Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Ο Θανάσης Βαλτινός δεν είναι ποτέ μόνος και δεν μ’ αφήνει ποτέ μόνο. Η μοναξιά δεν είναι μέρος του κόσμου του. Η μοναξιά στα κείμενά του έχει ξεμείνει μόνη της στο κενό που δημιουργούν οι συγκρούσεις των γεγονότων. Αυτό που μένει εκτός ιστορίας. Η ιστορία όμως με τα γεγονότα της συνομιλεί μαζί μου, αποζητά την παρουσία μου και τη μαρτυρία μου, την κρίση μου. Και τότε δεν είναι μόνο η ιστορία που με συντροφεύει ή τα γεγονότα της, αλλά και η αντίληψη της ιστορίας, η αντίληψη του ρόλου της στη διαμόρφωση μεταξύ άλλων και της αντίληψης αυτής".

Σε τούτο τον τόμο συγκέντρωσα μελετήματα και μικρότερα δοκίμια αναφερόμενα σε λογοτέχνες και δημιουργούς, ή σε θέματα και σε μορφές του πνεύματος και της πολιτικής, που γράφτηκαν με διάφορες ευκαιρίες. Μια επέτειος ή ένας θάνατος, ένα πνευματικό συμπόσιο, μια αναδρομή ή μια νοσταλγική αναπόληση, αποτελούν την αφετηρία και την αφορμή για μια γοργορότερη ή διαρκέστερη περιδιάβασή μου στο χώρο της ιστορίας, της λογοτεχνίας και της κριτικής. Τα περισσότερα κείμενα του βιβλίου δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και περιοδικά (κυρίως στη"Νέα Εστία") και παρουσιάζονται εδώ στην οριστική...

Στον παρόντα τόμο συγκεντρώνονται σε επιλογή, μελέτες ή δοκιμές 40 περίπου χρόνων, αναφερόμενες σε δημιουργούς της τέχνης του λόγου ή σε μορφές του πνεύματος, γραμμένες με την ευκαιρία κάποιας επετείου ή του θανάτου ορισμένων ή στις εκδηλώσεις πνευματικού συμποσίου (όπως του Πανεπιστημίου των Πατρών ή στην αίθουσα της "Λυρικής Σκηνής" υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού ή στην αίθουσα του φιλολογικού συλλόγου "Παρνασσός"), για να ζήσουν τη μονιμότερη ζωή του βιβλίου συγκεντρωμένες. Συνιστούν μια αντικριστή έκφραση "θεωρίας", μια "Θεωρητική δοκιμή", παράλληλα με την "...

Η λαγαρότητα και η ζωντάνια, που χαρακτηρίζει κάθε κείμενο της Τατιάνας Σταύρου, από το διήγημα ως το μυθιστόρημα κι από το χρονικό ως το ποίημα αναβλύζουν φανερά και στα δοκίμιά της. Γιατί, άδικα οι εραστές του είδους, θ' αναζητήσουν σ' αυτά το εγκεφαλικό, ορθολογιστικό άνθρωπο που, αναλύοντας τα θέματά του, θα προσπαθήσει να προβάλλει την εκδοχή του. Δεν υπάρχουν καθολικές ιδέες εδώ και ούτε προσωπικές λύσεις. Ο στοχασμός βγαίνει από τη συγκίνηση κι ο λόγος από την αθωότητα του φυσικού. Με μοναδικούς στόχους τον άνθρωπο και την τέχνη. [...]

Πενήντα τέσσερα δοκίμια, ή μάλλον προβληματισμοί, του βραβευμένου λογοτέχνη, κατάθεση ψυχής για σημαντικά θέματα της κοινωνίας. Μέσα από τα κείμενά του, ο Δ. Κωστίδης, συνδιαλέγεται με την πολιτική, την πίστη και τη θρησκεία, την ελευθερία, τον σύγχρονο άνθρωπο και τις αξίες του, την ηθική κ.ά.

Τι κοινό έχουν τα μυρμήγκια του Ντοστογιέφσκι με το άγχος του συγγραφέα; Ή η μαγεία του δοκιμίου με τη χρησιμότητα της μπιρίμπας; Γιατί δε διαβάζουν βιβλία οι 'Ελληνες; Ερωτήματα και προβληματισμοί, που τίθενται και διατυπώνονται, μεταξύ πολλών άλλων, στα δοκιμιακά κείμενα αυτού του βιβλίου, μεταδίδοντας το πνεύμα και την ιδιαίτερη οπτική ενός ανθρώπου που ζει σε τρεις χώρες συγχρόνως: στον κόσμο της μητρικής του γλώσσας, τα αγγλικά, στο πραγματικό τοπίο που ονομάζεται Ελλάδα και στο ονειρικό τοπίο της συγγραφής. Οι "Ιστορίες της τσέπης" του Νίκου Παπανδρέου προορίζονται...

... Πολλές φορές, όταν μιλάω, θα το δεις, δίνω την εντύπωση πως είμαι απόλυτα πεπεισμένος γι' αυτά που λέω. Την ώρα που τα λέω, πίστεψέ με, είμαι βέβαιος ότι το δίκιο μου είναι απόλυτο. Μόλις, όμως, η φράση μου τελειώσει, είμαι εξίσου βέβαιος ότι τα πράγματα είναι αλλιώς. Αυτό θα μπορούσε να μου κόψει τον ενθουσιασμό ή την πίστη στον εαυτό μου. Αντίθετα, όμως. Αισθάνομαι ότι ξαναγεννιέμαι. Τίποτα δεν κατάλαβα, λέω. Είναι ωραίο. Η αλήθεια μένει να βρεθεί...

Ο Θανάσης Θ. Νιάρχος, ποιητής και δοκιμιογράφος αυθεντικής ευαισθησίας ανάμεσα στους πολύ νεώτερους, διακρίνεται δημιουργικά για κάποια σπάνια πνευματικότητα, οργανωμένη ειρηνικά μέσα στη σκέψη του και μέσα στο αίσθημά του, διαλεκτική και γιομάτη ζωντανό σέβας προς τις διαιώνιες σημασίες της υπάρξεως, χωρίς όμως, και πολύ σωστά, να χάνει απ' το ξεκάθαρο οπτικό του πεδίο τα σύγχρονα σχήματα ζωής και περιπλοκότητας. Είναι ένας στοχαστής της εποχής του. Δεν κάνει κακές παραχωρήσεις στα περασμένα, μα ούτε την αφιερώνει τούτη την ανοικονόμητη εποχή μας σε κανένα νόημα στεγανότητ...

Οι "Καταθέσεις όψεως" του Τάσου Κόρφη είναι μια σειρά από άρθρα κια επιφυλλίδες επάνω σε πρόσωπα και κείμενα της ελληνικής και ξένης λογοτεχνίας, δημοσιευμένα στον ημερήσιο και στον περιοδικό τύπο (εφημερίδα "Καθημερινή" και περιοδικά "Διαβάζω", "Ευθύνη" και "Τομές"). Με έναυσμα το ερέθισμα της ευαισθησίας του από τη μελέτη κάποιων βιβλίων (συνολικές εντυπώσεις ή παρατηρήσεις), ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να εκφράσει, περιεκτικά και με απλό λόγο, την εκδοχή του επάνω σε θέματα κριτικής και αισθητικής που τον απασχολούν. Μια προσπάθεια, στηριγμένη στη συνύπαρξή του με...

[...] Το ουτοπικό άγγελμα του μοντερνισμού, όπως μνημονικά και απερίφραστα διαφαίνεται, η διαχρονική αλήθεια του παρόντος και τα ψευδαισθητικά φαντάσματα του παρελθόντος, οι δραματικές μεταλλαγές στο πέρασμα του αιώνα, η οριακή κρίση του πολιτισμού, η χαίνουσα πληγή στο μεταιχμιακό απολωλός της συνείδησης, η σακατεμένη εντοπιότητα της αυτογνωσίας, η επί ξύλου κρεμάμενη ιερότητα, θα παλινορθώσουν -άμποτε- μέσα μας νόστο και μέλλον; Τα κείμενα που ακολουθούν θέτουν ερωτήματα, αναζητώντας ολιστικές, παρηγορητικές απαντήσεις. Περιέχονται τα κείμενα: - Μαρτυρολόγιο - Περ...

Χρόνια συγκατοικώ με την Πεπλοφόρο κόρη. Συγκατοικώ ακόμη με τον Γρηγόριο Παλαμά και τον Γεράσιμο Σκλάβο. Τον Έζρα και τον Βικέντιο. Την Ήβη και την Ευθύνη. Τον Θεοφάνη Στρελίτζα Μπαθά και τον Αντρέι Αρσενίου Ταρκόφσκι. Τον Μέλανα Δρυμό και την απόκρημνη Σφίγγα. Την παραμεθόρια διάσταση της ζωγραφικής και την απύθμενη ελευθερία της γλώσσας. Το ουτοπικό άγγελμα του μοντερνισμού, όπως μνημονικά και απερίφραστα διαφαίνεται, οι διαχρονικές αλήθειες του παρελθόντος και τα ψευδαισθητικά φαντάσματα του παρόντος, οι δραματικές μεταλλαγές στο πέρασμα των αιώνων, η οριακή κρίση το...

Συνδυάζοντας την ταξιδιογραφία, την τεχνική του δοκιμίου, το ερευνητικό ρεπορτάζ και προσωπικές του εμπειρίες, ο Αναστάσης Βιστωνίτης συγκεντρώνει "κάτω από την ίδια στέγη" κείμενα που έχουν γραφτεί με διάφορες αφορμές. Το βιβλίο αποτελείται από πέντε ενότητες. Η πρώτη ("Οι εποχές της στάχτης") αναφέρεται σε σκοτεινές πλευρές του 20ού αιώνα: στην αποκρυφιστική εκδοχή του ναζισμού, τον σοβιετικό πολιτισμικό ολοκληρωτισμό, τον πόλεμο των ιδεών κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και την τυραννία του χρήματος. Η δεύτερη ("Η κατοικία και η εξορία") περιγράφει το υπαρξιακό κ...

Ο Κ. Πορφύρης γεννήθηκε στη Ζάκυνθο των αρχών του εικοστού αιώνα, αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του σε άλλους τόπους και σε άλλες συντεταγμένες. Η προσωπικότητά του ωστόσο υπήρξε ο αγαθός καρπός ενός δημιουργικού συγκερασμού, οι συνιστώσες του οποίου αλληλοτροφοδοτούνταν και αλληλονοηματοδοτούνταν. Η συνείδηση μιας ισχυρής τοπικότητας, η πνευματική και πολιτική παράδοση του Ριζοσπαστισμού που αντλούσε από την ίδια την επτανησιακή ιστορία, η κοινωνική ευαισθησία που κρυσταλλωνόταν στην κομμουνιστική ιδεολογία, οι προκλήσεις της σύγχρονής του ελληνικής πραγματικότητ...

Ζούμε σε μιαν εποχή πνευματικής και ηθικής κατάπτωσης. Οι υπάρχουσες αξίες πολιτισμού υποτιμήθηκαν και η υποτίμησή τους συνεχίζεται από τα μασκοφόρα κονσέρν, τους νέους ψευδώνυμους οικονομικούς και πολιτικούς διαχειριστές του παρόντος κοινωνικού "είναι" και του μέλλοντος κοινωνικού "γίγνεσθαι", γιατί οι καθολικά αποδεκτές αυτές αξίες δεν τα εξυπηρετούν και γίνονται εμπόδιο στους σκοπούς τους . Η ποιητική κι επιστημονική ιστορική μου συνείδηση μου υπαγορεύουν να προειδοποιήσω: Ο πολιτισμός είναι αποτέλεσμα του κοινωνικού ανθρωπισμού και ο ανθρωπισμός αποκρούει την εφαρμογ...

Kανείς δεν μπορεί να ζει από το κράτος του "ανιχνευτού αληθείας" ή μιάς χρόνιας -ανά επταήμερο- ανάκρισης για τα κοινά. Eντούτοις ή βιοποριστική συνεργασία με την εφημερίδα είναι αμείλικτη. H κοπάνα δεν συγχωρείται· οι λόγοι "πνευματικής υγείας" δεν γίνονται δεκτοί ούτε γι' αστείο. H κρίση είναι βέβαια κατά κανόνα τεμπέλικη, βραδύνους, απρόθυμη - πλήν όμως η αντεπιστέλλουσα υποχρέωση να φθέγγεσαι για τα κοινά αποβαίνει με τα χρόνια ρητορικό κουσούρι. Σκοπίμως επιχειρήσαμε μια εκλογή από τα άρθρα που γράψαμε την τελευταία δεκαετία -του ποδοσφαίρου μή εξαιρουμένου-, για να φα...