Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πασκάλ: "Όλοι οι άνθρωποι είναι τόσο αναπόφευκτα τρελοί που, όποιος δεν είναι τρελός, είναι διπλά τρελός". Κι ακόμη ένα κείμενο του Ντοστογιέφσκι αυτήν τη φορά, από το "Ημερολόγιο του Συγγραφέα": "Ο καλύτερος τρόπος για να σιγουρευτείς ότι εσύ είσαι ο γνωστικός, δεν είναι το να κλείσεις μέσα το γείτονά σου". Πρέπει να γραφτεί η ιστορία αυτής της "διπλής τρέλας" -αυτής της τρέλας που κάνει τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν, για να επικοινωνούν και ν' αναγνωρίζονται, την ανοικτίρμονη γλώσσα της μη-τρέλας, με το δικαίωμα που τους δίνει η κυρίαρχη λογική να κλείνουν μέσα το γείτ...

Το σώμα βρίσκεται στο επίκεντρο ποικίλων διαφορετικών και αντιφατικών μεταξύ τους θεωρήσεων. Τα κείμενα του τόμου επιχειρούν να αναδείξουν την ασαφή και αβέβαιη διάσταση του σώματος, την ιστορική, την κοινωνική και πολιτισμική του σημασιοδότηση, την κοινωνική του τοποθέτηση, αξιολόγηση και ιεράρχηση, την πειθάρχησή του σε μηχανισμούς ρύθμισης αλλά και την εναντίωσή του στις κοινωνικές επιταγές.

Το τελευταίο τέταρτο του εικοστού αιώνα έφερε κατακλυσμιαίες κοινωνικές και πολιτι(σμι)κές μεταβολές. Ο κόσμος δεν ήταν πλέον ο ίδιος, κι όπως γίνεται εύλογα αντιληπτό, οι κοινωνιολόγοι άρχισαν να διερευνούν τις διαστάσεις των νέων φαινομένων. Η διαλεκτική "νεωτερικότητας" και "κοινωνικής αλλαγής" έγινε παγκόσμια το πρώτο θέμα της στοχαστικής τους ατζέντας. Η παρούσα μελέτη αναλύει κριτικά τα θεωρητικά σχήματα εννέα κορυφαίων διανοητών του κλάδου (P. Berger, A. Giddens, E. Goffman, D. Bell, U. Beck, A. Touraine, J. Habermas, N. Luhmann, M. Castells), οι οποίοι ασχολήθηκαν...

Ο σημερινός πολίτης είναι προσηλωμένος στην ιδιωτική του ζωή και ενδιαφέρεται ελάχιστα για τα κοινά. Ωστόσο, η βελτίωση των όρων διαβίωσης απαιτεί ομαδικές κινητοποιήσεις, συμμετοχή στις δημόσιες αποφάσεις και τη βεβαιότητα ότι υπάρχουν προβλήματα και συμφέροντα που απασχολούν το σύνολο των πολιτών. Οι "Δημόσιες αρετές" είναι ένας αναστοχασμός πάνω στις αξίες εκείνες που θεμελιώνουν την ανθρώπινη συμβίωση. Η αλληλεγγύη, η υπευθυνότητα, η ανεκτικότητα, η σωστή διαπαιδαγώγηση συνιστούν προσόντα ικανά να εξαλείψουν την αδιαφορία και την αυταρέσκεια που τείνουν να δημιουργούν...

Ο παγκόσμιος πλούτος σήμερα εγγίζει πρωτόγνωρα για την ανθρωπότητα επίπεδα. Ωστόσο ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού του πλανήτη στερείται βασικούς πόρους για την επιβίωσή του. Με τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, την κατάρρευση των κεϋνσιανού τύπου μακροοικονομικών πολιτικών και την ενίσχυση του νεοφιλελευθερισμού, οι ανισότητες και η φτώχεια αυξήθηκαν με γοργό ρυθμό παγκοσμίως. Το 1960 το πλουσιότερο 20% του πληθυσμού του πλανήτη διέθετε εισόδημα κατά 30 φορές μεγαλύτερο από αυτό του φτωχότερου 20%. Σήμερα η αναλογία είναι 74 προς 1. Περίπου 1 δισ. πληθυσμού της Γης...

Το βιβλίο αυτό εξετάζει την ιστορία της φτώχειας τους δύο τελευταίους αιώνες και εντοπίζει τις διαφορές μεταξύ του να είσαι φτωχός σε μια κοινωνία παραγωγών και πλήρους απασχόλησης και του να είσαι φτωχός σε μια κοινωνία καταναλωτών. Η επιχειρηματολογία του συγγραφέα μπορεί να συνοψιστεί σε μια σειρά από ερωτήματα: Είναι δυνατόν να καταπολεμηθεί η φτώχεια με τα πολιτικώς "ορθόδοξα" μέτρα που εφαρμόζονται σήμερα; Μήπως πρέπει να αναζητήσουμε καινούργιες λύσεις, όπως ο διαχωρισμός του δικαιώματος στη ζωή από την πώληση της εργασίας, και η θέσπιση του βασικού εισοδήματος για ό...

"Επειδή το πανεπιστήμιο είναι ξένο προς την εξουσία, επειδή είναι ετερογενές προς την αρχή της εξουσίας, είναι επίσης χωρίς προσίδια εξουσία. Γι' αυτό και μιλάμε εδώ για το πανεπιστήμιο άνευ όρων.[...] Και λέγω "άνευ όρων" καθώς και "απροϋπόθετο", για να αφήσω να ακουστεί-εννοηθεί η συνδήλωση του "χωρίς εξουσία" ή "χωρίς άμυνα": επειδή είναι απολύτως ανεξάρτητο, το πανεπιστήμιο είναι επίσης ένα εκτεθειμένο προπύργιο.[...] Επειδή δεν δέχεται να του θέτουν όρους, ενίοτε αναγκάζεται -αναιμικό, αφηρημένο- να παραδοθεί επίσης άνευ όρων." (Jacques Derrida). Τον Απρίλιο του 1998,...

"Καθώς η οικονομία και οι παραγωγικές σχέσεις αλλάζουν, η πολιτική, η κοινωνία, ο άνθρωπος αλλάζουν επίσης. Σε μια μάλιστα τροπή της θεωρητικής αναζήτησης, η κοινωνία αποκτά την χροιά της αβεβαιότητας και του ρίσκου, το δε άτομο την νοοτροπία της χειραφέτησης. Τα θεωρητικά αυτά πρότυπα τελικά μπορούν να αποτελέσουν την αρχή μιας συνεκτικής αφήγησης που, μπορεί να "διαβαστεί" και να εφαρμοστεί στη σημερινή Ευρώπη και το μοντέλο κοινωνίας που τείνει να διαμορφώσει. Αντίστροφα, από την οπτική, για παράδειγμα, του μέσου κοινωνικού υποκειμένου, οι στάσεις και συμπεριφορές που β...

Ο Ιμμάνουελ Βάλλερσταϊν, πρωτοπόρος στοχαστής στον χώρο της νεομαρξιστικής σκέψης και εκφραστής των αντισυστημικών κινημάτων, εξιστορεί την προέλευση της φιλελεύθερης ορθοδοξίας, αναλύει τις αγκυλώσεις της και προτείνει νέα μονοπάτια αντισυστημικής δράσης. Φωτίζοντας έτσι το "Μετά τον φιλελευθερισμό" τοπίο του κόσμου μας: Ο φιλελευθερισμός ήταν το δεύτερο παιδί της Γαλλικής Επανάστασης. Γεννήθηκε στον απόηχο της πρωτότοκης συντηρητικής κραυγής που υστερικά ζητούσε "παλινόρθωση" και λίγο πριν το σοσιαλιστικό στερνοπαίδι φωνάξει "επανάσταση!". Ήρεμος και εγκρατής, εγκατασ...

"Η πόλη των Αγώνων" είναι ένα ταξίδι σε μια πόλη που, μέσα στα εφτά χρόνια της προετοιμασίας της για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 άλλαξε όσο δεν είχε αλλάξει από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης το ελληνικού κράτους. Τώρα πια δεν έχει τόση σημασία αν τα στηθαία του Taekwondo είναι από ακριβό μάρμαρο ή οι εξέδρες του beach volley δεν είναι προσωρινές κατασκευές. Σημασία έχει να ενταχθούν αυτά τα έργα στην καθημερινότητα της πόλης, έτσι ώστε κοιτάζοντάς τα να μην γεννιέται συνέχεια το ερώτημα: "Ωραίο το μητροπολιτικό πάρκο, αλλά πού είναι η μητρόπολη;" "Η πόλη των Αγώνων" είν...

Στο πέρασμα από τον εικοστό πρώτο αιώνα η ελληνική κοινωνία γίνεται, άραγε, "όπως οι άλλες"; Ποια ρεύματα ιδεών και μορφώματα αξιών και ποια κοινωνικά υποκείμενα στηρίζουν τις μυθολογίες του εκσυγχρονισμού και της αντίστασης σ' αυτόν, τις εκκλήσεις για πλήρη ενσωμάτωση και αυτές για αντίσταση στην απότομη "εθνική προσγείωση"; Η "Κοινότοπη χώρα" επιχειρεί να φωτίσει πλευρές της ύστερης ελληνικής νεωτερικότητας ανιχνεύοντας σημαντικές αντινομίες στον πολιτισμό και στην κοινωνικοπολιτική φυσιογνωμία της χώρας. Παρά την πληθωρική φιλολογία περί του αντιθέτου, το βιβλίο υποστηρ...

Ο N. Elias αντιλαμβάνεται το περί χρόνου δοκίμιό του ως άρση θεμελιώδους παρεξήγησης: "Νομίζουμε", παρατηρούσε σε συνέντευξη το 1984, έτος της α' έκδοσης του έργου, "πως ο χρόνος είναι μια έννοια της φυσικής επιστήμης, η οποία και μεταφέρθηκε στην κοινωνία. Συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Λόγω των κοινωνικών αναγκών σε προγενέστερες εποχές οι ιερείς παρακολουθούσαν την ανατολή και τη δύση του ηλίου, τη χάση και τη φέξη του φεγγαριού, για να προσδιορίσουν την κατάλληλη προς τις γεωργικές εργασίες εποχή. Όσο, τώρα, στενότερες γίνονταν οι σχέσεις των ανθρώπων, ο συντονισμός των δ...

Ο σχεδιασμός είναι η κύρια μεταφορική έννοια της σύγχρονης μαζικής κοινωνίας, αλλά στην τεχνολογική κοινωνία που ζούμε τείνουμε να πιστεύουμε ότι όλα τα κοινωνικά προβλήματα έχουν τεχνικές λύσεις. Έτσι, όταν ο σχεδιασμός εξελίχθηκε σε ολοκληρωμένη επιστήμη στα μέσα του 20ου αιώνα βασίστηκε αποκλειστικά στην τεχνοκρατική αντίληψη. Όμως, οι κοινωνικές αναταραχές της δεκαετίας του '60 περιείχαν και ένα σημαντικό κίνημα εναντίον της αποκλειστικότητας αυτής της αντίληψης. Από τότε μερικοί θεωρητικοί προσπαθούν να απεγκλωβιστούν από το "αυτιστικό" λεξιλόγιο του θετικισμού και της...

Οι άνθρωποι συχνά συσκέπτονται σε συνθήκες απόλυτης μυστικότητας και χρησιμοποιούν τη δύναμή τους για να εξυπηρετήσουν την όποια σκοπιμότητα. Αν αυτό όμως είναι πάντοτε μια συνωμοσία, τότε σχεδόν τα πάντα απ' όσα συμβαίνουν είναι συνωμοσία. [...] Κάθε επιχειρηματική απόφαση, κάθε εκδοτική απόφαση, ακόμη κι ένα πανεπιστημιακό τμήμα που συγκεντρώνεται σε μια σύσκεψη κεκλεισμένων των θυρών για να αποφασίσει για ζητήματα που αφορούν το προσωπικό, θα ήταν μια συνωμοσία. Η συνωμοσία θα ήταν πανταχού παρούσα, και επομένως ανούσια. Μια θεσμική θεωρία δίνει έμφαση στους ρόλους, στα...

Από τα κινήματα "εξολόθρευσης" του αρσενικού στις πορείες των γκέι και στις δηλώσεις περί τρανσεξουαλικότητας · από τον "πόλεμο των δύο φύλων" στις έντονες συζητήσεις για τις "παραδοσιακές" σεξουαλικές ταυτότητες και τη "διαφορετικότητα". Από τι κινδυνεύει η αρρενωπότητα σήμερα; Συνδυάζοντας την κοινωνιολογική ανάλυση με την προοπτική της πολιτιστικής ανθρωπολογίας, ο Φράνκο Λα Τσέκλα αναλύει τις μορφές της "αρρενωπότητας" στις μέρες μας και τις συγκρίνει στο αντρικό σύμπαν ως δομή παιδείας που παγιώθηκε με το πέρασμα των χρόνων σε αντιδιαστολή με τη "θηλυκότητα". Σε κάθε...

Το βιβλίο αποτελείται από δύο μέρη. Το πρώτο αναφέρεται σε θεμελιώδη ζητήματα και πλευρές της κοινωνικής πραγματικότητας, με βάση το πολύπλευρο και σύνθετο έργο του Μορίς Γκοντελιέ. Κεντρικό θέμα του είναι η διερεύνηση του χαρακτήρα και του ρόλου του οικονομικού, του πολιτικού και του ιδεολογικού παράγοντα στην κοινωνική εξέλιξη. Επιδιώκει να μεταφέρει, με κριτικό τρόπο, έναν πλούσιο κοινωνικό προβληματισμό στο αναγνωστικό κοινό και να συμβάλει στη διεπιστημονική ενημέρωσή του. Στο δεύτερο μέρος διερευνάται το ζήτημα της ορθολογικότητας και της ανορθολογικότητας στην οικονο...

Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα μας, ο δυτικός "πολιτισμένος" κόσμος, ο κόσμος της υλικής αφθονίας και της ιδεολογικής αποτελμάτωσης, χαρακτηρίζεται και στηρίζεται στην εμφάνιση της μαζικής κουλτούρας. Η μαζική κουλτούρα, που συμβαδίζει με την εξάλειψη του λαϊκού πολιτισμού της υπαίθρου και των πόλεων και που έβαλε στο περιθώριο τη γνήσια, την αυθεντική τέχνη, κατασκευάστηκε για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του σύγχρονου ανθρώπου. Όλοι σήμερα, ανεξάρτητα από την κοινωνική ή εθνική τους προέλευση, ανεξάρτητα από την κοινωνική κατηγορία στην οποία ανήκουν και από τις...

[...] Ο "κομματικοκρατικός κοινοβουλευτισμός", που υποσκάπτει την αυτονομία των θεσμών, υπονομεύει την κοινωνία των πολιτών και "μολύνει" τις αξίες και τις λογικές κάθε κοινωνικού χώρου, βρίσκεται στον πυρήνα του προβληματισμού του πρώτου κειμένου του τόμου αυτού, το οποίο υπογράφει ο καθηγητής Μουζέλης. Οι μεταρρυθμιστικοί στόχοι που μπορούν να εξυπηρετήσουν το καθολικό συμφέρον σκοντάφτουν πάνω στα κομματικά κεκτημένα, με αποτέλεσμα οι σκοποί των μεταρρυθμίσεων να μετατίθενται τελικά προς την εξυπηρέτηση του στενού κομματικού συμφέροντος. Η λεγόμενη "κοινωνία των πολιτών"...

Οι περισσότεροι άνθρωποι στη γη δεν κατοικούν στον πλούσιο Βορρά αλλά στον φτωχό Νότο. Ο περισσότερος κόσμος δεν είναι ο Πρώτος Κόσμος της Δύσης ούτε ο Δεύτερος Κόσμος των πρώην κομμουνιστικών κρατών. Ο περισσότερος κόσμος είναι ο Τρίτος Κόσμος. Οι κάτοικοί του αποτελούν την περιθωριοποιημένη πλειοψηφία των κατοίκων του πλανήτη. Οι δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης, που συγκλονίζουν τις χώρες της Δύσης, τις περισσότερες φορές παρακάμπτουν τους κατοίκους του Τρίτου Κόσμου. Οι πλούσιες χώρες συνήθως τους ξεχνούν. Και τα ΜΜΕ συχνά τους αγνοούν. Παρά τη σημασία του, ο Τρίτος Κόσμος...

Ο συγγραφέας, ο οποίος έχει παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τη λακανική διδασκαλία, προτίθεται να δείξει ότι "στον Λακάν υπάρχει σκέψη". Καθώς μια σκέψη διατυπώνεται σε προτάσεις, θα εκθέσει ορισμένες από τις κεντρικές προτάσεις του Λακάν, θα προσδιορίσει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια την πορεία της λακανικής σκέψης και την πρόοδό της, καθώς και τις συνδέσεις του λακανικού πεδίου με επιμέρους μαθήσεις: την κοινωνική θεωρία, τη γλωσσολογία, τα μαθηματικά, την ποιητική, την τέχνη. Με τις συνδέσεις αυτές οι ψυχαναλυτικοί όροι αποκτούν μια μεγαλύτερη εμβέλεια.