Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Σε αυτό το βιβλίο η Ανν Κούπερ Όλμπραϊτ προτείνει στους αναγνώστες να δουν το σώμα ως πηγή πολιτισμικής ταυτότητας, ως φυσική παρουσία που κινείται με την αίσθηση του φύλου, της φυλετικότητας και του κοινωνικού νοήματος. Η Όλμπραϊτ, μέσα από τη βαθιά και ενδελεχή ανάλυση των σύγχρονων χορογραφιών, αναδεικνύει τη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στον πολιτισμό και τα σώματα. Οι σπουδές της στη φιλοσοφία και τον χορό τής επιτρέπουν να συνδυάσει την πράξη με τη θεωρία με τρόπο "σωματοποιημένο", έτσι που μια φιλόσοφος από μόνη της ή αντιστοίχως μια χορεύτρια πιθανόν να μην κατάφερναν...

Η έκδοση αυτή συνενώνει για πρώτη φορά σ' έναν τόμο δύο σημαντικά κείμενα του Λεβί-Στρος, που σε πρώτο επίπεδο σηματοδοτούν τη στράτευση του μεγάλου στοχαστή στη μάχη κατά των ρατσιστικών προκαταλήψεων, καθώς δημοσιεύτηκαν αρχικά και τα δύο υπό την αιγίδα της Ουνέσκο. Το πρώτο είναι το γνωστό και πολλές φορές δημοσιευμένο "Φυλή και Ιστορία" του 1952. Το δεύτερο είναι το άγνωστο για μεγάλο χρονικό διάστημα "Φυλή και Πολιτισμός" του 1971. Το κείμενο αυτό φαίνεται να τραβάει την προσοχή μετά τη δημοσίευσή του στο πλαίσιο της συλλογής Le regard eloigne το 1983. Και τότε όμως μ...

Ένα από τα θεωρητικά και ιδεολογικά μορφώματα του δυτικού νεωτερικού ορθολογισμού είναι η σχέση μεταξύ φολκλόρ και παράδοσης. Η διάκριση ανάμεσα στη βιωματική και την ιδεολογική εμπειρία, καθώς επίσης στην πολιτισμική και την πολιτική αναπαράσταση δεν είναι εύκολη υπόθεση, ούτε για τους ερευνητές του παρελθόντος ούτε για τα μέλη των παραδοσιακών κοινωνιών στα οποία αναφέρονται οι ερευνητές. Η συζήτηση για το φολκλόρ είναι πρωτίστως μια συζήτηση για τη θεωρητική κατασκευή και τις πολλαπλές χρήσεις της έννοιας παράδοση. Ταυτόχρονα, ωστόσο, είναι δυνάμει και μια ευρύτερη συ...

Τα ζητήματα του υλικού πολιτισμού, από την κατασκευή των πρώτων εργαλείων μέχρι τα σύγχρονα υψηλά τεχνολογικά επιτεύγματα, συνιστούν δομικό στοιχείο για την κατανόηση και ερμηνεία του μετασχηματισμού των κοινωνιών και της συγκρότησης των πολιτισμών. Για τις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες (αρχαιολογία, ιστορία, λαογραφία, εθνολογία, κοινωνική-πολιτισμική ανθρωπολογία, μουσειολογία) ο υλικός πολιτισμός αποτελεί ένα ιδιαίτερο επιστημονικό πεδίο με σημαντικά μέχρι σήμερα ερευνητικά αποτελέσματα που προκύπτουν από μια γόνιμη διεπιστημονική προσέγγιση. Το βιβλίο...

Είναι ο υλικός κόσμος "επιφανειακός", "εφήμερος", και ως εκ τούτου καταδικασμένος να συγκαλύπτει και να συσκοτίζει ό,τι θεωρείται "ουσιαστικό", "αληθινό" και "αιώνιο"; Είναι άψυχος" και "παθητικός", στον αντίποδα της οντότητας του "ανθρώπου", που είναι "ζωντανός" και "ενεργητικός"; Τότε, πώς μπορεί ένα έργο τέχνης να "δρα": να καθηλώνει, να συγκινεί, να προκαλεί συναισθήματα στο θεατή του; Και γιατί απευθυνόμαστε σε μια μηχανή ή σε ένα αυτοκίνητο δίνοντας του συχνά όνομα και παρακαλώντας το να μη χαλάσει όταν βρισκόμαστε στη μέση του πουθενά; Πώς γίνεται να υπάρχουν "έξυπνα...

Το ανθρώπινο σώμα και μέσω αυτού η "εικόνα του ανθρώπου" είναι ένα σύνθετο φαινόμενο παρατήρησης που απασχολεί τον άνθρωπο από αρχαιοτάτων χρόνων. Το σώμα μας είναι πανταχού παρόν, κινείται σε διάφορους τόπους, αγγίζει άλλα σώματα, ερωτεύεται, χαλαρώνει, εκπαιδεύεται, θυμώνει και εξοργίζεται, χορεύει, αρρωσταίνει, εκπορνεύεται, απεικονίζεται, διαφημίζεται. Στο πρώτο μέρος του συλλογικού αυτού τόμου γίνεται μια σύντομη ιστορική αναδρομή των πρωτοπόρων επιστημόνων που σχετίζονται με την ενσώματη στροφή στις κοινωνικές επιστήμες και τη σύγχρονη έννοια του σώματος. Εξετάζεται...

Το σατιρικό περιοδικό των Ιωαννίνων, "Καραβίδα", που κυκλοφόρησε στις αρχές τις δεκαετίας του 1870, γίνεται αφετηρία ενός ταξιδιού στο χώρο και στο χρόνο, περιλαμβάνοντας σταθμούς στην Κεντρική Ευρώπη, τα οθωμανικά Βαλκάνια, την Κωνσταντινούπολη, την Αθήνα και τις πόλεις-λιμάνια της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Τα Ιωάννινα, ως ένα πολυεθνοτικό-πολυπολιτισμικό αστικό κέντρο των Δυτικών επαρχιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τη δεδομένη περίοδο βρέθηκαν στο επίκεντρο σημαντικών κοινωνικών, πολιτικών, οικονομικών και εν γένει πολιτισμικών μεταβολών. Μέσα από τον λόγο του συντάκτ...

Το γυναικείο σώμα καταλαμβάνει κεντρική θέση στη δυτική φαντασία: οι απεικονίσεις του διαπερνούν την ποίηση και τη μυθοπλασία, τη μυθολογία και τη θρησκεία, τις εικαστικές τέχνες και τις επιστημονικές διατριβές. Εμπνέει έλξη και δέος ως εξαίσιο και μιαρό, σαγηνευτικό και επικίνδυνο, πηγή ευχαρίστησης και τροφής αλλά και πηγή δεινών και ολέθρου. Στο "Γυναικείο σώμα στον δυτικό πολιτισμό", είκοσι τρεις διεθνώς αναγνωρισμένοι στοχαστές από το χώρο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών και κριτικοί τέχνης διερευνούν τις αναπαραστάσεις του γυναικείου σώματος και τον αντ...

Αν και πολύ συχνά ταυτίζεται με την εμπορευματοποιημένη, ρηχή και ασήμαντη μουσική, η δημοφιλής μουσική αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής ζωής των ανθρώπων σε διάφορες εποχές και πολιτισμούς. Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει με έναν αντιπροσωπευτικό τρόπο θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα που συνδέονται με τους ποικίλους ορισμούς της φράσης "δημοφιλής μουσική" στο πλαίσιο διαφόρων γνωστικών αντικειμένων (π.χ. πολιτισμικές σπουδές, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία) αλλά και ζητήματα που αναδεικνύει η μελέτη ποικίλων ειδών της σύγχρονης - κυρίως της αγγλοαμερικάνικης - δ...

Μέσα στα τελευταία χρόνια, είδαμε, στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, μια "επιστροφή στα πράγματα" - σε αντιπαράθεση με μια μακρόχρονη πνευματική παράδοση που διαχώριζε το υποκείμενο από το αντικείμενο, το νου από την ύλη. Ο Hodder ξεκινάει με μια κριτική επισκόπηση των σχετικών θεωριών, από τη φαινομενολογία και τις σπουδές υλικού πολιτισμού και υλικότητας ως τον "εκτεταμένο νου" των γνωσιακών θεωρήσεων και τη Θεωρία Δράστη-Δικτύου, για να επισημάνει ότι όλες αυτές οι προσεγγίσεις συνήθως δεν φτάνουν ως τα ίδια τα πράγματα καθώς διατηρούν μια ανθρωποκεντρική προο...

Η ανθρωπολογική μέθοδος θεωρεί ως δεδομένο πως ο αναγνώστης είναι απαλλαγμένος από κάθε προκατάληψη φυλετικής ή πολιτιστικής ανωτερότητας και ότι τα κεκτημένα της ανθρωπολογικής επιστήμης δεν συνιστούν μια ολοκληρωμένη θεωρία. Θα λέγαμε πως η ανθρωπολογία βρίσκεται στο σταυροδρόμι όπου συναντιώνται διάφορα θεωρητικά ρεύματα. Η μελέτη μιας ιδιαίτερης κοινωνίας προϋποθέτει τη μελέτη των σχέσεων συγγένειας, των οικονομικών θεσμών, των πολιτικών γεγονότων και των συστημάτων σκέψης. Το εγχειρίδιο αυτό απαιτεί από τον αναγνώστη να ξεπεράσει την οπτική που έχει ως δυτικός, αν θέλ...

Η ιστορία του ευρωπαϊκού εστιατορίου αρχίζει την εποχή που κάποιοι παύουν να πεινούν· ή προσποιούνται πως έχουν πάψει να πεινούν. Στο υποσιτισμένο Παρίσι του 1760 δεν συνάδει με το αριστοκρατικό πνεύμα της εποχής να περιδρομιάζει κανείς σε ταβέρνα ή πανδοχείο. [...] Οι επιφανείς πελάτες προσελκύονται από τα πολυτελώς επιπλωμένα μαγαζιά νέου τύπου. Στους τοίχους κρέμονται μεγάλοι καθρέφτες, μέσα στους οποίους μπορεί κανείς να θαυμάσει τον εαυτό του και τους άλλους. Σε διακοσμητικές πορσελάνινες λεκάνες αχνίζει το "αναστηλωτικό" κονσομέ, που χαρίζει στα καινούργια μαγαζιά το...

Το είδος των διακοπών που μελετά η Σούζαν Μπακ-Μορς στην Ελλάδα των δεκαετιών του 1970 και του 1980 αφορά την επίσκεψη σε έναν εξωτικό και μυθικό τόπο τον οποίο επιθυμεί ο τουρίστας (και τον οποίο αναπαράγει ως τέτοιο η τουριστική βιομηχανία) ώστε να αποδράσει από τον "εξορθολογισμένο" τόπο του καπιταλιστικού/ βιομηχανικού κέντρου από όπου προέρχεται. Η σχέση αυτή σταδιακά μετατρέπει τον υποτιθέμενο μη-νεωτερικό "παράδεισο" του τόπου απόδρασης σε έναν αντίστοιχα εξορθολογισμένο χώρο υποδοχής τουριστών, ο οποίος όμως συντηρεί τα χαρακτηριστικά του εξωτικού που του προβάλλει...

Σε αυτήν τη συναρπαστική μελέτη, ο αρχαιολόγος Ian Hodder απομακρύνεται από τα δύο επικρατέστερα σχήματα σκέψης αναφορικά με την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους -την παλιότερη ιδέα της "προόδου" και τη νεότερη ιδέα της "φυσικής επιλογής"-, προτείνοντας μια κατευθυντική θεωρία της εξέλιξης βασισμένη στην έννοια της "συνύφανσης": στην ολοένα αυξανόμενη, δηλαδή, αμοιβαία εξάρτηση μεταξύ ανθρώπων και πραγμάτων. Οι άνθρωποι εξαρτώνται από τα πράγματα για να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες τους και να λύσουν τα προβλήματά τους. Αλλά τα πράγματα, με τη σειρά τους, εξαρτώνται για τη φρ...

Το "Πολιτισμός και πρακτικός λόγος" αποτελεί θεωρητικό δοκίμιο αλλά και εθνογραφία της δυτικής κοινωνίας. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι αφιερωμένο στην επεξεργασία της έννοιας του πολιτισμού. Ο Sahlins ξαναγράφει την ιστορία της ανθρωπολογικής σκέψης ως ένα μακρύ αγώνα ανάμεσα στο "συμβολικό" και τον "πρακτικό λόγο". Στις σελίδες αυτού του βιβλίου, επίσης, παρουσιάζονται κριτικά οι συζητήσεις για την ευρετική εμβέλεια της μαρξιστικής θεωρίας και την εφαρμογή της στις λεγόμενες "πρωτόγονες" κοινωνίες, καθώς και το κατά πόσο είναι αναγκαία η ανάπτυξη δύο διακριτών θεωριών για...

Το βιβλίο αυτό παρακολουθεί τις περιπέτειες και τους μετασχηματισμούς δύο βασικών εννοιών της ανθρωπολογίας: του πολιτισμού και της εθνογραφίας, εννοιών που η αμφισβήτησή τους έχει οδηγήσει την ανθρωπολογία σε κρίσιμη καμπή. Και φαίνεται ότι τα πιθανά μονοπάτια εξόδου από την κρίση θα χαραχθούν αναγκαστικά μέσα από τις δύο αυτές έννοιες, καθώς αυτές διευρύνονται και μεταβάλλονται συνεχώς για να συλλάβουν όσο το δυνατόν πιστότερα και ακριβέστερα την κοινωνική πραγματικότητα. Μέσα από αυτή τη διαδικασία σκιαγραφείται ο τρόπος με τον οποίο η έννοια πολιτισμός συνομιλεί με τ...

Τι έχει συμβεί στις αισθήσεις και τις αισθητήριες δυνάμεις που διαμορφώνουν τον πολιτισμό, τη μνήμη και την ταυτότητά μας; Τι συμβαίνει όταν η αντίληψη και η μνήμη παγκοσμιοποιούνται μέσω διεθνικών μέσων και ομοιογενοποίησης της υλικής εμπειρίας; Ποιες είναι οι πολιτικές συνέπειες από την ιεράρχηση της αισθητήριας αναπαράστασης; Τι συμβαίνει στο σώμα στη σύγχρονη εποχή; Ποιος ο ρόλος της τηλεόρασης σε όλα αυτά; Του κινηματογράφου; Της ΕΟΚ; Τι έχει να μας πει μια ανθρωπολογία των αισθήσεων σε ελληνικά πλαίσια; Σ' αυτό το συζητημένο τόμο η Σερεμετάκη βρίσκεται σε διάλογο μ...

Τι έχει συµβεί στις αισθήσεις και τις αισθητήριες δυνάµεις που διαµορφώνουν τον πολιτισµό, τη µνήµη και την ταυτότητά µας; Τι συµβαίνει όταν η αντίληψη και η µνήµη παγκοσµιοποιούνται µέσω διεθνικών µέσων και οµοιογενοποίησης της υλικής εµπειρίας; Ποιες είναι οι πολιτικές συνέπειες από την ιεράρχηση της αισθητήριας αναπαράστασης και την κυριάρχηση του οπτικού πολιτισµού; Τι συµβαίνει στο σώµα στη σύγχρονη εποχή; Ποιος ο ρόλος της τηλεόρασης, του κινηµατογράφου, της τεχνολογίας γενικότερα σε όλα αυτά; Ποια είναι η σχέση της νοσταλγίας µε τις αισθήσεις και την ιστορία; Και, κυ...

Μια συστηματική διερεύνηση του φαινομένου των λιθόχτιστων κατασκευών, των τεχνικών της πέτρας και των μαστόρων της, σε δυο χωριά της βορειοδυτικής Λέσβου, το Σκαλοχώρι και την Ανεμότια, σε συνάρτηση με τη γενικότερη ιστορική διαδρομή της Λέσβου στα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα του 19ου και του 20ού αιώνα. Ποιοι παράγοντες συνετέλεσαν στη δημιουργία της αρχιτεκτονικής φυσιογνωμίας που εν πολλοίς διατηρούν και σήμερα η πόλη της Μυτιλήνης και τα χωριά του νησιού; Ποια δίκτυα πολιτών διαμόρφωσαν και συγκρότησαν τη λεσβιακή κοινωνία και την οικιστική της δο...