Νεοελληνικό δοκίμιο

Επικεφαλής

Εκδόσεις των Φίλων (1990)

Ο λόγος και ο χρόνος

Ευθύνη (1990)

[...] Σε κείνη την στιγμή που κορυφώνεται ο χρόνος και ο λόγος με την εκφορά της μιας ή της άλλης μικρής λέξης, εισερχόμαστε και στον χώρο των απόλυτων καταστάσεων όπου τα πάντα είναι, η Ελευθερία ή Έκπτωση. Αλλ' όταν λυθεί αυτό το δίλημμα, τότε ο φόβος υπερβαίνεται καθώς και η ιδέα του θανάτου. Όλη άλλωστε η εμβίωση του χρόνου είναι μια προπαρασκευή στη συνάντηση με τον θάνατο. Έτσι συναντάται ο χρόνος με την αιωνιότητα. Η συνάντηση αυτή στον στέρεο άνθρωπο αποτελεί την συμπύκνωση της αναμονής (προσδοκίας), υπομονής (επιμονής) προοπτικής (διάρκειας) και γαλήνης (ανοχής, νη...

Νύξεις και εκδοχές

Πρόσπερος (1990)

Γιατί, αν ο πλανήτης μας είναι αυτό που ήμαστε εμείς, τότε είναι δυνατό να γίνει κι αυτό που μπορούμε να γίνουμε. Αυτό δηλ. που μπορεί να γίνει ο καθένας μας με αγώνα προσωπικό. Και να, πως η ευθύνη και με ποιο τρόπο, ξαναγυρίζει στο ξεχωριστό άτομο. Εννοούμε το άτομο στην απεριόριστη δυνητικότητά του. Γιατί το άτομο στην στοιχειώδη του κατάσταση, δεν είναι τίποτα περισσότερο απ' αυτό που λέει η επιστήμη της ψυχολογίας: ένα "ψυχολογικό υβρίδιο". Και μόνο με τη διάνοιξή του μέσα στον όλον που είναι το όντως ον, το ξεμοναχιασμένο άτομο μπορεί να αποκτήσει αυθεντικότητα και τε...

Δυτικά της Εδέμ

Εκδόσεις των Φίλων (1990)

Τα κείμενα που ακολουθούν ανάγονται στη μέριμνα διασώσεως του ουσιώδους. Ωστόσο, για τούτο είναι δύσκολο να διατυπωθεί λόγος ουσιαστικός. Εδώ έγκειται η σταυρική αντινομία της συνειδήσεώς μας. Η ύπαρξη του ανθρώπου κυκλώνεται από το ουσιώδες και δεν μπορεί να ανταποκριθεί ουσιωδώς στην πρόκλησή του. Ώστε το τέλος να αγνοεί ο άνθρωπος αυτά που κατεξοχήν τον αφορούν. Και όμως. Στο μάκρος της ιστορίας έχουν επιτευχθεί συνειδητοποιήσεις, που στέκονται ως δρομοδείκτες στην πορεία μας μέσα στη νύχτα. Κι ενιότε αναφαίνονται φώτα εκτυφλωτικά. Δεν μπορούμε να παραθεωρήσουμε αυτά τα...

Ένας μεταβαλλόμενος κόσμος

Εκδόσεις των Φίλων (1990)

Τα κείμενα του τόμου αυτού δημοσιεύθηκαν το έτος 1968 στην εφημερίδα "Το Βήμα", δύο την εβδομάδα συνήθως, με την υπογραφή "Ερανιστής" που είχε υιοθετήσει ο Άγγελος Τερζάκης, για ένα διάστημα της περιόδου της δικτατορίας. Χωρίστηκαν και πάλι, σύμφωνα με τη δομή που ο ίδιος είχε επιλέξει στους πρώτους τόμους των "Δοκιμίων" του σε τρείς ενότητες θεμάτων: Της εποχής, του ελληνισμού, του θεάτρου -αφού στην περίοδο αυτή τα θέματα της τέχνης τα χειρίστηκε σε άμεση αναφορά προς την εποχή μας. Τον τίτλο του τόμου αυτού, καθώς και των δύο προγενεστέρων ("Οδοιπόροι μιας εποχής", "...

Θεωρητική δοκιμή

Εκδόσεις των Φίλων (1990)

Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται σε επιλογή, μελέτες ή δοκιμές 40 περίπου χρόνων, αναφερόμενες σε δημιουργούς της τέχνης του λόγου ή σε μορφές του πνεύματος, γραμμένες με την ευκαιρία κάποιας επετείου ή του θανάτου ορισμένων ή στις εκδηλώσεις πνευματικού συμποσίου (όπως του Πανεπιστημίου των Πατρών ή στην αίθουσα της "Λυρικής Σκηνής" υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού ή στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσός"), για να ζήσουν τη μονιμότερη ζωή του βιβλίου συγκεντρωμένες. Συνιστούν μια αντικριστή έκφραση "θεωρίας", μια "Θεωρητική δοκιμή", παράλληλα με την "...

Ο σχοινοβάτης και η αιώρα

Ευθύνη (1990)

Τοποθετήσεις

Εκδόσεις των Φίλων (1990)

Το βιβλίο τούτο περιλαμβάνει δοκίμια μικρού ή μέσου μεγέθους γραμμένα κατά την τελευταία τριαντακονταπενταετία παράπλευρα στις ευρύτερες συγγραφικές μου προσπάθειες και δημοσιευμένα όλα σε περιοδικά. Ο τίτλος του υπονοεί ότι τοποθετούμαι, λαμβάνω θέση απέναντι σ' ένα σημαντικό κατά περίπτωση θέμα. Ωστόσο, πριν από τη θεσιληψία ανατέμνω το αντικείμενο της μελέτης και προβληματίζομαι -με την πυκνότητα κατ' ανάγκην που επιβάλλει το περιορισμένο μέγεθος. [...] (Από τον πρόλογο του βιβλίου)

Εμπορία ειδήσεων

Γνώση (1990)

Το βιβλίο συγκεντρώνει μια σειρά από άρθρα του Περικλή Κοροβέση που δημοσιεύτηκαν σε διάφορα περιοδικά κατά την περίοδο 1978-1990. Τα κείμενα αυτά είναι αυθόρμητες αντιδράσεις του συγγραφέα σε διάφορα συμβάντα της πολιτικής, κοινωνικής και καλλιτεχνικής επικαιρότητας. Στόχος τους, να αποκαλύψουν κάποιους λίγο πολύ σταθερούς μηχανισμούς που δρουν στο νεοελληνικό μεταπολιτευτικό έθνος -όπως την έντυπη τρομοκρατία, τον αυθόρμητο ρατσισμό, τις διακρίσεις εκείνες που θεωρούνται φυσιολογικές, τον homo combinadoricus-politicanticus που διαμορφώνει την οικονομική και πολιτική ζωή μ...

Κρίση και έλεγχος της εποχής μας

Εκδόσεις των Φίλων (1989)

Οι στοχαζόμενοι άνθρωποι του σύγχρονου κόσμου ψάχνουν με πάθος κι αγωνία να βρούνε τα κύρια, βαθύτερα χαρακτηριστικά της περιπλοκής που κρύβεται πίσω από τη λαμπρή πρόσοψη της τεχνοκρατούμενης εποχής μας. Ο μέσος άνθρωπος, μόλο που κι αυτός πληρώνει την κρίση, θαμπώνεται από την πρόσοψη. Όπως γράφει στο τελευταίο, σημαντικό βιβλίο του ο Γάλλος καθηγητής της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Ντιζόν κ.Jean Brun (μερικά ξένα ονόματα κακοπαθαίνουν τόσο στην ελληνική μεταγραφή τους, που προτιμάει κανένας να τ' αφήσει στο πρωτότυπο): "δεν είναι πολύ νωρίς για να θέσει κανένας το...

Η άλλη πλευρά

Ολκός (1989)

Η Κουτσοκώσταινα

Νεφέλη (1989)

Τα άδηλα και τα κρύφια

Εκδόσεις των Φίλων (1989)

Τα περισσότερα από τα δοκιμιακά κείμενα που ακολουθούν έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό Ευθύνη. Με τα κείμενα αυτά έγινε προσπάθεια να ερευνηθεί το βάθος των ιδεών και των πραγμάτων, βέβαια, όσο αυτό είναι δυνατό και κατορθωτό. Ακόμη, έγινε προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί η ουσία των λέξεων και η πρωταρχική τους σημασία, ώστε να αποφεύγονται μακρηγορίες και επαναλήψεις, που είναι και βαρετές και παραπλανητικές. Διον. Κωτίδης

Θέματα και μορφές

Εκδόσεις των Φίλων (1989)

Σε τούτο τον τόμο συγκέντρωσα μελετήματα και μικρότερα δοκίμια αναφερόμενα σε λογοτέχνες και δημιουργούς, ή σε θέματα και σε μορφές του πνεύματος και της πολιτικής, που γράφτηκαν με διάφορες ευκαιρίες. Μια επέτειος ή ένας θάνατος, ένα πνευματικό συμπόσιο, μια αναδρομή ή μια νοσταλγική αναπόληση, αποτελούν την αφετηρία και την αφορμή για μια γοργορότερη ή διαρκέστερη περιδιάβασή μου στο χώρο της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της κριτικής. Τα περισσότερα κείμενα του βιβλίου δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά (κυρίως στη"Νέα Εστία") και παρουσιάζονται εδώ στην οριστική...

Στοχασμοί και παραλλαγές

Εκδόσεις των Φίλων (1988)

Παραλλαγή, ονομάζουν στη μουσική, καθώς θα ξέρει ο αναγνώστης, το είδος εκείνο της συνθέσεως, που βασίζεται σ' ένα βασικό θέμα, σε μια βασική μελωδία, αλλά τη μελωδία αυτή την επεξεγάζεται ο συνθέτης και την παραλλάζει, από αλλαγή σε αλλαγή, προσθέτοντας ή αφαιρώντας μελωδικά στοιχεία, που επανέρχονται κάθε τόσο στην αρχική μελωδία και στην ανάμνησή της. Αυτήν την επεξεργασία, την παραλλαγή, την κάνουν οι συνθέτες συχνά πάνω σε ένα αρχικό θέμα, που δεν είναι δικό τους, αλλά έχει δημιουργηθεί από άλλο συνθέτη. Αυτήν την ξένη μελωδία την επεξεργάζονται ελεύθερα, δημιουργώντα...

Σύμμεικτα 1967-1977

Ίκαρος (1988)

Στάσιμα και έξοδος

Εκδόσεις των Φίλων (1988)

Μελέτες και άρθρα για το γλωσσικό, το εκπαιδευτικό και το εκκλησιαστικό, ζητήματα εις τας οποίας η παρούσα εθνική μας κρίση φανερώνει κατ' εξοχήν το δραματικό της μέγεθος. Τα κείμενα αυτού του τόμου γράφτηκαν κατά την περίοδο 1986-1987. Εκτός από το "Λόγος και χρόνος" και την "Έξοδο", που είναι ανέκδοτα, τα υπόλοιπα έχουν δει ήδη το φως της δημοσιότητος. Τα καταθέτω ως μαρτυρία, κι αυτά, προσωπική, στο κριτήριο της προσφάτου εθνικής μας ιστορίας. (Στέλιος Ράμφος, Πεντέλη, Μάρτιος 1988)

Κύρια ονόματα

Έρασμος (1988)

Η πράξη και η σιωπή

Εκδόσεις Καστανιώτη (1988)

Μία ανάγνωση του Μαρξ μέσα από τη γνωριμία με τον Χέγκελ μία ανάγνωση του Μαρξ μέσα από την «υλιστική αντιστροφή» -τη μεγάλη τομή της σκέψης του- με τον χεγκελιανό στοχασμό. Ο Μαρξ ωστόσο όχι μόνο αυτής της «υλιστικής αντιστροφής» αλλά και της ανθρωποκεντρικής του αντιστροφής της απρόσωπης διαλεκτικής του Χέγκελ. Ο Μαρξ έτσι ως ο φιλόσοφος της Πράξης. Και οι σημαντικές στιγμές της ιστορίας της ιδεολογίας μας, από τον Όμηρο ως τον σημερινό επαναστατικό Λόγο, κοιταγμένες μέσα από έναν τέτοιο «ολικό» μαρξισμό... Η προβληματική των δοκιμίων συγκροτείται από έναν μαρξισμ...

Πεζά κείμενα

Ύψιλον (1987)
Συνολικά Βιβλία 421
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου