Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο διαπρεπής έλληνας μελετητής της μεσαιωνικής ελληνικής ιστορίας και λογοτεχνίας μελετά το θέατρο κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Οι Μεγάλοι Πατέρες της Χριστιανικής Εκκλησίας επιτέθηκαν με δριμύτητα στο δράμα ως έκφανση της ειδωλολατρίας, και κατά συνέπεια το θέατρο έζησε "άδοξον μεν και άθλιον βίον" επί Βυζαντίου, αλλά επέζησε στα δημώδη "τραγούδια" και στους ακροαματικούς αγώνες ("ακροάσεις") των αυτοκρατόρων της Κωνσταντινούπολης μέχρι την οθωμανική κατάκτηση. Ο Σάθας, στην προσπάθειά του να αναδείξει την αγνοημένη μεσαιωνική ιστορία του ελληνισμού, καταλήγει στο (λανθασ...

Από πολλές δεκαετίες έχει διαπιστωθεί η βαθύτατα ελληνική εθνική συνείδηση του ποιητή του «Ερωτόκριτου». Δεν είναι μόνο η ικανότητά του να πλάσει και να καταξιώσει ένα καινούριο ελληνικό λογοτεχνικό γλωσσικό όργανο, αλλά και η «συμπαντική» θεώρηση του ελληνικού κόσμου που προβάλλει: Αρχαία Αθήνα, Μακεδονία, Βυζάντιο, Κρήτη, Κύπρος κ.λπ. ενωμένα σαν μια ιστορική συνέχεια, «λειωμένα» στο ποιητικό του όραμα, «ξαναχυμένα» σε νέο καλούπι τέχνης που αντανακλούσε την αναγεννησιακή νεοελληνική –υπό βενετικό καθεστώς– θεώρηση του κόσμου: γι' αυτόν «ξαναγεννήθηκεν η φύση των πραμάτω»...

Έχοντας αφομοιώσει το ύφος και την τεχνική του κρητικού θεάτρου, ο Ζακυνθινός κυρ Θεόδωρος Μοντσελέζε -αγνώστων λοιπών στοιχείων- γράφει μια τραγωδία προς ανάγνωση. Η "Ευγένα" τυπώνεται στη Βενετία το 1646, συμπεριλαμβάνεται από τον Λέοντα Αλλάτιο στη μεγάλη συλλογή των θεατρικών έργων της εποχής και φυλάσσεται σήμερα στη βιβλιοθήκη του Ελληνικού Κολλεγίου του Αγίου Αθανασίου της Ρώμης. Η "Ευγένα" -ένα βιβλίο που ελάνθανε πάνω από τρεις αιώνες- παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό με την κρυφή ελπίδα να ανεβαστεί στη σκηνή.

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης τριάντα χρόνων από την έναρξη του συγγραφικού του έργου, ο συγγραφέας συγκεντρώνει σε έναν τόμο ορισμένες μελέτες που αναφέρονται στη γενέτειρά του, την Κρήτη. Η επανέκδοση των μελετών γίνεται με την ελπίδα ότι ενδέχεται να αποτελέσουν αφορμή για νεότερους ερευνητές να ασχοληθούν με θέματα τα οποία όχι μόνο δεν έχουν μελετηθεί ικανοποιητικά αλλά τείνουν να θεωρηθούν παρωχημένα. Στο Πρώτο Μέρος του βιβλίου εξετάζονται αμιγώς γλωσσικά θέματα, επιγραφικά, ετυμολογικά, ερμηνευτικά και γραμματικά ζητήματα. Στο Δεύτερο Μέρος ερευνάται η περίπλοκη σ...

Μια από τις λαμπρότερες περιόδους της πολιτιστικής και ιστορικής πορείας της Κρήτης είναι και η Ενετοκρατία στην Κρήτη. Κατά την περίοδο αυτή φιλοτεχνήθηκαν στην Κρήτη ποιητικά, (θεατρικά) δημιουργήματα που αποτελούν σταθμό στην ελληνική γραμματεία. Έργα της περιόδου αυτής ανθολογούνται τώρα εδώ, με συνοπτικές κριτικές και αναλύσεις, που πήραν την μορφή μικρού δοκιμίου. [...]

Στον τόμο αυτόν συγκεντρώνονται μελετήματα που αφορούν διάφορες πτυχές της παιδείας και του πνευματικού πολιτισμού που καλλιεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου και ιδίως στα χρόνια της βενετικής κυριαρχίας στην Κρήτη. Κατά τη μακρά αυτή ιστορική διαδρομή συντελέστηκε στη μεγαλόνησο, που ανέκαθεν αποτελούσε ένα σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών, όχι μόνο η εμπέδωση της χριστιανικής πίστης που είχε κλονιστεί μετά από τη μακρόχρονη κατάκτηση του νησιού από τους Άραβες, και η πολιτισμική ανάδυση του ορθόδοξου πληθυσμού, αλλά και η δημιουργική συνάντηση της βυζαντιν...

Στη μελέτη αυτή, που πρωτοδημοσιεύτηκε στον Η' τόμο των "Κρητικών Χρονικών" (1954), μελετώνται για πρώτη φορά οι σχέσεις του πολιτισμού των αστικών κέντρων της βενετοκρατούμενης Κρήτης στον 16ο και 17ο αιώνα προς το βυζαντινό παρελθόν, τη δυτική Αναγέννηση και την ελληνική και λατινική αρχαιότητα. Επισημαίνονται οι αναγεννησιακές επιδράσεις που γονιμοποίησαν τις μεσαιωνικές και λαϊκές καταβολές στην Κρήτη, και που, με την παράλληλη καταξίωση του κρητικού ιδιώματος, ως λογοτεχνικού οργάνου, εδημιούργησαν την κρητική λογοτεχνία των χρόνων της ακμής, μια λογοτεχνία αναγεννησια...

Το ανώνυμο αφηγηματικό ποίημα "Η Βοσκοπούλα" είναι ένα από τα σημαντικότερα μπεστ σέλερ της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας. Γράφτηκε στην Κρήτη γύρω στα 1580-1600, σε ιαμβικούς ενδεκασύλλαβους με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, πρωτοτυπώθηκε στη Βενετία το 1627, και ως τα μέσα του 19ου αιώνα κυκλοφόρησε σε αλλεπάλληλες λαϊκές εκδόσεις. Ανήκει στην ποιμενική (ή βουκολική) ποίηση, αντλεί το θέμα του και τα πρόσωπά του από τον κόσμο των βοσκών του νησιού, ενώ παράλληλα στοχάζεται πάνω στον έρωτα και τις σχέσεις των δύο φύλων, την τύχη, τον θάνατο και το πένθος. Ο επιμελητής της...