Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το βιβλίο αυτό αποτελείται από μια πληθώρα συνεντεύξεων και διαλόγων που έγιναν μεταξύ του Κλωντ Λέβι Στρως και του Ντιντιέ Εριμπόν σχετικά με διάφορα θέματα που απασχολούν τις σύγχρονές κοινωνίες. Αλλά και προσωπικά θέματα και εμπειρίες από την ζωή του. Το απόσταγμα γνώσης και εμπειρίας μιας ζωής, ενός αξιόλογου ανθρώπου, μας μεταφέρεται μέσα από τις συζητήσεις αυτές.

Ποια είναι η λειτουργία και το νόημα του δώρου; Πρόκειται για μια ανιδιοτελή κι αυθόρμητη πράξη, για ένα μονοσήμαντο θεσμό; Στη συγκριτική αυτή μελέτη ο Μαρσέλ Μως, ανιχνεύοντας τις παραλλαγές αυτού του θεσμού στις διάφορες «πρωτόγονες» κι αρχαϊκές κοινωνίες, επισημαίνει την ύπαρξη ενός λογικά διατεταγμένου συστήματος επικοινωνίας. Παράλληλα εισάγει στην ανθρωπολογική θεωρία την έννοια του «ολικού Κοινωνικού φαινομένου»: Την έννοια του πολυδιάστατου κοινωνικού φαινομένου που είναι ταυτόχρονα οικονομικό, νομικό, ηθικό, θρησκευτικό, μυθολογικό και αισθητικό.

[...] Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται και αναλύονται κριτικά πτυχές δύο γενικών θεωριών της ανάπτυξης του ανθρώπου, του Erik H. Erikson και του Jean Piaget. Οι θεωρίες αυτές είναι σημαντικές, γιατί έδωσαν την ώθηση για τη διατύπωση σύγχρονων θεωριών της θρησκευτικής ανάπτυξης. Στην πορεία της ανάλυσης ο συγγραφέας με σαφήνεια καθορίζει και κρίνει τις προϋποθέσεις και τα όρια χρησιμότητας των θεωριών της ανάπτυξης του ανθρώπου για τη χριστιανική αγωγή, καθώς και τη συμβολή τους στη διατύπωση μιας γενικής θεωρίας της θρησκευτικής ανάπτυξης. Το βιβλίο ενδιαφέρει κάθε αναγνώστη...

Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει τους προβληματισμούς και την ερευνητική εμπειρία Ελλήνων εθνογράφων γύρω από τη χρήση αντιθετικών ζευγών στην κοινωνική ανθρωπολογία. Χωρίς να αμφισβητούν τη χρησιμότητα των διπολικών σχημάτων ως μέσων κατάταξης και ιεράρχησης κοινωνικών φαινομένων, αξιών ή συμπεριφορών, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η ενασχόληση με τα όρια ως αναλυτική κατηγορία οδηγεί στην παραγνώριση της σκοπιάς του Άλλου, στην υποβάθμιση της σημασίας του ανεπίσημου λόγου και των πρακτικών, στην παράβλεψη, εντέλει των λιγότερο εμφανών όψεων της κοινωνικής πραγματικότητας. Με ά...

Η επιστήμη των μύθων: αυτός θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του βιβλίου, αν ο συγγραφέας δεν αισθανόταν υποχρεωμένος να περιορίσει τις φιλοδοξίες του γνωρίζοντας καλά ότι, στο δρόμο που προσπάθησε να ανοίξει, μένει να γίνουν τα πάντα, ή σχεδόν τα πάντα, πριν να έχει κανείς το δικαίωμα να μιλήσει για πραγματική επιστήμη. Γιατί αν, όπως το ελπίζουμε, η γνώση του ανθρώπου κάνει εδώ κάποια πρόοδο, αυτή συνίσταται αποκλειστικά και μόνον σε μια στάση ταπεινοφροσύνης απέναντι στο αντικείμενο, μια στάση που, για πρώτη φορά ίσως, παίρνει τους μύθους "στα σοβαρά". [...] Όπως μαρτυρά κα...

Έχει λεχθεί κατ' επανάληψη ότι ο άνθρωπος άρχισε από το να αναπαριστά τα πράγματα ανάγοντάς τα στον εαυτό του. Ό,τι προηγήθηκε επιτρέπει να διευκρινιστεί καλύτερα σε τι συνίσταται τούτος ο ανθρωποκεντρισμός, τον οποίο θα μπορούσε κανείς να ονομάσει, ακριβέστερα, κοινωνιοκεντρισμό. Το κέντρο των πρώτων συστημάτων της φύσης δεν είναι το άτομο· είναι η κοινωνία. Αυτή είναι που αντικειμενικοποιείται κι όχι πλέον ο άνθρωπος. Ως προς τούτο, τίποτα δεν είναι ενδεικτικότερο από τον τρόπο με τον οποίο οι Σιού συγκρατούν, τρόπον τινά, τον κόσμο ολόκληρο μέσα στα όρια του χώρου της φυ...

Ποιος μπορεί να παραγνωρίσει την σημασία της Ιστορίας; Το θέμα είναι ότι χωρίς Ιστορία δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εθνική συνείδηση και χωρίς εθνική συνείδηση δεν υπάρχει ούτε πρωτότυπη κουλτούρα ούτε πραγματικός πολιτισμός.

Παρά τον υπότιτλο, που περιορίζει την αλλαγή του χαρακτήρα στον Αμερικανό, το κλασικό βιβλίο του Ρήσμαν αναλύει ουσιαστικά τον σύγχρονο άνθρωπο, όπου κι αν ζει. Έχει επηρεάσει πολλούς μεγάλους στοχαστές της Ευρώπης και έχει σφραγίσει την κοινωνιολογική σκέψη από τη δεκαετία του 1950 και μετά. Μελετά τους ανθρώπους που ήταν στραμμένοι στην παράδοση, τους ανθρώπους που ήταν εστιασμένοι στον εαυτό τους και στις επιδόσεις τους, τους σύγχρονους ανθρώπους που είναι στραμμένοι στους άλλους.

Το βιβλίο αυτό είναι κατεξοχήν "διδακτικό", είτε με την έννοια ότι προορίζεται ή προσφέρεται για διδασκαλία, είτε με την έννοια ότι είναι ικανό να διδάσκει. Η μεθοδική και συστηματική εμπειρική μελέτη της κοινωνικής ανθρωπολογίας, με αφετηρία την αρχαία ελληνική μυθολογία του εστιακού-ερμιακού συστήματος, ξετυλίγει τα συνδετικά στοιχεία της οικιακής οικονομίας και οικολογίας με την κοινωνική ανθρωπολογία. Περιγράφει την έκταση του αντικειμένου και τη διαχρονική του εξέλιξη, με ικανή θεμελίωση-τεκμηρίωση, βασισμένη στη διεθνή βιβλιογραφία. Συσχετίζει την κοινωνική ανθρωπολογ...

Γύρω στα 1860, στο χώρο που περιβάλλει το σημαντικότερο μνημείο της κλασικής αρχαιότητας ιδρύθηκαν τα Αναφιώτικα, ο μικρός οικισμός των μεταναστών μαστόρων από τις Κυκλάδες που παραμένει έως τις μέρες μας σφηνωμένος στη βραχώδη βορειοανατολική πλαγιά της Ακρόπολης. Αντιμετωπίζοντας τον οικισμό ως ανεπιθύμητη και βέβηλη παρουσία, οι αρχές που διαχειρίζονται τον αρχαιολογικό χώρο αγωνίζονται να "προστατέψουν" το μνημείο από την "ανάρμοστη" αυτή γειτνίαση. Στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης συνυπάρχουν λοιπόν δύο αντιλήψεις του χώρου που η καθεμιά τους αποτελεί κρυστάλλωση μιας πρα...

[...] Οι μελέτες που περιέχονται στο συλλογικό αυτό τόμο εξετάζουν από διάφορες πλευρές τις σχέσεις των φύλων. Ταυτόχρονα, παρουσιάζουν το νέο πρίσμα της ανθρωπολογικής προσέγγισης. Με το πρίσμα αυτό φωτίζεται η κοινωνική δυναμική και προβάλλονται η ετερογένεια και οι αντιθέσεις αντί της ομοιογένειας, η διαδικασία αντί της ουσίας, η κοινωνική κατασκευή των φύλων αντί του βιολογικού ντετερμινισμού, η εξάρτησή τους από την κοινωνική οργάνωση και ο ρόλος τους στην ανέλιξη των σχέσεων δύναμης. Από την άποψη αυτή, προσφέρει ένα θεωρητικό υπόβαθρο στην πολιτική του γυναικείου ζητ...

Εάν η πορεία προς το αφηρημένο μπορεί να αποδοθεί στην μυθική σκέψη αντί να θεωρηθεί ότι πηγάζει μόνον από τη σκέψη του μυθολόγου, τότε θα συμφωνήσει ο αναγνώστης ότι υπάρχει ένα σημείο όπου η μυθική σκέψη αυτοϋπερβαίνεται και ατενίζει, πέρα από τις εικόνες που προσκολλώνται ακόμη στην συγκεκριμένη εμπειρία, έναν κόσμο εννοιών αποδεσμευμένων από αυτήν τη δουλεία και των οποίων οι σχέσεις καθορίζονται ελεύθερα: δηλαδή όχι πλέον σε αναφορά προς μία εξωτερική πραγματικότητα, αλλά ανάλογα με τις συγγένειες ή τις ασυμβατότητες που εκδηλώνουν οι μεν απέναντι στις δε, μέσα στην αρ...

Αναλύοντας τα ιστορικά τεκμήρια που έχουν σωθεί από τον χώρο του Αιγαίου, αυτά που δείχνουν τους ανθρώπους να συναλλάσσονται, να πωλούν ή να αγοράζουν, να παντρεύονται, να χωρίζουν ή να συντάσσουν τη διαθήκη τους, έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι μας είναι γνωστό και το νόημα που ως υποκείμενα απέδιδαν στις πράξεις τους· κυρίως φανταζόμαστε ότι για τους ανθρώπους αυτούς ο κόσμος ήταν ένας κόσμος σταθερών νοημάτων και αμετακίνητων σημασιών, με σαφείς αναλογίες και περιγεγραμμένες αντιστοιχίες ανάμεσα στα κληρονομημένα συμβολικά συστήματα και τους τρόπους της δράσης. [...]

Οι θεωρίες του Κλοντ Λεβί-Στρος στοχεύουν σε μια συνολική κατανόηση του ανθρώπινου πνεύματος. Συνδυάζουν, όπως γράφει και ο συγγραφέας αυτού του βιβλίου, τη "δυσνόητη πολυπλοκότητα" με την "εκπληκτική ευρυμάθεια". Διαλευκαίνοντας αυτή την πολυπλοκότητα, ο Edmund Leach συνδυάζει στην κλασική μελέτη του μια οξεία κριτική προσέγγιση με μια γενναιόδωρη αναγνώριση της σπουδαιότητας του Λεβί-Στρος ως πατέρα της σύγχρονης Στρουκτουραλιστικής Ανθρωπολογίας. "Ο Leach, με εξαίρετο χιούμορ και αντικειμενικότητα, εξηγεί την καινοτομία του Λεβί-Στρος, επικρίνει τη διανοητική του αλαζ...

Ο θεσμός της μεταθανάτιας δωρεάς οργάνων σώματος στην Ελλάδα είναι γνωστός πλέον και συζητιέται θετικά. Ωστόσο το ποσοστό των εγγεγραμμένων δωρητών συνεχίζει να είναι το χαμηλότερο όλων των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι έλληνες πολίτες διστάζουν να δηλωθούν δωρητές μετά θάνατον από φόβο μήπως τους αφαιρέσουν τα όργανα πριν την ώρα τους. [...]

Για να γνωρίσει καλύτερα τον άνθρωπο, το βιβλίο αυτό, πιστό στην εθνολογική μέθοδο, κατευθύνει το βλέμμα σε κοινωνίες πολύ απομακρυσμένες από εκείνη του παρατηρητή. Όμως, παρουσιάζεται επίσης και σαν μια σειρά σκέψεων πάνω σε ένα πολύ γενικό πρόβλημα της ανθρώπινης κατάστασης: εκείνο των σχέσεων ανάμεσα στον εξαναγκασμό και την ελευθερία. Ποιο περιθώριο ελιγμών διαθέτει η κουλτούρα μέσα στα όρια που θέτει στον άνθρωπο η βιολογική του φύση, το ίδιο το άτομο στους κόλπους των βασικών κοινωνικών ενοτήτων -οικογένεια, γάμος, συγγένεια- όπου γεννήθηκε και είναι επιφορτισμένο να...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη μαρξιστική ανάλυση της ιστορίας και της σημερινής κατάστασης των Αυστραλών Αμπορίτζινες. Είναι ένα βιβλίο που παίρνει θέση, προσεκτικά τεκμηριωμένο αλλά επίσης ανθρώπινο και συγκινητικό. Οι Αμπορίτζινες έχουν ζήσει στην Αυστραλία για τουλάχιστον 40.000 χρόνια, ενώ οι λευκοί λιγότερο από 200. Στο βιβλίο αναλύονται η ισορροπημένη και συνεργατική φύση της παραδοσιακής κοινωνίας των Αμπορίτζινες, η κτηνώδης και τραγική ιστορία του λευκού αποικισμού και η ανάπτυξη της οργανωμένης μαύρης αντίστασης στις διακρίσεις και την εκμετάλλευση. Στο τελε...

Συγκεντρώνοντας δεκαπέντε χρόνων πρωτοποριακές εθνογραφικές μελέτες, η Ερμηνεία των Πολιτισμών έφερε μια τομή που έμελλε να έχει μακρόπνοες συνέπειες. Στο βιβλίο αυτό ο κορυφαίος αμερικανός ανθρωπολόγος Κλίφορντ Γκήρτζ επεξεργάζεται μια ρηξικέλευθη έννοια του πολιτισμού, που αντλεί από τις παραδόσεις της σημειωτικής, της ερμηνευτικής και της πολιτισμικής και κοινωνικής ανθρωπολογίας. Η κλασσική πλέον απόψή του για τον πολιτισμό ως «δίκτυο σημασιών» που φέρονται από σύμβολα εφαρμόζεται εδώ σε πεδία όπως η ιδεολογία, η θρησκεία και η τελετουργία, ο εθνικισμός και το κράτος, η...