Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

... Ο κοσμικός ηγέτης δεν έχει επιφορτιστεί με τη φροντίδα των ψυχών περισσότερο από ό,τι οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος και ισχυρίζομαι ότι ούτε κάτι τέτοιο τού έχει ανατεθεί από τον Θεό, εφόσον από πουθενά δεν προκύπτει ότι ο Θεός παραχώρησε σε ορισμένους ανθρώπους τέτοιου είδους εξουσία που τους επιτρέπει να εξαναγκάζουν τους άλλους να ασπαστούν το δικό τους θρησκευτικό δόγμα. Ούτε είναι δυνατό να έχει περιβληθεί κάποιος κοσμικός ηγέτης με μια εξουσία του είδους αυτού, έχοντας τη συγκατάθεση του λαού, επειδή κανένας άνθρωπος μέχρι σήμερα δεν μπορεί να παραμελήσει τη φροντίδ...

Ο τόμος περιλαμβάνει δοκίμια ορισμένων από τους σημαντικότερους μεταπολεμικούς στοχαστές του 20ού αιώνα, στα οποία αποτυπώνονται βασικοί άξονες της σύγχρονης ηθικοπολιτικής συζήτησης. Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζονται κεντρικές θέσεις της φιλελεύθερης εξισωτικής θεώρησης και της κριτικής που τής ασκείται από διαφορετικά ρεύματα σκέψης, όπως ο ελευθερισμός, ο σοσιαλισμός, ο πολιτικός ρεπουμπλικανισμός και ο νεοαριστοτελισμός. Οι συγγραφείς αναμετρώνται με το πρόβλημα της ηθικής δικαιολόγησης, στο εγχείρημά τους να σκιαγραφήσουν τη φύση της καλής κοινωνίας. Στο υπόβαθρο λα...

Κάθε χρόνο, στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, οι παραδόσεις του Michael J. Sandel συγκεντρώνoυν πάνω από χίλιους φοιτητές, που κατακλύζουν τα ακαδημαϊκά έδρανα του Sanders Theatre. Πώς η πολιτική φιλοσοφία έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα μαθήματα στο ιστορικό πανεπιστήμιο; Ο διάσημος καθηγητής πέτυχε το ακατόρθωτο: να κάνει γοητευτική την έννοια της δικαιοσύνης. Ας φανταστούμε έναν οδηγό φορτηγού που κατευθύνεται με ταχύτητα προς το μέρος πέντε πεζών, οι οποίοι νομοτελειακά θα χάσουν τη ζωή τους. Στη διασταύρωση έχει τη δυνατότητα να στρίψει σε έναν παράδρομο, στον οποίο όμω...

Οι "Διευκρινήσεις επί των θυσιών" του Joseph de Maistre θεωρούνται το ιδρυτικό κείμενο της νεώτερης ανθρωπολογίας και της θυσιαστικής πολιτικής θεολογίας. Η αιματηρή θυσία αντιμετωπίζεται ως θεμελιώδης κοσμική σταθερά, από την φυσική τάξη μέχρι την κοινωνική συγκρότηση, καθιστάμενη οικουμενικό φαινόμενο. Με τον τρόπο αυτό διασώζεται όχι μόνο στην βαθύτερη λογική των σύγχρονων εξουσιαστικών ελίτ, αλλά και στην αντίδραση των νοσταλγών του μεσαιωνικού σύμπαντος στην μετά τον Βάκωνα επιστήμη. Η Ελληνική έκδοση συνοδεύεται από μία εκτενή εισαγωγή στην σκέψη του συγγραφέα και την...

O Edward W. Said, στα συναρπαστικά δοκίμια αυτού του τόμου, τα οποία στηρίζονται στις διαλέξεις Reith που έδωσε για λογαριασμό του BBC το 1993, εξετάζει τη σημασία και το ρόλο του διανοούμενου στη σύγχρονη εποχή. Καθήκον του διανοούμενου, λέει ο συγγραφέας, είναι η έκφραση (η "αναπαράσταση") ενός μηνύματος ή μιας άποψης όχι μόνον ενώπιον αλλά και εκ μέρους ενός κοινού. Επιπλέον, ο διανοούμενος οφείλει να δρα ως "ξένος", από περιθωριακή θέση, ως άνθρωπος που αρνείται να αφομοιωθεί στους κόλπους της εκάστοτε κυβέρνησης και των διαφόρων εταιριών.

Τον Δεκέμβρη του 1994, ο Κορνήλιος Καστοριάδης συναντά και συζητά με συντάκτες της επιθεώρησης MAUSS, του Αντιωφελιμιστικού Κινήματος στις Κοινωνικές Επιστήμες, όπως ο Alain Caille, ο Jaques Dewitte, ο Serge Latouche, και η Chantal Mouffe." Η συζήτηση επικεντρώνεται στην άμεση και την αντιπροσωπευτική δημοκρατία, στην ευθραυστότητά τους, στον πολιτιστικό σχετικισμό, στη Δύση και τις αξίες της, και άλλα ζητήματα που συνεχίζουν να διατηρούν την επικαιρότητά τους σήμερα, στην εποχή του "πολέμου κατά της τρομοκρατίας".

Η ανάδειξη της αθηναϊκής δημοκρατίας από αυτούς τους δύο Έλληνες φιλοσόφους, Παπαϊωάννου και Καστοριάδη, (χρεωμένη σήμερα, ως "αυτονομία", στο όνομα του τελευταίου) υπήρξε το σημαντικότερο πνευματικό και πολιτικό έργο του 20ού αιώνα. Το θέμα της συνύφανσης τραγωδίας και δημοκρατίας είναι μάλλον ένα και το αυτό πράγμα στο έργο αυτών των δύο Ελλήνων. Τούτο ίσως να ήταν και το τέλος του "ευρωπαϊκού ελληνισμού", με κυρίαρχα ορόσημα μετά την Αναγέννηση τον Νίτσε και τον Χάιντεγκερ, ταυτόχρονα όμως και η απαρχή του "ελληνικού ελληνισμού" της Ευρώπης, στο πρόσωπο αυτών των δύο...

Το έργο του Τζων Λοκ, που εμφανίζεται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας ακριβώς τριακόσια χρόνια μετά την δημοσίευσή του, αποτελεί όχι μόνο την βασική έκθεση της πολιτικής θεωρίας του Άγγλου φιλοσόφου, αλλά και ένα από τα κλασικά κείμενα της ευρωπαϊκής πολιτικής παράδοσης. Εδώ θεμελιώνεται η πολιτική ιδεολογία, που έγινε γνωστή με το όνομα του φιλελευθερισμού και που από αιώνες επιδρά αποφασιστικά στην διαμόρφωση των δυτικών κοινωνιών. Ο Λοκ παρουσιάζει την πολιτική του θεωρία με την μορφή μιας ανάλυσης της γένεσης της κοινωνίας, της υφής των πολιτευμάτων και της σχέσης των εξο...

Το έργο του Τζων Λοκ αποτελεί όχι μόνο τη βασική έκθεση της πολιτικής θεωρίας του Άγγλου φιλοσόφου, αλλά και ένα από τα κλασικά κείμενα της ευρωπαϊκής πολιτικής παράδοσης. Εδώ θεμελιώνεται η πολιτική ιδεολογία που έγινε γνωστή με το όνομα φιλελευθερισμός και η οποία εδώ και αιώνες επιδρά αποφασιστικά στη διαμόρφωση των δυτικών κοινωνιών. Ο Λοκ παρουσιάζει την πολιτική του θεωρία με τη μορφή μιας ανάλυσης της γένεσης της κοινωνίας, της υφής των πολιτευμάτων και της σχέσης των εξουσιών μεταξύ τους· η ανάλυση αυτή εντάσσεται, με τη σειρά της, στο ευρύτερο πλαίσιο μιας θεωρίας...

Το έργο του John Locke "Δύο πραγματείες περί κυβερνήσεως" αποτελεί όχι μόνο τη βασική έκθεση της πολιτικής θεωρίας του Άγγλου φιλοσόφου, αλλά και ένα από τα κλασικά κείμενα της ευρωπαϊκής πολιτικής παράδοσης. Σε αυτό θεμελιώνεται η πολιτική ιδεολογία που έγινε γνωστή με το όνομα φιλελευθερισμός και η οποία εδώ και αιώνες επιδρά αποφασιστικά στη διαμόρφωση των δυτικών κοινωνιών. Ο Locke, αφού αναίρεσε στην "Πρώτη Πραγματεία" την επιχειρηματολογία του Sir Robert Filmer υπέρ της ελέω Θεού απολυταρχίας, στη Δεύτερη Πραγματεία προχωρεί στην ανάπτυξη μιας διαφορετικής, και τολμηρ...

Η εργασία επιχειρεί μια ανάγνωση δύο κειμένων του νεαρού Χέγκελ, γραμμένων στις αρχές της περιόδου της Ιένας, του κειμένου "Πίστη και γνώση" και του κειμένου για το "Φυσικό δίκαιο". Το πρώτο συνιστά μια κριτική σε αυτό που ο Χέγκελ αποκαλεί "ανα-στοχαστική φιλοσοφία της υποκειμενικότητας", δηλαδή στη φιλοσοφία των Καντ, Γιακόμπι και Φίχτε. Το δεύτερο αφορά την προβληματική της θεσμικής συγκρότησης της νεωτερικής κοινωνίας και περιλαμβάνει μια κριτική στις κλασικές θεωρίες του φυσικού δικαίου. Η εργασία επιχειρεί, ωστόσο, να αναδείξει την ενιαία προβληματική που διατρέχει τα...

Ο Φρανσίσκο ντε Βιτόρια διατυπώνει στο παρόν έργο του όλες τις μοντέρνες αρχές του Δικαίου του Πολέμου που διέπουν μέχρι και σήμερα όλες τις θεμελιακές πτυχές αυτού του πολύπλοκου πολιτιστικού φαινομένου. Οργανώνει νομικά τα προβλήματα που ενέσκηπταν από τότε, όπως τα όρια της αποικιοκρατικής δράσης που οδηγούσαν σε γενοκτονίες και τις πολεμικές συγκρούσεις στην Ευρώπη, θεμελιώνοντας την θεωρία του στην έννοια του δίκαιου πολέμου. Η απάρνηση της παπικής ή της αυτοκρατορικής παγκόσμιας δικαιοδοσίας είναι η κεντρική σύλληψη της φιλοσοφίας του Διεθνούς Δικαίου του Βιτόρια. Πρό...

Μαζί με τη μικρή μελέτη για τον Μοντεσκιέ, το δοκίμιο του Αλτουσσέρ για τον Ρουσσώ αποτελεί μια υποδειγματική ανάγνωση φιλοσοφικού έργου. Είναι υποδειγματική για τον τρόπο συστηματικής και εμμενούς κριτικής του Κοινωνικού συμβολαίου. Είναι όμως υποδειγματική και για τον τρόπο με τον οποίο αξιοποιεί τον φιλοσοφικό λόγο από τη σκοπιά μιας κοινωνικής θεωρίας ταγμένης υπέρ της κοινωνικής χειραφέτησης. Έτσι, τα ερωτήματα με τα οποία ξεκίνησε η νεωτερικότητα και οι αξιώσεις του Διαφωτισμού γίνονται εργαλεία κριτικής της αστικής σκέψης. Ο Ρουσσώ του Αλτουσσέρ δεν είναι μόνο έν...

"Για την υπεράσπιση της κοινωνίας". Αυτόν τον τίτλο χρησιμοποιεί ο Foucault για τη σειρά των διαλέξεών του στο College de France κατά την περίοδο 1975-1976. Σ' αυτές τις διαλέξεις, τις τόσο ουσιώδεις και ως προς το εύρος της ιστορικής έρευνας και ως προς την αναλυτική διεισδυτικότητα με την οποία αναπτύσσεται η θεματική, ο Foucault θέτει το όλο πρόβλημα σε σχέση με τη διερεύνηση και/ή διαχείριση της ιστορικής σφαίρας και των κοινωνικών διαδικασιών που διαμορφώνονται εντός της επικράτειάς της. Σταθερή βάση των αναλύσεων του Foucault είναι η διερεύνηση του κρίσιμου προβλήμα...

Ένας κύκλος παραδόσεων με κομβική θέση στην εξέλιξη της σκέψης του Μισέλ Φουκώ. Στις παραδόσεις αυτές, που δόθηκαν στο Κολέγιο της Γαλλίας το πρώτο τρίμηνο του 1980, ο Φουκώ συνεχίζει την ιστορία των "καθεστώτων αλήθειας", η οποία διαπερνά το σύνολο της διδασκαλίας του, δίνοντάς της μια μείζονα στροφή: η διερεύνησή του, που είχε ξεκινήσει στο δικονομικό και δικαστικό πεδίο, και είχε επεκταθεί στο πολιτικό, με τη θεματική των σχέσεων εξουσίας-γνώσης και μετά με τη θεματική της κυβερνητικότητας, περνά εδώ στο πεδίο των πρακτικών και των τεχνικών του εαυτού, στο πεδίο της ηθικ...

Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ, το 1963. Κατά την Άρεντ, που έχει βαθιά γνώση του παρελθόντος, ο πόλεμος και η επανάσταση είναι τα δύο κεντρικά πολιτικά ζητήματα του 20ού αιώνα. Η επανάσταση, είναι το κλειδί για την κατανόηση του κόσμου μας. Στο βιβλίο της -κλασική ανάλυση αυτού του σχετικά πρόσφατου πολιτικού φαινομένου- εξετάζει τις βασικές αρχές όλων των επαναστάσεων, το κοινωνικό ζήτημα, την επιδίωξη της ευτυχίας των ανθρώπων. Μετά από κάθε μεγάλη επανάσταση (όπως η Αμερικάνικη, η Γαλλική, η Ρωσική), οι επαναστάτες προσπαθούν να θεμελιώσουν το νέο καθεστώς εγκα...

Η νεωτερική έννοια της επανάστασης, αναπόσπαστα δεμένη με την ιδέα ότι η ιστορική πορεία κάνει ξαφνικά μια νέα αρχή, ότι μια εντελώς νέα ιστορία που ποτέ δεν ήταν γνωστή και ποτέ δεν είχε ειπωθεί πρόκειται να εκτυλιχθεί, ήταν άγνωστη πριν από τις δύο μεγάλες επαναστάσεις στα τέλη του 18ου αιώνα. Προτού εμπλακούν σ' αυτό που κατέληξε να αποτελέσει επανάσταση, κανένας από τους πρωταγωνιστές δεν είχε την παραμικρή προαίσθηση ποια θα ήταν η πλοκή του νέου δράματος. Ωστόσο, από τη στιγμή που οι επαναστάσεις άρχισαν να διανύουν την πορεία τους, και πολύ πριν μπορέσουν εκείνοι που...

"Η οργάνωση της Διεθνούς, έχοντας σαν σκοπό όχι τη δημιουργία Κρατών και νέων δεσποτισμών, αλλά την καταστροφή από τη ρίζα κάθε ιδιαίτερης κυριαρχίας, οφείλει να έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από την οργάνωση των Κρατών. Όσο αυταρχική, εξουσιαστική, τεχνητή, βίαιη και εχθρική προς τη φυσική ανάπτυξη των λαϊκών συμφερόντων και ενστίκτων είναι αυτή η τελευταία, τόσο η οργάνωση της Διεθνούς οφείλει να είναι ελεύθερη, φυσική και σύμφωνη σε κάθε σημείο αυτών των συμφερόντων και αυτών των ενστίκτων. Ποια είναι όμως η φυσική οργάνωση των μαζών; Είναι αυτή που βασίζεται στους ιδι...

Το 1921 και σε μια Γερμανία που μόλις έχει λήξει η επανάσταση των συμβουλίων, ο Βάλτερ Μπένγιαμιν ασχολείται με το πάντοτε φλέγον ζήτημα της βίας και διερωτάται κατά πόσο είναι δυνατή μια διάκρισή της σε βία που υποτάσσει και σε βία που απελευθερώνει. Πρόκειται για ένα "αγαπημένο" και τότε (όπως και σήμερα) άκρως επίκαιρο θέμα συζήτησης των αναρχικών ιδεών και πρακτικών και θα πρέπει να επισημανθεί ότι εκείνη την περίοδο της ζωής του ο Μπένγιαμιν δήλωνε αναρχικός (κάτι τέτοιο φαίνεται άλλωστε και από τα γραπτά του, από τις επαφές και τις γενικότερες ενασχολήσεις του). Προλε...