Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Ο διαβολικός λοχαγός Μπερτράν" είναι μια ιστορία τρόμου και παράνοιας. Ο Σκορομπογκάτοφ αναγκάζει τον αναγνώστη του να παρακολουθήσει τη φρίκη ενός αποκλεισμένου από τη σχιζοφρένεια μυαλού στις δαιδαλώδεις διαδρομές του έρωτα, της ζήλιας, του τρόμου, του φόνου. Από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα, η αγωνία για την έκβαση της ιστορίας δεν εγκαταλείπει όποιον πάρει στα χέρια του αυτό το βιβλίο. Λακωνικός και συγχρόνως σπαρακτικός, ο συγγραφέας καταδύεται στα βάθη του πόνου των βασανισμένων ηρώων του σε ένα σκοτεινό, φρικιαστικό περιβάλλον.

Αισθηματικό καλαισθητικό αριστούργημα της κλασικής Ρωσικής λογοτεχνίας αναφέρεται στον έρωτα μιας Ρωσίδας πριγκίπισσας.

Ήταν Φεβρουάριος του 1917. Οι Μεγάλοι Δούκες και τα ζωηρά μέλη της Δούμας σχολίαζαν τα γεγονότα μέσ' τ' αρχοντικά τους νυχθημερόν. Μιλούσανε πια στα φανερά για την εκθρόνιση του Τσάρου, Νικολάου Β΄, που ήθελε σώνει και καλά να κλείσει ειρήνη με τους Γερμανούς. Σκόπευαν μάλιστα ν' ανακηρύξουν κάποιον άλλο Ρομανόφ, για να συνεχίσει τον πόλεμο. Του κάκου η Τσαρίνα κι η κόρη της γράφανε γράμματα γεμάτα αγωνία στον Τσάρο να επιστρέψει απ' το μέτωπο. Εκείνος τους απαντούσε πως είχε εμπιστοσύνη στο στρατό του. Ο στρατός όμως δεν είχε πια την πειθαρχία του παλιού καιρού. Οι στρατ...

Δεν είχε προλάβει ακόμα να τελειώσει η πρώτη δημοσίευση αυτού του μυθιστορήματος στον περιοδικό Τύπο, όταν οι τεχνητοί δορυφόροι άρχισαν την ορμητική περιφορά τους γύρω από τον πλανήτη μας. Μπροστά σ' αυτό το ακαταμάχητο γεγονός, με χαρά παραδέχεται κανείς πως η ιδέα που υπάρχει στη βάση αυτού του μυθιστορήματος είναι ορθή. Η ορμή της φαντασίας για την τεχνική πρόοδο της ανθρωπότητας, η πίστη στην ακαταμάχητη τελειοποίηση και το φωτεινό μέλλον της λογικά δομημένης κοινωνίας έχουν επιβεβαιωθεί με τοση βαρύτητα και ωριμότητα από τα σινιάλα των μικρών φεγγαριών. Η θαυμασ...

Ο αιώνιος σύζυγος έχει όλα τα γνωρίσματα της μεγαλοφυίας του συγγραφέα του. Είναι μια ψυχογραφία εραστού και συζύγου, θύματος και θύτου. Οι ήρωές του, ο Αλέξη Ιβάνοβιτς Βελτσάνινοφ και ο Παύλος Παύλοβιτς Τρουσότσκυ αντιμετωπίζουν με τρόμο ή έκσταση το ζοφερό θαύμα της ύπαρξής τους, ταπεινοί, ασήμαντοι, δαιμόνιοι και γελοίοι.

Μέσα από τον "Αιώνιο σύζυγο", το πιο "φιλολογικό" από τα έργα του φημισμένου Ρώσου συγγραφέα, αναδύεται ένας άλλος Ντοστογιέφσκι. Ο ήρωας αυτού του έργου, ο Βιελτσάνινοφ, εκτός που ταλαιπωρείται στα δικαστήρια, για κάποιες κτηματικές του διαφορές, και από τα κλονισμένα νεύρα του, έχει ν' αντιμετωπίσει κι έναν άγνωστο με "κρέπι στο καπέλο" που έχει γίνει η σκιά του. Ποια σχέση έχουν αυτοί οι δυο άνθρωποι; Και το κοριτσάκι, η Λίζα, ποιανού είναι; Και η Ναταλία Βασίλιεβνα τι ρόλο παίζει σ' αυτή την ιστορία; Με απαράμιλλη δεξιοτεχνία ο Ντοστογιέφσκι αναλύει στον "Αιώνιο σύζυγο...

Αυτό που σκιαγράφησε ο Ντοστογιέφσκι με τόσο μεγάλη οξυδέρκεια στον Αιώνιο σύζυγο είναι η αντιπαράθεση των δύο πρωταγωνιστών: του απατημένου συζύγου και του εραστή. Μια αντιπαράθεση που γίνεται με αργό ρυθμό και με περιστροφές που αγγίζουν τα όρια του εφιάλτη. Δεν είναι απλώς δύο άνθρωποι που έρχονται αντιμέτωποι, αλλά δύο είδη ανθρώπων: ο αιώνιος σύζυγος και ο αιώνιος εραστής. Αυτός που είναι πάντα σκλάβος μιας γυναίκας αλλά με τον οποίο η γυναίκα ζει, και αυτός που σαγηνεύει τις γυναίκες, τις εμπνέει, αλλά με τον οποίο οι γυναίκες δεν ζουν ποτέ. Ο εραστής είναι πάντοτε μ...

Εννιά χρόνια μετά, μαθαίνει πως η μοναδική γυναίκα που αγάπησε δεν υπάρχει πια. Ο Βελτσάνινοβ, στα τριάντα εννέα του χρόνια, ένιωθε ήδη πολύ κουρασμένος, πολύ "γέρος". Είχε ζήσει τόσο έντονα τη ζωή του, που τώρα πια δεν ήξερε καλά καλά τι τον ενοχλούσε. Όλα κυλούσαν τόσο ήρεμα... Και ξαφνικά, εμφανίζεται από το πουθενά ο σύζυγος! Οι μνήμες κατακλύζουν τη σκέψη του... Εκείνη στην αγκαλιά του... εκείνη να γελάει πρόστυχα όταν της ζητάει να εγκαταλείψει το σύζυγο και να φύγει μαζί του στο εξωτερικό... εκείνη τώρα νεκρή... Αυτός, που δεν είχε υπολογίσει ποτέ τίποτα και κανέν...

Στον "Αιώνιο σύζυγο", υπάρχει μια ψυχολογική διάσταση, που για πρώτη φορά εμφανίζεται στην παγκόσμια λογοτεχνία: πριν ο Ντοστογιέφσκι περιγράψει τον χαρακτήρα του Πάβλοβιτς, υπήρχε μια θέση κενή, στην πινακοθήκη των ψυχολογικών τύπων. Κι αυτό, γιατί η γαλλική λογοτεχνία, περιόρισε τους απατημένους συζύγους στη διάσταση της τραγωδίας και της φάρσας. Όλα τα συζυγικά ατυχήματα, τα παρουσίαζε σαν κωμικά ή συγκινητικά ερωτικά επεισόδια. Αγνοούσε τον τύπο εκείνον, που στον "Αιώνιο σύζυγο" ενσαρκώνεται από τον Πάβλοβιτς, και χαρακτηρίζεται από ένα είδος έμφυτης παρόρμησης, όπου το...

Κλαίνε οι ήρωες του Ντοστογιέβσκη. Κλαίνε από έρωτα, κλαίνε από χαρά, με μιαν ηδονή που άμα ξεσπάσει κυριαρχεί και κυριεύει όλα τα νεύρα. Όλος ο κόσμος φωνάζει, χοροπηδάει, γελάει, γονατίζει, κλαίει με λυγμούς, αλληλοαγκαλιάζεται - κι όλα αυτά ταυτόχρονα. Ο "αιώνιος σύζυγος" ενώ στρατολογεί ο ίδιος τους εραστές της γυναίκας του, όταν εκείνοι κλαίνε, κλαίει κι αυτός μαζί τους και επικαλείται όπως κι αυτοί τις ευχάριστες αναμνήσεις τους. Ταυτόχρονα στριφογυρίζει παραμονεύοντας στο μισοσκόταδο μ’ ένα ανοιχτό ξυράφι και σκοτώνει την κόρη του αντίζηλού του που και αυτός ο ίδιος...

"Ο Ντοστογιέφσκι συνθέτει έναν πίνακα στον οποίον αυτό που έχει κυρίως και κατ' εξοχήν σημασία είναι ο καταμερισμός του φωτός. Το φως πηγάζει από ένα εστιακό σημείο... Το σπουδαιότερο πράγμα σε ένα έργο του Ντοστογιέφσκι, όπως ακριβώς και σ' έναν πίνακα του Ρέμπραντ, είναι η σκιά", μας λέει ο Αντρέ Ζιντ. Πράγματι, καθώς η ίδια η Νιέτοτσκα Νιεσβάνοβα μας διηγείται τις αναμνήσεις της παιδικής της ηλικίας, παρακολουθούμε να αναδύεται μέσα από τις σκιές της αφήγησής της η λανθάνουσα ερωτική σχέση της παιδίσκης Νιέτοτσκα με τον μητριό της, τον κακορίζικο βιολιστή Εφίμωφ. Ύστερα...

Από τρεις μεγάλες ενότητες αποτελείται το θαυμάσιο αυτό μυθιστόρημα του Ντ. Η μικρούλα Νιέτοτσκα είναι η ηρωίδα του, κι αυτή η ίδια διηγείται την ιστορία της. Τον πατέρα της δεν τον θυμάται. Η μητέρα της ξαναπαντρεύτηκε. Το πρώτο μέρος καλύπτεται από τη ζωή του μουσικού Γιεφήμοφ, πατριού της Νιέτοτσκα, ο οποίος υπό τη μυστηριώδη επίδραση ενός βιολιού που του κληροδότησε ένας ιταλός μουσικός, γίνεται ένας μεγαλοφυής βιολιστής. Η οικογενειακή όμως ζωή της Νιέτοτσκα είναι γεμάτη από φτώχεια, στενοχώρια και καβγάδες ανάμεσα στη μάνα της και τον πατριό της. Η μητέρα της...

Ο Αλεξάντερ Καμένσκι ανησυχεί. Απανωτές διαρρήξεις συμβαίνουν στα σπίτια φίλων τούς οποίους έχει επισκεφθεί με τη συνοδεία της ανεπίσημης αγαπημένης του τον τελευταίο καιρό. Η ανησυχία του τον οδηγεί στην αναζήτηση βοήθειας από την ετεροθαλή αδερφή του, την αστυνόμο της Ποινικής δίωξης της Μόσχας Νάστια Καμένσκαγια. Η παρακολούθηση της ύποπτης νεαρής θα φέρει την Νάστια κοντά σε μια παλιά υπόθεση, τον ανεξιχνίαστο φόνο ενός επτάχρονου αγοριού, που ήταν παιδί-θαύμα στη ζωγραφική. Ένας πίνακας ζωγραφισμένος από το άτυχο παιδί φαίνεται να έχει πολλά να αποκαλύψει σε όποιον μπ...