Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το ανά χείρας βιβλίο προορίζεται να καλύψει τις σπουδαστικές ανάγκες των φοιτητών του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο μάθημα "Θέματα Ψαλτικής Τέχνης". Για τον λόγο αυτό εξ αρχής δεν επιδιώχθηκε η ανάπτυξη πρωτότυπων επιστημονικών θεμάτων της εκκλησιαστικής μουσικολογικής έρευνας, αλλά η εισαγωγική θεώρηση ευρύτερων πεδίων της. Ωστόσο, ο ειδικός μουσικολόγος θα βρει πολλά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα, ελπίζω, στοιχεία που για πρώτη φορά φανερώνονται, τα περισσότερα από τα οποία προέκυψαν από συστηματικές έρευνες στη χειρόγραφη παράδοση της...

Το παρόν πόνημα που έχετε στα χέρια σας αγαπητοί φίλοι ιεροψάλτες, το καταθέτω ύστερα από την τριακονταετή υπηρεσία μου στο μεγαλείο της Βυζαντινής Μουσικής Τέχνης. Προσπάθησα μέσα σ' αυτά τα χρόνια να βοηθήσω πολλούς νέους ιεροψάλτες να γνωρίσουν και να αγαπήσουν αυτή την πατρώα μουσική. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Η μουσική "πολυηχία" είναι βιβλίο εκπαιδευτικό, θεωρητικό και πρακτικό. Η πείρα (πολυετής πρακτικού δασκάλου και εκτελεστή μουσικής) με δίδαξε ότι ο μαθητής πρέπει να έχει ένα βιβλίο, από το οποίο να μαθαίνει και την θεωρία και την πρακτική της μουσικής, παράλληλα. Έχουμε πια ενστερνισθεί αρκετά σαφώς ότι η μουσική μας είναι διπλή: δημοτική και εκκλησιαστική, που εκφράζεται με τους ιδίους ήχους και τα ίδια ηχητικά σύμβολα. Για αυτό και κάθε ήχος έχει τα τραγούδια του και τα τροπάρια του. Καταβάλαμε προσπάθεια να αποσαφηνίσουμε σημεία σκοτεινά της θεωρίας -με πολύ απλό τρ...

Όπως είναι γνωστό, κατά τη φαναριώτικη ηγεμονία η Ουγγροβλαχία και η Μολδοβλαχία ήταν τα πιο "πιστά" λειτουργικά κέντρα της Πόλης, στα οποία η μουσική Πολίτικη παράδοση ακολουθεί το - σχεδόν πάντα - όχι μόνο στα ψαλτήρια των Μητροπολιτικών ναών του Βουκουρεστίου και του Ιασσίου, αλλά και σε άλλους ναούς των χωρών αυτών. Ο Φωτεινός έχει σπουδάσει στην Κωνσταντινούπολη αλλά και στην Αυθεντική Ακαδημία του Βουκουρεστίου. Αυτός φαίνεται να είναι ο πιο αγαπημένος και σεβαστός Έλληνας μουσικολόγος, που έδρασε στην πρωτεύουσα της Βλαχιάς κατά την ολόκληρη περίοδο της φαναριώτικης...

[...] Ο Θεόδωρος Βασιλικός αποτελεί σήμερα σημείο αναφοράς στο χώρο της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής. Γι' αυτό και η όλη του δραστηριότητα χαρακτηρίζεται όντως "εξωπραγματική" αν λάβουμε υπόψιν τις 150 και πλέον συναυλίες που δόθηκαν υπό την διεύθυνσίν του σχεδόν σ' όλη την υφήλιο (Η.Π.Α., Αυστραλία, Ν. Αφρική, Ευρώπη). Στο Βατικανό μάλιστα προκάλεσε το θαυμασμό του τότε Πάπα Ιωάννη-Παύλου του Β΄ για το πρωτόγνωρο γι' αυτόν άκουσμα των Βυζαντινών ασμάτων. Όσο για το δισκογραφικό του έργο που υπερβαίνει απ' ότι γνωρίζω τα 465 έργα, είναι όντως τεράστιο και δε νομίζω άλ...

Με σεβασμό προς το πρόσωπο του σεβαστού μας γέροντα Θεοδώρου Μαϊκαντή, έσκυψα και μελέτησα το παρόν εκπόνημά του. Διεπίστωσα ότι ο πολύπειρος συγγραφέας, προσφέρει ένα μουσικό βιβλίο που σέβεται την παράδοση της Μουσικής μας και βάζει ένα ακόμη σημαντικό λιθάρι στο οικοδόμημα που λέγεται Εκκλησιαστική Βυζαντινή Μουσική. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Με εξαιρετική ικανοποίηση -για να αποφύγω τη λέξη υπερηφάνεια-βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση, ως Πρόεδρος του ιστορικού Συνδέσμου Ιεροψαλτών Βόλου "Ιωάννης ο Κουκουζέλης", να παραδώσω την παρούσα έκδοση των Πρακτικών του "Α' Κύκλου Μουσικολογικών Διαλέξεων, Μάρτιος - Απρίλιος 2011" στους φιλόμουσους και φιλομαθείς συναδέλφους Ιεροψάλτες της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και ολοκλήρου της Ελλάδος. Χαιρετίζω την έκδοση του παρόντρος τόμου των Πρακτικών, ο οποίος απαρτίζεται από τα γραπτά κείμενα των Διαλέξεων, που πραγματοποιήθηκαν στο Βόλο κατά το δίμηνο Μάρτιος - Απρίλιος 20...

[...] Το έργο διαιρέθηκε σε τέσσερα μέρη· Εσπερινό, Όρθρο, Θεία Λειτουργία και Παράρτημα με διάφορα μέλη, κυρίως του Καλοφωναρίου. Οι μελοποιοί των οποίων έργα παρουσιάζονται καταδεικνύουν όχι μόνο την συνέχεια της αγιορείτικης προφορικής και γραπτής παραδόσεως, αλλά και την ποιότητα των μελοποιών. Κάποια νεώτατα μέλη κατεγράφησαν αναλυτικώς για να αναδειχθεί και η ποιότης των φθόγγων που οι συγκεκριμένοι πατέρες έψαλλαν ερμηνεύοντάς τα. Τίποτα π.χ. δεν έχει νά ζηλέψει το Αντίφωνον του Δ΄ ήχου του Συνεσίου Σταυρονικητιανού (+1948) από τον ομόηχο πολυέλεο Δούλοι Κύριον το...

[...] Με τη μελοποίηση της Ακολουθίας αυτής, έχει ασχοληθεί πλήθος Μελοποιών και Πρωτοψαλτών, με αξιόλογα αποτελέσματα. Ο κύριος λόγος που ασχολήθηκα με αυτή την Ακολουθία, ήταν ότι στα Τροπάρια του Κανόνα, παρατηρούμε ο καθένας -κυρίως λόγω του ποιητικού μέτρου- αλλοπρόσαλλα νοήματα και παρατονισμούς, πράγμα που συμβαίνει σχεδόν σε όλα τα προσομοιακά Μέλη της Υμνολογίας μας. [...] Έτσι λοιπόν, μελοποίησα αυτό τον Κανόνα κατ' έννοιαν, ξεφεύγοντας αρκετές φορές από τα προσομοιακά μέτρα των Ειρμών. Υπάρχει επίσης, καταγεγραμμένη λεπτομερώς, η Τυπική Διάταξη όλων των περιπ...

Το θεματικό περιεχόμενο του βιβλίου, όπως σημαίνεται ήδη από τον τίτλο του, αφορά σε μια ομάδα δράσεων και επιμέρους διαδικασιών, οι οποίες ορίζονται με τον περιληπτικό όρο "Εκκλησιαστική μουσική" και επικεντρώνονται στη Σμύρνη του 19ου αιώνα. Γίνεται προσπάθεια ανίχνευσης και αξιολόγησης του τρόπου με τον οποίο το ιδιότυπο στιλιστικά ρεύμα της Σμύρνης εντάχθηκε στην ευρύτερη μουσική πραγματικότητα της εποχής, παίζοντας συγχρόνως ρόλο αναμφίβολα εκσυγχρονιστικό σε πεδία όπως η συνθετική δημιουργία, η διδακτική, η εκδοτική παραγωγή κ.ά. Η μελέτη των ιστορικών πηγών σε συνδυα...