "ολοκλήρωσης του ιστορικο...

Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τη θεωρία των τύπων θρησκευτικότητας, η οποία θεωρείται σήμερα ως η σημαντικότερη και περιεκτικότερη θεωρία στον χώρο της γνωσιακής μελέτης της θρησκείας. Αναπτύχθηκε στον χώρο της κοινωνικής ανθρωπολογίας, ωστόσο η βάση της είναι διεπιστημονική, καλύπτοντας τόσο τις ψυχολογικές όσο και τις κοινωνικές πτυχές της μετάδοσης των θρησκευτικών αντιλήψεων. Στηρίζεται σε δεδομένα και αρχές από τα πεδία της ανθρωπολογίας, της εθνογραφίας, της ιστορίας, της αρχαιολογίας, καθώς και της ψυχολογίας, της βιολογίας, της νευρολογίας, κ.ο.κ. Έτσι, παρουσιάζει ενδ...

Χρησιμοποιώντας ζωντανά παραδείγματα από την προσωπική ερευνητική τους εργασία στην Ινδονησία και το Μεξικό, ο John Monaghan και ο Peter Just επιτρέπουν στον αναγνώστη να καταλάβει τι ακριβώς είναι η επιτόπια ανθρωπολογική έρευνα, η οποία αποτελεί και την ειδοποιό διαφορά της ανθρωπολογίας από τις υπόλοιπες κοινωνικές επιστήμες. Παράλληλα, αναλύουν εύληπτα και με ακρίβεια καίρια ερωτήματα, τα οποία απασχόλησαν τους ανθρωπολόγους από την εμφάνιση του κλάδου έως τις ημέρες μας.

Στο συλλογικό αυτό τόμο περιλαμβάνονται ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές μελέτες που αναζητούν τις παραμέτρους και τις συνθήκες καταγραφής της "μοίρας" των γυναικών σήμερα σε μουσουλμανικές χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και της Κεντρικής Ασίας. Οι αναλύσεις των εθνογραφικών περιπτώσεων που παρουσιάζονται εδώ και στρέφονται γύρω από την κατασκευή του έμφυλου εαυτού, τη χρήση της σεξουαλικότητας, τις πολιτικές της θρησκείας και του κράτους, τη διάρθρωση των κοινωνικών σχέσεων σε τοπικό και υπερτοπικό επίπεδο, ανοίγουν το δρόμο για τη διαμόρφωση εν...

Η συνήθης αντιδιαστολή "πολιτισμένων" και "πρωτόγονων" βασίζεται στην παραγνώριση της απόστασης που εγκαθιδρύουν οι κοινωνικές επιστήμες ανάμεσα στον παρατηρητή και το παρατηρούμενο. Η ανθρωπολογία μπορεί να ολοκληρωθεί ως επιστήμη μόνο αν εκλάβει επίσης ως αντικείμενό της τις δραστηριότητες και τα εργαλεία της επιστημονικής πρακτικής: πιο συγκεκριμένα , τη σχέση του ερευνητή προς το αντικείμενό του, μια ιδιαίτερη έκφανση των σχέσεων μεταξύ γνώσης και πράξης, ερμηνείας και χρήσης, συμβολικού και πρακτικού ελέγχου. Ο Πιερ Μπουρντιέ δείχνει εδώ ποιες δυνάμεις κρύβονται στο δ...

"Οι αυτόχθονοι πολιτισμοί δεν εξαφανίζονται. Ο κόσμος της αυτοχθονίας είναι σήμερα τόσο πολυποίκιλος όσο ήταν ανέκαθεν. Παρ' όλες τις απαισιόδοξες προβλέψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αποικισμένοι πολιτισμοί επρόκειτο ν' απορροφηθούν μέσα στη νιρβάνα μιας νέας διεθνούς τάξης πραγμάτων, αυτή η ποικιλότητα δεν δείχνει κανένα σημάδι ύφεσης. [...] Οι αυτόχθονοι πολιτισμοί εκπροσωπούν μάλλον μια ιδιαίτερη μορφή νεοτερικότητας, η οποία χαρακτηρίζεται από μια κατοχύρωση και μια συνειδητή επανάκτηση της παράδοσης σε αντιπαράθεση με τη νεοτερικότητα που επικαλούνται τα μεταεποικιακά...

Στο βραβευμένο με βραβείο Pulitzer βιβλίο του, "Όπλα, μικρόβια και ατσάλι", ο Jared Diamond επιχειρεί να λύσει ένα μεγάλο αίνιγμα της ανθρώπινης ιστορίας: Γιατί συγκεκριμένοι λαοί επικράτησαν έναντι άλλων λαών, αντί για το αντίστροφο. Μέσα από τις σελίδες τού ανά χείρας βιβλίου, ο αναγνώστης θα ταξιδέψει στο χώρο και το χρόνο, από την προϊστορική θαλάσσια εποποιία των δαιμόνιων αυστρονήσιων ναυτικών στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό μέχρι την ανακάλυψη και εξερεύνηση της Αμερικής από τον Κολόμβο και τους διαδόχους του· από την εξάπλωση των γεωργών Μπαντού σε ολόκληρη...

Σε αντίθεση με μια σκέψη που βλέπει μόνο την ταλάντευση του σύγχρονου εργαζομένου ανάμεσα σ' έναν αγχώδη ατομικισμό και μια συνθλιπτική κοινωνική μαζικότητα, η παρούσα πραγματεία ανιχνεύει δυνατότητες για συνομολόγηση ισότιμων και αλληλέγγυων κοινωνικών σχέσεων. Με εργαλείο την κοινωνική σχέση, η ανάλυση στρέφεται σε πρωτοποριακά πεδία κοινωνικής δράσης, όχι για να αναλύσει τις δομικο-λειτουργικές τους συντεταγμένες, αλλά για να εμβαθύνει σε φαινόμενα προσφοράς και ανταπόδοσης, συναισθηματικής εγγύτητας και πνευματικής ομοιότητας που δημιουργεί στους εργαζομένους η συστράτε...

Η έκρηξη της πολιτισμικής διαφοράς σημάδεψε την είσοδο της Ελλάδας στον 21ο αιώνα. Η χώρα ήρθε αντιμέτωπη τόσο με την δική της απωθημένη και ιστορικά καταπιεσμένη ετερότητα όσο και με την ετερότητα των "άλλων", κυρίως των κοντινών της γειτόνων, που άρχισαν να εγκαθίστανται στο εσωτερικό της. Όπως ήταν επόμενο, μακροχρόνιες στάσεις τέθηκαν σε δοκιμασία, ενώ οι διαδικασίες παραγωγής και διαχείρισης της πολιτισμικής διαφοράς ήρθαν στην πρώτη γραμμή του δημόσιου ενδιαφέροντος. Οι εξελίξεις αυτές προσεγγίζονται εδώ μέσα από επιμέρους ερωτήματα: Τι σημαίνει να είναι κανείς Πομάκ...

Σαγηνευτής γυναικών, γεννημένος από το δέντρο σμύρνας, νέος άντρας με το σπέρμα του πλουσιοπάροχο, ο Άδωνης, από την υπερβολή στην ερωτική δεξιότητα, είναι καταδικασμένος στην ανικανότητα. Από τα θεϊκά μυρωδικά καταλήγει στο μαρούλι, φυτό αντιαφροδισιακό, ψυχρό και υγρό, που αποτελεί τροφή των νεκρών. Οι περίφημοι "κήποι του Άδωνη" δεν συνιστούν μια λατρεία της γονιμότητας της γης? είναι καλλιέργειες δίχως καρπούς, στείρες. Γυναίκες αφιερωμένες στην ερωτική απόλαυση τους μεταφέρουν στις στέγες, όπου η λάμψη του πιο δυνατού καλοκαιρινού ήλιου και η επίδραση του Σείριου, τις...

Όλη η κοινωνική αλληλεπίδραση φαίνεται να διέπεται από μια θεμελιώδη διαλεκτική ... Εκτελώντας ρόλους, οι άνθρωποι φροντίζουν να διατηρήσουν την εντύπωση ότι ανταποκρίνονται στα πολλαπλά πρότυπα σύμφωνα με τα οποία κρίνονται οι ίδιοι και τα προϊόντα τους. . . Όμως, υπό την ιδιότητα του εκτελεστή, τα άτομα δεν ασχολούνται με το ηθικό ζήτημα της πραγμάτωσης αυτών των προτύπων, αλλά με το ηθικά αδιάφορο ζήτημα της μεθόδευσης μιας πειστικής εντύπωσης ότι τα πρότυπα αυτά όντως πραγματώνονται. Η δραστηριότητα μας λοιπόν αφορά συνήθως ηθικά ζητήματα, αλλά ως εκτελεστές τούτα δεν μ...

Το κλασικό πλέον έργο "Καθαρότητα και κίνδυνος", γράφτηκε το 1966 και αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα και διαδεδομένα έργα της Mary Douglas, σημαντικής εκπροσώπου της σύγχρονης βρετανικής κοινωνικής και συμβολικής ανθρωπολογίας. Στο αξιόλογο αυτό βιβλίο, με αναλυτική σαφήνεια και μαχητικότητα η Mary Douglas παρέχει μια συμβολική ερμηνεία των κανόνων της καθαρότητας και μιαρότητας τόσο στις δυτικές όσο και στις μη δυτικές κοινωνίες. Επιχειρώντας την ανάπτυξη μιας γνωστικής θεωρίας της ταξινομικής ανωμαλίας αναλύει τον τρόπο προσέγγισης και κατανόησης του ακάθαρτου κα...