Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το παρόν κείμενο πραγματεύεται την ηθική διάσταση των προσφάτων εφαρμογών και προοπτικών των βιοϊατρικών επιστημών, μεταξύ των οποίων είναι η ανθρώπινη κλωνοποίηση (αναπαραγωγική και θεραπευτική), η γενετική διάγνωση και η διάθεση γενετικών πληροφοριών, η γονιδιακή θεραπεία, η χρήση βλαστικών κυττάρων αλλά και η, πιο καθιερωμένη ήδη, τεχνητή γονιμοποίηση. Το ευρύ πρόβλημα του ευγονισμού διατρέχει όλα τα παραπάνω. Εξετάζονται επιχειρήματα των δύο μεγάλων σχολών σκέψης της σύγχρονης ηθικής φιλοσοφίας, της συνεπειοκρατικής (και ειδικώς του ωφελιμισμού) και της δεοντοκρατικής,...

[...] Η βιοηθική είναι το καταστάλαγμα της πείρας και της σκέψης μερικών "προβληματισμένων" ανθρώπων. Έχει ως σκοπό να καταθέσει τους προβληματισμούς αυτούς και να τους εντάξει στο πλαίσιο ορισμένων, γενικά αποδεκτών, ηθικών αρχών, με σκοπό όχι μόνο να συμβουλεύσει αλλά και να προστατεύσει και να κατοχυρώσει νομικά τον καθένα μας από αυθαιρεσίες και κακή χρήση της ιατρικής και της βιοτεχνολογίας από τυχόν ασυνείδητους επιστήμονες. Η τελική απόφαση, όμως, θα είναι στα χέρια μας. Κανείς δε θα μας επιβάλλει τη δική του ηθική, πίστη και κοσμοθεωρία, εάν, έχοντας γνώση του προβλ...

Η εργασία αυτή, που έχει τον υπότιτλο «Ζητήματα Κλινικής Ηθικής: Οι θέσεις της Εκκλησίας σε σχέση με το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα», είναι διπλωματική. Αποτελεί το επιστέγασμα μιας εργώδους προσπάθειας στα πλαίσια του διετούς Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Βιοηθικής, το οποίο παρακολουθήσαμε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Το αντικείμενο των σπουδών αυτών δεν υπήρξε μόνο ενδιαφέρον αλλά και γόνιμο. Όσα οι σπουδές αυτές μας πρόσφεραν συνέβαλαν ώστε να βλέπουμε με μάτι επιστημονικό και άκρως ερευνητικό τα προβλήματα της Βιοηθικής, μιας επιστήμης σύγχρονης και πο...

Η βιοηθική, μια νέα διεπιστημονική και πολυπρισματική προσέγγιση των επιστημονοτεχνολογικών, κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών, ηθικών και φιλοσοφικών προβλημάτων, τα οποία αναδύονται από την εφαρμογή των γενετικών και τεχνολογικών εν γένει νεωτερισμών, είναι μια απαραίτητη "πυξίδα" για τη νέα συναρπαστική πορεία της ανθρωπότητας. Η βιοηθική στόχευση στις πολύπλευρες ηθικές προεκτάσεις, εφαρμογές και συνέπειες, λ.χ., - της κλωνοποίησης και των κλωνοπροϊόντων, - των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, των μεταλλαγμένων-νεοφανών τροφίμων και του ρόλου της Περιβαλλοντ...

[...] Εν προκειμένω η θέση της Ορθόδοξης Θεολογίας είναι σαφής: η Βιοηθική είναι όντως προσωπική επιστήμη. Και "αν η αλήθεια δεν μας αποκαλυφθεί και δεν μας καθοδογήσει προσωπικά, θα παραμένουμε πάντοτε χαμένοι μέσα σε μία ποικιλομορφία ηθικών και θρησκευτικών απόψεων, με την έννοια ότι δεν θα ξέρουμε ποιοι κανόνες πρέπει να κυβερνούν". Έτσι οι απαντήσεις δεν θα αναπαύουν, αλλά θα κουράζουν, δεν θα αποφορτίζουν, αλλά θα φορτίζουν, δεν θα ξεμπερδεύουν, αλλά θα μπερδεύουν περισσότερο. Ο μακαριστός άγιος Εφέσου, παρόλο που δεν ήταν βιοηθικός, μέσα από τα κείμενά του παρουσιάζ...

Το τέλος της ζωής έχει ιδιαίτερη μεταφυσική βαρύτητα και δημιουργεί πιεστικά ηθικά και υπαρξιακά διλήμματα, τόσο για τον θνήσκοντα, όσο και για το περιβάλλον του. Τα διλήμματα γίνονται επιτακτικότερα όταν ο ασθενής τελικού σταδίου ευρίσκεται ενώπιον του θανάτου, με πλήρη επίγνωση αλλά χωρίς πνευματική και ψυχική προετοιμασία, αναπτύσσοντας φοβική στάση απέναντι στο επερχόμενο γεγονός, η έλευση του οποίου του προκαλεί δέος, απορία, αναστοχασμό, πόνο και οδύνη. Το αυτό ισχύει και για το περιβάλλον του, ιδίως όταν καλείται να πάρει αποφάσεις εξ ονόματος ενός ασθενούς σε αδυναμ...

Οι ραγδαίες εξελίξεις στις βιολογικές επιστήμες και η αντίστοιχη ανάπτυξη της βιοηθικής τις τελευταίες δεκαετίες επηρεάζουν πια σε βάθος και το δίκαιο. Μια πλειάδα ρυθμίσεων του νομοθέτη αλλά και αποφάσεων του δικαστή, στο άγνωστο έως πρόσφατα πεδίο της τεχνολογικής διαχείρισης της ζωής, έχουν οδηγήσει στη διαμόρφωση αυτού που ονομάζεται «βιοδίκαιο». Πρόκειται στην πραγματικότητα για έναν νέο, ιδιαίτερα δυναμικό και κυρίως «ανοιχτό» κλάδο, με χαρακτηριστικά την αναγκαία συνεργασία των κλασικών νομικών ειδικοτήτων αλλά και τη διαρκή επικοινωνία με άλλες επιστήμες, θετικές κα...

Στον δεύτερο τόμο του "Βιοδικαίου" παρουσιάζεται ο νομικός προβληματισμός για τη διαχείριση των άλλων -εκτός του ανθρώπου- μορφών ζωής. Εδώ περιλαμβάνονται μικροοργανισμοί, φυτά και ζώα, οντότητες που συνηθίζουμε να τις αντιμετωπίζουμε σαν ριζικά διαφορετικές από τον άνθρωπο. Η προσέγγιση αυτή εξακολουθεί να διέπει το δίκαιο, ωστόσο ορισμένα ζητήματα που συζητά η Βιοηθική δεν το αφήνουν ανεπηρέαστο. Στην πραγματικότητα, τεχνολογικά επιτεύγματα όπως η "ανάμιξη" γονιδιωμάτων διαφορετικών ειδών, αλλά και σύγχρονες παρατηρήσεις στο πεδίο των νευροεπιστημών, αναδεικνύουν μάλλον...

Για ποιο λόγο η έννοια της αυτονομίας κατέχει τόσο κεντρικό ρόλο στα φιλοσοφικά κείμενα περί βιοηθικής και γιατί στην έννοια της εμπιστοσύνης αποδίδεται δευτερεύουσα μόνο σημασία; Σε αυτό το σημαντικό βιβλίο η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Cambridge Onora O' Neill υποστηρίζει ότι οι έννοιες της ατομικής αυτονομίας οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιοηθική είναι ανεπαρκείς τόσο από φιλοσοφική όσο και από ηθική άποψη και ότι υπονομεύουν αντί να ενισχύουν τις σχέσεις εμπιστοσύνης. Δείχνει ότι η μη ατομικιστική θεώρηση της αυτονομίας του Καντ παρέχει μια ισχυρότερη...

Είναι άραγε νοµιµοποιηµένη, σε µια φιλελεύθερη δηµοκρατία, η άσκηση κρατικού εξαναγκασµού σε ζητήµατα βιοηθικής; Το βιβλίο αυτό αναζητά τους λόγους του βιοηθικού εξαναγκασµού στην ηθική της αυτονοµίας. Αφετηρία του αποτελεί η επιχειρηµατολογία του Ronald Dworkin, στη µονογραφία του Life’s Dominion, για τη συνταγµατική δυνατότητα να θεµελιωθεί ένα δικαίωµα στην άµβλωση και την ευθανασία ως δικαίωµα ουσιωδώς θρησκευτικής ελευθερίας. Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν δικαιολογεί την εν λόγω κανονιστική αφετηρία του παρά µόνο στο πλαίσιο µιας ανανεωµένης καντιανής φιλοσοφίας του δικαίου...

Η εναρμόνιση πίστης και ζωής είναι ένα διαρκές έργο για κάθε Εκκλησία, κάθε τόπου και καιρού. Συνεπάγεται διαρκή αυτοεξέταση και επαναπροσανατολισμό της ζωής μας, των σκέψεων και των ενεργειών μας, μέσα από το πρίσμα της μυστηριακής ζωής. Το πεδίο της ηθικής, σύμφωνα με τη Χριστιανική οπτική, αφορά ακριβώς σ' αυτή τη σύνδεση πίστης και ζωής. Είναι η εφαρμογή της αποκεκαλυμμένης αλήθειας σε καταστάσεις -συχνά πολύπλοκες και ασαφείς- της καθημερινής μας ζωής. Κι αυτή η σύνδεση δεν είναι πάντα προφανής ούτε εύκολη. Είναι άλλο πράγμα να εφαρμόσεις το «Ου κλέψεις» στο χώρο της δ...

Η Βιοηθική είναι αναγκαστικός καρπός της έντονης και ηθικά ανεξέλεγκτης δραστηριότητας της ιατρικής επιστήμης που με τη βοήθεια της τεχνολογίας υπόσχεται, και εν μέρει πραγματοποιεί, την αλλαγή βασικών ιατρικών δεδομένων, που από τη μία πλευρά γεμίζουν ελπίδες για την υπέρβαση της ασθένειας και της φθοράς και από την άλλη τρομοκρατούν άτομα και κοινωνίες για όσα αρνητικά μπορούν να επιφέρουν. Η Ιατρική δεν αποσκοπεί πλέον στη διερεύνηση των μυστικών ή και τη θεραπεία των αδυναμιών της ζωής, αλλά στη σκόπιμη δημιουργική παρέμβαση, παρέχοντας το δικαίωμα σε κάποιους να κάν...

Το παρόν βιβλίο πραγματεύεται τη σχέση ανθρώπου και ηθικής, εστιάζοντας σε έννοιες και σε ζητήματα που αφορούν στη σχέση μεταξύ νοσηλευτικής και φροντίδας. Στόχος είναι η ανάδειξη της σχέσης αυτής, η οποία εστιάζεται στα καθημερινά ζητήματα που θα προκύψουν ή που δυνητικά θα προκύψουν. Μπορεί η έννοια της νοσηλευτικής να εστιάζει στον πυρήνα της φροντίδας, η έννοια όμως της φροντίδας δεν εστιάζει μόνο στην νοσηλευτική πρακτική. Ωστόσο, ο άνθρωπος, παρά την ελευθερία του, δεν διαθέτει παντοδυναμία επί παντός επιστητού. Υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να θέσει όρια στην ατ...

Τι ακριβώς είναι η ανθρώπινη αναπαραγωγή; Ένα απλό ένστικτο ή μία θεμιτή επιθυμία; Και πώς την αντιμετωπίζει το δίκαιο; Ως μία "ελευθερία" ή ως ένα "δικαίωμα"; (...) Η ιδιωτική αυτονομία είναι μία έννοια ηθική, πολιτική και νομική, ενώ η ανθρώπινη αναπαραγωγή είναι καταρχήν μία βιολογική λειτουργία, η οποία ασφαλώς προϋπήρξε της ηθικής, της πολιτικής και του δικαίου (...) Για ποιο λόγο σε αντίθεση με τη φυσική αναπαραγωγή στην τεχνητή αναπαραγωγή το δίκαιο επιθυμεί να παρεμβαίνει; Τούτο οφείλεται άραγε στο ότι οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έβγαλαν την αναπαραγωγή α...

Στην κοσμική αντίληψη των μεταμοσχεύσεων επιδίωξη είναι η εξεύρεση μοσχευμάτων. Στην Ορθόδοξη θεολογική σκοπός είναι η δημιουργία "πλησίον". Η πρώτη ψάχνει για αριθμούς· η δεύτερη για "αλλήλων μέλη". Οι μεταμοσχεύσεις θα μπορούσαν να αποτελέσουν μοναδική ευκαιρία ώστε αυτό το "κοινωνείν αλλήλοις και χρήζειν αλλήλων" να βρει την απόλυτη έκφρασή του στην ζωή μας, το δε "ομόφυλον" την επαλήθευσή του. Κάθε κίνηση αγαπητικής προσφοράς σώματος και ζωής, υπό οιανδήποτε μορφή, είναι κίνηση "συγκόλλησης" της διασπασμένης από την φιλαυτία και τον εγωισμό ενότητος και αληθούς κοινωνί...

Το βιβλίο αυτό προτείνει μια πρωτότυπη και κατανοητή από όλους προσέγγιση των βασικών ερωτημάτων της βιοηθικής. Κεντρικό ερώτημα, από το οποίο απορρέουν όλα τα άλλα, είναι αυτό που αφορά την υπόσταση του ανθρωπίνου εμβρύου· ή μάλλον την απουσία υπόστασης, σε τέτοιο βαθμό ώστε η πρώτη εβδομάδα της ζωής να είναι εκτεθειμένη σε κάθε είδους αμφισβήτηση. Καθώς το ανθρώπινο πλάσμα αναπτύσσεται συνεχώς από την αρχή του, από τη σύλληψή του, δεν ζητά τίποτε άλλο παρά να συνεχίσει τη ζωή του, θα λέγαμε ότι είναι υποχρεωμένο από τη φύση. Άρα οι αντι-εμφυτευτικές διαδικασίες δεν...

Αγαπητοί αναγνώστες, το όνομά μου είναι Γιούβαλ Νώε Χαράρι και θα ήθελα να σας μιλήσω για το καινούργιο μου βιβλίο, το "Homo Deus: Μια σύντομη ιστορία του μέλλοντος". Στο προηγούμενο βιβλίο μου, το "Sapiens: Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου", εξηγούσα πώς η μοναδική μας ικανότητα να πιστεύουμε σε συλλογικούς μύθους -το Θεό, τα ανθρώπινα δικαιώματα ή το χρήμα- μας επέτρεψε να κατακτήσουμε τον πλανήτη. Στο "Homo Deus" εξετάζω τι μπορεί να συμβεί όταν οι παλιοί μας μύθοι συνδυαστούν με επαναστατικές νέες τεχνολογίες. Πώς μπορεί το Ισλάμ να διαχειριστεί τη γενετική μηχανική;...