Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στον τόμο αυτό με τίτλο "Η αρχή & το τέλος της ζωής", τέταρτο της σειράς δημοσιευμάτων του Ερευνητικού Δικτύου του ΑΠΘ "Ιατρική πράξη, βιοϊατρική και δίκαιο", δημοσιεύονται οι εισηγήσεις δύο δημόσιων εκδηλώσεων, που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών "Σύγχρονες ιατρικές πράξεις: δικαιική ρύθμιση και βιοηθική διάσταση", το οποίο συνδιοργανώνεται από τις Σχολές Θεολογικής, Ιατρικής, Νομικής και Οδοντιατρικής του ΑΠΘ. Στην πρώτη από τις εκδηλώσεις αυτές αναλύθηκαν προβλήματα που σχετίζονται με την αρχή της ζωής και στη δεύτερη εξ...

Ο μόνος τρόπος να ανακαλύψουμε τα όρια του εφικτού, έγραψε κάποτε ο Arthur C. Clarke, είναι να τα υπερβούμε αναζητώντας το ανέφικτο. Αυτό φαντάζει απόλυτα ταιριαστό στην σύγχρονη Γενετική γενικώς, και ιδιαίτερα στην πλέον προβεβλημένη -αλλά και περισσότερο διαφιλονικούμενη- δυνατότητά της, την κλωνοποίηση ανθρώπων. Σε συζητήσεις που αφορούν ζητήματα προκλητικά και αμφιλεγόμενα όσο η κλωνοποίηση ανθρώπων είναι εύλογο να εμφιλοχωρούν μεταξύ άλλων αστήρικτες κινδυνολογίες, συναισθηματικές κραυγές και απόπειρες εύκολου εντυπωσιασμού. Το βιβλίο αυτό, κρατώντας απόσταση από πρ...

Οι αλματώδεις εξελίξεις στις βιοεπιστήμες και τη βιοτεχνολογία διευρύνουν τις γνώσεις μας και τις ικανότητες χειραγώγησης της ανθρώπινης και μη ανθρώπινης ζωής με τρόπους πρωτόγνωρους, οι οποίοι ενεργοποιούν ένα τεράστιο δυναμικό ευκαιριών. Προκύπτουν όμως μεγάλες προκλήσεις για την προσωπική και τη συλλογική ζωή, καθώς και τη σχέση των ανθρώπων με το φυσικό περιβάλλον. Από την εξωσωματική γονιμοποίηση, τον προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο, τον δανεισμό μήτρας και τη μεταθανάτια γονιμοποίηση, τις μεταμοσχεύσεις και την καθυστέρηση της γήρανσης, μέχρι τη συλλογή και χρήση γενε...

Ο Ronald Dworkin (1931 - 2013) υπήρξε ο σπουδαιότερος φιλόσοφος του δικαίου των τελευταίων 50 χρόνων και ένας από τους κορυφαίους ηθικούς και πολιτικούς φιλοσόφους της εποχής μας. Το βιβλίο του "Η επικράτεια της ζωής" αποτελεί τη σημαντικότερη σύγχρονη συμβολή στη διευθέτηση ενός δυσεπίλυτου νομοθετικού προβλήματος: του πώς οφείλει ο νομοθέτης, σεβόμενος το σύνταγμα, να ρυθμίσει τα ζητήματα των αμβλώσεων και της ευθανασίας. Στο βιβλίο του αυτό ο Dworkin κατόρθωσε να συμπυκνώσει με τρόπο ανυπέρβλητο την περιώνυμη κριτική του κατά του νομικού θετικισμού, τη θεωρία του για...

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί μέσα από τα κεφάλαιά του να δηλώσει πως ο νόμος και το ήθος πρέπει να συμβαδίζουν και να συνυπάρχουν, ενώ προσπαθεί να απορρίψει την τάση που ενίοτε παρουσιάζεται και που δημιουργεί ανυπέρβλητα προβλήματα: κάποιοι να αποδέχονται το νόμο και να απορρίπτουν την ηθική, ενώ κάποιοι άλλοι πάλι να αποδέχονται την ηθική δίχως να λαμβάνουν υπόψη τους το νόμο.

H ιατρική ηθική είναι τέκνον της αλματώδους εξέλιξης των επιστημών υγείας και της τεχνολογίας, που σημειώθηκε από το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα. Η τεράστια ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογίας στον χώρο της υγείας και η ταχύτητα, επίσης, με την οποία επιτεύχθηκε, και εξακολουθεί -με μεγαλύτερη ακόμη ένταση- να συντελείται η εξέλιξη αυτή, είχαν ως αποτέλεσμα αφενός μεν να οξυνθούν παραδοσιακά προβλήματα που σχετίζονται με το αγαθό και την ποιότητα της ζωής, αφετέρου δε να προστεθούν σε αυτά καινούρια σχετικά ζητήματα έτσι, ώστε η παραδοσιακή ηθική να μη...

Τι ακριβώς είναι η ανθρώπινη αναπαραγωγή; Ένα απλό ένστικτο ή μία θεμιτή επιθυμία; Και πώς την αντιμετωπίζει το δίκαιο; Ως μία "ελευθερία" ή ως ένα "δικαίωμα"; (...) Η ιδιωτική αυτονομία είναι μία έννοια ηθική, πολιτική και νομική, ενώ η ανθρώπινη αναπαραγωγή είναι καταρχήν μία βιολογική λειτουργία, η οποία ασφαλώς προϋπήρξε της ηθικής, της πολιτικής και του δικαίου (...) Για ποιο λόγο σε αντίθεση με τη φυσική αναπαραγωγή στην τεχνητή αναπαραγωγή το δίκαιο επιθυμεί να παρεμβαίνει; Τούτο οφείλεται άραγε στο ότι οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής έβγαλαν την αναπαραγωγή α...

Οι καινοτομίες στη γενετική μάς επιφυλάσσουν μια υπόσχεση και μια περιπλοκή. Η υπόσχεση είναι ότι σύντομα θα είμαστε σε θέση να θεραπεύουμε και να προλαμβάνουμε μια σειρά εκφυλιστικών νόσων. Η περιπλοκή είναι ότι η νέα γνώση μπορεί επίσης να μας επιτρέψει να χειριστούμε την ίδια μας τη φύση: να ενισχύσουμε τα γενετικά μας γνωρίσματα κι εκείνα των παιδιών μας, επιδιώκοντας να είμαστε "καλύτερα από καλά". Οι εξελίξεις της εμβιομηχανικής μάς φέρνουν αντιμέτωπους με ερωτήματα σε μεγάλο βαθμό λησμονημένα στον νεότερο κόσμο - ερωτήματα σχετικά με το ηθικό καθεστώς της φύσης κα...

Το καλοκαίρι του 2010 ο διάσημος σήμερα επιστήμονας Craig Venter και η ομάδα του ανακοίνωσαν στο περιοδικό Science ότι πέτυχαν να δημιουργήσουν "συνθετική ζωή", δηλαδή ένα συνθετικό βακτήριο που προέκυψε από την τοποθέτηση τεχνητού DNA σε ένα άλλο βακτήριο. Πρόκειται όμως πράγματι για -συνθετική ζωή-, δηλαδή για απομίμηση της φυσικής ζωής, που απλώς παράγεται με τεχνητά μέσα; Με άλλα λόγια, μπορούμε πλέον να δημιουργήσουμε de novo ανθρώπινη ζωή στο εργαστήριο; Τι ακριβώς είναι αυτό που κατόρθωσε η ομάδα του Venter, ποια σημασία έχει για την επιστήμη, τι κινδύνους εγκυμονε...

Για ποιο λόγο η έννοια της αυτονομίας κατέχει τόσο κεντρικό ρόλο στα φιλοσοφικά κείμενα περί βιοηθικής και γιατί στην έννοια της εμπιστοσύνης αποδίδεται δευτερεύουσα μόνο σημασία; Σε αυτό το σημαντικό βιβλίο η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Cambridge Onora O' Neill υποστηρίζει ότι οι έννοιες της ατομικής αυτονομίας οι οποίες χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιοηθική είναι ανεπαρκείς τόσο από φιλοσοφική όσο και από ηθική άποψη και ότι υπονομεύουν αντί να ενισχύουν τις σχέσεις εμπιστοσύνης. Δείχνει ότι η μη ατομικιστική θεώρηση της αυτονομίας του Καντ παρέχει μια ισχυρότερη...

Η βιοηθική, μια νέα διεπιστημονική και πολυπρισματική προσέγγιση των επιστημονοτεχνολογικών, κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών, ηθικών και φιλοσοφικών προβλημάτων, τα οποία αναδύονται από την εφαρμογή των γενετικών και τεχνολογικών εν γένει νεωτερισμών, είναι μια απαραίτητη "πυξίδα" για τη νέα συναρπαστική πορεία της ανθρωπότητας. Η βιοηθική στόχευση στις πολύπλευρες ηθικές προεκτάσεις, εφαρμογές και συνέπειες, λ.χ., - της κλωνοποίησης και των κλωνοπροϊόντων, - των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, των μεταλλαγμένων-νεοφανών τροφίμων και του ρόλου της Περιβαλλοντ...

Από την πρώτη επιτυχημένη μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων ομφαλοπλακουντιακού αίματος (εφεξής ΟπΑ) το 1988 μέχρι σήμερα, το ΟπΑ έχει αναδειχθεί σε μία από τις σημαντικότερες πηγές αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία πλήθους αιματολογικών και ανοσολογικών ασθενειών. Παρά το γεγονός ότι χρειάζεται ακόμη αρκετή έρευνα, τόσο προκαταρκτική όσο και βασική, τα αναμενόμενα αποτελέσματα από τις εφαρμογές των βλαστικών κυττάρων ΟπΑ αποτέλεσαν την αιτία για τη δημιουργία "τραπεζών" συλλογής και αποθήκευσης αυτών, με σκοπό τη χρήση τους για μελλοντικ...

Η ημερίδα αυτή αντλεί το τυπικό της κύρος από το άρθρο 28 της Σύμβασης, το οποίο αναφέρεται στην υποχρέωση των συμβαλλομένων κρατών να θέτουν σε δημόσιο διάλογο τα θεμελιώδη ερωτήματα που προκύπτουν από τις εξελίξεις της βιολογίας και της ιατρικής, ιδιαίτερα σε σχέση με τις ιατρικές, νομικές, κοινωνικές και ηθικές συνέπειες των εφαρμογών τους. Αυτή η τυπική προϋπόθεση αποτελεί και ζητούμενο σημείο αφετηρίας κάθε κοινωνίας, η οποία αντιλαμβάνεται πως η διακυβέρνηση της επιστήμης διαμορφώνεται μέσα από την συμμετοχή του επιστημονικού κόσμου και της κοινής γνώμης.