Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η θεωρία της αρχιτεκτονικής έχει τις ρίζες της στο "De architectura libri decem" ("Περί αρχιτεκτονικής βιβλία δέκα") του Βιτρούβιου. Ως η αρχαιότερη σωζόμενη αρχιτεκτονική πραγματεία των προχριστιανικών χρόνων, η μελέτη του Βιτρούβιου δεν είναι μόνο μια μοναδική πηγή πληροφοριών για την αρχαία αρχιτεκτονική και τους κανόνες της, αλλά έγινε το θεμέλιο σε ο,τιδήποτε γράφηκε περί αρχιτεκτονικής θεωρίας από την Αναγέννηση και μετά. Τα 89 σύντομα δοκίμια του παρόντος τόμου παρουσιάζουν τις πιο σημαντικές αρχιτεκτονικές πραγματείες από την Αναγέννηση μέχρι σήμερα. Οι συγγραφείς...

"Η τέχνη πτεροφυεί εν οδύνη" μελετά τους τρόπους πρόσληψης του προραφαηλιτισμού, του συμβολισμού, της αρ νουβό, του ιμπρεσιονισμού και των μεταϊμπρεσιονιστικών τάσεων, επικεντρώνοντας στα πεδία της τεχνοκριτικής και της θεωρίας της τέχνης στην Ελλάδα, κατά την περίοδο 1890-1910. Διερευνά την υποδοχή των τάσεων αυτών στο πλαίσιο της ευρύτερης δεξίωσης των νεορομαντικών ιδεών, του θεοσοφικού μυστικισμού, του αποκρυφισμού, του πνευματισμού, των παρακμιακών και γενικότερα των ανορθολογικών ιδεολογιών που εξαπλώνονταν δυναμικά στην Ευρώπη του τέλους του 19ου και των αρχών του 2...

Η μελέτη αυτή, καρπός έρευνας 10 χρόνων, βασίζεται στην παρουσίαση τεκμηρίων που ανατρέπουν παλαιότερα συμπεράσματα για το γραπτό έργο του αποκαλούμενου "πατέρα της νεοελληνικής τέχνης", Παναγιώτη Δοξαρά (1662-1729), ενώ την ίδια στιγμή, αποκαλύπτουν ένα μεταφραστικό έργο, πρωτοποριακό για την εποχή του και μοναδικό στο είδος του, έως σήμερα.

O Borges, χρησιμοποιώντας ένα μύθο που έμεινε στην ιστορία, απέδειξε ότι δύο πανομοιότυπα κείμενα μπορούν να αποτελέσουν δύο διαφορετικά, αν όχι αντιθετικά, λογοτεχνικά έργα. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, ο Arthur C. Danto επεκτείνει στο σύνολο των καλλιτεχνικών πρακτικών το ερώτημα που προκύπτει από μία τέτοια "διανοητική εμπειρία": Tο ίδιο αντικείμενο μπορεί να είναι ταυτόχρονα μια κοινότοπη ρόδα ποδηλάτου αλλά και ένα έργο τέχνης (ο "Τροχός ποδηλάτου" του Marcel Duchamp), το οποίο εκτιμάται ακριβά στο χρηματιστήριο των αισθητικών αξιών που ονομάζεται "κόσμος της τέχνης"; Μία...

"Ο Arnheim στο δοκίμιό του, ασχολείται με τη βασική ασυμφωνία μεταξύ του Δεύτερου Νόμου της Θερμοδυναμικής, ο οποίος δηλώνει ότι στο υλικό σύμπαν η αταξία αυξάνεται, και του γεγονότος ότι οι άνθρωποι αγωνίζονται κατά βάση προς την επίτευξη τάξης στα όσα δημιουργούν. Για να συμβιβάσει την ασυμφωνία αυτή, ο Arnheim επισημαίνει ότι ο νόμος της εντροπίας δεν αντανακλά μόνο την αποσύνθεση της υλικής μορφής, αλλά και μια γενική τάση προς αύξηση της ισορροπίας μέσω της μείωσης της έντασης. Η ψυχολογία της τέχνης δεν είναι ποτέ τόσο εύκολη όσο η αλφαβήτα, αλλά το βιβλίο αυτό αποφεύ...

Στην παρούσα ελληνική έκδοση παρουσιάζονται δύο ποιητικά δοκίμια για τη ζωγραφική και τέσσερα ποιήματα του Ουάνγκ Ουέι.

«Ξεκινώντας από τον Van Gogh, όλοι μας, -όσο μεγάλοι ζωγράφοι κι αν θεωρούμαστε-, είμαστε έως ένα βαθμό αυτοδίδακτοι, θα μπορούσε σχεδόν να πει κανείς ότι είμαστε ναΐφ ζωγράφοι. Οι ζωγράφοι δεν ζουν πια μέσα στο πλαίσιο κάποιας παράδοσης και έτσι ο καθένας μας οφείλει να ανακαλύψει εξαρχής όλα τα εκφραστικά του μέσα. Κάθε μοντέρνος ζωγράφος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να εφεύρει αυτή τη γλώσσα από το Α ως το Ω. Κανένα κριτήριο δεν μπορεί να ισχύσει απριόρι στην περίπτωσή του, γιατί δεν πιστεύουμε πια σε αυστηρά καθορισμένα μέτρα. Από μια άποψη αυτό συνιστά απελευθέρωση, ταυ...

Ο άνθρωπος δεν δείχνει τον πραγματικό του εαυτό παρά μόνο σε ό,τι κάνει. Εκεί, και μόνο εκεί, προσφέρει την αληθινή διάσταση του εαυτού του. Ο Γκαίτε, ένας από τους σοφώτερους ανθρώπους όλων των εποχών, βρήκε τα πιο σωστά λόγια: "Δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τα έργα τέχνης όταν τα βλέπουμε μόνο ολοκληρωμένα, πρέπει να τα έχουμε γνωρίσει και εν τω γεννάσθαι. Πρέπει να εισχωρήσουμε στο μυστικό του δημιουργείν ενός καλλιτέχνη, για να καταλάβουμε το δημιούργημά του". S. Sweig

Τι λόγο έχουν οι καλλιτέχνες, οι πιο ελεύθεροι και ανεξάρτητοι άνθρωποι της κοινωνίας, άνθρωποι που ζουν «σαν τα κρίνα του αγρού» να συναθροίζονται, να οργανώνονται και να καταπιάνονται με θεωρητικές συζητήσεις; «Καλλιτέχνη, μη μιλάς· δημιούργησε!». Τα λόγια αυτά τα έχουμε ακούσει συχνά από ανθρώπους που δήλωναν αρμόδιοι να μιλούν, να σκέφτονται και να ενεργούν για λογαριασμό μας: πολιτικούς, διανοούμενους, βιομήχανους, καθηγητές, τεχνοκρίτες και άλλους. Και πάντα μας πρόδιδαν. Δημιουργώ, σκέφτομαι και μιλώ. Αλλά οι σκέψεις δεν βγαίνουν από το στόμα. Ολόκληρο το κορμί του...

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται ορισμένα πρωτοποριακά κινήματα που άρχισαν να συγκροτούνται και να δρουν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορία τους έμεινε μια κρυφή υποσημείωση, ένας θαμπός αστερίσκος, στο βιβλίο της ανησυχίας του εικοστού αιώνα. Κι όμως, αν ο αιώνας μας κοχλάζει, συνέβαλαν αυτά ακριβώς τα κινήματα στην αύξηση της θερμοκρασίας - αυτά πυροδότησαν τους μηχανισμούς που οδήγησαν σε εκρήξεις, αυτά οργάνωσαν τον πυροκροτητή. Και τούτο, επειδή έτσι αποφάσισαν, έτσι θέλησαν, κι έτσι έδρασαν. Αν και σήμερα πολλοί επιχειρούν ένα ύποπτο άλμα, κι από το Νταντά,...

Από τον Πλάτωνα έως τον Χάιντεγκερ, η φιλοσοφία ενδιαφέρεται λιγότερο για τα ίδια τα έργα τέχνης παρά για το ερώτημα πώς να μάθουμε αν η τέχνη μπορεί να εκφράσει την αλήθεια. Δύο αίτια, λοιπόν, καθυστέρησαν την ανάπτυξη μιας πραγματικής «οντολογίας» των έργων: από τη μια, η πλατωνική καταδίκη της τέχνης - που έκανε να κυριαρχήσει το καθαρό περιεχόμενο επί της αισθητής μορφής, από την άλλη, η γέννηση της αισθητικής - που έδωσε τον τόνο στη συναισθηματική διάθεση του θεατή ή του καλλιτέχνη. Με τον Χάιντεγκερ και τον Μερλώ-Ποντύ γίνεται πράγματι δυνατή μια φιλοσοφία της τέχνης...

Τι είναι η μορφή; Αυτή η ερώτηση κυριαρχεί στο "Σημείο - γραμμή - επίπεδο", ένα από τα κύρια θεωρητικά έργα του Kandinsky γραμμένο και σημοσιευμένο το 1926 κατά την περίοδο που ήταν καθηγητής στο Bauhaus. Αυτό που επιδιώκει εδώ ο συγγραφέας είναι να θέσει τις βάσεις μιας πραγματικής επιστήμης της αφηρημένης τέχνης, σε συσχετισμό με τις συγκινήσεις μας, τη νοητική μας δομή. Είναι ίσως η πιο τολμηρή απόπειρα από την εποχή της κωδικοποίησης των κανόνων της παραδοσιακής ζωγραφικής, κατά την Αναγέννηση, από τον Alberti.