Σολωμικά
Αλεξίου Στυλιανός 1921-2013
Στιγμή (1994)
Εκδίδονται συγκεντρωμένα, με μικρές βελτιώσεις και συμπληρώσεις, τα μελετήματα που προπαρασκεύασαν τη νέα μεγάλη έκδοση, Διονυσίου Σολωμού "Ποιήματα και πεζά", Στιγμή 1994. Τα μελετήματα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά, στη δεκαετία του 1980, στο περιοδικό της Βικελαίας Βιβλιοθήκης Ηρακλείου "Παλίμψηστον", στον τιμητικό τόμο του F. M. Pontani, "Lirica Greca" και στο περιοδικό "Δέντρο". Στόχος ήταν η επανεξέταση των εκδόσεων Πολυλά και Πολίτη, η υπόδειξη της σωστής ερμηνείας και διάρθρωσης της "Αιμιλίας Ροδόσταμο" και του "Πόρφυρα", καθώς και του εντελώς παρανοημένου κειμένου π...
Σολωμός
Στάης Εμμανουήλ
Γαβριηλίδης (2004)
Αυτά τα κείμενα έχουν λησμονηθεί. Από εποχή σε εποχή, αναφορές και επανεκδόσεις τα θυμίζουν· εδώ επανεκδίδονται μαζί. Αποφασίσαμε την φωτογραφική αναπαραγωγή για να κρατήσουμε την ιδιογραφία των κειμένων στην ορθογραφία και τυπογραφία των. Ο αναγνώστης δεν πρέπει να στηριχθεί μόνο στα κατά εποχές συμπεράσματα σχολιαστών και υποσημειωσεογράφων που θλίβουν την πνοή του ακεραίου κειμένου και της χειρονομίας του. Αυτά τα κείμενα, μικρά, λίγα, έχουν κάτι από την αιωνιότητα της Ελληνικής Γλώσσας. Με το πρώτο κείμενο του Στάη αρχίζει η σοβαρή μελέτη του Σολωμού και ίσως και η ν...
Σολωμός και Κάλβος
Δάλλας Γιάννης 1924-
Νόηση (2009)
Φιλολογικά δοκίμια τα οποία αναφέρονται, αντίστοιχα, τέσσερα στην ποίηση του Σολωμού και τέσσερα στην ποίηση του Κάλβου. Μελετώνται, γενικά και αναλυτικά σε αυτά οι δύο κορυφαίοι ποιητές, ως διάνοιες αντίζυγες και αλληλοσυμπληρωματικές στην ποιητική ανάδειξη του αναγεννώμενου ελληνισμού. Μελετώντας γενικά, με την ποιητική τους τη διαφορετική ιδεολογικά και τεχνοτροπικά: ως κλασικιστής ο Κάλβος και ως ρομαντικός ο Σολωμός. Και αναλυτικά, με την κοινή θεματική τους, ως προς την ποιητική ανάδειξη του '21 με όλες τις ωδές του (εκτός δύο: "Ο Φιλόπατρις" και "Εις Θάνατον") ο Κάλβ...
Σπουδές στον Διονύσιο Σολωμό
Ροζάνης Στέφανος
Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) (1982)
Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει συγκεντρωμένα τρία κείμενα. Από αυτά, το πρώτο, με τίτλο "Το Δαιμονιακό Ύψιστο", εκυκλοφόρησε σε Α΄ έκδοση από τις Εκδόσεις των Φίλων, το 1976· το δεύτερο, με τίτλο "Σπουδή στον Σολωμό: Το όραμα της Καταστροφής", εκυκλοφόρησε σε Α΄ έκδοση από τις Εκδόσεις Δωδώνη, το 1978. Και οι δύο αυτές εκδόσεις έχουν ήδη εξαντληθεί. Όσο για το τρίτο κείμενο, με τίτλο "Υστερόγραφο για τους Ελεύθερους Πολιορκημένους", δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά, ολοκληρώνοντας μιαν ανάγνωση του Σολωμού, που έχει αρχίσει πριν από έξη χρόνια, με την δημοσίευση της πρώτης σπ...
Σπουδή στη "Μικρά Σύρτι" του Ζήσιμου Λορεντζάτου
Καραλής Βρασίδας
Δόμος (1993)
[...] Η Μικρά Σύρτις είναι ένα τομίδιο δυσεύρετο. Χάρη στην προθυμία και την αγάπη φίλων μπορείς μονάχα να το βρεις. Από το 1955 πού τυπώθηκε ίσαμε σήμερα λίγα λόγια αξιώθηκαν να πουν γι' αυτό επίλεκτοι άνθρωποι. Παραδόξως, ο Σεφέρης θαρρεί πώς "ο ρυθμός λασκάρει, ή πίεση δεν είναι αρκετά δυνατή. "Ίσως να μην είμαι ο κατάλληλος δέκτης", συμπληρώνει. (Αύτη την στάση θα εξηγήσει ο Σεφέρης σε ένα άλλο γράμμα του προς τον Γ. Π. Σαββίδη.) Ο Σαββίδης, ο Τριανταφυλλόπουλος και ο Δασκαλόπουλος εξίστανται για την αγνόηση του βιβλίου. Δεν θάπρεπε όμως ας κοιτάξουμε την εποχή του "ενδ...
Σπουδή στο έργο του φιλόσοφου Δημήτρη Κακαλίδη
Αποστολίδου - Λουκάτου Ελένη
Μέγας Σείριος (2019)
To βιβλίο της διακεκριμένης λογοτέχνιδας κ. Ελένης Αποστολίδου-Λουκάτου αποτελεί μία σπουδή στο έργο του ποιητή και φιλόσοφου, Δημήτρη Κακαλίδη, ιδρυτή του Ομίλου. Παρόλο που η ίδια δεν τον γνώρισε προσωπικά - επικοινώνησαν μόνο μία φορά τηλεφωνικά όπως αναφέρει στο βιβλίο - αυτή η επικοινωνία ωστόσο υπήρξε αρκετή για να την ωθήσει να μελετήσει σε βάθος το λογοτεχνικό του έργο με σκοπό να τον "γνωρίσει πέρα από το προφανές". Με λόγο ουσιαστικό, η κ. Λουκάτου εμβαθύνει και γράφει για τον Δ. Κακαλίδη ως άνθρωπο, ως λογοτέχνη και ως φιλόσοφο, με σκοπό να προσεγγίσει τον...
Σπουδή στον ποιητή Γ. Θ. Βαφόπουλο
Συλλογικό έργο
Ευθύνη (1996)
Το τιμιότατο δώρημα που χάρισε η Θεσσαλονίκη στα Νεοελληνικά Γράμματα με την ασύγκριτης πνευματικότητας και γλώσσας λογοτεχνική "Σχολή" της, προσφέρθηκε δια χειρός Γ. Θ. Βαφόπουλου, που πρώτος, περνώντας από οδυνηρές υπαρξιακές δοκιμασίες, ακούσε εντός του και διερμήνευσε την μοναδική, υψηλόφθογγη φωνή της. Τιμούμε με τον τόμο αυτό, τον άξιο, ακάματο, εμπνευσμένο Αρχηγέτη της και τιμούμε το αυτόνομα πανάξιο ποιητικό κυρίως, αλλά και πεζογραφικό του έργο, ένα έργο που φάνηκε κιόλας να διεκδικεί την αθανασία -και που καθορίζει την μεθόριο και το ύψος μιας "Σχολής", της "Σχ...
Σπύρος Νικοκάβουρας
Νικοκάβουρας Σπύρος 1883-1952
Γαβριηλίδης (2007)
Ο Σπύρος Νικοκάβουρας γεννήθηκε στην Κέρκυρα, στο χωριό Σφακερά, το 1883, και πέθανε το 1952. Αυτοδίδαχτος, ταλαντούχος λογοτέχνης, δεν έκανε σπουδές· αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση λαϊκού ποιητή, ο οποίος από το πάθος του για την ποίηση και λόγω της πνευματικότητας του χώρου όπου ανατράφηκε, εξελίχτηκε σε αξιόλογο δημιουργό, με μια ιδιότυπη σύμμειξη της δημώδους λαϊκής έμπνευσης και του έντεχνου ποιητικού οίστρου. Ανήσυχο και ερευνητικό πνεύμα, φιλοπερίεργος, φιλομαθής και φιλοτάξιδος, στην ουσία αδικήθηκε από τις συνθήκες, διότι παρά τις προσπάθειες που κατέβαλε να ανο...
Στέφανου Α. Κουμανούδη, Στράτης Καλοπίχειρος
Μητσού Μαριλίζα
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2005)
Ο Στράτης Καλοπίχειρος είναι ένα φτωχό αγροτόπαιδο, που γαλουχείται με τα σχολικά αναγνώσματα της προεπαναστατικής Ελλάδας, διαμορφώνει την προσωπικότητά του, μέσα από διαρκείς συγκρούσεις και περιπέτειες, στα χρόνια του Αγώνα και καταλύει, ώριμος πολίτης, στην προσωρινή πρωτεύουσα του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Το έμμετρο αφήγημα Στράτης Καλοπίχειρος του γνωστού επιγραφολόγου, βιβλιογράφου και λεξικογράφου Στέφανου Α. Κουμανούδη (1818-1899) έχει απασχολήσει την έρευνα κυρίως ως παράδοξο προϊόν αυτολογοκρισίας. Τυπωμένο δυό φορές όσο ακόμη ζούσε ο συντάκτης του (1851, 1...
Στέφανου Α. Κουμανούδη, Στράτης Καλοπίχειρος
Μητσού Μαριλίζα
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2005)
Ο Στράτης Καλοπίχειρος είναι ένα φτωχό αγροτόπαιδο, που γαλουχείται με τα σχολικά αναγνώσματα της προεπαναστατικής Ελλάδας, διαμορφώνει την προσωπικότητά του, μέσα από διαρκείς συγκρούσεις και περιπέτειες, στα χρόνια του Αγώνα και καταλύει, ώριμος πολίτης, στην προσωρινή πρωτεύουσα του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους. Το έμμετρο αφήγημα Στράτης Καλοπίχειρος του γνωστού επιγραφολόγου, βιβλιογράφου και λεξικογράφου Στέφανου Α. Κουμανούδη (1818-1899) έχει απασχολήσει την έρευνα κυρίως ως παράδοξο προϊόν αυτολογοκρισίας. Τυπωμένο δυό φορές όσο ακόμη ζούσε ο συντάκτης του (1851, 1...
Στην ανθισμένη ματαιότητα του κόσμου
Κουβαράς Γιάννης
Εκδόσεις Καστανιώτη (2008)
Στο βιβλίο αυτό ιχνηλατούνται οι παράλληλες και αμφίδρομες τροχιές που διέγραψε στο λογοτεχνικό στερέωμα ο εμβληματικός ποιητής της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς Τάσος Λειβαδίτης. Διερευνώνται σημαντικές πτυχές της ποιητικής του τέχνης, της θεματικής του, της διαδρομής του από την ποίηση-μπροσούρα προς τις μεγάλες συνθέσεις της εσωτερικής αναδίπλωσης. Με τον τρόπο αυτό σμιλεύεται μια ιδιότυπη ψυχογραφία: μια ξενάγηση στην ποιητική ενδοχώρα ενός δημιουργού που κινήθηκε από την ιδεολογική στράτευση στην κρίση ταυτότητας, από τους δρόμους της ελευθερίας στη θρησκευτική κατάνυξη,...
Στην τροχιά του ρομαντισμού
Ilinskaya Sonia 1938-
Ελληνικά Γράμματα (2008)
Ένα βιβλίο γραμμένο για το πνευματικό και ιδεολογικό κίνημα του 19ου αιώνα, τον ρομαντισμό, του οποίου οι επιρροές ψαύουν τη συνείδηση της νεοελληνικής κοινωνίας ως και τις μέρες μας. Η Σόνια Ιλίνσκαγια δεν έχει υπόψη της μόνο ένα γενικό ρομαντικό πανόραμα, αλλά και ειδικά μια σαφώς διαφοροποιημένη τυπολογία της πορείας του ρομαντισμού στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Κοινός παρονομαστής -η ιστορική ιδιαιτερότητα: οι αιώνες της ξένης κυριαρχίας που ανέκοψαν τους ρυθμούς της ομαλής πολιτισμικής εξέλιξης, η έξαρση του απελευθερωτικού αγώνα κατά το 1821, η επίμονη έπ...
Στίχοι βάρβαροι και άλλα ποιήματα
Μαρτζώκης Στέφανος
Ωκεανίδα (2000)
Στην παρούσα επιλογή ποιημάτων τού, λησμονημένου σήμερα, ιταλοελληνικής καταγωγής ποιητή Στέφανου Μαρτζώκη (1855-1913) έγινε προσπάθεια να συνδυαστεί το υποκειμενικό και αισθητικό με το αντικειμενικό και γραμματολογικό κριτήριο. Ταλαντευόμενος ο Μαρτζώκης ανάμεσα στον εκπρόθεσμο ρομαντισμό και τον ιδιόμορφο κλασικισμό του, και όντας στο περιθώριο του κυρίαρχου λογοτεχνικού κλίματος, άργησε να κρυσταλλώσει το προσωπικό ποιητικό στίγμα του - στη γνωστότερη και καλύτερη ενότητα ποιημάτων του, τους Στίχους βάρβαρους. Αλλά με την ενότητα αυτή ο Μαρτζώκης ξεπέρασε τους ρομαντικο...