Νεοελληνικό δοκίμιο

Σε αναζήτηση προσανατολισμού

Μαυρίδης (2003)

Το βιβλίο τούτο περιέχει μια επιλογή από μελετήματα που ασχολούνται με πτυχές της λογοτεχνίας μας ή με επίκαιρα καυτά προβλήματα που απασχολούν κάθε πνευματικό άνθρωπο. Είναι κυρίως κείμενα που ο συγγραφέας τα έγραψε ύστερα από κάποιο ερέθισμα ή κάποιο ξύπνημα της συνείδησής του. Απευθύνονται περισσότερο στους νεότερους και φιλοδοξούν να βάλουνε ένα λιθαράκι στην προετοιμασία των πνευματικών, αλλά και των απλών ανθρώπων για όσα πρόκειται να μας συμβούν τον 21ο αιώνα. Τα περισσότερα από τα κείμενα του βιβλίου ξεκίνησαν με τη μορφή των ομιλιών σε διάφορες εκδηλώσεις. Ο αναγν...

Σε Δ΄ πρόσωπο

Ευθύνη (2013)

Σε εποχή πολυσήμαντη

Εκδόσεις των Φίλων (1994)

Περιέχει τις ενότητες δοκιμίων: "Μυστικοί χώροι", "Πορεία αγωνίας", "Πνευματικοί δημιουργοί και δημιουργήματα" και "Η Ελλάδα στην Ευρώπη".

Σε καμπή της ιστορίας

Εκδόσεις των Φίλων (1995)

Όσοι από εμάς παρακολουθήσαμε μόλις τελείωσε ο μεγάλος πόλεμος, τον ευρωπαϊκό στοχασμό στα νέα τότε φανερώματά του, θαρρώ πως απομένουμε με τη σφραγίδα του εντυπωμένη στο λογισμό μας, στη συνείδηση που έχουμε του κόσμου. Όμως η πρόταση τούτη βλέπω αμέσως πως χρειάζεται αποσαφήνιση. Πρέπει να διατυπωθεί έτσι: Εμείς όσοι, όχι από συμβατική ή επαγγελματική περιέργεια, όχι από φιλοδοξία για ενημέρωση, αλλά από εσωτερική και ιστορική ανάγκη, παρακολουθήσαμε... Στην επανασύνδεσή μας με την ευρωπαϊκή σκέψη, ύστερα από το τρομερό χάσμα που άνοιξε ο σεισμός, μας έσπρωχνε ο κόμπος απ...

Σε ποιον ανήκει η Κέρκυρα;

Νεφέλη (1999)

Το πρώτο απ' τα έξι κείμενα αυτής της συλλογής "αναφέρεται" στην Κέρκυρα, την πόλη του μεταίχμιου, την μεταφυσική πόλη των ορίων της παιδικότητας, των ορίων ανάμεσα στους κήπους και τους παλιούς θερινούς κινηματογράφους. Το δεύτερο "διαπραγματεύεται" το ζήτημα της νεκρώσιμης ευωδιάς του έαρος, τις μεταφορές της Ταφής στις σκηνές της εσωτερικής ζωής. Το τρίτο "μιλάει" για την εποποιία της Ερωτικής Αφιέρωσης, την οποία οδηγώ σ' ένα παράξενο τέλος, σ' ένα κύκνειο άσμα που θα βυθιστεί, όπου να 'ναι στην παρωδία. Το τέταρτο "θίγει" την ιστορική υλικότητα της γραφής, τη "μαγική"...

Σημειώματα ποιητικής και ηθικής

Αιώρα (2017)

27 ενδόμυχοι στοχασμοί με τη μοναδική ποιητική φωνή του μεγάλου Αλεξανδρινού. Η γραφή του Καβάφη, πλούσια, μεστή, με λεπτές αποχρώσεις ειρωνείας, γοητευτική και ευρηματική, ιχνηλατεί την τέχνη, την πηγή της δημιουργίας, την αλήθεια, την ομορφιά και τη θέση του ποιητή μέσα σε όλα αυτά. Η παρούσα έκδοση είναι εμπλουτισμένη με μια εισαγωγή της Μάρθας Βασιλειάδη, επίκουρης καθηγήτριας του Τμήματος Φιλολογίας στο Α.Π.Θ. και χρονολόγιο της ζωής του ποιητή. Το έργο εξωφύλλου είναι του Κωνσταντίνου Μαρκόπουλου.

Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα

Πόλις (2013)

"Εξωτερικό ημερολόγιο", κατ’ αντιδιαστολήν προς το "εσωτερικό" (το journal intime), το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει -υπό μορφήν επιφυλλίδων, κριτικών παρεμβάσεων και βιβλιοκρισιών (που οι περισσότερες δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "Το Βήμα")- χρονολογημένες "σημειώσεις" για γεγονότα και φαινόμενα της πολιτισμικής μας ζωής των τελευταίων δεκατριών χρόνων. Η σύγχυση των λογοτεχνικών σπουδών, ο επαρχιωτισμός της κριτικής, η διαφημιστική βία, τα ιδεολογήματα της Θεωρίας, η παθογένεια του ελληνικού πανεπιστημίου, οι μεταμφιέσεις του λαϊκισμού, ο θρίαμβος της παρακουλτούρας, η λεηλασί...

Σιωπάς για να ακούγεσαι

Ψυχογιός (2014)

Κανέναν μα κανέναν δεν μπορείς να κερδίσεις, ούτε καν ένα αφελές μικρούλι παιδί, εφόσον του αφαιρείς την ελευθερία τού να μη συμφωνήσει μαζί σου. Αν απαγορεύεις την ελευθερία στον άλλο, και βασιλιά να τον στέψεις δε θα διαρκέσει η λαμπερή συμφωνία σας. Σύντομα θα αισθανθεί δυσφορία, ότι κάπως παγιδεύτηκε και βρέθηκε εκεί που δε θέλει. Τα χρυσά κλουβιά τα ανακάλυψαν τύποι σαν τη γυναίκα της πρώτης ιστορίας μας, όμως, κλειδωμένο, ένα πουλί μαραίνεται. Ο Ελύτης γράφει πως γίνεται να φυλακίσεις ένα αηδόνι αλλά δεν μπορείς να φυλακίσεις τον κελαϊδισμό του. Υπάρχουν όμως προσ...

Σιωπάς για να ακούγεσαι

Ψυχογιός (2014)

Κανέναν μα κανέναν δεν μπορείς να κερδίσεις, ούτε καν ένα αφελές μικρούλι παιδί, εφόσον του αφαιρείς την ελευθερία τού να μη συμφωνήσει μαζί σου. Αν απαγορεύεις την ελευθερία στον άλλο, και βασιλιά να τον στέψεις δε θα διαρκέσει η λαμπερή συμφωνία σας. Σύντομα θα αισθανθεί δυσφορία, ότι κάπως παγιδεύτηκε και βρέθηκε εκεί που δε θέλει. Τα χρυσά κλουβιά τα ανακάλυψαν τύποι σαν τη γυναίκα της πρώτης ιστορίας μας, όμως, κλειδωμένο, ένα πουλί μαραίνεται. Ο Ελύτης γράφει πως γίνεται να φυλακίσεις ένα αηδόνι αλλά δεν μπορείς να φυλακίσεις τον κελαϊδισμό του. Υπάρχουν όμως προσ...

Σκυλάνθρωποι

Μαλλιάρης Παιδεία (2003)

"Το βιβλίο γράφτηκε σε μια δύσκολη περίοδο για τον τόπο και παρόλο που μεσολάβησε ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, πιστεύω ότι δεν παύει να είναι επίκαιρο και χρήσιμο -από ιστορικής πλευράς- για τον καθένα." Κυριάκος Διακογιάννης. Το βιβλίο είναι ανατύπωση της πρώτης έκδοσης και παραδίδεται ακέραιο, αυτούσιο, χωρίς προσθαφαιρέσεις, χωρίς την παραμικρή αλλοίωση.

Στάσιμα και έξοδος

Εκδόσεις των Φίλων (1988)

Μελέτες και άρθρα για το γλωσσικό, το εκπαιδευτικό και το εκκλησιαστικό, ζητήματα εις τας οποίας η παρούσα εθνική μας κρίση φανερώνει κατ' εξοχήν το δραματικό της μέγεθος. Τα κείμενα αυτού του τόμου γράφτηκαν κατά την περίοδο 1986-1987. Εκτός από το "Λόγος και χρόνος" και την "Έξοδο", που είναι ανέκδοτα, τα υπόλοιπα έχουν δει ήδη το φως της δημοσιότητος. Τα καταθέτω ως μαρτυρία, κι αυτά, προσωπική, στο κριτήριο της προσφάτου εθνικής μας ιστορίας. (Στέλιος Ράμφος, Πεντέλη, Μάρτιος 1988)

Στη χώρα του περίπου

Μεταίχμιο (2016)

Πώς από το γλωσσικό φτάσαμε στη σημερινή αγλωσσία; Γιατί οδηγηθήκαμε στην καταστροφή του κέντρου της Αθήνας; Μια πρωτεύουσα χωρίς κέντρο είναι μια περίπου πόλη. Γιατί μέσα σε 200 χρόνια η εκπαίδευση δεν κατάφερε να επεξεργαστεί δημιουργικά το συστατικό ιδεολόγημα της σύγχρονης Ελλάδας: τη σχέση μας με την κλασική αρχαιότητα; Πώς όλα αυτά τα περίπου μας οδηγούν στις περίπου ταυτότητες που αποδίδουμε στον εαυτό μας; Περίπου Έλληνες, περίπου Ευρωπαίοι, περίπου Ανατολίτες, περίπου Βαλκάνιοι, περίπου Μεσογειακοί. Μια περιήγηση στην ενδοχώρα της ελληνικής κοινωνίας και στα...

Στη χώρα του περίπου

Μεταίχμιο (2016)

Πώς από το γλωσσικό φτάσαμε στη σημερινή αγλωσσία; Γιατί οδηγηθήκαμε στην καταστροφή του κέντρου της Αθήνας; Μια πρωτεύουσα χωρίς κέντρο είναι μια περίπου πόλη. Γιατί μέσα σε 200 χρόνια η εκπαίδευση δεν κατάφερε να επεξεργαστεί δημιουργικά το συστατικό ιδεολόγημα της σύγχρονης Ελλάδας: τη σχέση μας με την κλασική αρχαιότητα; Πώς όλα αυτά τα περίπου μας οδηγούν στις περίπου ταυτότητες που αποδίδουμε στον εαυτό μας; Περίπου Έλληνες, περίπου Ευρωπαίοι, περίπου Ανατολίτες, περίπου Βαλκάνιοι, περίπου Μεσογειακοί. Μια περιήγηση στην ενδοχώρα της ελληνικής κοινωνία...

Στις καθυστερήσεις του ημιχρόνου

Εκδόσεις Καστανιώτη (1999)

Οι "καθυστερήσεις του ημιχρόνου" είναι το διάστημα ανάμεσα στην κατακλείδα της νεότητας και την ουβερτούρα του γήρατος, ανάμεσα σ' έναν αιώνα που έληξε πρόωρα κι έναν άλλο που ίσως αργήσει ν' αρχίσει. Σ' αυτό τον καθόλου νεκρό χρόνο γεννήθηκαν δοκίμια για τη λογοτεχνία, το σεξ, τα graffiti στους τοίχους της Αθήνας, αφηγήματα, αφορισμοί ενός παιδιού της εποχής του, που προσπαθεί να κόψει τον ομφάλιο λώρο. Ένα μέρος τους χώρεσε σ' αυτό το βιβλίο.

Στο μέσον της στιγμής

Εκδόσεις των Φίλων (2003)

Ερώτηση: Τι είναι το μήνυμα του συγγραφέα; Θα μπορούσαμε να δώσουμε έναν ορισμό; Απάντηση: Η τέχνη δεν αγαπάει τους ορισμούς. Οι ορισμοί είναι της λογικής, για τα πράγματα που μετριούνται και ζυγίζονται. Η τέχνη σ' αγγίζει με το αίσθημα, όχι με τη λογική. (απόσπασμα από το δοκίμιο: "Το μήνυμα του συγγραφέα")

Στου τιμονιού το αυλάκι

Δόμος (2001)

Στοχασμοί και παραλλαγές

Εκδόσεις των Φίλων (1988)

Παραλλαγή, ονομάζουν στη μουσική, καθώς θα ξέρει ο αναγνώστης, το είδος εκείνο της συνθέσεως, που βασίζεται σ' ένα βασικό θέμα, σε μια βασική μελωδία, αλλά τη μελωδία αυτή την επεξεγάζεται ο συνθέτης και την παραλλάζει, από αλλαγή σε αλλαγή, προσθέτοντας ή αφαιρώντας μελωδικά στοιχεία, που επανέρχονται κάθε τόσο στην αρχική μελωδία και στην ανάμνησή της. Αυτήν την επεξεργασία, την παραλλαγή, την κάνουν οι συνθέτες συχνά πάνω σε ένα αρχικό θέμα, που δεν είναι δικό τους, αλλά έχει δημιουργηθεί από άλλο συνθέτη. Αυτήν την ξένη μελωδία την επεξεργάζονται ελεύθερα, δημιουργώντα...

Στρατιώτης του Χριστού

Γνώσεις (2008)

Αυτό που διαβάζουμε είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος του το ημερολόγιο ενός δολοφόνου. Όπως όλοι ξέρουμε, το καλοκαίρι του 2007 ο θρησκόληπτος και ελαφρώς ανισόρροπος θεολόγος Συμεών Συντυχάκης δολοφόνησε στη Σίφνο τον Κώστα Σημίτη, πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας, επειδή ο τελευταίος, κατά τη διάρκεια της θητείας του, είχε αφαιρέσει το θρήσκευμα από τις ταυτότητες των Ελλήνων. Ο δολοφόνος κρατούσε ημερολόγιο. Αμέσως μετά το φόνο, ο συγγραφέας, που βρίσκονταν επίσης (και κατά τύχη) στη Σίφνο, το έκλεψε και τώρα το δημοσιεύει. Το ημερολόγιο καλύπτει την περίοδο Απριλίου -...

Στρογγυλές κουβέντες

Γαβριηλίδης (2000)

Συγκλίσεις

Εκδόσεις Περιοδικού Ενδοχώρα (1999)
Συνολικά Βιβλία 421
243.186 Βιβλία
122.585 Συντελεστές
4.631 Εκδότες
Με την υποστήριξη του ΒιβλιοNet και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου