Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] The present volume is intended to show that the ideal of an at once sociohistorical and authentically philosophical approach to the spiritual life of the late Greek elites is still alive, and that a presentation of late antique philosophical life that does justice as much to the ideas themselves as to the circumstances in which they were studied and lived is a realizable aim. What follows is, then, work in progress, all destined to be presented more fully elsewhere. [...]

Σκοπός αυτής της μελέτης είναι η ερμηνευτική ανασύσταση της φιλοσοφικής σκέψης του Θεοφίλου Κορυδαλέα (Αθήνα, 1574 - Αθήνα, 1646), όπως αυτή παραδίδεται κυρίως στα τυπωμένα έργα του. Για την αρτίωση, ωστόσο, αυτής της ανασύστασης διερευνήθηκαν επισταμένως και ισοσθενώς και οι φιλοσοφικές αντιλήψεις που ο Αθηναίος φιλόσοφος ανέπτυξε στα ανέκδοτα έως τώρα έργα του. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται για την επίτευξη αυτού του σκοπού είναι κειμενοκεντρική καθώς με βάση την ανασύνθεση των κορυδαλικών κειμένων επιχειρείται στο μέτρο του εφικτού ο προσδιορισμός της φιλοσοφικής ι...

Οι μελέτες που φιλοξενούνται σε αυτόν τον τόμο εξετάζουν την αλληλεπίδραση φιλοσοφίας και ρητορικής στην κλασική Αθήνα, αναλύοντας μια σειρά από σχετικά ερωτήματα, όπως: Γιατί ο "ρήτορας" Ισοκράτης περιγράφει το δικό του αντικείμενο ως "φιλοσοφία"; Πόσο μακριά από τους φιλοσόφους βρίσκεται ο ίδιος όταν μιλάει για ηθικές έννοιες; Πώς και γιατί ο Πλάτων αξιοποιεί τις τεχνικές της ρητορικής; Πόσο αποκομμένο είναι το ενδιαφέρον του Αριστοτέλη για τη δομή των επιστημονικών προτάσεων από την ενασχόλησή του με το τι συνιστά και πώς συγκροτείται ένα επιχείρημα; Ποιος είναι ο ρόλος...

Ποιος ο σκοπός της ζωής του ανθρώπου; Πως επιτυγχάνουμε την ευδαιμονία; Οι σωματικές ηδονές είναι κατακριτέες; Υπάρχει απόλυτη έννοια της δικαιοσύνης; Ο Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) και ο Επίκουρος (341-270 π.Χ.), ο καθένας από την σκοπιά του, δίνουν συγκεκριμένες απαντήσεις στα ανωτέρω ερωτήματα και αναπτύσσουν τις απόψεις τους για τα θέματα τα οποία πάντα απασχολούσαν τον άνθρωπο. Η ψυχή είναι άυλη και ένα τμήμα αυτής αθάνατο. Η ψυχή είναι κάτι το υλικό και θνητή. Ο θάνατος είναι το χειρότερο κακό, το οποίο μπορεί να συμβεί στον άνθρωπο. Ο θάνατος είναι κάτι που...

Στο κείμενο αυτό παρατίθενται στοιχεία που φανερώνουν ότι η αρχαία ελληνική φιλοσοφία εδίδασκε πριν από χιλιάδες χρόνια αυτό ακριβώς που η σύγχρονη φυσική επιστήμη ακόμη αναζητεί και ονομάζει "Θεωρία των Πάντων" (Θ.Τ.Π.). Στην πορεία τής αναζήτησης της αυτής η σύγχρονη επιστήμη αποκαλύπτει στοιχεία που επιβεβαιώνουν τα διδάγματα τής αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας. Η πιο πρόσφατη μάλιστα έρευνα, θεωρητική και πειραματική, οι πιο μοντέρνες θεωρίες που αφορούν στην Φυσική επιστήμη (η θεωρία της Σχετικότητας, η Κβαντομηχανική, η θεωρία του Χάους) βοηθούμενες και από την εξέλιξη...

Η σκέψη των Προσωκρατικών αποτελεί για την έρευνα μια διαρκή πρόκληση και συγχρόνως ένα χώρο της ιστορίας της Φιλοσοφίας με εξαιρετικό ενδιαφέρον από πολλές πλευρές. Γι' αυτό, άλλωστε, το πεδίο της διεθνούς έρευνας εμφανίζονται συνεχώς επιστημονικά άρθρα και πραγματείες που αριθμούνται σε εκατοντάδες κάθε χρόνο. Οποιαδήποτε αναφορά ή προσπάθεια προσέγγισης και ερμηνείας της σκέψης του αρχαϊκού ελληνισμού γενικότερα, που εξέθρεψε το στοχασμό των Προσωκρατικών, προϋποθέτει τη βαθειά γνώση της κοινωνίας και όλων των ανθρωπολογικών χαρακτηριστικών της. Κάθε πτυχή της σκέψης των...

"Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα η Κίνα δεν έπαψε να γοητεύει τον Δυτικό άνθρωπο. Η απόσταση, η οργάνωση, ο εξωτισμός, το μυστήριο, τα πλούτη και οι ευκαιρίες έπαιξαν τον δικό τους ρόλο σε αυτή τη μακροχρόνια, όσο και διφορούμενη σχέση. Άλλοτε ως ουτοπία, άλλοτε ως υπόδειγμα, άλλοτε ως μήλο της 'Εριδος και σήμερα ως νέο Ελντοράντο, η φαντασία του Δυτικού ανθρώπου δεν έπαψε να προβάλει τις δικές της συμβολικές αναπαραστάσεις στο Βασίλειο του Μέσου". Το "Πέρα από τον Οριενταλισμό" παίρνει τις αποστάσεις του από την επικρατούσα αντίληψη δυο διαφορετικών και συχνά αντίθετων...

Η χαρά της ζωής στο επίκεντρο της φιλοσοφίας. Η αγάπη προς τις καθημερινές απολαύσεις και τα μεγάλα αινίγματα του σύμπαντος στον πυρήνα της σκέψης ενός από τους σημαντικότερους στοχαστές της Αρχαιότητας, του Τύρταμου από την Ερεσό της Λέσβου· ενός δασκάλου τόσο γλυκόγλωσσου, που ο μεγάλος συνομιλητής και φίλος του Αριστοτέλης αποφάσισε να του δώσει ένα όνομα πιο ταιριαστό στις αρετές του, αποκαλώντας τον Θεόφραστο. Ο Νορβηγός ιστορικός των ιδεών και καθηγητής Φιλοσοφίας Haakon Smedsvig Hanssen παρουσιάζει με λιτό και ευκρινή τρόπο τη ζωή και τις βασικές πτυχές του έργου...

[...] Από τις λιγότερο γνωστές στο ευρύ κοινό εργασίας του Αδ. Κοραή είναι οι ιατρικές πραγματείες του για τον Ιπποκράτη. Στο έργο αυτό βρήκε ένα πεδίο στο οποίο μπορούσε όσο κανείς άλλος να συνδυάσει την ιατρική επιστήμη που σπούδασε και γνώριζε πολύ καλά και την φιλολογία που αγαπούσε. Την κριτική ικανότητα του Αδ. Κοραή για την αποκατάσταση των έργων του Ιπποκράτη αποδέχθηκαν πολλοί ειδήμονες και σπουδαίοι φιλόλογοι της εποχής αλλά και μεταγενέστεροι. Στο έργο αυτό προτείνει διορθώσεις συντακτικές, γραμματικές, γλωσσικές, ιατρικές. Οι συνεχείς αντιγραφές, όχι πάντα...

Συμβολή στην "ιστορία" της λέξης ελευθερία είναι το κείμενο του παρόντος βιβλίου. Δεν είναι "μελέτη" - δεν έχει την αυστηρότητα που αυτός ο όρος απαιτεί. Δεν είναι ούτε δοκίμιο - δεν εκμεταλλεύεται τις ανέσεις που αυτός ο αρκετά χαλαρός όρος επιτρέπει. Γι αυτό το λέω "σπουδή", με την έννοια περίπου που έχει αυτή η λέξη στη ζωγραφική ή στη μουσική. Σπουδή, ή πειραματική προσέγγιση στο θέμα της ελευθερίας μέσα από τη σκέψη των προσωκρατικών. Ελευθερία για ποιόν -από ποιόν- από τι; Τα ερωτήματα απαιτούν κάθε φορά καινούργια απάντηση. Μα αν δεν πάρει κανείς το νήμα από την α...

Το δοκίμιο του Henri Lefebvre που παρουσιάζουμε με τούτη την έκδοση είναι παρμένο από το βιβλίο: "L'ideologie structuralisme" (Editions Anthropos) και έχει τίτλο: "Claude Levi-Strauss et le nouvel eleatisme". Αυτό το -μικρού σχήματος- βιβλίο περιλαμβάνει πέντε δοκίμια επιλεγμένα από δεκαπέντε που απαρτίζουν το -μεγάλου σχήματος- βιβλίο: "Au-dela du structuralisme" (Editions Anthropos, Paris 1971). Επιδίωξη του συγγραφέα σε όλα αυτά τα δοκίμια και άρθρα είναι η κριτική της λεγόμενης στρουκτουραλιστικής ιδεολογίας. Ο στρουκτουραλισμός εμφανίζεται με τη μορφή της επιστη...

Για μας που είμαστε φορείς μεσογειακού πολιτισμού και παιδείας, η αρχαία φιλοσοφία δεν διαχωρίζεται από την ελληνική φιλοσοφία. Αυτή μας δίδαξε αρχικά ποια προβλήματα άξιζε να ελκύσουν την προσοχή του πνεύματος που επιδιώκει να συλλάβει, πίσω από το αβέβαιο φαίνεσθε και το μεταβαλλόμενο πρόσωπο των πραγμάτων, την ουσία που συνιστά την αλήθεια τους· αυτή επίσης μας κληροδότησε τους πρώτους κανόνες της αρετής που κατόρθωσε να διατηρήσει ο πολιτισμός μας· από τη μήτρα της, τέλος, ξεκινούν οι πιο εύρωστες ρίζες του κλασικού μας ουμανισμού. [...] Jean - Paul Dumont, καθηγητή...

Μέσα σ' αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας επιμένει στην αξία που αποδίδει ο Πλωτίνος στον ορατό κόσμο. Ωστόσο, ο ορατός κόσμος στα μάτια του εξακολουθεί να μην είναι παρά μια πραγματικότητα ξεθωριασμένη και κατώτερη, από την οποία πρέπει να απομακρυνθούμε. Παρ' όλα αυτά, δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε το άρρητο, το μυστηριώδες, το υπερβατικό, το "Απόλυτο", ίσως, επίσης στον ανεξάντλητο πλούτο της παρούσας στιγμής και στον στοχασμό της πιο συγκεκριμένης πραγματικότητας, της πιο κοινής, της πιο καθημερινής, της πιο ταπεινής, της πιο άμεσης; Και δεν μπορούμε να προαισθανθούμε μέσα σ'...

[...] Ως έργα του Εμπεδοκλή αναφέρονται η "Ξέρξου διάβασις", το "Προοίμιον εις Απόλλωνα", τα "Φυσικά" ή "Περί φύσεως" και οι "Καθαρμοί". Επίσης παραδίδεται ότι ο Εμπεδοκλής είχε γράψει ακόμα τραγωδίες, πολιτικούς λόγους και ιατρικά συγγράμματα, χωρίς όμως να αναφέρονται σχετικοί τίτλοι έργων. Ωστόσο, ό,τι έχει περισωθεί από το σύνολο της συγγραφικής παραγωγής του είναι αποσπάσματα, που ανήκουν αποκλειστικά στα "Φυσικά" και στους "Καθαρμούς". Στα αποσπάσματα αυτά φαίνεται καθαρά τόσο ο πληθωρικός λόγος του συγγραφέα τους όσο και τα πολλαπλά διαφέροντά του, γνωρίσματα που βέβ...

Σε ένα χωριό της πραγματείας του "Περί φύσεως των θεών" (I 34, 93), ο Κικέρων παρουσιάζει τον Σωκράτη ως τον "πατέρα της φιλοσοφίας". Ωστόσο, κατά μία άλλη, εν γένει παγιωμένη παράδοση, ο πρώτος φιλόσοφος, στην πραγματικότητα, ήταν ο Θαλής ο Μιλήσιος, που γεννήθηκε έναν αιώνα και πλέον πριν από τον Σωκράτη. Η αντίφαση ανάμεσα στις δύο αυτές παραδόσεις δεν είναι παρά φαινομενική, καθώς δεν αποδίδονται υπό την ίδια έννοια ο τίτλος του "πρώτου φιλοσόφου" στον Θαλή τον Μιλήσιο και του "πατέρα της φιλοσοφίας" στον Σωκράτη. [...] Louis - Andre Dorion

Ο Παρμενίδης, ένας συχνά παρερμηνευμένος δημιουργός του αρχαίου ελληνικού στοχασμού, βρίσκει στον Μεξικάνο ελληνιστή Κάρλος Μοντεμαγιόρ Ρόμο ντε Βιβάρ, έναν ένθερμο αποτιμητή και βαθύ γνώστη της φιλοσοφίας του. Κανένας άλλος φιλόσοφος, κατά την μελέτη του Μοντεμαγιόρ, δεν επηρέασε τόσο την αρχαία ελληνική σκέψη, συμπεριλαμβανομένου του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, όσο ο Παρμενίδης, ενώ η επίδρασή του συνεχίζεται στον χώρο της φιλοσοφίας και των επιστημών ίσαμε τις μέρες μας. Ο Μπέρτραντ Ράσσελ, για παράδειγμα, αναγνωρίζει στον Παρμενίδη τις βασικότερες έννοιες για την φιλοσο...

Ο πυρρωνισμός είναι η πιο αυθεντική έκφραση του αρχαίου σκεπτικισμού. Ο Πύρρων ο ιδρυτής δεν έγραψε τίποτε. Δίδαξε όμως. Ο Σέξτος, της σχολής των εμπειρικών ιατρών, μας άφησε την πολυτιμότερη μαρτυρία για τους σκεπτικούς φιλοσόφους, τις "Πυρρώνειες Υποτυπώσεις".

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τις διαλέξεις του Κορνήλιου Καστοριάδη τους πέντε πρώτους μήνες διδασκαλίας του στην Ανωτάτη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (EHESS) το ακαδημαϊκό έτος 1982-1983, όπου εξηγούσε τις φαινομενικά "παράδοξες" έννοιες που διατυπώνονται σε ανέκδοτο κείμενο του 1979, το οποίο δημοσιεύεται επίσης εδώ. Αναλύονται ακόμη ζητήματα, όπως η πρωτοτυπία που χαρακτηρίζει τη διπλή ελληνική δημιουργία, η δημοκρατία και η φιλοσοφία, η θέση του ατόμου και η εμπειρία του θανάτου στον ομηρικό κόσμο, η φύση της ελληνικής θρησκείας και μυθολογίας και η γένεση των φιλοσοφικών ε...