Νεοελληνικό δοκίμιο

Η μπαλάντα της ζήλειας

Ψυχογιός (2016)

Μια σειρά συναντήσεων ανάμεσα σε έναν μεσήλικο ψυχοθεραπευτή και μια νεαρή γυναίκα που υποφέρει από τα πάθη της ζήλιας. Εκείνος σημειώνει για το περιστατικό: Επειδή κι εγώ έχω ζηλέψει πολύ στη ζωή μου, γνωρίζω το μαρτύριο. Μιλάμε για σφαγείο, για φωτιά που τρώει σωθικά, εσωτερικά όργανα, τον μεταβολισμό σου. Μερίδα της ιατρικής επιστήμης θεωρεί ότι η ζήλια ευθύνεται για οργανικές αρρώστιες, για κακοήθειες. Ο μαύρος σπόρος της φυτεύεται σε κάθε κύτταρο, στα δόντια, στα μαλλιά, στα νύχια. Παραλογίζεσαι, εξευτελίζεσαι. Καταντάς γελοίος κι επικίνδυνος για σένα και τους άλλο...

Η μόνωση ως συνομιλία

Ευθύνη (2003)

Η μοναξιά της νυχτερινής σκοπιάς

Εκδόσεις των Φίλων (2002)

[...] Με γλώσσα ευλύγιστη και χυμώδη ο Λαγκουβάρδος ανακοινώνει σε διακριτική χρονική πυκνότητα όσα στοχάστηκε στην "μοναξιά της νυχτερινής σκοπιάς" του. Δηλώνει με τα ευπροσήγορα αυτά κείμενα του την υπαρκτική του μοναξιά και διατυπώνει το ιερό δικαίωμα να εκφράζει όσα αυτή η μοναξιά του εμπνέει καθώς θεωρεί και κρίνει τον κόσμο όπου ως μόνος ζει. Ζει και αγρυπνεί, γιατί ο στοχασμός του ανθρώπου που υψώνεται από τα έγκατα του είναι συνεχής, παλμός ευεργετικός του βίου που αναδείχνει την αυθεντικότητα του ως όντος με θεϊκή καταγωγή [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Η μνήμη του κόσμου και του ποιητή

Ταξιδευτής (2007)

Ο Πλάτων αντιμετωπίζει την ομορφιά ως ανάμνηση του υπερουράνιου τόπου και αυτή η ματιά ήταν συνεπής προς την θεωρία των ιδεών του. Το γήινο κάλλος συγκινεί, κατ' αυτόν, γιατί παραπέμπει στο επουράνιο, στο αληθινό που κάποτε έγινε αντιληπτό στον κοιτίδα του. Μα τι είναι αυτή η ανάμνηση: μια κατ' ουσίαν προτροπή προς το κοινό νου να αφιερωθεί στην ακάματη προσπάθεια, ένα σύμβολο της διαρκούς αναζήτησης στη φιλοσοφική ζωή και στην έρευνα γύρω απ' το αίνιγμα του κάλλους.

Η μέρα για τα γραπτά κι η νύχτα για το σώμα

Κέδρος (1999)

Δέκα χρόνια γραπτά προτού με σαρώσουν οι άνεμοι της τρίτης χιλιετίας. -Για τον Ταχτσή, τον Ιωάννου και τον Βασιλικό -Τι το κοινό έχουν ο καφές με το Τείχος του Βερολίνου και ο πόλεμος στη Βοσνία με το "Αθηνάγεβο" -Πώς ο Άγγελος Τερζάκης αποφάσισε κάποτε να γυρίσει μία ταινία και πώς ο Καραγάτσης πρωταγωνιστεί σ' ένα διήγημα που δεν το έγραψε ο ίδιος -Τι έκανε ο "Θείος Κρίτων" όταν ζωντάνεψε "από τους πάγους" -"Τρεις θάνατοι στη Βενετία" και πώς ο ωραίος Πολωνός των διακοπών βρέθηκε χορευτής στο Λονδίνο -Ποιος Μάνος στη δεκαετία του '50 έμενε στο Παγκράτι στην οδό Μά...

Η μαγεία του Παπαδιαμάντη

Ύψιλον (1996)

Η Κουτσοκώσταινα

Νεφέλη (1989)

Η θέα πέρα από τον ακάλυπτο

Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2002)

Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει κριτικές και δοκίμια για την ελληνική πεζογραφία που δημοσιεύτηκαν τη δεκαετία 1992-2002 κατά κύριο λόγο στην εφημερίδα Τα Νέα. "Μια δεκαετία είναι μεγάλο διάστημα και το υλικό που συσσωρεύτηκε στη διάρκειά της ήταν υπερβολικά ογκώδες για μια έκδοση που την ήθελα κατά το δυνατόν ευσύνοπτη, εύχρηστη και, ως προς το περιεχόμενο, ουσιώδη. Έπρεπε λοιπόν να επιλέξω. Για λόγους ομοιογένειας, περιορίστηκα σε κριτικές που αναφέρονταν στην ελληνική πεζογραφία, κυρίως το μυθιστόρημα. Και για λόγους οικονομίας, κράτησα από αυτές μόνον όσες μου φαινόταν πω...

Η ηθική της λογοτεχνίας

Εκδόσεις των Φίλων (1973)

Η τέχνη είναι ενιαία, και αντίθετα από όλα τα άλλα, έχει μια μόνο πρόσβαση: την μύηση. Την τέχνη τη μαθαίνει πάντα κανένας δίπλα σε ένα μεγάλο δάσκαλο. Εγώ είχα αυτήν την τύχη. Ήμουν τριάντα χρονών όταν ξανακάθισα στα θρανία. Από τη σοφία αλλά και το ήθος του δασκάλου μου, διδάχτηκα πως η τέχνη δεν είναι μόνο ταλέντο, γνώσεις κ' εξάσκηση. Είναι πιότερο πνευματική στάση. Κι ακόμα, πως δεν μπορεί να είναι ένα επάγγελμα σαν τ' άλλα, που σου παίρνουν ένα οκτάωρο και σου εξασφαλίζουν τα υλικά μέσα για τη ζωή. Είναι αυτή η ίδια η ζωή. Και ζωή για τον άνθρωπο σημαίνει ευθύνη. Έτσι...

Η ζωή σαν τιμολόγιο

Εκδόσεις Πατάκη (2014)

Το αίσθηµα του πνιγµού είχε κιόλας εµφανιστεί προτού έλθει ο κλονισµός των τελευταίων ετών και τα ταμεία αδειάσουν απότοµα. Ήταν µια πενία πριν από την πενία, ένα µυρµήγκιασµα αεργίας πριν από την ανεργία, µια ανία που έτρωγε σαν το σαράκι τις τέρψεις. Μερικές φορές κάποιοι ήθελαν την απόλαυσή τους να τη µοιραστούν σ’ ένα τραπέζι στρωµένο για φίλους, µα τελικά από φόβο προτιµούσαν να την κρατήσουν κρυφή και να την ξεκοκαλίσουν µόνοι τους, όπως θα ’καναν και τα σκυλιά τους. Το ερώτηµα είναι εάν αυτό θα γίνει ο κανόνας του µέλλοντος. Ή εάν, αντιθέτως, µέσα απ’ τις ίδιες τις δ...

Η ζωή και το πνεύμα

Αρμός (2012)

Ο τόμος περιλαμβάνει δοκίμια για την έσχατη μέριμνα του ανθρώπου, την πλέον ριζική τοποθέτηση της ψυχής έναντι του πεπρωμένου της. Πρόκειται για κείμενα που αναφέρονται στην κρίση του πνεύματος, στην κρίση του χρόνου και στην κρίση της ιστορίας. Με την ελπίδα ότι τα δοκίμιά του θα φθάσουν σον αναγνώστη σε εύκαιρη ώρα, ο Χρήστος Μαλεβίτσης επισημαίνει στον πρόλογο του βιβλίου: "Ο δοκιμιακός λόγος δεν αποδεικνύει, αλλά εντοπίζει. Σου δείχνει τον υπαρξιακό σου τόπο, όπου μπορείς να σταθείς προς στιγμήν και να ανασάνεις. Εκείνη την ανασαιμιά της αναστημένης ζωής. Η της ζωής της...

Η ζωή είναι πνευματική

Εκδόσεις των Φίλων (1998)

[...]Ο θετικισμός στηρίζεται στην διάνοια του ανθρώπου. Η διάνοια ερευνά μόνον ότι είναι δεκτικό μετρήσεως. Ό,τι δεν είναι δεκτικό μετρήσεως , θεωρείται ανύπαρκτο ή φανταστικό. Η διάνοια εξετάζει αυτό της βάζουν μπροστά της να εξετάσει, αφού το κομματιάσουν και το αναλύσουν, ό,τι είναι δεκτικό αναλύσεως και μηχανικής συνδέσεως. Η βασική ιδέα είναι ότι τα πάντα είναι μηχανές, η φύση, ακόμα και ο άνθρωπος. Η ουσία των πραγμάτων, επειδή είναι απλή και ασύνθετη δεν είναι αντικείμενο της έρευνάς της, διότι υπερβαίνει τις δυνατότητές της. (απόσπασμα από το δοκίμιο: "Θετικισμός"...

Η επιστροφή του Δον Κιχώτη. Στη βιβλιοθήκη των αιώνων

Bookstars - Γιωγγαράς (2014)

Τι είναι ο Δον Κιχώτης; Πάντως όχι μόνο ο κωμικός ιππότης που συγκρούεται με τους ανεμόμυλους και μένει πάντα νικημένος. Είναι το σύμβολο τού αγώνα για τα ωραία και τα υψηλά που δεν είναι μάταιος. Το παρόν βιβλίο είναι ένα εγχείρημα θρασύ ως προς την χρονική έκταση του, όμως ανθρώπινο και ζεστό, αφού στοχεύει στην επιτέλους, ελεύθερη και εγκάρδια παρουσίαση προσώπων, που είχαν, αδίκως, παραγκωνισθεί και άλλων που είχαν, αδίκως υπερυψωθεί, τα τελευταία 4000 χρόνια με ταξιδευτή μας τον Δον Κιχώτη.

Η εμπράγματη φαντασία

Ίνδικτος (2007)

Ένα βιβλίο, για να είναι κανονικό βιβλίο, πρέπει να αρχίζει από το μηδέν και να καταλήγει στο μηδέν: έτσι γίνεται ολοκληρωμένο και αυτοτελές εφόσον δεν αφήνει δικό του τίποτε πίσω και τίποτε εμπρός. Aυτό εδώ το βιβλίο δεν είναι ένα βιβλίο κανονικό: δεν αρχίζει από το μηδέν, αρχίζει από το πολυάριθμο, καταλήγει όμως σε ένα άλλου είδους μηδέν, αρχίζει κλειστό και τελειώνει ανοιχτό, αρχίζει πλήρες και καταλήγει άδειο: αυτό το ανοιχτό και άδειο είναι το δικό του μηδέν, κι αυτό το μηδέν είναι η πραγματική αρχή του. Tο βιβλίο αυτό αρχίζει εκεί όπου τελειώνει. Στο τέλος το...

Η ελληνικότητα

Ευθύνη (1994)

Η ελληνική γραμμή και το ελληνικό χρώμα

Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)

Περικλής Γιαννόπουλος (1869 - 1910) Πεζογράφος και δοκιμιογράφος. Γεννήθηκε στην Πάτρα. Εγγράφεται στην Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών. Εγκαταλείπει τις σπουδές του και φεύγει για το Παρίσι, το "Νέο Ελικώνα". Επηρεάζεται από τον Ζ. Μωρεάς, τους "καταραμένους" ποιητές (Μπωντλαίρ), και ζει ως τυπικός μποέμ. Τη ζωή αυτή συνεχίζει και στην Αθήνα· σιγά σιγά όμως -υπό την επίδραση του πρώιμου Νίτσε (Γένεση της Τραγωδίας) και του ρομαντικού εθνικισμού του Μπαρές -μεταμορφώνεται σε ζηλωτή ελληνολάτρη, υμνητή του αττικού φωτός και της ελληνικής φύσης. Απορρίπτει καθετί ευρωπαϊκό...

Η ελληνική απελπισία

Εκδόσεις των Φίλων (1980)

Το κείμενο που ακολουθεί είναι η εναρκτήρια διάλεξη που δόθηκε από τον υπογράφοντα στα 1977, στην Κομοτηνή, με την ευκαιρία των εκδηλώσεων για τα "Ελευθέρια" της Θράκης (7-14 Μαΐου). Πρωτοτυπώθηκε από τον Μορφωτικό Όμιλο της πόλης (Μ.Ο.Κ.) ο οποίος, με τα έσοδα που προήλθαν κάλυψε εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα. Με την ίδια ευκαιρία σε επόμενα χρόνια μίλησαν από το ίδιο βήμα ο Μιχ. Στασινόπουλος, ο Κων. Τρυπάνης, ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος και ο Μαν. Ανδρόνικος. Οι παρακάτω σελίδες δεν διεκδικούν ούτε απόλυτη πρωτοτυπία ούτε βαθειές γνώσεις φιλοσοφίας. Το υπόβαθρό τους τ...

Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας

Εκδόσεις Πατάκη (2001)

«Ένα βιβλίο µυθικό». Mercedes Arancibia, Periodistas en Espan~ol, Ισπανία «Ένας Φειδίας του ύφους!» Christophe Ono-dit-Biot, Le Point, Γαλλία «Μία αποκάλυψη!» Norbert Mayer, Die Presse, Γερµανία «Οι διάσηµοι αφορισµοί του Δήµου... έχουν αποκτήσει κύρος θεσµού». Manuel Gogos, Neue Zurcher Zeitung, Ελβετία «Η μεγαλύτερη δυστυχία του Δήμου είναι ότι αυτόν, τον ένθερμο πατριώτη, δεν τον άκουσε κανείς». Berthold Seewald, Die Welt «... ένας προικισμένος άνθρωπος, έξυπνος, παρατηρητικός, σπινθηροβόλος». Αλέξανδρος Κοτζιάς, H Καθημερινή «... έχει γίνει κλασικό. Πικρό κείμ...

Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας

Opera (2010)

Ένα βιβλίο που έγινε πια κλασικό. Πικρό κείμενο αυτογνωσίας, έθεσε με το δικό του σαρκαστικό τρόπο το θέμα της νεοελληνικής ταυτότητας. Από το 1975 ανατυπώνεται συνέχεια, έχοντας πουλήσει πάνω από εκατό χιλιάδες αντίτυπα. «... κατέχει την τέχνη του αφοριστικού στοχασμού, που είναι να βλέπει κανείς τα πράγματα αλλιώς, να παρακάμπτει παραδεδεγμένες αλήθειες. (...) το ευφυές στον Δήμου εκλύεται στο βάθος του λόγου ή κάτω από την επιφάνειά του.» Νάσος Βαγενάς «... ένας προικισμένος άνθρωπος, έξυπνος, παρατηρητικός, σπινθηροβόλος.» Αλέξανδρος Κοτζιάς «... χρειάζεται πολλή...

Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας

Εκδόσεις Πατάκη (2014)

«Ένα βιβλίο µυθικό». Mercedes Arancibia, Periodistas en Espan~ol, Ισπανία «Ένας Φειδίας του ύφους!» Christophe Ono-dit-Biot, Le Point, Γαλλία «Μία αποκάλυψη!» Norbert Mayer, Die Presse, Γερµανία «Οι διάσηµοι αφορισµοί του Δήµου... έχουν αποκτήσει κύρος θεσµού». Manuel Gogos, Neue Zurcher Zeitung, Ελβετία «Η μεγαλύτερη δυστυχία του Δήμου είναι ότι αυτόν, τον ένθερμο πατριώτη, δεν τον άκουσε κανείς». Berthold Seewald, Die Welt «... ένας προικισμένος άνθρωπος, έξυπνος, παρατηρητικός, σπινθηροβόλος». Αλέξανδρος Κοτζιάς, H Καθημερινή «... έχει γίνει κλασικό. Πικρό κείμ...

Συνολικά Βιβλία 421
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου