Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η "Υπερβατική συντεχνία" είναι η δεύτερη σειρά δοκιμίων μου που κυκλοφόρησε μετά τις "Εποπτείες" (1954), προς τα τέλη της δεκαετίας του '50 (1958). Στη σειρά αυτή είναι κυρίαρχος ο όρος συντεχνία. Με τις δύο συνιστώσες της, τη μία σε βάθος χρόνου αναφοράς της στην παράδοση, παρακολουθώντας τα έργα και τις τεχνικές εμπειρικά προγενέστερων μαστόρων της δημιουργίας. Και τη συντεχνία αυτή την ονόμασα υπερβατική όχι με καμμία σημασία μεταφυσική, αλλά κυριολεκτώντας με την έννοια της υπέρβασης της κρατούσης απ' την επιστήμη λογικής και όσων άλλων είτε θεσπισμένων απ' την πολιτεί...

27 ενδόμυχοι στοχασμοί με τη μοναδική ποιητική φωνή του μεγάλου Αλεξανδρινού. Η γραφή του Καβάφη, πλούσια, μεστή, με λεπτές αποχρώσεις ειρωνείας, γοητευτική και ευρηματική, ιχνηλατεί την τέχνη, την πηγή της δημιουργίας, την αλήθεια, την ομορφιά και τη θέση του ποιητή μέσα σε όλα αυτά. Η παρούσα έκδοση είναι εμπλουτισμένη με μια εισαγωγή της Μάρθας Βασιλειάδη, επίκουρης καθηγήτριας του Τμήματος Φιλολογίας στο Α.Π.Θ. και χρονολόγιο της ζωής του ποιητή. Το έργο εξωφύλλου είναι του Κωνσταντίνου Μαρκόπουλου.

[...] Τον Δεκέμβρη του 2009, κατά την παρουσίαση σε συναδέλφους και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Ε.Μ.Π. ενός ενδεικτικού πίνακα περιεχομένων του δοκιμίου με κεντρικό στόχο την επαναπροσέγγιση διδαγμάτων από την Προϊστορία και Ιστορία, επισημάνθηκε σχεδόν ομόφωνα η ανάγκη της συμπλήρωσής του με συγκεκριμένο διά ταύτα για την αντιμετώπιση ζητημάτων της τρέχουσας εθνικής και διεθνούς πραγματικότητας. Η διεύρυνση των πηγών του δοκιμίου επέβαλλε και τη χαρτογράφησή τους στο εκτεταμένο αυτό οδοιπορικό. [...]

Ένα ταξίδι αστραπή από τη γέννηση του ανθρώπου μέχρι το σήμερα...αναζητά την Ιθάκη του. Ποια είναι η εξέλιξη και ο ρόλος του στο παγκόσμιο γίγνεσθαι; Παλινδρομεί μεταξύ του καλού και του κακού. Δέσμιος της αλαζονείας και της απληστίας, αγωνίζεται...

"Ο Θανάσης Βαλτινός δεν είναι ποτέ μόνος και δεν μ’ αφήνει ποτέ μόνο. Η μοναξιά δεν είναι μέρος του κόσμου του. Η μοναξιά στα κείμενά του έχει ξεμείνει μόνη της στο κενό που δημιουργούν οι συγκρούσεις των γεγονότων. Αυτό που μένει εκτός ιστορίας. Η ιστορία όμως με τα γεγονότα της συνομιλεί μαζί μου, αποζητά την παρουσία μου και τη μαρτυρία μου, την κρίση μου. Και τότε δεν είναι μόνο η ιστορία που με συντροφεύει ή τα γεγονότα της, αλλά και η αντίληψη της ιστορίας, η αντίληψη του ρόλου της στη διαμόρφωση μεταξύ άλλων και της αντίληψης αυτής".

"Η διαύγεια με την οποία ταυτίζω τη Μιτσοτάκη ανατέλλει ακόμη και μέσα από τα πιο σκοτεινά χωρία, από τις πιο δυσπρόσιτες παραστάσεις των κειμένων της, τους πιο δυσνόητους συνειρμούς της. Έχω την βαθιά εντύπωση ότι η Μιτσοτάκη δεν μπορεί να αποφύγει τη διαύγεια ακόμη κι αν προσπαθήσει, ότι είναι μια εκ προτέρου σχέση της με τον κόσμο και με τη γλώσσα που τον συνέχει. Εδώ καλωσορίζει μια παρέα κοχλιούς και ρωτά ενδόμυχα αν αισθάνονται δέος".

Οι μεγάλοι της ανθρωπότητας βρίσκουν εύκολα το δρόμο και τρέχουν ο ένας πίσω απ' τον άλλο. Σε απόσταση μεταξύ τους, που ορίζει η ιστορία. Ο αναμμένος δαυλός, που μεταφέρουν, τρεμοσβήνει χωρίς ποτέ να σβήνει. Παραδίδεται με την ακρίβεια του συμπαντικού χρόνου από το ένα χέρι στο άλλο των μεγάλων αυτών οδηγών του ανθρώπινου πεπρωμένου. Τα μικρά και τα λίγο μεγαλύτερα κείμενα, που πήραν θέση σε τούτο τον φιλόξενο χώρο, δεν είναι παρά ξεσπάσματα και απορίες μπροστά στο γεγονός της ποικιλόμορφης ζωής. Βάναυσος καθρέφτης αντίκρυ στο αμείλικτο ερωτηματικό: Είμαστε τάχα οι τυχάρ...

Πώς θα γίνει σε μια Ελλάδα που φαίνεται να έχει χάσει την ενέργεια και το ηθικό της; Ο Σολζενίτσιν έγραψε κάποτε πως "οι νίκες χρειάζονται στις κυβερνήσεις, ενώ οι ήττες χρειάζονται στους λαούς... όπως τα βάσανα και οι συμφορές χρειάζονται στους μεμονωμένους ανθρώπους: σέ αναγκάζουν να εμβαθύνεις στην εσωτερική σου ζωή και να ανυψωθής πνευματικά". Το βιβλίο αυτό περιέχει κείμενα - δημόσιες παρεμβάσεις των τελευταίων χρόνων, τα οποία διερευνούν διαστάσεις της ήττας μας ως λαού. Μιας ήττας χωρίς κανένα αντίπαλο παρά μόνο τον εαυτό μας. Τελικά σώζεται η Ελλάδα; Θα συνεχίσου...

Σε τούτο το οριακό για τον Τόπο μας σταυροδρόμι των δίσεκτων καιρών μας, η βαθύτερη λογική τ ο υ π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ο ύ α ν τ ί δ ο τ ο υ σ τ η Χ ρ ε ο κ ο π ί α σηματοδοτεί τη ζητούμενη πολιτική πολιτισμού, που θα μας βγάλει στην ανοιχτή δημοσιά της ιστορίας μας. Με το πολιτιστικό αντίδοτο να νοείται ω ς α π ό σ τ α γ μ α τ η ς α ξ ι α κ ή ς π α ρ α κ α τ α θ ή κ η ς τ η ς μ ε γ ά λ η ς α κ ο λ ο υ θ ί α ς τ ω ν α ι ώ ν ω ν π ο λ ι τ ι σ μ ο ύ τ ο υ Ε λ λ η ν ι σ μ ο ύ. Φωτίζοντας τη δύσκολη ανηφοριά του μετα-μνημονιακού μας μέλλοντος και διεμβολίζοντα...

Συνδυάζοντας την ταξιδιογραφία, την τεχνική του δοκιμίου, το ερευνητικό ρεπορτάζ και προσωπικές του εμπειρίες, ο Αναστάσης Βιστωνίτης συγκεντρώνει "κάτω από την ίδια στέγη" κείμενα που έχουν γραφτεί με διάφορες αφορμές. Το βιβλίο αποτελείται από πέντε ενότητες. Η πρώτη ("Οι εποχές της στάχτης") αναφέρεται σε σκοτεινές πλευρές του 20ού αιώνα: στην αποκρυφιστική εκδοχή του ναζισμού, τον σοβιετικό πολιτισμικό ολοκληρωτισμό, τον πόλεμο των ιδεών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και την τυραννία του χρήματος. Η δεύτερη ("Η κατοικία και η εξορία") περιγράφει το υπαρξιακό κ...

Τα "Σημειώματα ποιητικής και ηθικής" του Κ.Π. Καβάφη σε γαλλοελληνική έκδοση, που συμπεριλαμβάνει την ομιλία του Γ.Π. Σαββίδη στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης το 1983.

Το νέο βιβλίο του Διονύση Κ. Μαγκλιβέρα περιέχει είκοσι ένα δοκίμια πάνω σε επίκαιρα θέματα της καθημερινής ζωής. Κοινωνιολογικά κείμενα με λογοτεχνική γραφή και χωρίς ιδεολογικά προσωπεία που απευθύνονται στη ζεστασιά της ανθρωπιάς και στην ευαισθησία του συνειδητού πολίτη.

Οι "Εποπτείες" είναι μια πρώτη συναγωγή δοκιμίων μου, γραμμένων σε νεαρή ηλικία, εν βρασμώ προβληματισμού και γραφής θα έλεγα, μεταξύ των είκοσι πέντε και είκοσι εννέα μου χρόνων, που κυκλοφόρησε το 1954. Και τώρα, μετά από παρέλευση εξήντα και πλέον ετών, επιστρέφω νηφαλιότερος στην εποχή που τα ενέπνευσε και το στυλ που τα εξέφρασε και τα επανεκδίδω εν μέρει ανανεωμένα. [...]

Μια σειρά συναντήσεων ανάμεσα σε έναν μεσήλικο ψυχοθεραπευτή και μια νεαρή γυναίκα που υποφέρει από τα πάθη της ζήλιας. Εκείνος σημειώνει για το περιστατικό: Επειδή κι εγώ έχω ζηλέψει πολύ στη ζωή μου, γνωρίζω το μαρτύριο. Μιλάμε για σφαγείο, για φωτιά που τρώει σωθικά, εσωτερικά όργανα, τον μεταβολισμό σου. Μερίδα της ιατρικής επιστήμης θεωρεί ότι η ζήλια ευθύνεται για οργανικές αρρώστιες, για κακοήθειες. Ο μαύρος σπόρος της φυτεύεται σε κάθε κύτταρο, στα δόντια, στα μαλλιά, στα νύχια. Παραλογίζεσαι, εξευτελίζεσαι. Καταντάς γελοίος κι επικίνδυνος για σένα και τους άλλο...

"Ουσιαστικά δεν έχουμε καμιά δυνατότητα να αλλάξουμε στο παραμικρό το σώμα μας. Το αποδεχόμαστε όπως είναι, όσο κι αν οι εγχειρήσεις, οι παρεμβάσεις των αισθητικών, οι ατυχίες της ζωής ενδέχεται να αφήσουν ανεξάλειπτα ίχνη. Ισχύει, με άλλα λόγια, ένα αόρατο συμβόλαιο ανάμεσα στη συνείδησή μας και τη σαρκική ύπαρξη που αποδεικνύεται μοίρα, ιδιωτικό πεπρωμένο και γρίφος αμετάθετος. Άλλωστε πρόκειται για ένα περικαλλές συγκρότημα που ταχέως μπολιάζει τον ψυχισμό, συνταυτίζεται μαζί του καταλήγοντας άθροισμα άνευ προσθέσεως. Πάσα ψυχική κατάσταση ενδοπροβάλλεται στη σωματικότητ...

"Ουσιαστικά δεν έχουμε καμιά δυνατότητα να αλλάξουμε στο παραμικρό το σώμα μας. Το αποδεχόμαστε όπως είναι, όσο κι αν οι εγχειρήσεις, οι παρεμβάσεις των αισθητικών, οι ατυχίες της ζωής ενδέχεται να αφήσουν ανεξάλειπτα ίχνη. Ισχύει, με άλλα λόγια, ένα αόρατο συμβόλαιο ανάμεσα στη συνείδησή μας και τη σαρκική ύπαρξη που αποδεικνύεται μοίρα, ιδιωτικό πεπρωμένο και γρίφος αμετάθετος. Άλλωστε πρόκειται για ένα περικαλλές συγκρότημα που ταχέως μπολιάζει τον ψυχισμό, συνταυτίζεται μαζί του καταλήγοντας άθροισμα άνευ προσθέσεως. Πάσα ψυχική κατάσταση ενδοπροβάλλεται στη σωματικότητ...

Μια σειρά συναντήσεων ανάμεσα σε έναν μεσήλικο ψυχοθεραπευτή και μια νεαρή γυναίκα που υποφέρει από τα πάθη της ζήλιας. Εκείνος σημειώνει για το περιστατικό: Επειδή κι εγώ έχω ζηλέψει πολύ στη ζωή μου, γνωρίζω το μαρτύριο. Μιλάμε για σφαγείο, για φωτιά που τρώει σωθικά, εσωτερικά όργανα, τον μεταβολισμό σου. Μερίδα της ιατρικής επιστήμης θεωρεί ότι η ζήλια ευθύνεται για οργανικές αρρώστιες, για κακοήθειες. Ο μαύρος σπόρος της φυτεύεται σε κάθε κύτταρο, στα δόντια, στα μαλλιά, στα νύχια. Παραλογίζεσαι, εξευτελίζεσαι. Καταντάς γελοίος κι επικίνδυνος για σένα και τους άλλο...

"Φαίνεται", γράφει η Ελένη Λαδιά, "πως υπάρχει μια αστρική τροχιά όπου είναι γραμμένοι οι διαφορετικοί δρόμοι και σκοποί μας". Όταν πολλές τροχιές συγκλίνουν, δημιουργείται μια κοινότητα αναγνωστών που αναζητούν νόημα. Κι αυτό το νόημα λίγοι συγγραφείς είναι σε θέση να το προσφέρουν. Η μεγάλου εύρους συγγραφέας Ελένη Λαδιά μάς το παρέχει αφειδώς, καθώς καταδύεται σε αρχαίους και σύγχρονους κόσμους με περισσή άνεση. Στα σύντομα κείμενα του βιβλίου, η συγγραφέας ανοίγει νέες και απάτητες διόδους προς τη γλώσσα, τα συγγραφικά παρασκήνια, τον μύθο και τη φιλοσοφική αναζήτηση...