Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο Νίκος Πουλαντζάς στα μαθήματά του στην Πάντειο το 1977 συμπυκνώνει το σύνολο της σκέψης του, ξεδιπλώνει τον συλλογισμό του για τον μαρξισμό και τα πράγματα της εποχής του, αναδεικνύει την πρωτοτυπία του επιχειρήματός του. Η σκέψη του Ν. Πουλαντζά είχε μαγνητίσει όχι μόνο τους θεράποντες της Αριστεράς της εποχής -ακόμη και πέραν της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς- αλλά και τους θιασώτες του φιλελευθερισμού. Εμφανιζόταν ως νέος φρέσκος αέρας στον μαρξιστικό στοχασμό που τον σκίαζε ακόμη ο άκρατος δογματισμός, η αδυναμία του να εναρμονισθεί με τις εξελίξεις και η βαριά παρουσ...

Η επιστροφή των συνόρων, στα γεγονότα και στις συνειδήσεις, είναι καλό νέο. Με την προϋπόθεση όμως να τυγχάνει λογικής ερμηνείας και χρήσης. Τα σύνορα δεν είχαν βέβαια ποτέ χαθεί, παρά μόνο στον δικό μας, ως ευρωπαίων ταξιδιωτών, νοερό χάρτη. Το σύνορο δεν είναι μια αόριστη χάραξη, αλλά ένας θεσμός, που εγγράφεται στο δίκαιο και εγκαθιστά δομές, που προέρχεται από συγκρούσεις και συνθήκες, από διαπραγματεύσεις και αποφάσεις. Η ευχερής διάβασή του δεν σημαίνει και την ακύρωσή του. Ένας κόσμος χωρίς σύνορα είναι ένας βάρβαρος κόσμος, κάτι που μας θύμισε ο τρόμος του ISIS.

Στο ευρωπαϊκό εγχείρημα, η πορεία προς την Ένωση είναι ασύμμετρη και συχνά ασυνεπής. Η Ένωση ήταν ανέκαθεν μια ιδέα, ένα όραμα σε αναζήτηση πραγματικότητας. Η υπεράσπιση του Κράτους Δικαίου σε πλαίσιο ελεύθερης πολιτειακής αλληλένθεσης και η διασφάλιση πολιτικών μηδενικής ανοχής σε φαινόμενα περιστολής της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης συνιστούν μονόδρομο επιβίωσης για την Ευρώπη, σήμερα πιο πολύ ίσως από ποτέ.

Ενασχόληση με την πολιτική, λέει ο Βέμπερ, σημαίνει συμμετοχή σ’ έναν αγώνα ισχύος με σκοπό τον επηρεασμό της διοίκησης ενός κράτους. Το κράτος, όμως, δεν το ορίζουν οι σκοποί που αξιώνει ότι υπηρετεί αλλά μονάχα το μέσο που έχει στην αποκλειστική του διάθεση: η βία. Εκείνος που θα εμπλακεί με την πολιτική θα προβεί αναγκαστικά σε δοσοληψίες με τις διαβολικές δυνάμεις που καραδοκούν σε κάθε μορφή βίας. "Όποιος επιζητεί τη σωτηρία της ψυχής του και τη σωτηρία άλλων ψυχών, ας μην το κάνει μέσω της πολιτικής, η οποία έχει τελείως διαφορετικά μελήματα: μελήματα που διευθετούντα...

Ο "λαϊκισμός" έχει επιστρέψει για τα καλά στη δημόσια συζήτηση. Η έννοια χρησιμοποιείται για να περιγράφει μια πληθώρα ετερογενών φαινομένων. Τι ακριβώς είναι, όμως, ο λαϊκισμός; Ποια ελάχιστα κριτήρια και ποιες τυπολογίες είναι δυνατόν να επιστρατεύσουμε για να προσανατολιστούμε σε αυτό το θολό πεδίο; Πώς μπορούμε να διακρίνουμε τον λαϊκισμό από άλλα παράλληλα φαινόμενα; Τούτη η σύντομη μελέτη επιχειρεί να μας εξοικειώσει με την παγκόσμια ιστορία του λαϊκισμού και με τις προσπάθειες της κοινωνικής και της πολιτικής θεωρίας να τον συλλάβουν και να τον αποτιμήσουν. Εντοπίζε...

"Μπορεί ο αναγνώστης να αγαπήσει έναν πανεπιστημιακό ως τέτοιο και ως άνθρωπο, διαβάζοντας ένα μονάχα του βιβλίο; Απαντώ πως ναι. Το βιβλίο του Δημήτρη Χρυσοχόου είναι σημαντικό για δύο λόγους: Πρώτον, σε μια εποχή αποσύνδεσης και αποξένωσης, επιλέγει να γράψει για αυτό που έχουμε εδώ και καιρό παραμελήσει, τον οριζόντιο, συνδετικό άξονα της πολιτικής. Δεύτερον, κατ' επέκταση, μας υπενθυμίζει την ευθύνη της πολιτικής σκέψης: Ο πολιτικός στοχαστής δεν κρίνεται μόνο για όσα γράφει, αλλά ιδίως για όσα επιλέγει να γράψει". Δημήτρης Ακριβούλης, Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσε...

Μεσούντος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Πρόεδρος Roosevelt διεκήρυξε τις τέσσερεις θεμελιώσεις ελευθερίες ως αίτημα όλης της ανθρωπότητας: ελευθερία λόγου, ελευθερία θρησκείας, ελευθερία από την ανάγκη, ελευθερία από τον φόβο. Στην αυτή του 21ου αιώνα οι ελευθερίες αυτές όχι μόνο δεν έχουν επικρατήσει στον πλανήτη, αλλά καταπατούνται, είτε ανενδοίαστα, είτε με υποκριτική άρνησή τους. Η ελευθερία από την ανάγκη-θεμελιώδης για την αξιοπρεπή διαβίωση του ανθρώπου- έχει περιορισθεί, αν όχι καταργηθεί για την πλειονότητα των κατοίκων της γης, ως αποτέλεσμα της τελευταίας εξέλιξη...

Περιέργως, ένα από τα πλέον σημαντικά, αν όχι το πιο σημαντικό ζήτημα σχετικά με την ανατροπή του καπιταλισμού και την χειραφέτηση του ανθρώπου είναι παραμελημένο από τους σύγχρονους μαρξιστές. Πρόκειται για το ρόλο της σύγχρονης εργατικής τάξης ως της κοινωνικής δύναμης, η οποία θα πρωτοστατήσει σε αυτήν την απελευθερωτική διαδικασία. Υπάρχουν ορισμένοι που αμφισβητούν αυτόν τον ρόλο, και ακόμη και την ίδια την ύπαρξη της εργατικής τάξης, και άλλοι οι οποίοι θεωρούν ατεκμηρίωτα δεδομένη την επαναστατικότητά της, και αυτό όταν, στην πράξη και παρά την κρίση, η εργατική τάξη...

Το κύριο κείμενο της έκδοσης αυτής αποτελεί η ομιλία του συγγραφέα, επεξεργασμένη σε γραπτή μορφή, στην εναρκτήρια εκδήλωση του 8ου ετήσιου κύκλου του Εργοταξίου Ιδεών, η οποία πραγματοποιήθηκε την 10η Οκτωβρίου 2018 και είχε ομότιτλο θέμα. Για να σχηματίσει ο αναγνώστης πληρέστερη αντίληψη για την επιχειρηματολογία και την πρωτοτυπία του συγγραφέα, ιδίως στο ζήτημα της δημοκρατικής γνώσης, κρίθηκε σκόπιμο να συνοδευτεί η παρούσα έκδοση με δύο κείμενά του, τα οποία έχουν προκύψει, κατά τον ίδιο τρόπο, με την ευκαιρία σχετικών δημόσιων παρεμβάσεών του στα ακανθώδη και δυσεπί...

Today, The Transatlantic Partnership is facing two pivotal challenges. One external and one internal. The external challenge concerns the rise of two great revisionist powers, Russia and China, as well as Islamic radicalism. The internal challenge is the declining will of the US to defend the international order it created and the fracturation of the core of this order. These global shifts require of the Atlantic Partnership to reexamine its common interests and values, as well as its capabilities and strategic objectives. Both sides of the Atlantic are in the process of re...

Στα βουνά του Κουρδιστάν χρόνια, συντελείται ένα κοινωνικό πείραμα, που όμοιό του σπανίως έχει δει η ανθρωπότητα. Ένας συνελευσιακός, αμεσοδημοκρατικός σοσιαλισμός αναδύθηκε μετά την εγκατάλειψη από το PKK και τον Αμπντουλάχ Οτσαλάν των "μαρξιστικο-λενινιστικών" στερεοτύπων και το αγκάλιασμα ιδεών που είχαν διατυπωθεί από τον σημαντικό αμερικανό διανοητή Μάρεϊ Μπούκτσιν. Αυτές οι "κοινοτιστικές" ιδέες τέθηκαν σε εφαρμογή στις πόλεις της Δημοκρατικής Ομοσπονδίας της Βόρειας Συρίας. Ένα περίπλοκο σύστημα δημοκρατικών συμβουλίων ξεκινά από το επίπεδο των "κοινοτήτων" (οικισμοί...

"Το βιβλίο αυτό είναι ένα δοκίμιο, με όλες τις σημασίες της λέξης: δοκίμιο - δοκιμή, δοκίμιο - ερμηνεία, δοκίμιο - αίρεση. Περιγράφει επτά μορφές του κράτους, όσες μπόρεσα να διακρίνω στην μεγάλη διάρκεια της Ιστορίας. Είναι οι μορφές με τις οποίες μπορούμε σήμερα πλέον να σκεφτούμε το κράτος: οργανισμός που ασκεί εξουσία σε μια εδαφική επικράτεια, ενεργό υποκείμενο της ιστορίας και του βίου μιας κοινωνίας, σύστημα σχέσεων μέσα στην κοινωνία αυτή, πεδίο πολέμου, εσωτερικού και εξωτερικού, επίκεντρο του πλέγματος εξουσίας που εκάστοτε κυβερνά, μήλον έριδος ανάμεσα στους μετό...

Η έννοια του προλεταριακού κόμματος κατέχει κεντρική θέση στην πολιτική σκέψη και την πολιτική δράση του Μαρξ και του Ένγκελς. "Απέναντι στην συλλογική εξουσία των κατεχουσών τάξεων" υποστήριξαν ότι "η εργατική τάξη δεν μπορεί να δράσει ως τάξη παρά μόνο αν συγκροτηθεί σε πολιτικό κόμμα διακριτό και αντιτιθέμενο σε όλα τα παλιά κόμματα πού έχουν σχηματιστεί από τις κατέχουσες τάξεις". Πουθενά, ωστόσο, οι συγγραφείς του "Κομμουνιστικού Μανιφέστου" δεν εξέθεσαν με συστηματική μορφή μία θεωρία περί προλεταριακού κόμματος, περί της φύσεως και των χαρακτηριστικών του. Δεν εκπόνη...

Πώς μπορεί, άραγε, να προωθήσει τους στόχους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μια θεατρική παράσταση του Άρθουρ Μίλλερ στην Αθήνα; Και, αντίστροφα, πόσο ζημιώνονται οι ίδιοι στόχοι από μια εντυπωσιακή επίδειξη βιομηχανικών προϊόντων στο σοβιετικό περίπτερο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να απαντήσει το παρόν βιβλίο, μέσα από την παρουσίαση της στρατηγικής και των μέσων που υιοθέτησε η πολιτιστική διπλωματία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα την περίοδο 1953-1973, υπό το πρίσμα της συγκρότησης της μεταπολεμικής...

Η δημοκρατία έχει πεθάνει εκατοντάδες φορές στην Ιστορία σε ολόκληρο τον κόσμο. Πιστεύουμε ότι ξέρουμε τι σημαίνει αυτό κάθε φορά: δημιουργείται χάος και επεμβαίνει ο στρατός για να "αποκαταστήσει" την τάξη, ώσπου ο λαός να εμπνεύσει εμπιστοσύνη ότι μπορεί να φροντίσει ο ίδιος τις υποθέσεις του - αν έρθει ποτέ η μέρα αυτή, που συχνά δεν έρχεται. Ίσως, όμως, εστιάζουμε στις λάθος απειλές. Στο βιβλίο "Έτσι τελειώνει η δημοκρατία", ο Βρετανός κορυφαίος πολιτικός επιστήμονας κάνει μια επισκόπηση του πολιτικού τοπίου της Δύσης και μας δείχνει πώς να αναγνωρίζουμε τα νέα ανησυ...

Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) αποτελεί ένα σπουδαίο εργαλείο για την άσκηση οικονομικής και, κατ’ επέκταση, εθνικής πολιτικής, που αφορά κάθε κράτος με θαλάσσιες ακτές. Ο Θεόδωρος Καρυώτης υπήρξε πρωτοπόρος στην ανάδειξη της σημασίας της ΑΟΖ για το Δίκαιο της Θάλασσας, ειδικά μάλιστα για την Ελλάδα. Ο συγγραφέας κατάφερε να εισαγάγει τη νέα αυτή έννοια στη δημόσια συζήτηση, όπως συμβαίνει και με την παρούσα έκδοση. Δυστυχώς, οι επίμονες προσπάθειες να παροτρύνει τις πολιτικές ηγεσίες να αναλάβουν δράση, προσπάθειες που ξεκίνησαν επί των κυβερνήσεων Ανδρέα Παπανδρέου,...

Οι δημοκρατίες σήμερα έχουν πέσει στην παγίδα ενός μύθου: του μύθου της βούλησης του λαού. Τα λαϊκιστικά κινήματα χρησιμοποιούν την ιδέα για να αμφισβητούν τους εκλεγμένους πολιτικούς. Αρκούμενοι σε μια απλή επίκληση στη βούληση του λαού, οι πολιτικοί αδυνατούν να επιτελέσουν το καθήκον τους να προβούν σε αποφάσεις με ευθύνη και καταλογισμό. Η δημόσια αντιπαράθεση για τις σύγχρονες πολιτικές επιλογές περιπλέκεται από τον φόβο ότι η αντίθεση στη βούληση του λαού θα εκληφθεί ως ελιτισμός. Στο βιβλίο αυτό ο Άλμπερτ Γουίλ ανατέμνει την αντίληψη της βούλησης του λαού, αποδεικ...

Με ποια πλευρά συντάσσεστε λοιπόν; Οι αναγνώστες θα θεωρήσουν τις θέσεις μου δυσνόητες μόνο αν επιμένουν να πιστεύουν ότι η κάθε θέση που δεν εντάσσεται ανοιχτά στο κλασικό σχήμα Αριστερά - Δεξιά παραπέμπει αυτόματα στη Δεξιά. Εν τούτοις, η μόνη υπερασπίσιμη ηθικά επιλογή είναι να επιλέξει κανείς τον οίκτο, τη συμπόνοια και τη συγχώρεση, ενάντια στους άρχοντες και τις εξουσίες αυτού του κόσμου, να επιλέξει την αλήθεια έναντι της ιδεολογίας. Και για να κάνει κανείς αυτή την επιλογή σήμερα, θα πρέπει να απορρίψει εξ ίσου την Αριστερά και τη Δεξιά. H ελπίδα για μια νέα πολι...