Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Το έχω ξαναγράψει: ο Ηλίας Πετρόπουλος -μοναδική περίπτωση στα ελληνικά γράμματα- ανήκει στην κατηγορία εκείνη των διανοουμένων-ερευνητών που τείνουν να εκλείψουν διεθνώς, παρά τις εκκλήσεις κάποιων για ενοποίηση της γνώσης. Είναι λαογράφος, κοινωνιολόγος, κριτικός εικαστικών τεχνών, λεξικογράφος, συγγραφέας πολιτικού δοκιμίου, φωτογράφος, ποιητής και μανιώδης συλλέκτης. Μα, πάνω απ' όλα, είναι ένας ζόρικος, αβόλευτος και ασίγαστος συγγραφέας. [...] Νίκος Ντόκας

Η περί το τραγούδι δεινότητα αποτελεί ένα από τα τρία ιδεώδη του Έλληνα... Τα δημοτικά μας τραγούδια είναι απλά στη γλώσσα, στο νόημα, στη μουσική και στην τεχνική. Έχουν χαρακτηριστικά τους τη μελαγχολικότητα και την απλότητα και δεν λείπει η ποιητική ή η μουσική υπερβολή. Είναι δε γνωστό ότι η μεγαλύτερη αρετή του Κλέφτη και του Αρματολού ήταν η απλότητα, η ειλικρίνεια και η μετριοφροσύνη. Πονάει ο Κλέφτης, γιατί πρόκειται να πεθάνει. Τα παλικάρια του τον καλούν να σηκωθεί και αυτός απαντάει: -Εγώ σας λέγω δεν μπορώ και σεις μου λέτε σήκω. Ζητά κατόπιν να του φέρουν τ...

Όταν ο Στέλιος τραγουδάει, η επανάσταση, η αντίσταση, η εξέγερση, ο αγώνας, ο λαϊκός παλμός, το εξεγερτικό μήνυμα, ο λόγος ο καυτός κι ο στίχος ο "ανησυχητικός" στη ράχη μιας εξαίσιας φωνής περνούν από τις πόρτες και τα παραθύρια, τραντάζουν το μαξιλάρι, βροντούν στις βουβές κάμαρες, φυτεύονται στις καρδιές, σκοτώνουν το φόβο, γεννούν ελπίδες, ρίχνουνε φως, πολύ φως, "περισσότερο φως"!

Η Γκαίηλ Χόλστ πρωτόρθε στην Ελλάδα το 1965. Αφοσιωμένη φίλη της ελληνικής λαϊκής μουσικής παράδοσης, την οποία αντίκρυσε με ματιά φρέσκια και καθαρή, έγραψε για το ρεμπέτικο ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε στα αγγλικά το 1975 γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Από τότε επανεκδόθηκε πολλές φορές και αποδόθηκε στα τουρκικά, στα γερμανικά και στα γαλλικά. Αυτό το βιβλίο, μεταφρασμένο από το Νίκο Σαββάτη, αποτελεί το πρώτο μέρος του τόμου "Δρόμος για το ρεμπέτικο" και έχει αναγνωριστεί, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, ως μία από τις καλύτερες εργασίες γι' αυτό το μουσικό είδος. Ε...

Η χρήση αυτούσιων δημοτικών τραγουδιών στη μουσική του Μανώλη Καλομοίρη, αντίθετα απ' ότι πιστεύεται, είναι η εξαίρεση κι όχι ο κανόνας: είναι περιορισμένη και αφορά ένα μικρό και συγκεκριμένο μέρος της μουσικής του. Έχει όμως το προνόμιο να διατρέχει, σαν ένα "κόκκινο νήμα", ολόκληρο το έργο του και γι' αυτό μας επιτρέπει να διατυπώσουμε γενικότερα συμπεράσματα για τη μουσική του. Το βιβλίο αυτό είναι αποτέλεσμα μιας σχεδόν δεκάχρονης μελέτης για τη θέση που πήρε και το ρόλο που έπαιξε το ελληνικό δημοτικό τραγούδι στη μουσική του Μανώλη Καλομοίρη. Δίπλα στο πλούσιο ιστ...

Η αθρόα επανέκδοση ρεμπέτικων τραγουδιών κατά την τελευταία 20ετία σε ιστορικές και νεότερες εκτελέσεις, συνοδευόμενη από μια αφειδώλευτη δημοσιοποίηση παρεμφερούς βιογραφικού και άλλου υλικού, δημιούργησε τις προϋποθέσεις για συστηματικότερη και απαιτητικότερη προσέγγιση του είδους απ' ό,τι συνηθίζεται στους καλοπροαίρετους ερασιτεχνισμούς των συλλεκτών και άλλων συνηγόρων του. Εν τούτοις, κατά την εκτίμηση του συγγραφέα του βιβλίου αυτού, η αρχή της τρίτης χιλιετίας βρίσκει τη ρεμπετολογία να διαγράφει μια αργή και επισφαλή μετάβαση από την προεπιστημονική φάση στην πρωτο...

Στόχος αυτής της μελέτης είναι η διερεύνηση των κοινωνιολογικών και εθνολογικών διαστάσεων του ρεμπέτικου τραγουδιού, που κυριάρχησε για μισό περίπου αιώνα στη λαϊκή παράδοση των αστικών κέντρων της χώρας μας και συνιστά εκδήλωση-κλειδί για την κατανόηση των δομών και της εξέλιξης της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας καθώς και για την ανεύρεση της -δυσεύρετης- νεοελληνικής πολιτισμικής μας ταυτότητας. Η σύγκριση των δεδομένων της διεθνούς έρευνας και των αποτελεσμάτων της ανάλυσης δείγματος ρεμπέτικων τραγουδιών αποδεικνύεται πολύτιμη και επιτρέπει στον συγγραφέα να προσδιορίσ...

Ύστερα από 3 χρόνια περίπου από την έκδοση του Α' Τόμου "Get that Beat", ο οποίος ξεσκόνιζε τις ένδοξες και αλησμόνητες δεκαετίες των '60s και '70s, η έρευνα γύρω από την ηρωική εγχώρια ροκ σκηνή ολοκληρώνεται με την εμφάνιση του παρόντος Β' Τόμου, που ερευνά σφαιρικά και εμπεριστατωμένα τις πρόσφατες περιόδους των '80s και '90s. Δύο ιστορικές δεκαετίες για τη σκηνή, αφού στη διάρκειά τους αυτή δεν ανδρώθηκε μόνο, αλλά κατάφερε με τις αξεπέραστες δουλειές της και τη συνολική δράση της να καθιερωθεί στη συνείδηση όλων. Το "Get that Beat" με το πλήθος των πληροφοριών, της ανά...

Το παρόν εγχείρημα επιχειρεί να καλύψει, στο μέτρο του εφικτού, ένα μεγάλο κενό που παρουσιάζει η έρευνα για το ρεμπέτικο τραγούδι, καθώς δεν υφίσταται ανάλογη -συστηματική, εκτεταμένου χρονικού εύρους και με αξιώσεις επάρκειας- βιβλιογραφική εργασία. Η μετά χείρας συγκομιδή -ελληνόγλωσσων, κυρίως, αλλά και ξενόγλωσσων- δημοσιευμάτων, άρθρων και βιβλίων εκκινεί από τη λεγόμενη "προϊστορία" του ρεμπέτικου, δηλ. την περίοδο των καφέ αμάν (1873), και καταλήγει στο τέλος του 2001. Για λόγους πρόσθετης πληροφόρησης η βιβλιογραφία είναι σε μεγάλο ποσοστό σχολιασμένη και στα οικε...

Η Μουσική είναι μια άυλη έννοια. Είναι πνευματικό ανθρώπινο δημιούργημα. Αυτό το βιβλίο παρουσιάζει αφηγηματικά τη ζωή και τα επιτεύγματα των μεγάλων δημιουργών, συνθετών και ερμηνευτών της μουσικής (Αρχαίας, Βυζαντινής, Δημοτικής, Κλασικής και Λαϊκής) μέσα στην πορεία των αιώνων. Συγκεντρώνει σε ένα κείμενο, αυτό το ανεξάντλητο ανθρώπινο δυναμικό, στον τομέα της ελληνικής μουσικής, δημιουργώντας μια ιστορική ενότητα στην οποία καταδεικνύεται ο μεγάλος όγκος της προσφοράς των Ελλήνων μουσικών. Παράλληλα, αναφέρεται στα κυριότερα γεγονότα της Ελληνικής Ιστορίας μέσα απ' ό...

Επτά πορτρέτα ελλήνων μουσικών της περιόδου του Νεοελληνικού Διαφωτισμού (1770-1820) έχουν συγκεντρωθεί σε αυτή την μελέτη, που είναι η πρώτη του είδους της. Ανάμεσα σε αυτά ξεχωρίζει ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, που επιδόθηκε στη σύνθεση ερωτικών ασμάτων και ο Πέτρος Πελοποννήσιος, Λαμπαδάριος της Μεγάλης Εκκλησίας, που συμμετέσχε ενεργά στις τελετές των μουσουλμάνων καλογήρων (δερβίσιδων). Η μελέτη δεν είναι γραμμένη αποκλειστικά για μουσικούς και μουσικολόγους, καθώς δεν προϋποθέτει εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις. Στο τέλος παρατίθεται Μουσικό Παράρτημα όπου βρίσκονται εν...

Στις 10 και 11 Νοεμβρίου του 2000 πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών "Μουσικολογικής Σύναξις", με αφορμή τη συμπλήρωση δύο χρόνων από την εκδημία του αείμνηστου μουσικοδιδάσκαλου Σπυρίδωνος Δ. Περιστέρη (1913-1998). Την πρωτοβουλία της διοργανώσεως είχε το Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, σε συνεργασία με την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε την Κυριακή 12 Νοεμβρίου στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών, όπου τελέστηκε Θεία Λειτουργία μετά μνημοσύνου στη μνήμη του τιμώμενου προσώπου. [...] (από το εισαγωγικό σημείωμα του επιμε...

Σημαντικότατη φυσιογνωμία της έντεχνης ελληνικής μουσικής κατά τον 19ο αιώνα, όταν για πρώτη και, μέχρι στιγμής, τελευταία φορά η μουσική αυτή συνδεόταν φυσιολογικότατα με ένα παγκόσμιο σύστημα μουσικής παιδείας και παραγωγής (το ιταλικό), ο ζακυνθινός συνθέτης Παύλος Καρρέρ (1829-1896) διεκδικεί την ευγνωμοσύνη μας όχι μόνο για τη μουσική του δημιουργία αλλά και για τα ανεκτίμητα απομνημονεύματά του, των οποίων το χειρόγραφο ο Γιώργος Λεοτσάκος δημοσιεύει και σχολιάζει εδώ ολόκληρο για πρώτη φορά.

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται μερικά από τα άρθρα που έγραψα κατά καιρούς για τους τρεις κλάδους της παραδοσιακής μας μουσικής, τη βυζαντινή, τη δημοτική και τη ρεμπέτικη/λαϊκή. Τα πρώτα τέσσερα κείμενα, με τόνο λίγο πιο συναισθηματικό, αφορούν πρόσωπα που με βοήθησαν να βρω το δρόμο μου ως μουσικός. Τα πρόσωπα των επόμενων οκτώ άρθρων ενδιαφέρθηκαν για τη μελέτη της μουσικής μας σε παλιότερες εποχές (1850-1950). Στα κείμενα 13 και 14 ασχολούμαι με την Αγλαΐα Αγιουτάντη και τον Τεντ Πετρίδη, δυο ερευνητές που γνώρισα από κοντά και που είχαν πλούσια δράση, αλλά ελάχιστη προ...

Γραμμένο από έναν νέο δοκιμιογράφο, το βιβλίο Διονύσης Σαββόπουλος συνιστά την πρώτη εκτεταμένη μελέτη των μορφικών και πνευματικών ερωτημάτων που θέτει το έργο του θεσσαλονικιού τραγουδοποιού αλλά και μια επανανάγνωση της συμβολικής θέσης του στον σύγχρονο πνευματικό Κανόνα. Διατρέχοντας, χρονικά και θεματικά, όλες τις δημιουργικές περιόδους του (απ’ το Φορτηγό ως τον Χρονοποιό), ο συγγραφέας εξετάζει τη σχέση του Σαββόπουλου με τη δυτική τραγουδοποιία (Ντύλαν, Μπρασένς, Κοέν) και κυρίως την τομή που επέφερε στη συνέχεια του ελληνικού τραγουδιού, απελευθερώνοντας δυνάμεις...

Μια συναισθηματική προσέγγιση που φωτίζει τον μαγικό κόσμο των 45 στροφών. Ένα ξεφύλλισμα, ένα χαρούμενο "μνημόσυνο" για τα δισκάκια που μπήκαν, με τις μουσικές που έκλειναν, στις καρδιές μας και στις αναμνήσεις μας. Οι ετικέτες τους, οι εταιρίες που τα εξέδιδαν, τα studio ηχογράφησης, οι μείζονες και ελάσσονες καλλιτέχνες που τα δημιούργησαν και τα ερμήνευσαν, ανέκδοτα, παραλειπόμενα, διαφημιστικά, λεζάντες, εξώφυλλα, δισκάδικα... Μας γυρίζει κάποιες δεκαετίες πίσω, τότε που ρίχναμε μια δραχμούλα στο τζουκμπόξ για την "παραγγελιά" μας, τότε που το πικάπ αποτελούσε το άκρον...

Τα Τρίκαλα, ο τόπος που εξέθρεψε παιδιά όπως ο Τσιτσάνης, ο Βίρβος, ο Καλδάρας, ο Σαμολαδάς, ο Κολοκοτρώνης και ο Παπασίκας, ήταν και θα είναι μια ανεξάντλητη πηγή λαϊκού πολιτισμού και γνήσιας παράδοσης, και ταυτόχρονα σημείο αναφοράς για το λαϊκό τραγούδι. Από την πόλη ετούτη, κουβαλώντας τα βιώματά τους, ξεκίνησαν και διέπρεψαν αυτοί οι μεγάλοι δημιουργοί. Μπολιάζοντας τα ακούσματά τους από την πλούσια παραδοσιακή μουσική που έχει ο τόπος με το ρεμπέτικο τραγούδι, που στα στέκια της πόλης των Τρικάλων βρήκε καταφύγιο από τους διώκτες του, κατάφεραν να προσδώσουν νέα διάσ...