Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Ο κόσμος του Παρμενίδη" είναι ένα σύνολο από δοκίμια και μελέτες που από πολλά χρόνια και ως το τέλος της ζωής του ο Κ. Πόππερ αφιέρωσε στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Στη συγγραφή τους, όπως ο ίδιος λέει στον πρόλογό του, τον ενέπνεε μια διπλή επιθυμία: αφ' ενός, να υλοποιήσει τη βασική του θέση ότι όλη η ιστορία είναι η καταγραφή προβληματικών καταστάσεων και ότι με την εφαρμογή αυτής της αρχής μπορούμε να προχωρήσουμε πολύ περισσότερο στην κατανόηση των προσωκρατικών και άλλων στοχαστών του παρελθόντος· και αφ' ετέρου, να αναδείξει το πραγματικό μέγεθος των πρώιμων Ελλή...

Η σκέψη του Ηρακλείτου εμφανίζεται στη ιστορία του ελληνικού στοχασμού ως ένα παράδοξο φαινόμενο, γιατί η δομή της είναι εξαιρετικά ιδιότυπη. Πρόκειται για μια πολύγραμμη εσωτερική γραφή που δεν κινείται μονοδιάστατα σε ευθείες γραμμές αλλά σε λοξές που πλέκονται μεταξύ τους και σχηματίζουν θυσάνους. Ο Πλάτων απεικονίζει τη σκέψη του φιλοσόφου ως μια βροχή από βέλη που εκτοξεύονται σαν από φαρέτρα. Ο Ηράκλειτος επιζητεί να εξερευνήσει το κρυμμένο βάθος των πραγμάτων και να μας μυήσει στην αλήθεια. Η σχέση του με την αλήθεια έχει ένα ξεχωριστό νόημα: η αλήθεια δεν κατοικεί σ...

Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος (540-480) είναι από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών. Από το έργο του "Περί Φύσεως" διασώθηκαν περίπου 130 αποσπάσματα, μικρές φράσεις στις οποίες διατύπωσε τις ιδέες του για θέματα που αφορούν στη γνωσιολογία, στην κοσμολογία και στα ανθρώπινα πράγματα. Το ύφος του είναι λιτό, περιεκτικό, ποιητικό· πολλές φορές οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί παραπέμπουν σε χρησμούς των μαντείων - λέγεται ότι είχε γνωρίσει μία Σίβυλλα στην περιοχή του ακρωτηρίου της Ερυθραίας (αρχαία Ιωνία): το νόημα πολλές φορές είναι διφορούμενο, καθώς προτιμά να υπαινίσσ...

"Ο Ηράκλειτος και η φιλοσοφία" αποτελεί το ένα από τα δύο ντοκτορά του Κώστα Αξελού. Κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 1959 (εκδ. Minuit) και αποτελεί τον τρίτο τόμο της τριλογίας, με γενικό τίτλο "Εξέλιξη της πλάνης".

Ο Επίκτητος, ο δούλος που έγινε φιλόσοφος, είναι μια από τις εξέχουσες μορφές της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας. Μαζί με τον Σενέκα και τον Μάρκο Αυρήλιο, αποτελούν την τριάδα των στωϊκών σοφών που έθεσαν τα θεμέλια της ηθικής διδασκαλίας στη Δύση. Ο Επίκτητος διδάσκει μέσα από τον ίδιο του τον βασανισμένο βίο, την ανεκτικότητα, την απάθεια απέναντι στην επιθετικότητα και στην εχθρότητα, την συνείδηση ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά ένα ασήμαντο στοιχείο του απέραντου και πολυπληθούς Σύμπαντος... Σε όλα τα μεγάλα ερωτήματα που απασχολούν κάθε άνθρωπο, ο Επίκτητος δίνει απαντ...

Μέσα σε 230 σελίδες, ακόμη και ο αμύητος θα αποκτήσει σφαιρική και εναργή εικόνα της φιλοσοφίας των δύο αυτών πνευματικών κολοσσών. Και το κυριότερο: με λόγο κατανοητό, χωρίς άσκοπες αναφορές, σπουδαιοφάνεια και περιττή ορολογία, για εντυπωσιασμό. Διότι, το δύσκολο είναι να αναλύσεις τα βαθιά νοήματα, βγάζοντάς τα στην επιφάνεια και όχι να τα περιπλέξεις, θάβοντάς τα ακόμη πιο βαθιά.

Η ουσία του εγχειρήματός μου δεν είναι διαφορετική από εκείνη του Λουκρήτιου, που χρησιμοποίησε τους λατινικούς στίχους του για να καταστήσει τις περίεργες εκείνες και βαθιές συλλήψεις του ελληνικού πνεύματος κατανοητές και χρήσιμες σε πάμπολλους συμπατριώτες του. Σκοπός των δοκιμίων αυτών είναι η μεταλαμπάδευση του πνεύματος του Επίκουρου στον 21ο αιώνα. Οι αποκαλύψεις του Επίκουρου στάθηκαν ένα ιδεολογικό ανάχωμα ενάντια στις πολυάριθμες και ανησυχητικές αντιλήψεις που προπαγάνδιζαν από κοινού κάθε λογής ηθικολόγοι, θεολόγοι, "προφήτες", αστρολόγοι και άλλοι αγύρτες, που...

Μελετώντας τον πάπυρο που ανακαλύφθηκε πρόσφατα και περιέχει μέρη της χαμένης ποίησης του σπουδαίου Έλληνα φιλόσοφου, ο Peter Kingsley, ένας από τους πιο σημαντικούς μελετητές της αρχαίας ελληνικής σοφίας και ειδήμων στο έργο των Εμπεδοκλή και Παρμενίδη, παρουσιάζει με τρόπο απλό τις πρακτικές οδηγίες του Εμπεδοκλή για το διαχρονικό ταξίδι του ανθρώπου προς την αυτογνωσία και την Αλήθεια. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά σε παγκόσμια πρώτη έκδοση. "Η διδασκαλία του Peter Kingsley είναι ένα ταξίδι πίσω στην πηγή, όχι μόνο του Δυτικού πολιτισμού, αλλά, ακόμη σημαντικότερο...

Με οντικό και νοηματοδοτικό μεταλλάκτη την οργανική μυθολογία, τα σημεία της εμπεδόκλειας αυτοαναφοράς στο μέρος: "κούρος", "κόρη", "θάμνος", "οιωνός" και "ιχθύς", τα σημεία αυτά, οικείες ήδη σε εμάς, περίκλειστες, αυτοτελείς παρουσίες, οντικές και νοηματοδοτικές μονάδες για τον διατμηθέντα -σπαραγμένο στοχαστικό λόγο, λειτουργούν, - στο εξής - στο πλαίσιο της ανάκτησης του σώματος του λόγου του Ακραγαντίνου στοχαστή, κατ’ αρχάς ως μορφο-κλασματικές παρουσίες, σχεδόν συγχρόνως ως οντο-κλασματικές και βέβαια ως μεγα-οντο-κλασματικές παρουσίες, παράλληλα δε ως παρουσίες σημασ...

Αυτή η πραγματεία είναι απόρροια μιας μελέτης του παρμενίδειου ποιήματος, που άρχισε πριν από μερικά χρόνια. Είχα τότε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η επιχειρηματολογία του Παρμενίδου ήταν δυνατό να κατανοηθεί μόνο με μια αναγωγή της σε κάποια καινοφανή έλλογη θεώρηση του υλικού σύμπαντος -μια θεώρηση που δεν υπήρξε δικό του δημιούργημα, αλλά που του επέτρεψε να πάρει ως δεδομένες ορισμένες βασικές αντιλήψεις, όπως είναι, λ.χ., η αληθινή ουσία των πραγμάτων (φύσις) και η εύτακτη διάρθρωση του σύμπαντος (κόσμος). Εδώ προσπάθησα να ανασυστήσω αυτή την προπαρμενίδεια θεώρηση, π...

Τι είναι η ψυχή, ποια η σχέση της με το σώμα; Εξακολουθεί να υπάρχει μετά τον θάνατο; Με ποια έννοια και ποιές προϋποθέσεις; Και το σώμα; Ποια είναι η αξία του; Κι ο Θεός, τι λόγο έχει σε όλα αυτά; Ποια η σχέση Του με το δημιούργημά Του; Κατά πόσο ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος για την ευτυχία ή τη δυστυχία του σε αυτήν ή την άλλη ζωή; Πώς ερμηνεύεται η ύπαρξη του κακού με την παράλληλη ύπαρξη ενός αγαθού και παντοδύναμου Θεού; Γιατί το κακό είναι τόσο υπερβολικό και κάποτε - κάποτε τόσο άδικο; Γιατί καλοί και δίκαιοι άνθρωποι δυστυχούν, ενώ κακοί ευτυχούν και αναγνωρίζονται;...

Με το δοκίμιο Ξανά ο Αριστοτέλης; ο Θεοδόσης Π. Τάσιος αποπειράται μια διαφορετική θεώρηση ποικίλων έργων του Σταγειρίτη φιλόσοφου, αποσπάσματα της οποίας είχαν δημοσιευθεί παλαιότερα. Δύο είναι τα κύρια θέματα που θίγονται στο συγκεκριμένο κείμενο: - Tο πρώτο αφορά στις διαπροσωπικές σχέσεις εν γένει και τον εντοπισμό των κοινών στοιχείων στην ηθική θεωρία του Αριστοτέλη, του Σωκράτη και του Επίκουρου. - Το δεύτερο έχει ως άξονα την επιστημονική ερμηνεία του έμψυχου και άψυχου Κόσμου από τον Έλληνα φιλόσοφο. Η έκδοση εμπλουτίζεται με εικαστικό υλικό που παραπέμπει...

O ευρύς και περιεκτικός ορίζοντας του αρχαίου ελληνικού στοχασμού περιλαμβάνει πολλές και ποικίλες ιδέες και εγείρει πολλά και διαφορετικά ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη ταυτότητα. Είναι τα ανθρώπινα όντα κατ’ ουσίαν θνητά, όπως με έμφαση θεωρούν δεδομένο τα Ομηρικά Έπη, ή έχουμε τη δυνατότητα να επιτύχουμε την αθανασία, όπως, ακολουθώντας μια διαφορετική παράδοση, συχνά ισχυρίζεται ο Πλάτων; Πότε και γιατί αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους συγκεκριμένες ιδέες γύρω από τις διαφορές μεταξύ σώματος και ψυχής; Είναι η ψυχή απλή ή σύνθετη; Τι οδήγησε στην ιδέα ότι ο β...

Ο Νεοπλατωνισμός υπήρξε το κύριο φιλοσοφικό ρεύμα της ύστερης αρχαιότητας, εξέλιξη της μεταφυσικής διδασκαλίας του Πλάτωνα, με γνωστότερους εκπροσώπους τον Πλωτίνο, τον Πορφύριο, τον Ιάμβλιχο και τον Πρόκλο. Ωστόσο, αν και είχε τεράστια επίδραση στο δυτικό πολιτισμό, παραμένει ένα "σκοτεινό" κεφάλαιο. Το βιβλίο του καθηγητή Wallis ρίχνει φως στο σπουδαίο αυτό φιλοσοφικό κίνημα, αποτελώντας την πιο ολοκληρωμένη και ευκρινή μελέτη πάνω στο Νεοπλατωνισμό.

Ο νεοπλατωνισμός, το τελευταίο φιλοσοφικό ρεύμα στην ιστορία της ελληνικής αρχαιότητας, που εκδηλώθηκε κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, σε μία εποχή μεγάλης πολιτικής, κοινωνικής και πνευματικής παρακμής, μπόρεσε να επιβιώσει μέσα στην πρόοδο του χρόνου αποτελώντας, με την διαιώνισή του, γέφυρα μεταφοράς ιδεών σε ξεχωριστούς μεταξύ των πολιτισμούς, όπως το Ισλάμ, το Βυζάντιο και η λατινική Δύση, σε ετερόκλητες μεταξύ των περιόδους, όπως ο Μεσαίωνας, η Αναγέννηση και η εποχή των Νεότερων Χρόνων, σε διαφορετικούς μεταξύ των τομείς του πολιτισμού, όπως η φιλοσοφία κ...

Ο νεοπλατωνισμός, το τελευταίο φιλοσοφικό ρεύμα στην ιστορία της ελληνικής αρχαιότητας, που εκδηλώθηκε κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, σε μία εποχή μεγάλης πολιτικής, κοινωνικής και πνευματικής παρακμής, μπόρεσε να επιβιώσει μέσα στην πρόοδο του χρόνου αποτελώντας, με την διαιώνισή του, γέφυρα μεταφοράς ιδεών σε ξεχωριστούς μεταξύ των πολιτισμούς, όπως το Ισλάμ, το Βυζάντιο και η λατινική Δύση, σε ετερόκλητες μεταξύ των περιόδους, όπως ο Μεσαίωνας, η Αναγέννηση και η εποχή των Νεότερων Χρόνων, σε διαφορετικούς μεταξύ των τομείς του πολιτισμού, όπως η φιλοσοφία κ...