Συγγραφείς - Ερμηνεία και κριτική

Ανδρό-γυνες αναγνώσεις

Επίκεντρο (2010)

Ο Πέρσυ Σέλλεϋ είναι ένας από τους σημαντικότερους ρομαντικούς ποιητές. Η έντονη προσωπικότητα του, η σκανδαλώδης ζωή του, ο ασυμβίβαστος ιδεαλισμός του, η αυστηρή κριτική του σε θέματα κοινωνικά, πολιτικά, θρησκευτικά, τον χαρακτήρισαν ως αμφιλεγόμενη φιγούρα της εποχής του και τον ανήγαγαν σε είδωλο για τις μεταγενέστερες γενιές. Η Μαίρη Σέλλεϋ είναι συγγραφέας με ευρύτατο έργο που περιλαμβάνει μυθιστορήματα, διηγήματα, θεατρικά κείμενα, δοκίμια, βιογραφίες και ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Το μυθιστόρημα όμως που την έκανε διάσημη είναι το Φράνκενσταϊν. Οι δύο συγγραφ...

Η Ιταλία του Βασίλη Βασιλικού

Μπαρτζουλιάνος Ι. Ηλίας (2009)

Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται η σχέση του Βασίλη Βασιλικού με την Ιταλία, όπως αυτή σφυρηλατήθηκε από τη δεκαπενταετή διαμονή του στη Ρώμη (1972-1987), ενώ παράλληλα ανιχνεύονται ιταλικοί αντικατοπτρισμοί μέσα στα έργα του. Ο Βασιλικός γνωρίζει σε βάθος και αποδίδει επακριβώς τον καθημερινό σφυγμό της Αιώνιας Πόλης και αναπλάθει πιστά τις άγνωστες στους πολλούς εικόνες της. Μήπως όμως, και πριν από την εκεί εγκατάστασή του, η Ρώμη αποτελούσε γι' αυτόν ένα ιδεώδες, ένα συμβολικό στόχο, μία καβαφική Ιθάκη; Δεν είναι τυχαίο ότι το 1951, ο δεκαπεντάχρονος τότε Βασιλικός έγραψε...

Όταν... η Ζωρζ Σαρή

Εκδόσεις Πατάκη (2009)

Η Ζωρζ Σαρή είναι μια από τις πρωτοπόρες συγγραφείς παιδικών και νεανικών βιβλίων και το έργο της αποτελεί σταθμό στον χώρο της λογοτεχνίας για παιδιά και για νέους. Έχει αναθρέψει πνευματικά πολλές γενιές παιδιών από τη δεκαετία του 1970 μέχρι σήμερα και θα εξακολουθεί να συμβάλλει στην ολόπλευρη καλλιέργειά τους για πολλά ακόμη χρόνια. Το βιβλίο αυτό περιέχει τα κείμενα των ανακοινώσεων της ημερίδας που οργάνωσε τον περασμένο Μάιο το Εργαστήριο Τέχνης και Λόγου του Τομέα Ανθρωπιστικών Σπουδών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών με α...

Η υπόθεση σηκώνει τσιγάρο

Γκιούρδας Β. (2009)

Ο Ίταλο Σβέβο κατά κόσμο - Έκτωρ Σμίτς (1861-1928), ένας από τους πλέον μανιώδεις καπνιστές λογοτέχνες, είναι άξιος αναφοράς και μελέτης για τον παράξενο και εκκεντρικό τρόπο προσέγγισης του καπνίσματος και της γοητείας του τελευταίου τσιγάρου. Αλήθεια, πόσο όμορφο είναι να καπνίζεις ένα τσιγάρο και να λες ότι είναι το τελευταίο και να γεύεσαι εκτός από τον καπνό και "την αίσθηση της νίκης πάνω του και την ελπίδα ενός κοντινού μέλλοντος γεμάτου με δύναμη και υγεία"; Η εικόνα της υπόσχεσης του τελευταίου τσιγάρου και το οριστικό "κόψιμο" της κακής "συνήθειας" είναι μοναδι...

Αναφορά σε πρόσωπα και κείμενα

Λεξίτυπον (2009)

Τα μελετήματα αναφέρονται, κυρίως, σε πρόσωπα στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε καλύτερα το έργο τους, αλλά και σε κείμενα αντιπροσωπευτικά των συγγραφέων. Επί πλέον, στο θέμα της νεοελληνικής μας γλώσσας και της κριτικής διαδικασίας. Περιέχονται τα κείμενα: - Έρωτας και θάνατος στο έργο του Διον. Σολωμού - Η Γυναίκα της Ζάκυθος - Λάμπρος Πορφύρας (μια ψυχολογική τομή) - Η αδιαλλαξία του Φώτη Κόντογλου - Προσπάθεια για ερμηνεία της Καβαφικής αξιοπρέπειας - Ξαναδιαβάζοντας τη Μαρία Πολυδούρη - Ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος και η αναθεωρημένη διαθήκη του - Η περίπτω...

Η τραγωδία της μοντέρνας τέχνης

Έρασμος (2008)

Το κείμενο αυτό του Λούκατς για τον Τόμας Μαν γράφτηκε το 1948. Η μετάφραση στηρίχτηκε στην αγγλική έκδοση "Essays on Thomas Mann" (Merlin Press, 1964) η οποία περιλαμβάνει διάφορες εργασίες που έγραψε ο Λούκατς για τον Τόμας Μαν σε διάφορες εποχές και με διάφορες ευκαιρίες. Το κύριο σώμα του βιβλίου αποτελείται από τα τρία ακόλουθα μεγάλα δοκίμια: Το πρώτο, "Σε αναζήτηση του αστού" γράφτηκε το 1945 και αναφέρεται στην ιδέα του αστικού ανθρώπου όπως διαμορφώνεται και κριτικάρεται στα μυθιστορήματά του "Τόνιο Κρέγκερ", "Οι Μπούντενμπροκς" και "Το Μαγικό Βουνό"· το δεύτερο εί...

Μυθιστόρημα γυναίκας

Εκδόσεις Παπαζήση (2007)

Μέσα στους αιώνες η γυναίκα συγγραφέας, και ιδιαίτερα η ποιήτρια, φαίνεται να καταδυναστεύεται από ένα "διπλό δεσμό", μια αφόρητη ένταση ανάμεσα στην κοινωνικά προσδιορισμένη "θηλυκότητα" και στις ανάγκες του (θηλυκού) δημιουργικού νου να αρθρώσει τη δική του ερμηνεία του εγώ και του κόσμου. Η θεωρία που θέλει τη Γυναίκα ως το Άλλο (αρνητικό αντίθετο του άντρα) έχει κυριαρχήσει στη δυτική κουλτούρα, κρατώντας τη γυναίκα παγιδευμένη σε μύθους που την έχουν αποστερήσει από μια ανεξάρτητη ύπαρξη και αξία. Οι ποιήτριες του εικοστού αιώνα ξεκίνησαν μια διαδικασία αναθεωρητικ...

Πρακτικά Α΄ Πανελληνίου Συνεδρίου για τον Γιάννη Σκαρίμπα

Διάμετρος (2007)

Εξόριστος για πάντα από την ιστορία της "Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" του Κ.Θ. Δημαρά, ο Γιάννης Σκαρίμπας καταλαμβάνει, αντίστοιχα, μια παράγραφο δεκαεξίμισι και άλλη μία δεκατρισίμισι αράδων στις ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Mario Vitti και του Λίνου Πολίτη, ο οποίος του επέθεσε τον τίτλο του "ιδιότυπου και απροσάρμοστου και στην ποίηση και στην πεζογραφία". Όσον αφορά την σύγχρονή μας "Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία" του Roderick Beaton, εκεί ο Σκαρίμπας κατάφερε να έχει ελάχιστα μεγαλύτερο εκτόπισμα (δεκαεννέα αράδες). Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση σπανί...

Ευκαρπίας έπαινος

Πορεία (2007)

Ο ομότιμος καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτης Δ. Μαστροδημήτρης, τιμάται με το αφιέρωμα αυτό για τη μακροχρόνια, πολύκαρπη και πολύτιμη προσφορά του στην έρευνα και στη διδασκαλία. Η Επιτροπή του Αφιερώματος εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες της προς τον ευρύτατο κύκλο των συνεργατών -στους οποίους συγκαταλέγονται και πολλοί παλαιότεροι μαθητές του τιμωμένου- για την πρόθυμη ανταπόκρισή τους με μια συρροή υψηλής ποιότητας συμβολών. [...] Περιέχονται τα κείμενα: - Βαγγέλης Αθανασόπουλος, "Η αστρική σκόνη της...

Λόγος εις Νίκον Γαβριήλ Πεντζίκη

Μυγδονία (2007)

Όταν ο εκδότης Αθανάσιος Καγιάς μου πρότεινε να εκδώσει εκ νέου το βιβλίο μου "Λόγος εις Νίκον Γαβριήλ Πεντζίκη", αισθάνθηκα μια ευφροσύνη. Αναζητώντας κατόπιν την πηγή της ευφροσύνης μου, αναλογίστηκα πως δεν έχει τόση σημασία η σχέση μου με τον Πεντζίκη, όσο η αναζήτηση του νοήματος της σχέσης αυτής μέσα στο χρόνο. Γιατί τι είναι μια συνάντηση αν δεν ξεπερνά τα χρονικά όρια της διάρκειάς της; Όταν δεν συνιστά ένα τοπίο, αλλά υπαγορεύεται από την ανάγκη της στιγμής, ή την ιδιοτέλεια; Τι μπορεί να συνδέει δύο ανθρώπους με εντελώς διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, έστω και αν εμφ...

Ο Σπύρος Πλασκοβίτης και η τέχνη του συγγραφέα

Εκδοτικός Οργανισμός Π. Κυριακίδη (2007)

Εκείνο που κατά γενική ομολογία έχει γίνει αποδεκτό για τον πεζογράφο Σπύρο Πλασκοβίτη (1917-2000) είναι ότι πρόκειται για έναν δημιουργό που τον διακατείχε το ήθος του ύφους, και ότι στα έργα του συναντάμε πολλά συμβολικά όπως και ποιητικά στοιχεία και χαρακτηριστικά. [...] Σκοπός μου εδώ είναι η διερεύνηση, η αναλυτική συμπόρευση στη δημιουργική διαδικασία και ο προσδιορισμός της υφολογίας του πεζογράφου ή του μυθοποιού, δηλαδή τη ήθος του ύφους και η προσωπική δημιουργική σφραγίδα του συγγραφέα Σπύρου Πλασκοβίτη, όπως ετούτο έχει διαπλαστεί και εμφανιστεί μέσα στα πε...

Για τον Γιάννη Σκαρίμπα

Πορθμός (2006)

Σε 8 κείμενα που αφορούν τον Γιάννη Σκαρίμπα, εξετάζονται αρκετές πλευρές της ιδιόρρυθμης προσωπικότητας του κορυφαίου συγγραφέα της Χαλκίδας. Τα κείμενα αυτά, όταν γράφτηκαν, δεν είχαν στόχο να αποτελέσουν ένα ψυχογράφημα του Σκαρίμπα. Ωστόσο, επειδή σε αυτά παρουσιάζεται η σχέση του με τον Γιώργο Σεφέρη και τον Τάσο Ζάππα, επειδή αποδεικνύεται πόσο έχει επηρεάσσει το έργο του η ερωτική του φαντασίωση για τη γοητευτική Φιγιέττα Πνευματικού, επειδή αναλύεται το ανέκδοτο διήγημα "Οι τελευταίοι κονταρομάχοι του Έγριπου", επειδή σχολιάζονται όλα τα ονόματα των ηρώων του και τα...

Πρακτικά πανελλήνιου συνεδρίου προς τιμήν του Ιάκωβου Καμπανέλλη

Περί Τεχνών (2006)

[...] Το έργο του Καμπανέλλη και η σημασία του είναι γνωστά - θα αναδειχθούν άλλωστε αρκούντως κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου. Για να μην προβώ σε αξιολογήσεις, περιορίζομαι στον μετρημένο χαρακτηρισμό του Καρόλου Κουν για τον Καμπανέλλη: "Ένας ανανεωτής της ελληνικής θεατρικής γραφής". Στις λίγες αυτές λέξεις νομίζω ότι κρύβεται πολύ μεγάλης σημασίας προσφορά στη νεοελληνική τέχνη και ευρύτερα στον νεοελληνικό πολιτισμό. Το γεγονός επιπλέον ότι το έργο του Καμπανέλλη αποτέλεσε και αποτελεί "καθρέφτη της συλλογικής μας συνείδησης" (Κ. Γεωργουσόπουλος), όπως το έργο άλλων με...

Το χρονικό μιας ανυπόταχτης ζωής

Άγκυρα (2006)

Δεκέμβρης του 2004. Όλοι, λίγο πολύ, ετοιμάζονται για τα γιορτινά ψώνια τους και αποφασίζουν για το ρεβεγιόν. Περπατώντας μόνη και παράταιρη στους φωτισμένους δρόμους σκέφτηκα πως δεν γινότανε, θα έκανα και 'γώ ένα δώρο, όχι στον εαυτό μου, αλλά στην αδελφή μου. "Μα η Κωστούλα δεν είναι πια μαζί μας", μου είπε μια εσωτερική φωνή. Πείσμωσα. Σκέφτηκα πως της το είχα υποσχεθεί το πρωί, φεύγοντας από το σπίτι. Μόνο που το δώρο αυτό, το τόσο διαφορετικό, δεν θα ήτανε αποκλειστικά από μένα, αλλά συλλογικό. Έκανα το πρώτο τηλεφώνημα: "Θα 'θελες να γράψεις λίγα λόγια για την...

Ερμηνεύοντας το θεατρικό λόγο του O'Neill

Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2006)

Στη θεατρική λογοτεχνία ένα δραματικό κείμενο καθίσταται θέαμα μέσα από την ερμηνεία των ηθοποιών. Στην απειρότητα που συνοδεύει τη θεατρική επικοινωνία και με την αυλαία να χωρίζει τη φαντασία από την πραγματικότητα επικεντρωνόμαστε στο κείμενο και στην αισθητική τάξη που δημιούργησε ο δραματουργός, στις οπτικές και ακουστικές αναπαραστάσεις που κατασκεύασε, για να καθορίσει τις εικόνες, τις έννοιες, τα αισθήματα και τις εμπειρίες που αποτελούν τα στοιχεία ενός συγκεκριμένου προσωπικού βιώματος. Στην παγκόσμια θεατρική λογοτεχνία η περίπτωση του O' Nιλ είναι μοναδική: στ...

Γκέοργκ Μπίχνερ και Χάινριχ Φον Κλάιστ

Αιγόκερως (2005)

Ο Buchner ήταν ο συγγραφέας που προπορεύτηκε κατά πολύ της εποχής του, εκείνος που ενώ δημιουργούσε εντός της εξέφρασε μια "άλλη πραγματικότητα", ιστορικο-ιδεολογικά στο "Δαντόν", ψυχολογικά-υπαρξιακά στο "Βόιτσεκ" και στο αφήγημα "Λεντς", ακόμη και σε φαινομενικά επιφανειακή μορφή στο "Λεόντιος και Λένα". Πολύ πιο πριν από τον Freud, δημιούργησε ένα έργο και μια τέχνη που ήταν η κατάλληλη και η ικανή πρώτα να εξερευνήσει κι έπειτα να κατανοήσει "την άβυσσο που λέγεται άνθρωπος", με τρόπο αντικειμενικό, ελλειπτικό και απέριττο. [...] (από τη σελ. 51 του βιβλίου). Το ύφος π...

Μπέρτολτ Μπρεχτ, κριτικές προσεγγίσεις

Πολύτροπον (2004)

Τι σηματοδοτεί ο Μπρεχτ σήμερα, στη χαραυγή του 21ου αιώνα, σ' έναν κόσμο βαθύτατων αλλαγών (αν και όχι προς την κατεύθυνση που ο ίδιος επεδίωξε); Τι έχει χαθεί και τι ενσωματώθηκε στην παγκόσμια θεατρική παράδοση από τη θεωρία και την πρακτική του για το θέατρο; Πώς διαγράφεται η συνέχεια και πού εκδηλώνονται οι ρήξεις στη σημερινή του πρόσληψη, αν υποβάλλουμε στη δοκιμασία της "ιστορικοποίησης" την εξέλιξη της συνάντησης μαζί του ανθρώπων και κινημάτων, που συντάραξαν τον προηγούμενο αιώνα; Με τι όρους θα μπορούσαν να αποτιμηθούν οι πλευρές του έργου του που συνδέονται με...

Η ανάποδη των ανθρώπων

Ίνδικτος (2003)

"Από την πλευρά εκείνων που κατέχουν τη μαεστρία του λόγου, ίσως μοιάζουμε με μουγγούς που εκφράζονται με παράξενα νεύματα -μια σχεδόν ιδιωτική γλώσσα εικόνων. Από την πλευρά των μουγγών, είμαστε μουγγοί που κατάφεραν να μιλήσουν". Αυτή η απόφανση του Εουτζένιο Μπάρμπα για τον ίδιο και τη θεατρική του ομάδα "Όντιν Τεάτρετ", όσο δούλευαν απομονωμένοι στην επαρχιακή πόλη Χολστεμπρό της Δανίας, ισχύει και στην περίπτωση του Κωστή Παπαγιώργη: Κατάφερε να μιλήσει γράφοντας. Αλλά οι κατέχοντες, δύσπιστοι, βυσσοδομούν: "Πατέρα, έγινα συγγραφέας", είπε στον δημοδιδάσκαλο πατέρα του...

Ο στοχασμός και ο λόγος του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου

Σχολή Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου (2003)

Ο τόμος των πρακτικών αυτών αποτελεί τη δημοσίευση των πορισμάτων της 4ης Επιστημονικής Συνάντησης της Σχολής Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, που υπήρξε μια ευχάριστη και γόνιμη εκπαιδευτική και επιστημονική συγκυρία. Και τούτο, γιατί συναντήθηκαν σ' αυτήν εκλεκτοί πανεπιστημιακοί δάσκαλοι και κριτικοί της λογοτεχνίας με αξιόλογους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, αλλά και με μαθητές της Σχολής.

Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν

Αίολος (2001)

Ξέρατε πως ο Τόλκιν ως φοιτητής έγραφε "πονηρά" ανέκδοτα ή πως ως καθηγητής έφτιαχνε σταυρόλεξα στα αγγλοσαξωνικά για τους φοιτητές του; Γνωρίζετε από πήραν το όνομά τους οι χόμπιτ ή οι ορκ; Αναγνωρίζετε τις ευρωπαϊκές γλώσσες στις οποίες βασίζονται οι γλώσσες των Ξωτικών και των Νάνων της Μέσης-γης; Έχετε υπόψη σας ποιά διάσημα μουσικά συγκροτήματα έχουν τραγουδήσει τραγούδια με στίχους εμπνευσμένους από τον κόσμο της Μέσης-γης; Ξέρατε πως στη δεκαετία του 1970 γυρίστηκαν τρεις ταινίες κινουμένων σχεδίων με θέμα τον Χόμπιτ και τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών; Γνωρίστε τον Τό...

Συνολικά Βιβλία 53
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου