Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Όλες ανεξαιρέτως οι θρησκευτικές παραδόσεις έχουν ως αφετηρία τους τον φόβο του ανθρώπου απέναντι στον θάνατο και στα καταστροφικά φυσικά φαινόμενα που προσωποποιήθηκαν και θεοποιήθηκαν από τη φαντασία των πρωτόγονων ανθρώπων. Ζωή και θάνατος. Τα μέγιστα των ανθρωπίνων μυστηρίων και τα μεγάλα ερωτήματα της Σοφίας, της Ηθικής και της Επιστήμης. Σ' αυτό το συνεκτικό και συναρπαστικό βιβλίο, ο Ιωάννης Βρανάς ξετυλίγει με επιστημονική ενάργεια, με απλή και γλαφυρή γλώσσα την αγωνία των αρχαίων Ελλήνων για την αιώνια Ζωή μέσα από τις ποικίλες μυστηριακές τους λατρείες.

Αυτές οι πανάρχαιες ιστορίες με πρωταγωνιστές θεούς και ήρωες, για πολλούς έχουν ήδη πει ό,τι ήταν να πουν. Όχι όμως και για τον μεγάλο ελληνιστή Ζαν-Πιερ Βερνάν, που δεν κουράστηκε, όσο ζούσε, να τις διαβάζει, να τις αναλύει, να τις αφηγείται και να ανακαλύπτει, συγκρίνοντάς τες, τα σήματα που μας στέλνουν απ' τα βάθη των αιώνων και είναι πάντα ζωντανά. Έτσι, στον μύθο της Πανδώρας, της πρώτης γυναίκας, εντοπίζει τα ίχνη της διαφοροποίησης των δύο φύλων. Κι όταν αφηγείται τις περιπέτειες του Οδυσσέα και του Περσέα σε μαθητές, περιγράφει την πάλη του ανθρώπου να εξε...

Ο πρωτόγονος άνθρωπος ταυτίζει τον εαυτό του με τη Φύση και προσπαθεί να διακρίνει τις προτιμήσεις και τις εξελίξεις μέσα από τις μεθόδους που υιοθετεί η φύση, για να εξασφαλίσει την αναπαραγωγή των δένδρων, συνδυάζοντας δηλαδή τον πολλαπλασιασμό των δένδρων με τη δική του αναπαραγωγή. Ο "Γάμος των Δένδρων" για τον πρωτόγονο είναι ο γάμος φύσης και ζωής και η αντίληψή του αυτή τον οδήγησε σ' ένα κανονισμό "περί ακολασίας ή ασκητισμού", που δεν έχει καμία σχέση με τον αντίστοιχο κανονισμό των "πολιτισμένων" κοινωνιών.

Δώρο των θεών στους θνητούς, η ελιά διαδραμάτιζε για πολλούς αιώνες τον αθόρυβο, αλλά μοναδικό της ρόλο στην κοινωνία και στην οικονομία. Χρειάστηκε να φτάσουμε στα τέλη του 20ού αιώνα για να ανακαλύψουν οι σύγχρονοι επιστήμονες αυτά που η σοφία του λαού μας γνώριζε επί αιώνες, Έτσι, η ελιά και το λάδι βρίσκονται σήμερα στο κέντρο του ενδιαφέροντος της διεπιστημονικής έρευνας. Έχουν περάσει είκοσι χρόνια από το 1985, όταν ανέσκαψα το πρώτο αρχαίο ελαιοπιεστήριο, και δεκατρία από τη δημοσίευση της διδακτορικής διατριβής μου, που πραγματεύεται τη διαχρονική παραγωγή ελαιολάδο...

Η σοφή ιέρεια από την Μαντινεία, η Διοτίμα, φαίνεται ότι ενέπνευσε στον ίδιο τον Σωκράτη την θεωρία του έρωτα, ως κίνητρο για κάθε τι όμορφο και πραγματικό, αφού ο ίδιος ο φιλόσοφος ομολογεί απερίφραστα στο Συμπόσιο του Πλάτωνος ότι σε αυτήν ακριβώς την γυναίκα οφείλει τις απόψεις του για τον έρωτα ''ως πόθον και κίνητρον δια το ωραίον και το αληθινόν''. Ακόμα δε και αυτές οι γυναικείες μορφές, που εμφανίζονται στις αρχαίες τραγωδίες, αποδεικνύουν δυναμισμό, αποφασιστικότητα και γενναιότητα και σε καμία περίπτωση γυναικεία αδυναμία, ταπεινωτική υποταγή και δουλοπρέπεια σ...

Το κληροδότημα των Ελλήνων στην ανθρωπότητα υπήρξε πλούσιο, με τη φιλοσοφία, την ιατρική, τις τέχνες, τα γράμματα, αλλά και τους κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς να αποτελούν το σημαντικότερο μέρος του. Από τους πολιτικούς θεσμούς, δύο επηρέασαν βαθύτατα της εξέλιξή της και συνέβαλαν στο μεσουράνημα του πολιτισμού της. Και οι δύο αυτοί θεσμοί, η Δημοκρατία και οι Αμφικτυονίες, είναι ζωντανοί στην εποχή μας. Όλα ή σχεδόν όλα τα κράτη έχουν ως προμετωπίδα το ότι το πολιτικό τους σύστημα είναι δημοκρατικό (στην πραγματικότητα λίγα είναι αυτά που έχουν πραγματική δημοκρατία),...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί βοήθημα στο σχολικό βιβλίο "Αρχαία Ελλάδα": "Ο τόπος και οι άνθρωποι" (Ανθολόγιο) για τη Β΄ Γυμνασίου. Το βιβλίο ακολουθώντας την οργάνωση του σχολικού εγχειριδίου περιλαμβάνει: - Συνοπτική παρουσίαση του εισαγωγικού σημειώματος του σχολικού βιβλίου στην αρχή κάθε ενότητας σχετικά με την πόλη ή την περιοχή στην οποία αναφέρεται κάθε ενότητα -στην τελευταία ενότητα το εισαγωγικό σημείωμα αναφέρεται στο φαινόμενο του αθλητισμού. - Επεξεργασία των κειμένων των ενοτήτων, η οποία περιλαμβάνει: Στοιχεία για τον συγγραφέα, για το έργο του γενικά, για το...

Ένας από τους τομείς που ερευνήθηκε επισταμένως από τους αρχαίους Έλληνες ήταν και αυτός που έχει σχέση με τη γέννηση του Σύμπαντος. Το βιβλίο αποτελεί επιτομή των απόψεων των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων πάνω στο σημαντικό θέμα της δημιουργίας του Κόσμου, όπως αλλιώς ονόμαζαν το Σύμπαν που μας περιβάλλει. Με λιτό και ουσιαστικό τρόπο καταγράφονται, ερευνώνται και σχολιάζονται στις σελίδες του, οι απόψεις του Πλάτωνα, του Αριστοτέλης, του Ησίοδου, του Ορφέα, του Δημόκριτου και πολλών άλλων Ελλήνων φιλοσόφων που ασχολήθηκαν με το θέμα αυτό, χωριστά αλλά και σε συνδυασμό, τόσο...

Ερωτισμός και μυστήρια, φύλο και αναπαράσταση, γυναίκα και εικόνα, σώμα και βλέμμα... Μια σειρά αλληλένδετα ερωτήματα, που ζητούν να ξεδιαλύνουν οι τρεις επιφανείς ελληνιστές και συγγραφείς αυτού του τόμου. Εξετάζοντας την περίφημη τοιχογραφία της λεγόμενης Έπαυλης των Μυστηρίων στην Πομπηία, ο Πωλ Βέυν ανατρέπει την καθιερωμένη άποψη ότι πρόκειται για θρησκευτική αναπαράσταση βακχικής ιεροτελεστίας. Αληθινό μάθημα ιστορικής μεθόδου, η μελέτη του επανερμηνεύει πειστικά το ζωγραφικό έργο ως απεικόνιση ενός πρωινού πριν από το γάμο στο γυναικωνίτη, αυτό τον ιδεατό όσο και...

Οφείλουμε όταν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, για κάθε αγγειογραφία, άγαλμα ή λογοτέχνημα της κλασσικής Ελλάδας, να βλέπουμε πίσω του τους οπλισμένους και αρειμάνιους άνδρες, λάτρεις του μέτρου και της πολεμικής αρετής, που έκαναν κάτι τέτοιο δυνατό. Επίσης οφείλουμε να τους ενθυμούμεθα κάθε φορά που κάποιος αναφέρει κάτι για μια ελληνική αποικία στη Μαύρη Θάλασσα, στον Ατλαντικό, στη Μεσόγειο ή οπουδήποτε αλλού. Με λίγες εξαιρέσεις, ο ελληνικός αποικισμός έγινε βίαια και όπου επεβίωσε, επεβίωσε επίσης βίαια, στηριζόμενος στους σιδερένιους μύες, το οξύ μυαλό και τα χάλκινα (κ...

Πώς επικοινωνούσαν οι αρχαίοι Έλληνες; Πώς μπορούσαν να ενημερώνονται όπως κάνουμε εμείς καθημερινά; Πώς ταξίδευαν; Ποιες οι σχέσεις τους με τις μακρινές χώρες; Παρόμοια ερωτήματα, που εξετάζονται μεταξύ άλλων στο βιβλίο αυτό, δεν έχουν αντιμετωπιστεί ως τώρα συνολικά. Ωστόσο είναι ουσιώδη, αφού η Ελλάδα εφηύρε μέσα και χώρους επικοινωνίας που κατέχουν πρωταρχική θέση στη σημερινή μας ζωή: ρητορική, θέατρο, πολιτικές συγκεντρώσεις, Ολυμπιακοί αγώνες... Όλες αυτές οι παράμετροι, που με την πρώτη ματιά φαίνονται τόσο διαφορετικές, οργανώνονται πολύ φυσικά σε ομόκεντρους κύκλ...

Ποια είναι η κατάσταση της γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα; Από τη μια, Ελληνίδες ξακουστές, όπως η Ελένη, η Πηνελόπη κ. ά. και από την άλλη ένας κόσμος όπου κυριαρχούν οι αξίες του άνδρα. Μέσα από αυτή την αμφιλογία επέλεξε η συγγραφέας να κάνει την αποτίμησή της, αποφεύγοντας να πέσει στην παγίδα του αιώνιου θηλυκού αλλά και μακριά από κάθε αγωνιστικό φεμινισμό που θα φώτιζε μόνο τις αρνητικές όψεις της κατάστασης.

Μήλος λεγόταν ο φίλος και σύντροφος του Αδώνιδος, γιου τον "ζάπλουτου" βασιλιά της Κύπρου Κινύρου, την θυγατέρα του οποίου Πέλια νυμφεύθηκε και γέννησε γιο, τον οποίο ονόμασε επίσης Μήλο και ο οποίος ανατράφηκε στον ναό της Αφροδίτης. Ο πατέρας Μήλος, όταν πληροφορήθηκε τον τραγικό θάνατο τον Αδώνιδος, του Θαμούζ των Σύρων, απαγχονίστηκε από την λύπη του από κάποιο δέντρο, που ονομάστηκε Μηλέα, όπως επίσης και η Πέλια. Και η Αφροδίτη λόγω ευγνωμοσύνης μεταμόρφωσε την μεν Πέλια σε περιστέρι, το οποίο και απέβη σύμβολο της Αφροδίτης, τον δε πατέρα Μήλο σε μήλο. Ως εκ τούτου σ...

Ποια πορεία ακολούθησε στον ελληνικό χώρο, από την εποχή του Ομήρου ως τον Ιπποκράτη, η σύλληψη των εννοιών "υγεία", "νόσος", "ίαση"; Από τις πρώτες γραμμές αυτού του βιβλίου παρέχεται στον αναγνώστη η διαβεβαίωση ότι πρόκειται για μια πορεία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, και ο συγγραφέας του βιβλίου αναλαμβάνει να αποδείξει τη διαβεβαίωση αυτή με μια συστηματική παρακολούθηση των αρχαίων γραμματειακών πηγών, αλλά και με τη χρήση αρχαιολογικού και άλλου εικονογραφικού υλικού. Έτσι ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει πρώτα μια καθαρά θεοκρατική σύλληψη των τριών αυτώ...

Αφιέρωσα πάνω από πενήντα χρόνια στη μελέτη της αρχαίας Ελλάδας: μελέτησα τη θρησκεία της, τη λογοτεχνία της, τους θεσμούς της, τις πλαστικές τέχνες της, τις επιστήμες, τη φιλοσοφία της. Προσπάθησα, για να την κατανοήσω καλύτερα, να γίνω ο ίδιος Έλληνας, στον τρόπο σκέψης και στον τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Ποια διδάγματα αποκόμισα; Κατ' αρχάς, την απαίτηση της απόλυτης ελευθερίας του πνεύματος: καμία απαγόρευση, κανένα δόγμα, σε κανένα τομέα, δεν επιτρέπεται να παρεμποδίσει μια κριτική έρευνα, μια έρευνα δίχως a priori. Στη συνέχεια, ότι η ανθρώπινη υπόσταση κάποιου συ...