Μαθήματα για τη ρωσική λογοτεχνία
Nabokov Vladimir 1899-1977
Εκδόσεις Πατάκη (2020)
"Κάποτε υπολόγισα ότι η γνωστή και αναγνωρισμένη παγκοσμίως ρωσική λογοτεχνική παραγωγή, ποίηση και πεζογραφία, από τις αρχές του 19ου αιώνα και έπειτα, δεν ξεπερνά τις 23.000 τυπωμένες σελίδες κανονικού μεγέθους. Από την άλλη, η γαλλική ή η αγγλική, λόγου χάριν, λογοτεχνία έχει πίσω της ήδη μια ιστορία αρκετών αιώνων και ουκ ολίγων αριστουργημάτων. Καταλήγω, λοιπόν, στο πρώτο από τα συμπεράσματά μου: Με εξαίρεση ένα μεσαιωνικό μείζον έργο, η ρωσική λογοτεχνία μπορεί πολύ εύκολα να χωρέσει στα στενά όρια ενός περίπου αιώνα - ή έστω λίγο περισσότερο, αν συνυπολογίσουμε και κ...
Λόγος για τον Πούσκιν
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Αρμός (2001)
Ένα σημαδιακό κείμενο το οποίο διατηρεί όλη του την αξία ακόμη και σήμερα, ιδιαίτερα για λαούς που διχάζονται μεταξύ των δικών τους παραδόσεων και της ιστορικής εξελίξεως. Τον διχασμό αυτό, που εκείνο τον καιρό εξέφραζαν τα δύο ρεύματα των δυτικοφίλων και σλαβοφίλων, με τον Λόγο στον Πούσκιν ο Ντοστογιέφσκι προσπαθεί να τον υπερβή και μας αφήνει ένα μνημείο συνθέσεως σε ανώτερο επίπεδο συγκρουομένων ιστορικών δυνάμεων. Ελευθερώνει έτσι από τα δεσμά του το παρελθόν και ανοίγει δρόμο στο μέλλον.
Λέων Τολστόι: Αυτός που γκρεμίζει και χτίζει κόσμους
Chestov Léon
Ροές (2010)
Στο πλαίσιο των φιλοσοφικών του αναζητήσεων, ο Σεστόφ καταπιάστηκε και με τους μεγάλους στοχαστές της ανθρωπότητας: τον Τολστόι και τον Ντοστογιέφσκι, τον Πασκάλ, τον Λούθηρο, τον Καρτέσιο, τον Πλωτίνο, τον Σπινόζα και άλλους· την δε ενασχόλησή του αυτή την ονομάζει «προσκύνημα μέσα από τις ψυχές». Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσονται και οι τρεις διαλέξεις της παρούσας έκδοσης. Στην πρώτη, μέσα από το Πόλεμος και Ειρήνη, ο Σεστόφ προβάλλει την πάλη του Τολστόι ανάμεσα στην λογική και την πίστη. Στην δεύτερη, πάντα μέσα από τα λογοτεχνικά αλλά και τα φιλοσοφικο-θρησκευτικ...
Η ρωσική τραγωδία (για τους Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι)
Bulgakov Sergei
Εκδόσεις s@mizdat (2019)
Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος Νο 4 του περιοδικού "Ρωσική σκέψη" με τον υπότιτλο "Για τους Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι σε σχέση με την θεατρική του μεταφορά στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας. "Οι Δαίμονες" αναμφίβολα αποτελούν ένα από τα καταστατικά κείμενα όχι μόνο του συνολικού έργου του Ντοστογιέφσκι, μα και ολόκληρης της ρωσικής γραμματείας του 19ου αιώνα. Η ανάλυσή του, οι προβληματισμοί γύρω από τη θεματολογία, τους ήρωες, τις ιδεολογικές αναφορές και τις πολιτικές εκτιμήσεις, παρόλο που μετρά ένα και πλέον αιώνα ως αντικείμενο έντονων αντιπαραθέσε...
Η ρωσική λογοτεχνία στην Ελλάδα
Ελληνικά Γράμματα (2006)
Τι μπορεί να αποκομίσει κανείς από ένα βιβλίο που ασχολείται με την παρουσία της ρωσικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα του 19ου αιώνα και έχει ως βασικό πυρήνα τρεις καταλόγους: Α. Μεταφράσεις (ποιήματα, πεζά, δοκίμια Ρώσων συγγραφέων), Β. Δοκίμια (Ελλήνων για τη ρωσική λογοτεχνία), Γ. Κριτικά σημειώματα-Αναφορές (Ελλήνων αλλά και ξένων για ποικίλα θέματα της ρωσικής λογοτεχνικής ζωής); Στο πρώτο επίπεδο είναι η χαρά να διεισδύσουμε στη νοοτροπία, τον χαρακτήρα μιας άλλης εποχής. Έπειτα μπορούμε να προβληματιστούμε για τον συσχετισμό των ζητούμενων από την πνευματική σκευή του Άλ...
Η παρτίδα Άμλετ
Κοροπούλης Γιώργος
Sestina (2015)
Λογοτεχνικό δοκίμιο για τον Μπορίς Παστερνάκ με εμβόλιμα ποιήματά του σε μετάφραση Άρη Αλεξάνδρου και Γιώργου Κοροπούλη.
Η ιδέα της οικουμενικότητας στο έργο του Ντοστογιέφσκι
Soloviev Vladimir Sergeuiévitch
Πουρναράς Π. Σ. (1989)
Η ζωή του Τσέχωφ
Némirovsky Irène 1903-1942
Κέλευθος (2010)
Η νοσταλγία της αθωότητας, η χωρίς εξωραϊσμούς περιγραφή μιας ανθρωπότητας που πάσχει, πολλά είναι τα σημεία που συνδέουν την Ιρέν Νεμιρόφσκι με τον Αντόν Τσέχωφ. Γεννημένη ένα χρόνο πριν από το θάνατό του, η συγγραφέας των έργων "Γαλλική σουίτα" και "Σκυλιά και λύκοι" είχε γοητευτεί από τη μοίρα και την προσωπικότητα του μεγάλου θεατρικού συγγραφέα. Αυτή η βιογραφία αποκαλύπτει τον δημιουργό του "Βυσσινόκηπου" σ' όλη την αλήθειά του. Ξετυλίγει μια παιδική ηλικία "χωρίς παιδικότητα", τα πρώτα βήματα ενός συγγραφέα που έγραφε για να συντηρεί την οικογένειά του και που εί...
Η έννοια της απελπισίας στον Κίρκεγκωρ και στον Ντοστογιέφσκι
Γαϊτάνης Βασίλειος
University Studio Press (1997)
Για τον Πούσκιν
Dostojevskij Fedor Michajlovic 1821-1881
Ροές (2013)
8 Ιουνίου 1880. Ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι πραγματοποιεί την τελευταία δημόσια εμφάνισή του εκφωνώντας τον περίφημο λόγο του για τον Πούσκιν. Με τη διορατική ματιά του, δεν ρίχνει απλώς φως στο έργο του σπουδαίου Ρώσου ποιητή, αλλά παράλληλα δίνει απάντηση στα ερωτήματα που απασχολούν τη ρωσική -και όχι μόνο- κοινωνία: ο κοινωνικός ρόλος του συγγραφέα, οι σχέσεις με την Ευρώπη, ο δρόμος για μια πανανθρώπινη ενότητα. Η εμπνευσμένη αυτή ομιλία, που συντάραξε το ακροατήριο κι έμεινε στην ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας, αποτελεί και την πνευματική διαθήκη του μεγάλου κλασικού συγ...
Stalker: Το μεγάλο πουθενά
Λιναράς Θωμάς
Σαιξπηρικόν (2018)
"Αυτό το μπουκάλι το ανοίξαμε την πρώτη ημέρα που άρχισαν τα γυρίσματα του Stalker, δηλαδή στις 15 Φεβρουαρίου 1977". Αυτά γράφει στο "Μαρτυρολόγιό" του ο Αντρέι Ταρκόφσκι κάτω από μια ετικέτα μπουκαλιού κάποιου ρώσικου κρασιού. Δύο χρόνια διήρκεσαν τα γυρίσματα του Stalker, της πέμπτης ταινίας που γύρισε στα περίχωρα του Τσερνόμπιλ ο μεγάλος αυτός σκηνοθέτης. Είχαν προηγηθεί οι ταινίες "Τα παιδικά χρόνια του Ιβάν" (1962), "Αντρέι Ρουμπλιόφ" (1966), "Σολάρις" (1972) και "Ο καθρέφτης" (1974). Το "Stalker" βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 25 Μαΐου του 1979. Στις 25 Μ...
Ex Libris
Μπαλτάς Δημήτριος Β.
Εκδόσεις s@mizdat (2018)
Μελετήματα, ομιλίες και άρθρα του γνωστού συγγραφέα Δημήτρη Μπαλτά που διαπραγματεύονται σημαντικές προσωπικότητες της ρωσικής σκέψης του 19ου και 20ού αιώνα. Κείμενα για τον Νικολάι Γκόγκολ, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Λέοντα Τολστόι, Νικολάι Τσερνισέφσκι, Μιχαήλ Μπακούνιν, Πιότρ Κροπότκιν, Σεργκέι Μπουλγκάκοφ, φωτίζουν διάφορες πλευρές της προσωπικότητας και του έργου των μεγάλων αυτών εκπροσώπων της ρωσικής σκέψης. Παράλληλα, ο συγγραφέας ασχολείται διάφορα άλλα λογοτεχνικά, κοινωνικά, θρησκευτικά, φιλοσοφικά και ιστορικά θέματα, τα οποία κυριάρχησαν στις αναζητήσεις...