Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Βλέποντας συνολικά το φιλολογικό και κριτικό έργο του Θεοδόση Νικολάου δεν είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κανείς στοιχεία που ταιριάζουν ή φωτίζουν από άλλη σκοπιά την προσωπικότητα του ποιητή. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, το ενδιαφέρον του το μονοπωλεί η ποίηση. Τον γοητεύει η εκκλησιαστική ποίηση (ειδικά ο Ρωμανός ο Μελωδός) και τον απασχολούν αγαπημένοι του ποιητές, από τον Ανδρέα Κάλβο και τον Διονύσιο Σολωμό έως τους Βασίλη Μιχαηλίδη, T.S. Eliot, Κ.Π. Καβάφη, Οδυσσέα Ελύτη και Κώστα Μόντη, καθώς, και άλλοι ποιητές της Κύπρου, αλλά και το ποιητικό έργο ενός πεζογράφου, του Αλ...

[...] Ο Παρμενίων Μπώλος κάνει κάτι απλό: δείχνει πως η ποίηση του Εμπειρίκου είναι φωτογραφική. Ο ποιητής βλέπει πιο πέρα απ' ότι βλέπει η κοινή όραση και φωτογραφίζει όχι με το φακό του ματιού αλλά με το φακό του νου. Σε προκαλεί "Σκέψου κι εσύ", "βλέπε κι εσύ". Ο υπερρεαλισμός τόσο στην ποίηση, όσο και στην ζωγραφική, κι αν τίποτα άλλο δεν πρόσφερε -, το γεγονός ότι μας δίδαξε να βλέπουμε πιο διεισδυτικά, πιο στοχαστικά, να διαβάζουμε όχι μόνο με τα μάτια αλλά και με το νου σε συνεχή εγρήγορση, είναι κάτι σημαντικό. Προσωπικά μου αρκεί. Η εργασία του Παρμ. Μπώλου είνα...

Η ποιητική διαδρομή του Κώστα Τσέτη, άλλοτε μέσα από τα κατάφωτα τοπία της ιδιαίτερης πατρίδας του και άλλοτε μέσα από τις ατραπούς μιας αγωνιώδους αναζήτησης του "ιδανικού", μας αποκαλύπτει τόσο τις αισθητικές του αντιλήψεις, όσο και τις εσωτερικές του παρορμήσεις, αφήνοντας ανεξίτηλο το προσωπικό του στίγμα. Συμβολαιογράφος στη γενέτειρά του την Άρτα, αντιστάθηκε στις αλλοτριωτικές τριβές της επαγγελματικής του δραστηριότητας, διασώζοντας και αναδεικνύοντας συνειδητά όλα εκείνα τα καλολογικά στοιχεία του ψυχισμού του, που ανέκαθεν καλλιεργούσε και που, με την παρούσα έκδο...

Ο συγγραφέας προσπαθεί να δει από ψηλά τη γεωγραφία της ποίησης, τα όρη, τα ποτάμια, τις λίμνες και τις κοιλάδες της. Μας καλεί να πάμε μαζί του με ένα αερόστατο φαντασίας και να κοιτάξουμε από άλλες θέσεις, από άλλα παράθυρα, από διαφορετικά υψόμετρα, τους καημούς του ανθρώπου, που δένονται με τον καιρό σε τραγούδι και ποίημα. Από ψηλά εκείνο που φτάνει στα μάτια σου και στ' αυτιά σου, εκείνο που οσφραίνεσαι, δεν είναι παρά η μουσική της ζωής.

Tέσσερεις διεισδυτικές μελέτες του φιλόλογου και συγγραφέα Aνδρέα Mπελεζίνη σχετικές με τον «διάλογο» του Nίκου Eγγονόπουλου με τους ομοτέχνους και αντιτέχνους του, εντός και εκτός των ορίων του υπερρεαλισμού, πάντοτε όμως στο πλαίσιο της υπηρέτησης της ποιητικής γραφής. O Aνδρέας Mπελεζίνης «σκάβει» τον ποιητικό και εικαστικό λόγο του ποιητή, ανιχνεύοντας άλλοτε εμφανείς και άλλοτε υπόγειες διασυνδέσεις με μορφές και θέματα του νέου ελληνισμού. Iδιαιτέρως στο εκτενές κείμενο «H νεώτερη και σύγχρονη ποίηση στην παιδεία» -μελέτημα που δημοσιεύεται για πρώτη φορά πλήρε...

[...] Το διοικητικό συμβούλιο της βιβλιοθήκης αποφάσισε να αναλάβει την έκδοση της σειράς "Νεοέλληνες συγγραφείς". Σκοπός της σειράς είναι η ενθάρρυνση της μελέτης της λογοτεχνίας γενικότερα, αλλά και η ανάδειξη της συμβολής συγγραφέων που διαμόρφωσαν τις βασικές επιλογές της ρουμελιώτικης λογοτεχνίας ειδικότερα. [...] Γιάννης Χαλάτσης, διευθυντής Παπαχαραλαμπείου Δημόσιας Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου

"Γνώρισα τον ποιητή Βασίλη Κουρή από το έργο του, το οποίο μου προσέφερε ο πατέρας του, αλλά και από τη μητέρα του, που μου χάρισε την εργασία της "Κοντά στο παιδί μου", στην οποία η μητέρα καταγράφει τη ζωή του παιδιού της με τέτοιο τρόπο, με τόσο συναίσθημα, με τόση αγάπη, που λες ότι ο Βασίλης δεν πέθανε, αλλ' ότι ζει. Η κυρία Παράσχου-Κουρή μνημείωσε το παιδί της και το πέρασε στο άχρονο. Έχω τη γνώμη ότι, κι αν δε μελετούσα του Βασίλη το έργο, θα τον γνώριζα από τις αφηγήσεις του πατέρα και τις περιγραφές της μητέρας. Μελέτησα το έργο του Βασίλη Κουρή κι αν δεν ήξε...

Τα περιεχόμενα εννέα μελετήματα καλύπτουν συντακτικό άνυσμα τριάντα εννιά χρόνων. Το πρωιμότερο ανάγεται στο 1970, το οψιμότερο προέκυψε μέσα στο 2007. Τρία ενδιάμεσα και ο τελικός διάλογος συσπειρώθηκαν στο επετειακό 1983 -πενήντα χρόνια μετά τον θάνατο του ποιητή. Τα υπόλοιπα εντοπίστηκαν ανάμεσα στο 1992 και στο 2003. Η χρονική αυτή διασπορά δεν καταργεί, ελπίζω, την εσωτερική συνοχή και συνέχεια, δίχως τούτο να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σταθμοί και στάσεις, που υπαγορεύονται από τη διαφορά κάθε φορά του αντικειμένου, της μεθόδου αλλά και της συγκυρίας. Με το κριτήριο ε...

Αν πρέπει να εντοπιστεί ο κρίσιμος πυρήνας της σολωμικής ποίησης, προτείνεται η οριακή δοκιμασία στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου. Δεν πρόκειται ωστόσο ούτε για φιλόζωη ούτε για θανατόφιλn ποίηση. Τα υποκείμενά της (ατομικά και συλλογικά) δοκιμάζουν (και δοκιμάζονται σε) μιαν αδιαίρετη διπλή εμπειρία, όπου ζωή και θάνατος συμβάλλονται και εναλλάσσονται, ιστορικά και υπαρξιακά, στην κορυφαία στιγμή της αμοιβαίας αναγνώρισης και αποκάλυψής τους. Σ' αυτή την κορύφωση μορφώνεται το ποίημα, μορφώνοντας και τον ποιητή. Στο μεταξύ προκύπτουν στο εσωτερικό της εξελισσόμενης σολωμικής...

Μετά την έκδοση των "Αυτόγραφων Έργων" του Σολωμού από τον Λίνο Πολίτη, το 1964, έγινε γνωστό ποια χειρόγραφα του ποιητή περιέχουν το υλικό των αποσπασμάτων εκείνων που ο Πολυλάς ονόμασε Β΄ Σχεδίασμα των "Ελεύθερων Πολιορκημένων". Γνωστό είναι, επίσης, πως τα κείμενα αυτά -ελληνικοί στίχοι και ιταλικές σημειώσεις- περιέχονται διάσπαρτα σε μια σειρά από λυτά φύλλα, δίφυλλα ή τετράδια, με λίγες σελίδες. Στην παρούσα έκδοση συγκεντρώνονται όλα τα χειρόγραφα που απαρτίζουν το σώμα του Β΄ Σχεδιάσματος και μεταφράζονται οι ιταλικές σημειώσεις. [...] (από την εισαγωγή του βιβλί...

Οι ζωές έξι κορυφαίων προσωπικοτήτων της νεοελληνικής λογοτεχνίας, μέσα από την ιδιαίτερη ματιά μιας σύγχρονης συγγραφέως. Τα κείμενά τους γνωστά στους περισσότερους. Η πορεία του βίου τους λαμπρή αλλά και ιδιαίτερη. Τα έργα τους χαρακτήρισαν μια ολόκληρη εποχή. Οι ίδιοι γίνανε «σχολή» για τους μετέπειτα συγγραφείς και ποιητές. Εισχώρησαν στην τάξη των αγίων, που δύσκολα κανείς ανεβαίνει. Η Γεωργία Αγγελοπούλου - Παπαβασιλείου, μέσα απ' αυτή της τη δουλειά, αποδίδει την τιμή που οφείλει η σύγχρονη γενιά λογοτεχνών (στην κορωνίδα των Ελλήνων λογοτεχνών) στους μεγάλου...

Μυθολογία της εποχής μας αποτελεί η ελευθερία του ατόμου ως δυνατότης επικοινωνίας καθολικής, που παύει να βιώνεται σαν ομφαλοσκοπική νοσταλγία του εαυτού, για να περιχωρήση τον πλησίον και το μέλλον, να συνδέση την δημιουργικότητα με την εσωτερική άνοιξι και την ευθύνη. [...] Αν ο Παπαρρηγόπουλος εισηγήθηκε τον μύθο της ελληνικής αθανασίας, ο Διονύσιος Σολωμός διεκδίκησε το θαύμα της αναστάσεως, όχι ως φυσικό βεβαίως γεγονός αλλά ως εσωτερική αναγέννησι στον θρίαμβο της εκπλήξεως.

Η πρώτη ενασχόλησή μου με τις επιδράσεις που δέχτηκε ο Ελύτης από την ποίηση του Κάλβου άρχισε με τη μελέτη μου "Η κατά Κάλβον πολύτροπος αρμονία των Προσανατολισμών του Ελύτη" (1993). Όπως σημείωνα τότε, ο Ελύτης στη μελέτη του για την ποίηση του Κάλβου επιμένει, κυρίως, στα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία που διαμορφώνουν την ποιητική του και τα οποία εντοπίζονται βασικά στο μέτρο και το ρυθμικό βηματισμό του στίχου, το ρόλο του επιθέτου, τη ρητορική σκευή του λόγου, την εικονοπλαστική φαντασία και τη γλωσσική του ιδιορρυθμία. Ακολούθησαν οι μελέτες μου που εντοπίστηκαν και πάλ...

Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται επτά αυτόνομα μελετήματα γύρω από έναν συνεκτικό ιστό: την κοινή τους ενασχόληση με λογοτεχνικά πρόσωπα και προσωπεία. Τα πρόσωπα που εξετάζονται είναι σχεδόν στο σύνολό τους ετερόκλητα, καθώς η ύπαρξή τους συνδέεται με διαφορετικές ποιητικές ιδιοσυγκρασίες, μορφολογικές επιδιώξεις και ιδεολογικά ζητούμενα. Ο Μιχαλιός του Καρυωτάκη είναι αντιήρωας σε αντίθεση με τον ηρωικό Μιχάλη του Σεφέρη, αλλά και την πλειάδα των προσώπων του Εγγονόπουλου που είναι ηρωικές ενσαρκώσεις του δημιουργού τους. Η πλειονότητα των αρχετυπικών μορφών του Χαραλαμπίδ...

Περιέχονται τα κείμενα: - Ειδώλου Είδωλον: Πάνω σε μερικές σκέψεις του Ζήσιμου Λορεντζάτου για την "κρίση" της ποίησης - Το όραμα και η άρνηση: Σικελιανός και Βάρναλης - Ο ελληνικός σουρρεαλισμός και ο Μίλτος Σαχτούρης - Η ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη - Η ποίηση του Β. Λεοντάρη - Ο "φασισμός" του Έζρα Πάουντ - Επίμετρο: Η συνέχεια 3, του Μανόλη Αναγνωστάκη

Οι τέσσερις μελέτες του τόμου αυτού, γραμμένες από διαφορετικά πρόσωπα, τα οποία έχουν ασχοληθεί με την ποίηση του Μ. Πρατικάκη και της γενιάς του, έχουν ως βασική αφόρμηση τον απρόσμενο μανδύα με τον οποίο περιβλήθηκε ο λυρισμός του ποιητή στα τελευταία χρόνια. Η πρόκληση αυτή αποτέλεσε την αιτία για αναψηλάφηση της πρότερης παραγωγής του από τους συγγραφείς των μελετών, με αποτέλεσμα να δοθούν νέες διαστάσεις στην ποιότητα τη γραφής του, να επιχειρηθεί άλλη θεώρηση των τεχνικών του, να γίνει άλλη αντιμετώπιση των θεματικών του. Όλα, από κοινού, οδηγούν στην κατάδειξ...

[...] Πιστεύω η αυταξία των παρωδιών που δημοσιεύει ο Κοκόλης έγκειται στο γεγονός ότι δεν πρόκειται για ευκαιριακά ή επικαιρικά στιχουργήματα, όπως συμβαίνει συχνότατα στις κατά καιρούς παρωδίες καβαφικών ποιημάτων. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια συνομιλία, έναν διάλογο με τα πρωτότυπα ποιήματα του Αλεξανδρινού [...] [...] Ο Κοκόλης δεν διστάζει να παραθέσει δίπλα σε κάθε παρωδία του τα καβαφικά πρωτότυπα. Η μοιραίως παράλληλη ανάγνωση στην οποία οδηγείται με αυτόν τον τρόπο ο αναγνώστης εξασφαλίζει τα βασικά λειτουργικά στοιχεία της παρωδίας [...] [...] Για μιαν ακόμ...

Η ποίησις του Παλαμά δεν είναι κατασκευή στίχων για ορισμένο σκοπό αλλά δημιουργία με την υψηλοτέρα της έννοια διότι συνδυάζει την δημιουργία των υψηλοτέρων αισθητικών στιγμών με τα λεπτότερα και βαθύτερα νοητικά δημιουργήματα. Και μέσα από τα θαυμάσια και υπέροχα αυτά καλλιτεχνήματα λάμπουν γι' αυτούς που θέλουν και μπορούν να δουν τις πιο λεπτές και πιο βαθειές αλήθειες. Η ελληνικότητα του έργου του Παλαμά φαίνεται ακριβώς στο σημείο της κρυστάλλινης σκέψεως, στην έλλειψη του σκιερού και συγκεχυμένου. Το έργο του Παλαμά φιλοσοφικώς θεωρούμενον προσθέτει νέο μεγαλειώδη ελλ...

"Η παρουσία του Δον Κιχώτη στην ελληνική ποίηση είναι μακρόχρονη και παραγωγική. Σπουδαίοι, ελάσσονες και ασήμαντοι ποιητές ελκύονται από τη μορφή του και νιώθουν την ανάγκη να μιλήσουν γι' αυτήν με τους στίχους τους. Δυο πράγματα είναι ευδιάκριτα σε αυτή την ποιητική ανταπόκριση. Το πρώτο είναι ο μεγάλος αριθμός των ποιητών -αναλογικά μεγαλύτερος απ' ό,τι σε κάθε άλλη ευρωπαϊκή ποίηση- που κάνουν τον Δον Κιχώτη ποιητικό τους θέμα. Αλλά και κανένας άλλος ξένος λογοτεχνικός ήρωας -ο Φάουστ, ο Άμλετ, ο Δον Ζουάν - δεν κινητοποίησε τόσο την ελληνική ποιητική ευαισθησία. Το δεύ...